Panultihon 23 – APSD-CEB & HOF

Ang Pulong Sa Dios

Panultihon 23:1-35

‒ 6 ‒

1Kon mokaon ka uban sa usa ka pangulo, pagbantay pag-ayo sa imong lihok. 2Kon kusog kang mokaon, pugngi ang imong kaugalingon. 3Ayaw kaibog sa lamiang pagkaon nga iyang gidalit, kay basig gipanid-an niya ang imong pamatasan.

‒ 7 ‒

4Ayaw hagoa ang imong kaugalingon sa labihang pagpaninguha nga maadunahan. Pagkat-on hinuon sa pagpugong sa kaugalingon ug sa paghunahuna kon unsay ensakto. 5Ang bahandi mawala sa usa lang ka pagpamilok, nga daw sa aduna kini pako ug molupad palayo sama sa agila.

‒ 8 ‒

6Ayaw pagkaon ni kaibog sa pagkaon nga giandam sa kuripot nga tawo, bisan ug lamian pa kini. 7Kay ang tawo nga sama niana maniid kon unsa kadaghan imong gikaon.23:7 Kay… gikaon: Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. Moingon siya, “Sige, kaon pa.” Apan dili diay kinasingkasing ang iyang gisulti. 8Busa isuka mo ang imong gikaon ug sayang lang ang imong mga pagdayeg kaniya.

‒ 9 ‒

9Ayaw pakigsulti sa mga buang-buang, kay bisag puno sa kaalam ang imong isulti wala lang gihapon kini pulos alang kanila.

‒ 10 ‒

10Ayaw iloga ang yuta sa mga ilo pinaagi sa pagbalhin sa karaan nga mga muhon niini. 11Kay ang Ginoo mao ang ilang gamhanan nga tigpanalipod. Siya ang molaban kanila batok kanimo.

‒ 11 ‒

12Pamati kon ginatul-id ang imong pamatasan aron makakat-on ka.

‒ 12 ‒

13-14Ayaw pagduhaduha sa pagdisiplina sa imong anak. Ang pagbunal dili makapatay kaniya, makaluwas pa hinuon kini kaniya gikan sa kamatayon.

‒ 13 ‒

15-16Anak, malipay gayod ako kon magmaalamon ka ug kon husto ang imong ginapamulong.

‒ 14 ‒

17Ayaw kasina sa mga makasasala; tahora hinuon sa kanunay ang Ginoo. 18Ug siguro gayod nga may maayo kang kaugmaon, ug dili mapakyas ang imong mga tinguha.

‒ 15 ‒

19Anak, pamati sa mga ginapanudlo ko kanimo. Pagmaalamon ug sunda ang husto nga dalan. 20-21Ayaw sunda ang mga palahubog ug ang mga hangol ug kaon, kay kanang klaseha sa mga tawo daling mapobre. Sige lang silag katulog, ug magkagidlay sila sa kaulahian.

‒ 16 ‒

22Paminaw sa imong ginikanan nga maoy nagpakatawo kanimo ug ayaw sila bugalbugali kon tigulang na sila. 23Paninguhaa nga maangkon mo ang kamatuoran, kaalam, saktong pamatasan, ug maayong panabot. Ug ayaw gayod kini ibaylo sa bisan unsang butang. 24-25Malipay gayod ang imong ginikanan kon matarong ka ug maalamon. Ikalipay nila nga sila nahimong imong amahan ug inahan.

‒ 17 ‒

26Anak, pamati pag-ayo kanako, ug sunda ang akong pagkinabuhi. 27Kay ang babayeng nagabaligya sa iyang dungog makadaot kanimo sama sa lawom kaayo nga bangag. 28Sama siya sa tulisan nga mag-atang ug mabiktima, ug siya ang hinungdan sa pagluib sa daghang mga bana sa ilang mga asawa.

‒ 18 ‒

29Kinsay tawo nga miserable? Kinsay palaaway? Kinsay reklamador? Kinsay makulatahan nga mahimo ra untang likayan? Kinsay kanunayng magpula ang mata? 30Siya ang tawo nga palahubog, ug mahiligon sa pagtilaw sa nagkalain-laing matang sa bino. 31Ayaw pagpadani sa isog nga bino, nga makalaway tan-awon sulod sa baso, ug daw kalami imnon. 32Kay pagkahuman mo ug inom niini, bation mo nga daw sa gipaak ka sa malala nga bitin, 33ug bisan unsa na lay imong makita, ug dili ka na makahunahuna ug maayo. 34Paminaw mo morag nagsakay kag barko ug naghigda ibabaw sa palo.23:34 palo: taas nga kahoy diin nahigot ang layag sa barko. 35Moingon ka, “May mibunal ug misumbag kanako, apan wala ako makabatig sakit. Kanus-a pa kaha ako mahuwasi aron makainom na pod ko?”

