1Mga anak, pamatia ninyo pag-ayo ang pagtul-id sa inyong amahan sa inyong pamatasan, aron makakat-on kamo. 2Maayo ang akong ginatudlo, busa ayaw ninyo kini ipakawalay-bili. 3Sa bata pa ako ug anaa pa sa poder sa akong amahan, paborito4:3 paborito: o, bugtong anak. ako sa akong inahan. 4Ginatudloan ako sa akong amahan. Miingon siya kanako, “Tipigi sa imong kasingkasing ang gipanudlo ko kanimo. Tumana ang mga sugo ko aron padayon kang magkinabuhi. 5Paninguhaa nga makaangkon kag kaalam ug pagsabot. Ayawg kalimti ang akong mga gipang-estorya kanimo, ug ayawg biya niini. 6Ayaw isalikway ang kaalam, hatagi hinuon kinig importansya, kay mao kini ang motipig kanimo. 7Ang kaalam ug pagsabot maoy labing mahinungdanon sa tanan, busa paninguhaa gayod nga maangkon mo kini bisan pag mahurot ang tanan mong kabtangan.4:7 busa paninguhaa… kabtangan: o, busa bisan unsa pay imong naangkon, paninguhaa gayod nga maangkon ang kaalam ug ang pagsabot. 8Higugmaa ug tipigi ang kaalam, kay makahatag kini kanimog kadungganan. 9Sama kini sa korona nga bulak nga makahatag ug katahom kanimo.”
10Anak, pamatia ug tumana ang gipanulti ko kanimo aron motaas ang imong kinabuhi. 11Nagtudlo na ako kanimog kaalam, kon unsaon pagkinabuhig ensakto. 12Busa kon sundon mo kini, walay kahasol sa imong pagkinabuhi, ug dili ka matarog. 13Ayaw gayod kalimti ang gihimo kong pagtul-id sa imong pamatasan; tipigi kini sa imong kasingkasing kay imo kanang ikinabuhi.
14Ayaw sunda ang binuhatan sa mga daotan. 15Likayi gayod kini ug padayon sa imong pagkinabuhing matarong. 16Kay dili sila makatulog kon dili sila makahimog daotan o wala silay malaglag. 17Ang kadaotan ug ang kabangis daw maoy ilang kinaon ug ilimnon.
18Ang pagkinabuhi sa mga matarong daw sama sa nagsubang nga adlaw nga mosamot kasidlak sa kaudtohon. 19Apan ang pagkinabuhi sa mga daotan daw sama sa kangitngit, ug wala sila masayod kon unsa ang hinungdan sa ilang pagkalaglag.
20Anak, pamatia pag-ayo ang gipangtudlo ko kanimo; 21ayaw gayod kini kalimti, hinuon tipigi kini sa imong kasingkasing. 22Kay maghatag kinig maayong panglawas ug taas nga kinabuhi sa nagabaton niini.
23Bantayi pag-ayo ang imong hunahuna, kay kon unsay anaa sa imong hunahuna mao usab ang imong ikinabuhi. 24Ayaw pangilad o pamakak. 25Isentro ang imong panghunahuna sa mga butang nga maayo. 26Balansiha pag-ayo ang tanan mong pagahimuon aron maayo ang mahimong resulta niini. 27Pagtinarong; likayi ang paghimo ug daotan.
4
犠牲を払ってでも知恵を得なさい
1-2さあ、父親の話を聞くように、
私の言うことを聞きなさい。
知恵のある人になるために、
私が教える真理を勉強しなさい。
顔をそむけてはいけません。
3私も若いころは、
母にはひとり息子としてかわいがられ、
父とはよく、いろいろなことを話し合ったものです。
4そんな時、父は口ぐせのように、
こう言い聞かせてくれました。
「よく聞きなさい。
私のことばと教えを大切にすれば、
一生幸せに暮らせる。
5何よりも、知恵と悟りのある人間になりなさい。
このことを決して忘れてはならない。」
6知恵があなたを守ってくれます。
しっかり心に留め、大切にしなさい。
7知恵のある人になるには、
まず賢くなろうと決心することです。
それが、物事を正しく判断する力と
知恵を養うのです。
8-9知恵を高めれば、
あなたも高められます。
知恵を抱きしめると、
それはあなたに大きな誉れを与えます。
10わが子よ。私の言うようにしなさい。
そうすれば長生きし、生涯幸せに過ごせます。
11正しい生活をするのが、いちばん賢い生き方です。
この大切な真理を学びなさい。
12そのように生きれば、もたつかないで歩み、
走ってもつまずきません。
13私の訓戒を実行し、
忘れないようにしなさい。
それはあなたにいのちとなるからです。
14悪者のまねをしてはいけません。
15彼らの集まる場所に近寄らず、
そこを避けて通りなさい。
16彼らは一日分の悪事を働かないと、
その夜はおちおち眠ることもできず、
人をつまずかせないうちは
ゆっくり休むこともできません。
17悪いことをし、暴力をふるわないと
生きていられないのです。
18神は正しい人の道を優しく見守り、
真昼のように明るく照らしてくださいます。
19一方悪者は、暗がりでうろうろ手探りし、
あちこちでつまずくのです。
20わが子よ。私のことばをよく聞きなさい。
21それを肝に銘じ、忘れないようにしなさい。
22そうすることがあなたのいのちとなり、
健やかにするのです。
23何よりも、あなたの心を守りなさい。
心は生活全体に影響を与えるからです。
24悪い女の慎みのない口づけをはねのけなさい。
悪い女に近づいてはいけません。
25ただまっすぐ前を見つめ、
うしろを振り返らないことです。
26足もとに気をつけ、
確実に進みなさい。
27横道にそれてはいけません。
危険だとわかったら、一目散に引き返しなさい。
