Lewini Ne Ne Mpena
1Saa ɛberɛ no na Israel nni ɔhene. Na ɔbarima bi a ɔfiri Lewi abusuakuo mu te Efraim bepɔ asase no so akyirikyiri baabi. Ɛda bi, ɔde ɔbaa bi firi Betlehem a ɛwɔ Yuda baa fie sɛ ne mpena. 2Nanso, ɔbaa no anni no nokorɛ enti ɔsane kɔɔ nʼagya fie wɔ Betlehem. Abosome ɛnan akyi, 3ne kunu no faa ɔsomfoɔ ne afunumu foforɔ kaa ne ho kɔɔ Betlehem sɛ ɔde rekɔkorɔkorɔ no na wasane nʼakyi aba. Ɔduruu ɔbaa no agya fie no, ɔde no kɔɔ efie no mu maa nʼagya no gyee no fɛ so. 4Ɔbaa no agya ka kyerɛɛ no sɛ ɔntena nkyɛ kakra. Enti, ɔdii nnansa, didiiɛ, nomeeɛ, daa hɔ.
5Ne nna ɛnan so no, ɔbarima no sɔree anɔpa, pɛɛ sɛ ɔkɔ. Nanso, ɔbaa no agya ka kyerɛɛ no sɛ, “Didi ansa na woakɔ.” 6Enti, wɔn baanu no tenaa ase didiiɛ, nomeeɛ. Afei, ɔbaa no agya ka kyerɛɛ no sɛ, “Mesrɛ wo, da anadwo yi na gye wʼani.” 7Ɔbarima no sɔree sɛ anka ɔrekɔ, nanso, nʼase no hyɛɛ no sɛ ɔntena. Enti, ɔpenee so daa hɔ anadwo no. 8Nnanum so anɔpa no, ɔsɔree bio a ɔpɛɛ sɛ ɔkɔ. Nanso, bio, ɔbaa no agya kaa sɛ, “Didi ansa, na awiam kakra no wobɛtumi akɔ.” Enti, wɔsane didii bio.
9Awia no, ɔbarima no ne ne mpena no ne ne ɔsomfoɔ boaboaa wɔn ho pɛɛ sɛ wɔkɔ. Nanso, nʼase no ka kyerɛɛ no sɛ, “Montie! Adeɛ reyɛ asa. Montena na monnye mo ani anadwo yi. Ɔkyena mobɛtumi asim anɔpahema.”
10Nanso, afei deɛ ɔbarima no pɛɛ sɛ ɔbɛkɔ. Enti ɔfaa ne mfunumu mmienu a wɔahyehyɛ wɔn no ne mpena no, na wɔde wɔn ani kyerɛɛ Yebus (a ɛyɛ Yerusalem). 11Ɛberɛ a wɔduruu Yebus no na adeɛ reyɛ asa, na ɔsomfoɔ no ka kyerɛɛ ne wura no sɛ, “Adeɛ reyɛ asa, enti momma yɛnna Yebusifoɔ kuropɔn yi mu anadwo yi.”
12Ne wura no buaa sɛ, “Dabi, yɛrentumi ntena ananafoɔ kuropɔn a Israelfoɔ nni mu yi mu. Yɛbɛtoa so akɔ Gibea. 13Yɛbɛnya daberɛ anadwo yi wɔ Gibea anaa Rama.” 14Enti, wɔtoaa so. Wɔrebɛduru kuro Gibea a ɛwɔ Benyamin asase so no, na owia rekɔtɔ, 15Enti wɔdaa hɔ anadwo no. Wɔdaa kuro no abɔntene kɛseɛ so, na obiara amfa wɔn ankɔ fie ankɔsom wɔn hɔhoɔ.
16Anwummerɛ no, akɔkoraa bi firii nʼafuom baa fie. Na ɔfiri Efraim bepɔ asase so, nanso na ɔte Gibea wɔ Benyamin asase so. 17Ɛberɛ a ɔhunuu akwantufoɔ yi sɛ wɔtete kuro no abɔntene kɛseɛ so no, ɔbisaa wɔn baabi a wɔfiri ne baabi a wɔrekorɔ.
18Ɔbarima no buaa no sɛ, “Yɛfiri Betlehem a ɛwɔ Yudea na yɛrekɔ Efraim bepɔ asase no so kuro bi a ɛwɔ akyirikyiri, na yɛrekɔ Awurade Asɔrefie. Nanso obiara amfa yɛn ankɔ ne fie ankɔpɛ yɛn daberɛ, 19ɛwom sɛ yɛwɔ deɛ ɛhia yɛn biara. Yɛwɔ ɛserɛ ne aduane a yɛde bɛma yɛn mfunumu; yɛwɔ burodo ne nsã.”
