Panultihon 23 – APSD-CEB & NVI

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 23:1-35

‒ 6 ‒

1Kon mokaon ka uban sa usa ka pangulo, pagbantay pag-ayo sa imong lihok. 2Kon kusog kang mokaon, pugngi ang imong kaugalingon. 3Ayaw kaibog sa lamiang pagkaon nga iyang gidalit, kay basig gipanid-an niya ang imong pamatasan.

‒ 7 ‒

4Ayaw hagoa ang imong kaugalingon sa labihang pagpaninguha nga maadunahan. Pagkat-on hinuon sa pagpugong sa kaugalingon ug sa paghunahuna kon unsay ensakto. 5Ang bahandi mawala sa usa lang ka pagpamilok, nga daw sa aduna kini pako ug molupad palayo sama sa agila.

‒ 8 ‒

6Ayaw pagkaon ni kaibog sa pagkaon nga giandam sa kuripot nga tawo, bisan ug lamian pa kini. 7Kay ang tawo nga sama niana maniid kon unsa kadaghan imong gikaon.23:7 Kay… gikaon: Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. Moingon siya, “Sige, kaon pa.” Apan dili diay kinasingkasing ang iyang gisulti. 8Busa isuka mo ang imong gikaon ug sayang lang ang imong mga pagdayeg kaniya.

‒ 9 ‒

9Ayaw pakigsulti sa mga buang-buang, kay bisag puno sa kaalam ang imong isulti wala lang gihapon kini pulos alang kanila.

‒ 10 ‒

10Ayaw iloga ang yuta sa mga ilo pinaagi sa pagbalhin sa karaan nga mga muhon niini. 11Kay ang Ginoo mao ang ilang gamhanan nga tigpanalipod. Siya ang molaban kanila batok kanimo.

‒ 11 ‒

12Pamati kon ginatul-id ang imong pamatasan aron makakat-on ka.

‒ 12 ‒

13-14Ayaw pagduhaduha sa pagdisiplina sa imong anak. Ang pagbunal dili makapatay kaniya, makaluwas pa hinuon kini kaniya gikan sa kamatayon.

‒ 13 ‒

15-16Anak, malipay gayod ako kon magmaalamon ka ug kon husto ang imong ginapamulong.

‒ 14 ‒

17Ayaw kasina sa mga makasasala; tahora hinuon sa kanunay ang Ginoo. 18Ug siguro gayod nga may maayo kang kaugmaon, ug dili mapakyas ang imong mga tinguha.

‒ 15 ‒

19Anak, pamati sa mga ginapanudlo ko kanimo. Pagmaalamon ug sunda ang husto nga dalan. 20-21Ayaw sunda ang mga palahubog ug ang mga hangol ug kaon, kay kanang klaseha sa mga tawo daling mapobre. Sige lang silag katulog, ug magkagidlay sila sa kaulahian.

‒ 16 ‒

22Paminaw sa imong ginikanan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw sila bugalbugali kon tigulang na sila. 23Paninguhaa nga maangkon mo ang kamatuoran, kaalam, saktong pamatasan, ug maayong panabot. Ug ayaw gayod kini ibaylo sa bisan unsang butang. 24-25Malipay gayod ang imong ginikanan kon matarong ka ug maalamon. Ikalipay nila nga sila nahimong imong amahan ug inahan.

‒ 17 ‒

26Anak, pamati pag-ayo kanako, ug sunda ang akong pagkinabuhi. 27Kay ang babayeng nagabaligya sa iyang dungog makadaot kanimo sama sa lawom kaayo nga bangag. 28Sama siya sa tulisan nga mag-atang ug mabiktima, ug siya ang hinungdan sa pagluib sa daghang mga bana sa ilang mga asawa.

‒ 18 ‒

29Kinsay tawo nga miserable? Kinsay palaaway? Kinsay reklamador? Kinsay makulatahan nga mahimo ra untang likayan? Kinsay kanunayng magpula ang mata? 30Siya ang tawo nga palahubog, ug mahiligon sa pagtilaw sa nagkalain-laing matang sa bino. 31Ayaw pagpadani sa isog nga bino, nga makalaway tan-awon sulod sa baso, ug daw kalami imnon. 32Kay pagkahuman mo ug inom niini, bation mo nga daw sa gipaak ka sa malala nga bitin, 33ug bisan unsa na lay imong makita, ug dili ka na makahunahuna ug maayo. 34Paminaw mo morag nagsakay kag barko ug naghigda ibabaw sa palo.23:34 palo: taas nga kahoy diin nahigot ang layag sa barko. 35Moingon ka, “May mibunal ug misumbag kanako, apan wala ako makabatig sakit. Kanus-a pa kaha ako mahuwasi aron makainom na pod ko?”