Hoffnung für Alle

Sprüche 23:1-35

6.

1Wenn du mit einem mächtigen Herrn am Tisch sitzt, dann bedenke, wen du vor dir hast! 2Beherrsche dich, selbst wenn du heißhungrig bist! 3Stürze dich nicht auf seine Leckerbissen, denn wenn du meinst, sie seien dir zu Ehren aufgetischt, täuschst du dich selbst23,3 Wörtlich: denn sie sind eine trügerische Speise..

7.

4Versuche nicht, mit aller Gewalt reich zu werden; sei klug genug, darauf zu verzichten! 5Schneller, als ein Adler fliegen kann, ist dein Geld plötzlich weg – wie gewonnen, so zerronnen!

8.

6Iss nicht mit einem Geizhals, sei nicht begierig nach seinen Leckerbissen, 7denn er ist falsch und berechnend. »Iss und trink nur!«, fordert er dich auf, aber in Wirklichkeit gönnt er dir nichts. 8Sobald du es merkst, kommt dir das Essen wieder hoch; dann waren all deine freundlichen Worte umsonst!

9.

9Versuche nicht, einem Dummkopf etwas zu erklären; er wird deinen guten Rat ohnehin nur verachten!

10.

10Versetze keine alten Grenzsteine, mache den Waisen niemals ihr Eigentum streitig! 11Denn in Gott haben sie einen starken Beschützer, er selbst wird gegen dich auftreten und ihnen Recht verschaffen.

11.

12Sei offen für Ermahnung und hör genau zu, wenn du etwas lernen kannst!

12.

13Erspare deinem Kind die harte Strafe nicht! Ein paar Hiebe werden es nicht umbringen. 14Im Gegenteil: Du rettest sein Leben damit!

13.

15Mein Sohn, wenn du weise bist, dann freue ich mich darüber. 16Wenn deine Worte zeigen, was Gutes in dir steckt, bin ich überglücklich.

14.

17Beneide nicht die Menschen, die Schuld auf sich laden; sondern setze stets alles daran, dem Herrn mit Ehrfurcht zu begegnen! 18Dann hast du eine sichere Zukunft, und deine Hoffnung wird nicht enttäuscht.

15.

19Hör gut zu, mein Sohn, und werde weise! Bemühe dich, auf dem rechten Weg zu bleiben! 20Halte dich fern von den Weinsäufern und maßlosen Schlemmern! 21Auf sie wartet die Armut; denn wer bloß isst, trinkt und schläft, hat bald nichts als Lumpen am Leib.

16.

22Hör auf deinen Vater und deine Mutter, denn sie haben dir das Leben geschenkt! Verachte sie auch dann nicht, wenn sie alt geworden sind!

23Bemühe dich um Wahrheit, egal was es kostet. Wenn du Weisheit, Selbstbeherrschung und Einsicht erworben hast, dann gib sie nie wieder auf!

24Der Vater eines zuverlässigen Sohnes hat allen Grund zur Freude. Wie froh macht doch ein kluger Sohn! 25Darum sorge dafür, dass deine Eltern stolz auf dich sind. Deine Mutter, die dich geboren hat, soll sich glücklich schätzen!

17.

26Mein Sohn, vertraue dich mir an und nimm dir mein Leben zum Vorbild! 27Hüte dich vor Huren und Ehebrecherinnen, denn sie sind so gefährlich wie ein tiefer Brunnen – schon mancher hat sich durch sie in den Tod gestürzt. 28Wie Räuber lauern sie auf neue Opfer und verführen viele zur Untreue.

18.

29Bei wem sieht man Kummer und Klage? Bei wem Streit und Gejammer? Wer hat Wunden durch grundlose Schlägereien, wer hat trübe Augen? 30Wer noch spät beim Wein sitzt und jede neue Sorte ausprobiert. 31Lass dich nicht vom Wein verlocken, wenn er so rötlich schimmert, wenn er im Glas funkelt und so glatt die Kehle hinuntergleitet! 32Denn zuletzt wirkt er wie der Biss einer giftigen Schlange. 33Deine Augen sehen seltsame Dinge, deine Gedanken und Gefühle wirbeln durcheinander. 34Es geht dir wie einem Seekranken auf hoher See – du fühlst dich wie im Mastkorb eines schaukelnden Schiffes. 35»Man muss mich geschlagen haben«, sagst du, »aber es hat mir nicht wehgetan; ich bin verprügelt worden, aber ich habe nichts davon gemerkt! Wann wache ich endlich aus meinem Rausch auf? Ich brauche wieder ein Glas Wein!«