20Akɔkoraa no kaa sɛ, “Mommra mmɛsoɛ me. Mɛma mo biribiara a ɛbɛhia mo. Na mmom, anadwo yi deɛ, ɛnsɛ sɛ moda abɔntene kɛseɛ so hɔ.” 21Enti, ɔfaa wɔn de wɔn kɔɔ ne fie, na ɔmaa wɔn mfunumu no aduane. Wɔhohoroo wɔn nan ase wieeɛ no, wɔbɔɔ mu didiiɛ.
22Ɛberɛ a wɔregye wɔn ani no, kuro no mu nnipa bɔnefoɔ bi bɛtwaa fie no ho hyiaeɛ. Wɔhyɛɛ aseɛ pempem ɛpono no teateaam guu akɔkoraa no so sɛ, “Fa ɔbarima a wabɛsoɛ wo no ma yɛn sɛdeɛ yɛbɛtumi ne no ada.”
23Akɔkoraa no firi baeɛ, bɛkasa kyerɛɛ wɔn sɛ, “Dabi, anuanom, monnyɛ bɔne a ɛte saa. Saa ɔbarima yi yɛ me hɔhoɔ na sɛ moyɛ saa a, ɛbɛyɛ animguaseɛ. 24Me babaa ɔbaabunu ne ɔbarima yi mpena nie. Mede wɔn bɛma mo. Na deɛ mopɛ biara no monyɛ wɔn. Na mo ne saa ɔbarima yi nyɛ saa animguasedeɛ yi.”
25Nanso, wɔantie no. Enti, Lewini no faa ne mpena no piaa no firii adi. Na kuro no mu mmarima no faa no nnidisoɔ nnidisoɔ kɔsii adekyeeɛ. Ahemadakye no na wɔgyaa no ma ɔkɔeɛ. 26Ɔbaa no kɔduruu fie a ne kunu no te mu no ɛpono ano ara pɛ na ɔtɔɔ mum. Ɔdaa hɔ ara kɔsii sɛ anim teteeɛ.
27Ɛberɛ a ne kunu buee ɛpono sɛ ɔrepue pɛ na ɔhunuu sɛ ɔda hɔ. Na nʼanim butu hɔ a ne nsa gu aponnwa no so. 28Ɔhunuu no no, ɔkaa sɛ, “Sɔre! Ma yɛnkɔ!” Nanso, wammua. Enti, ɔde no too nʼafunumu no so de no kɔɔ efie.
29Ɔduruu fie no, ɔtwee sekan de twitwaa ne mpena no mu asinasini dumienu. Na ɔde esini baako biara kɔɔ Israel mmusuakuo dumienu no mu. 30Na obiara a ɔhunuu saa aninyanneɛ yi kaa sɛ, “Ɛfiri ɛberɛ a Israel firii Misraim no, obi nnii saa amumuyɛsɛm yi bi da. Adɛn enti na ɛnsɛ sɛ yɛkasa na yɛyɛ ho biribi?”
Ang Levita kag ang Iya Asawa nga Suluguon
1Sang sadto nga panahon nga wala pa sing hari ang Israel, may isa ka Levita19:1 Levita: ukon, kaliwat ni Levi. nga nagaestar sa malayo nga bahin sang kabukiran sang Efraim. Ini nga Levita nakapangasawa sang suluguon nga taga-Betlehem sa Juda. 2Pero nagluib sa iya ang iya asawa, kag nagpauli ini sa balay sang iya mga ginikanan sa Betlehem. Pagkaligad sang apat ka bulan, 3nagdesisyon ang Levita nga apason niya ang iya asawa kag kombinsihon nga mag-upod liwat sila. Gani naglakat siya upod ang isa niya ka suluguon kag duha ka asno. Pag-abot niya didto, ginpadayon siya sang babayi. Sang makita siya sang amay sang babayi, gin-abiabi gid siya. 4Ginpilit siya sang iya ugangan nga magpabilin didto. Gani nagpabilin siya sa sulod sang tatlo ka adlaw nga didto man nagakaon, nagainom, kag nagatulog.
5Sang ikaapat na nga adlaw, aga pa gid nagbangon ang Levita kag ang iya suluguon, kag naghimos sila nga magpauli. Pero nagsiling sa iya ang iya ugangan nga lalaki, “Kaon anay kamo antes maglakat.” 6Gani nagkaon kag nag-inom sila nga duha. Sang ulihi, nagsiling ang iya ugangan, “Diri lang anay kamo sa gab-i kay magkinalipay kita.” 7Indi kuntani siya magsugot pero ginpilit gid siya sang iya ugangan, gani nagpabilin na lang sila. 8Pagkaaga, naghimos sila nga maglakat, pero nagsiling naman ang iya ugangan, “Kaon anay kamo kag karon na lang kamo sa hapon maglakat.” Gani nagkaon anay sila nga duha. 9Sang malakat na ang Levita, ang iya asawa, kag ang iya suluguon, nagsiling ang iya ugangan, “Hapon na kag dugay-dugay dulom na. Maayo pa diri na lang kamo liwat matulog. Magkinalipay anay kamo diri, kag buwas aga pa kamo magpauli.”
