2 Berɛsosɛm 34 – ASCB & CARST

Asante Twi Contemporary Bible

2 Berɛsosɛm 34:1-33

Yosia Di Ɔhene Wɔ Yuda

1Yosia bɛdii adeɛ no, na wadi mfirinhyia nwɔtwe, na ɔdii ɔhene wɔ Yerusalem mfirinhyia aduasa baako. 2Ɔyɛɛ deɛ ɛsɔ Awurade ani, yɛɛ deɛ ne tete agya Dawid yɛeɛ no bi. Wamfiri adeteneneeyɛ ho.

3Yosia hyɛɛ aseɛ hwehwɛɛ ne tete agya Dawid Onyankopɔn akyiri ɛkwan wɔ ɛberɛ a na ɔda so yɛ abɔfra a wadi adeɛ mfeɛ nwɔtwe. Na ne mfeɛ dumienu so no, ɔdwiraa Yuda ne Yerusalem, sɛee abosonsom asɔreeɛ nyinaa, Asera afɔrebukyia, ahoni a wɔasene ne nsɛsodeɛ a wɔagu no nyinaa. 4Ɔhwɛ ma wɔbubuu Baal nsɛsodeɛ afɔrebukyia no ne nnuhwam afɔrebukyia no nyinaa guiɛ. Ɔmaa wɔdwerɛɛ Asera afɔrebukyia, ahoni a wɔasene ne nsɛsodeɛ a wɔagu no nyinaa, na wɔto petee awufoɔ a wɔbɔɔ afɔdeɛ maa wɔn no damena so. 5Afei, ɔhyee abosomfoɔ nnompe. Ɔhyee no wɔn ankasa afɔrebukyia so, nam so dwiraa Yuda ne Yerusalem ho. 6Ɔyɛɛ saa ara wɔ Manase, Efraim ne Simeon nkuro so, kɔeɛ ara mpo, kɔduruu Naftali. 7Ɔsɛee abosonsomfoɔ afɔrebukyia, Asera afɔrebukyia, na ɔyam ahoni no muhumuhu. Ɔdwirii nnuhwam afɔrebukyia a ɛwɔ Israelman mu nyinaa, na ɔsane kɔɔ Yerusalem.

8Nʼadedie mfeɛ dunwɔtwe so no a ɔwiee asase no ne asɔredan no ho dwira no, Yosia yii Asalia babarima Safan, Maaseia a ɔyɛ Yerusalem amrado ne Yoahas babarima Yoa, adehyeɛ abakɔsɛm twerɛfoɔ, sɛ wɔnsiesie Awurade, ne Onyankopɔn asɔredan no.

9Wɔde sika a Lewifoɔ a wɔsom sɛ aponoanohwɛfoɔ agyegye wɔ Onyankopɔn Asɔredan no ho maa ɔsɔfopanin Hilkia. Manase ne Efraim nkurɔfoɔ ne Israel nkaeɛfoɔ nyinaa ne Yuda ne Benyamin ne Yerusalemfoɔ na wɔde akyɛdeɛ no baeɛ. 10Ɔde sika no maa nnipa a wɔayi wɔn sɛ wɔnhwɛ nsiesie Awurade Asɔredan no. Na wɔtuaa wɔn a wɔyɛɛ adwuma no ka. 11Wɔbɔɔ nnua dwumfoɔ ne adansifoɔ paa, tɔɔ aboɔ a wɔatwa a wɔde bɛsiesie afasuo no ne nnua a wɔde bɛyɛ nsamsoɔ ne mpunan. Wɔsiesiee deɛ anka Yuda ahemfo a wɔdii ɛkan no rema asɛe no.

12Adwumayɛfoɔ no de nokorɛdie yɛɛ adwuma. Yahat ne Obadia a wɔyɛ Lewifoɔ a wɔfiri Merarifoɔ abusua mu, ne Sakaria ne Mesulam a wɔyɛ Lewifoɔ a wɔfiri Kohatfoɔ abusua mu na wɔhwɛɛ adwumafoɔ no so. Lewifoɔ a aka a wɔn nyinaa wɔ nnwontodeɛ ho nimdeɛ no, 13wɔmaa wɔyɛɛ sohwɛfoɔ maa adwumayɛfoɔ akuo hodoɔ. Na afoforɔ bi nso yɛɛ adwuma sɛ atwerɛfoɔ, mpanimfoɔ ne aponoanohwɛfoɔ.