Nueva Versión Internacional

Proverbios 23:1-35

7

1Cuando te sientes a comer con un gobernante,

fíjate bien en lo que23:1 en lo que. Alt. en quién. tienes ante ti.

2Si eres dado a la glotonería,

domina tu apetito.23:2 domina tu apetito. Lit. ponle un cuchillo a tu garganta.

3No codicies sus manjares,

pues tal comida no es más que un engaño.

8

4No te afanes acumulando riquezas;

no te obsesiones con ellas.

5¿Acaso has podido verlas? ¡No existen!

Es como si les salieran alas,

pues se van volando como las águilas.

9

6No te sientes a la mesa de un tacaño23:6 un tacaño. Alt. un hombre mal intencionado.

ni codicies sus manjares,

7pues él solo piensa en los gastos.

«Come y bebe», te dirá,

pero no te lo dirá de corazón.

8Acabarás vomitando lo que hayas comido

y tus cumplidos no habrán servido de nada.

10

9A oídos del necio jamás dirijas palabra,

pues se burlará de tus sabios consejos.

11

10No cambies de lugar los linderos antiguos

ni invadas la propiedad de los huérfanos,

11porque su Redentor es muy poderoso

y contra ti defenderá su causa.

12

12Trae disciplina a tu corazón

y conocimiento a tus oídos.

13

13No dejes de disciplinar al joven;

si lo castigas con vara, no se morirá.

14Castígalo con vara

y así lo librarás de la muerte.23:14 de la muerte. Lit. del Seol.

14

15Hijo mío, si tu corazón es sabio,

también mi corazón se regocijará;

16en lo íntimo de mi ser me alegraré

cuando tus labios hablen con rectitud.

15

17No envidies en tu corazón a los pecadores;

más bien, muéstrate siempre celoso en el temor del Señor.

18Cuentas con una esperanza futura,

la cual no será destruida.

16

19Hijo mío, presta atención y sé sabio;

mantén tu corazón en lo que es correcto.

20No te juntes con los que beben mucho vino

ni con los que se hartan de carne,

21pues borrachos y glotones, por su indolencia,

acaban harapientos y en la pobreza.

17

22Escucha a tu padre, que te engendró,

y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.

23Adquiere la verdad y la sabiduría,

la disciplina y el discernimiento,

¡y no los vendas!

24El padre del justo experimenta gran regocijo;

quien tiene un hijo sabio se deleita en él.

25¡Que se alegren tu padre y tu madre!

¡Que se regocije la que te dio la vida!

18

26Dame, hijo mío, tu atención23:26 atención. Lit. corazón. En la Biblia, corazón se usa para designar el asiento de las emociones, pensamientos y voluntad, es decir, el proceso de toma de decisiones del ser humano.

y no pierdas de vista mi ejemplo.23:26 ejemplo. Lit. camino; camino es una imagen del estilo de vida.

27Porque fosa profunda es la prostituta,

y estrecho pozo, la mujer ajena.

28Se pone al acecho, como un bandido,

y multiplica la infidelidad de los hombres.

19

29¿De quién son los lamentos? ¿De quién los pesares?

¿De quién son los pleitos? ¿De quién las quejas?

¿De quién son las heridas gratuitas?

¿De quién los ojos morados?

30¡Del que no suelta la botella de vino

ni deja de probar licores!

31No te fijes en lo rojo que es el vino,

ni en cómo brilla en la copa,

ni en la suavidad con que se desliza;

32porque acaba mordiendo como serpiente

y envenenando como víbora.

33Tus ojos verán alucinaciones

y tu mente imaginará perversidades.

34Te parecerá estar durmiendo en alta mar,

acostado sobre el mástil mayor.

35Y dirás: «Me han herido, pero no me duele.

Me han golpeado, pero no lo siento.

¿Cuándo despertaré de este sueño

para ir a buscar otro trago?».