10-11Pero wala na gid nagpasugot ang Levita, kundi naglakat siya kag ang iya asawa, upod ang duha ka asno. Hapon na gid sang mag-abot sila malapit sa Jebus (nga amo ang Jerusalem). Gani nagsiling ang suluguon sang Levita, “Maayo pa siguro nga diri na lang kita matulog sa sining siyudad sang mga Jebusnon.” 12Nagsabat ang Levita, “Indi puwede nga diri kita matulog sa lugar nga indi sakop sang mga Israelinhon. Maderetso kita sa Gibea. 13Dali na, tinguhaan naton nga makaabot kita sa Gibea ukon sa Rama, kag didto kita matulog.” 14Gani nagpadayon sila sa paglakat. Nagasalop na ang adlaw sang mag-abot sila sa Gibea nga sakop sang tribo ni Benjamin. 15Nagsulod sila sa banwa kag nagpungko sa plasa, pero wala gid sing may nag-agda sa ila nga magdayon.
16Sang sirom na, may isa ka tigulang nga lalaki nga nagapauli na halin sa iya obra sa uma. Ini nga tigulang didto anay nagaestar sa kabukiran sang Efraim, pero sang ulihi sa Gibea na siya nag-estar. Ining Gibea sakop sang teritoryo sang tribo ni Benjamin.
17Sang makita sang tigulang ang nagpanglakaton nga Levita sa may plasa sang siyudad, ginpalapitan niya kag ginpamangkot, “Taga-diin ka? Kag diin ka makadto?” 18Nagsabat ang Levita, “Halin kami sa Betlehem nga sakop sang Juda kag mapauli kami sa amon balay19:18 amon balay: Amo ini sa Septuagint. Sa Hebreo, balay sang Ginoo. sa kabukiran sang Efraim. Wala sing may nag-agda sa amon nga magdayon sa iya balay. 19May pagkaon kag ilimnon kami sang akon asawa kag sang akon suluguon, kag may inugpahalab kami sa amon mga asno. Gani wala na kami sing iban pa nga kinahanglan.” 20Nagsiling ang tigulang, “Indi kamo magtulog diri sa plasa. Didto na lang kamo sa akon balay. Ako ang bahala sa tanan ninyo nga kinahanglanon.” 21Gani nag-upod sila sa tigulang. Pag-abot nila, ginpakaon sang tigulang ang ila mga asno. Kag pagkatapos nila panghinaw sang ila mga tiil, nagkaon sila kag nag-inom.
22Sang nagakinalipay sila, gulpi lang nga ginlibutan sang mga malaot nga mga tawo ang balay kag ginpukpok ang puwertahan. Nagasinggit sila sa tigulang nga tag-iya sang balay, “Paguwaa ang bisita mo nga lalaki kay magpakighilawas kami sa iya.” 23Nagsabat ang tigulang, “Mga abyan, bisita ko ini nga tawo, gani indi ninyo paghimua inang mahigko kag makahuluya nga butang. 24Ihatag ko sa inyo ang akon anak nga dalaga kag ang asawa sang sini nga tawo, kag pagusto kamo kon ano ang inyo nga himuon sa ila. Basta indi lang ninyo paghimua inang makahuluya nga butang sa akon bisita.”
25Wala namati ang mga tawo sa iya, gani ginbutong sang Levita ang iya asawa kag ginpaguwa. Ginhimuslan nila siya kag gin-abusuhan sa bilog nga gab-i hasta mag-aga. Kag sang nagapamanagbanag na, ginpalakat nila ang babayi. 26Nagbalik ang babayi sa balay nga ginadayunan sang iya bana. Natumba siya sa may puwertahan, kag didto siya hasta sa pagbutlak sang adlaw.
27Sang sina nga aga nagbugtaw ang iya bana. Ginbuksan niya ang puwertahan agod maglakat na, kag nakita niya ang iya asawa nga nagahamyang kag ang mga kamot sini nagauntay pa sa puwertahan. 28Nagsiling ang Levita, “Bangon na kay mapauli na kita.” Pero patay na gali ang babayi, gani ginkarga niya ang bangkay sa iya asno kag naglakat.
29Pag-abot niya sa ila, ginpang-utod-utod niya sa dose ka parte ang bangkay sang iya asawa kag ginpadala sa dose ka tribo sang Israel. 30Nagsiling ang tanan nga nakakita sini, “Wala pa gid sing may natabo nga pareho sini halin sang paghalin sang mga Israelinhon sa Egipto. Ano ayhan ang maayo naton nga himuon?”