Hilkia Kɔhunu Awurade Mmara Nwoma No

14Na ɔsɔfopanin Hilkia retwerɛtwerɛ sika a wɔagyegye wɔ Awurade Asɔredan no ho no, ɔhunuu Awurade mmara nwoma a wɔnam Mose so de maeɛ no. 15Na Hilkia ka kyerɛɛ Safan a ɔyɛ asɛnnie twerɛfoɔ no sɛ, “Mahunu mmara nwoma no wɔ Awurade Asɔredan no mu.” Na Hilkia de nwoma mmobɔeɛ no maa Safan.

16Safan de nwoma mmobɔeɛ no kɔmaa ɔhene kaa sɛ, “Wo mpanimfoɔ no reyɛ biribiara a wɔkyerɛɛ wɔn sɛ wɔnyɛ no. 17Sika a wɔgyegyee no Awurade Asɔredan no mu no, wɔde ama sohwɛfoɔ ne adwumayɛfoɔ no.” 18Safan ka kyerɛɛ ɔhene no sɛ, “Ɔsɔfopanin Hilkia de nwoma mmobɔeɛ bi ama me.” Na Safan kenkan kyerɛɛ ɔhene.

19Ɛberɛ a ɔhene no tee mmara no mu nsɛm no, ɔde ahometeɛ sunsuanee ne ntadeɛ mu. 20Afei, ɔhyɛɛ Hilkia, Safan babarima Ahikam, Mika babarima Abdon, asɛnnie twerɛfoɔ Safan ne ɔhene ɔfotufoɔ Asaia sɛ, 21“Monkɔ Asɔredan no mu na mo ne Awurade nkɔkasa mma me ne Israel ne Yuda nkaeɛfoɔ nyinaa. Mommisa no nsɛm a wɔatwerɛ wɔ saa nwoma mmobɔeɛ a wɔahunu no ho nsɛm. Awurade abufuo aba yɛn so, ɛfiri sɛ, yɛn agyanom anni Awurade asɛm so. Yɛnyɛ deɛ nwoma mmobɔeɛ yi ka sɛ yɛnyɛ.”

22Hilkia ne mmarima a aka no kɔɔ odiyifoɔ baa Hulda a na ɔyɛ Tikwa babarima Salum yere ne Hasra a na ɔhwɛ Asɔredan mu adakaten so no nana nkyɛn, wɔ Yerusalem fa bi a wɔfrɛ hɔ sɛ Misne.

23Ɔbaa no ka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Awurade, Israel Onyankopɔn, akasa! Monkɔka nkyerɛ onipa a ɔsomaa mo no sɛ, 24‘Sɛdeɛ Awurade seɛ nie: Akyinnyeɛ biara nni ho sɛ, mɛsɛe saa kuro yi ne emu nnipa. Nnome a wɔatwerɛ wɔ nwoma mmobɔeɛ a moakenkane yi mu nyinaa bɛba mu. 25Ɛfiri sɛ, nnipa a wɔwɔ Yuda apa me na wɔsom abosonsomfoɔ anyame. Ɛno enti, me bo afu wɔn yie wɔ biribiara a wɔayɛ ho. Mʼabufuo bɛhwie agu saa beaeɛ ha, na biribiara rentumi nsi ano.’ 26Na monkɔ Yudahene a ɔsomaa mo sɛ monkɔhwehwɛ Awurade no nkyɛn, na monka nkyerɛ no sɛ, ‘Yei na Awurade, Israel Onyankopɔn, ka fa asɛm a motee seesei no ho. 27Ɛberɛ a wotee asɛm a meka de tiaa saa kuropɔn yi ne emu nnipa no, ɛhaa wo, maa wobrɛɛ wo ho ase Onyankopɔn anim. Wobrɛɛ wo ho ase, de ahometeɛ sunsuanee wʼatadeɛ mu, de ahonu suu wɔ mʼanim. Enti, nokorɛm, mate wo nne, Awurade na ɔseɛ. 28Meremma amanehunu a mahyehyɛ atia kuropɔn yi ne emu nnipa no mma mu, kɔsi sɛ wobɛwu na wɔasie wo asomdwoeɛ mu. Worenhunu amanehunu a mede bɛba beaeɛ yi so.’ ”

Enti, wɔsane de ɔbaa no nkra kɔmaa ɔhene no.

Yosia Ɔsom Nhyehyɛeɛ

29Na ɔhene no frɛɛ ntuanofoɔ a wɔwɔ Yuda ne Yerusalem nyinaa. 30Na ɔhene no ne Yuda ne Yerusalem manfoɔ nyinaa ne asɔfoɔ ne Lewifoɔ, nnipa no nyinaa, firi ɔkɛseɛ so kɔsi akumaa so, kɔɔ Awurade Asɔredan no mu. Ɛhɔ na ɔhene no kenkanee apam nwoma a wɔhunuu no Awurade Asɔredan mu no kyerɛɛ wɔn. 31Ɔhene no gyinaa nʼafa wɔ afadum no nkyɛn, na ɔtii apam no mu wɔ Awurade anim. Ɔhyɛɛ bɔ sɛ ɔfiri nʼakoma ne ne kra nyinaa mu bɛdi Awurade ɔhyɛ nsɛm, ahyɛdeɛ ne mmara so. Ɔhyɛɛ bɔ sɛ, ɔbɛdi apam no mu nhyehyɛeɛ a wɔatwerɛ wɔ nwoma mmobɔeɛ no mu no so.

32Na ɔka kyerɛɛ obiara a ɔwɔ Yerusalem ne nnipa a wɔwɔ Benyamin no sɛ, wɔnhyɛ bɔ saa ara. Ɔmanfoɔ a wɔwɔ Yerusalem yɛɛ saa no, wɔde tii wɔne Onyankopɔn, wɔn agyanom Onyankopɔn apam no mu.

33Enti, Yosia yiyii ahoni a ɛyɛ akyiwadeɛ no firii Israel asase no nyinaa so. Na ɔhyɛɛ sɛ obiara nsom Awurade, wɔn Onyankopɔn. Na ne nkwa nna a aka no mu no nyinaa, wɔannane wɔn akyi ankyerɛ Awurade wɔn agyanom Onyankopɔn no da.

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

2 Летопись 34:1-33

Иосия – царь Иудеи

(4 Цар. 22:1-2; 23:4-20)

1Иосии было восемь лет, когда он стал царём, и правил он в Иерусалиме тридцать один год. 2Он делал то, что было правильным в глазах Вечного, и ходил путями своего предка Довуда, не уклоняясь ни вправо, ни влево.

3На восьмом году своего правления, ещё юношей, он начал искать Бога своего предка Довуда. На двенадцатом году своего правления он начал очищать Иудею и Иерусалим от капищ на возвышенностях, столбов Ашеры, резных и литых идолов. 4Под его руководством были разрушены жертвенники Баала. Он разбил жертвенники для благовоний, которые находились над ними, и уничтожил столбы Ашеры, резных и литых идолов. Он разбил их на куски и разбросал над могилами тех, кто некогда приносил им жертвы. 5Он сжёг кости жрецов на их жертвенниках и так очистил Иудею и Иерусалим. 6В городах родов Манассы, Ефраима и Шимона, до самой земли Неффалима и в их опустошённых окрестностях 7он разрушил жертвенники и столбы Ашеры, растолок идолов в пыль и разбил все жертвенники для благовоний по всему Исроилу. После этого он вернулся в Иерусалим.

Иосия восстанавливает храм

(4 Цар. 22:3-7)

8На восемнадцатом году своего правления, ещё при очищении страны и храма, Иосия послал Шафана, сына Ацалии, и правителя Маасею с летописцем Иоахом, сыном Иоахаза, чтобы восстановить храм Вечного, своего Бога.

9Они пришли к главному священнослужителю Хилкии и отдали ему деньги, принесённые в храм Всевышнего, которые левиты-привратники собрали у народа Манассы, Ефраима, и у всех остальных исроильтян, и у всего народа Иудеи, Вениамина, и у жителей Иерусалима. 10Они передали их людям, которые были назначены наблюдать за работами при храме Вечного. Эти люди платили рабочим, которые ремонтировали и восстанавливали храм. 11Они давали деньги и плотникам со строителями на покупку тёсаного камня и дерева для брусьев и балок в зданиях, которым цари Иудеи позволили прийти в упадок.

12Эти люди работали честно. Над ними были поставлены Иахат и Авдий – левиты из потомков Мерари, и Закария с Мешулламом из потомков Каафа. Другие левиты, все, кто был искусен в игре на музыкальных инструментах, 13стояли над носильщиками и руководили всеми работниками при каждом задании. Некоторые из левитов были писарями, начальниками и привратниками.

Книга Закона найдена в храме

(4 Цар. 22:8-20)

14Когда выносили деньги, которые были принесены в храм Вечного, священнослужитель Хилкия нашёл книгу Закона Вечного, который был дан через Мусо34:14 Вероятно, главный священнослужитель нашёл весь Таврот, но, возможно, это было лишь Второзаконие, последняя книга Таврота (см. Втор. 31:24-26).. 15Хилкия сказал писарю Шафану:

– Я нашёл в храме Вечного книгу Закона.

Он отдал её Шафану, 16и тот отнёс свиток царю и доложил ему:

– Твои рабы делают всё, что им было поручено. 17Они взяли деньги, какие нашлись в храме Вечного, и отдали их тем, кто наблюдает за работами, и работникам.

18Затем писарь Шафан известил царя: «Священнослужитель Хилкия дал мне книгу» – и прочитал её перед царём. 19Услышав слова Закона, царь разорвал на себе одежду. 20Он приказал Хилкии, Ахикаму, сыну Шафана, Ахбору34:20 Букв.: «Авдону»; в 4 Цар. 22:12 он назван Ахбором., сыну Михея, писарю Шафану и царскому слуге Асаи:

21– Пойдите и вопросите Вечного за меня и за оставшийся народ в Исроиле и в Иудее о том, что написано в найденной книге. Велик гнев Вечного, который обрушился на нас из-за того, что наши отцы не сохранили слова Вечного: они не поступали так, как предписывает эта книга.

22Хилкия и те, кого послал царь, пошли к пророчице Олдане, жене Шаллума, сына Тиквы, внука Хархаса34:22 Букв.: «сына Токхата, внука Хасры»; в 4 Цар. 22:14 они названы Тиквой и Хархасом., хранителя одежд. Олдана жила в новой части Иерусалима. Хилкия и приближённые царя рассказали ей о том, что произошло. 23Она сказала им:

– Так говорит Вечный, Бог Исроила: «Скажите человеку, который послал вас ко Мне: 24„Так говорит Вечный: Я наведу на это место и на его обитателей беду – все проклятия, записанные в книге, которую читали перед царём Иудеи. 25Из-за того, что они оставили Меня, возжигали благовония другим богам и вызывали Мой гнев идолами, которые сделали их руки34:25 Или: «всем, что они сделали»., Мой гнев обрушится на это место и не угаснет“. 26Скажите царю Иудеи, который послал вас вопросить Вечного: „Так говорит Вечный, Бог Исроила, о словах, которые ты слышал: 27Так как твоё сердце смягчилось и ты смирил себя перед Всевышним, услышав сказанное Им против этого места и его обитателей, и так как ты смирил себя предо Мной, разорвал на себе одежду и плакал предо Мной, то и Я услышал тебя, – возвещает Вечный. – 28Поэтому Я возьму тебя к твоим предкам, и тебя похоронят в мире. Твои глаза не увидят всей той беды, которую Я наведу на это место и на его обитателей“».

И они передали её ответ царю.

Обновление священного соглашения со Всевышним

(4 Цар. 23:1-3)

29Тогда царь созвал всех старейшин Иудеи и Иерусалима. 30Он пошёл в храм Вечного с народом Иудеи, жителями Иерусалима, священнослужителями и левитами – со всем народом, от великого до малого. Он прочитал им вслух все слова книги священного соглашения, которую нашли в храме Вечного. 31Царь встал на своё место и заключил перед Вечным соглашение, обещая следовать Вечному, исполнять Его повеления, заповеди и установления от всего сердца и от всей души, чтобы соблюсти слова соглашения, записанные в этой книге. 32Он велел всем жившим в Иерусалиме и в земле Вениамина дать такое же обещание, и жители Иерусалима стали делать то, что требовало соглашение со Всевышним, Богом их предков.

33Иосия убрал всех отвратительных идолов из всех земель, которые принадлежали исроильтянам, и велел всем, кто находился в Исроиле, служить Вечному, их Богу, и всё время, что он был жив, они не уклонялись от того, чтобы следовать Вечному, Богу их предков.