1Mas maayo nga nindot kag reputasyon kaysa daghan kag bahandi. Ang pagtahod sa mga tawo kanimo mas bililhon pa kaysa bulawan ug pilak.
2Ang adunahan ug ang kabos parehas nga binuhat sa Ginoo.
3Ang maalamon nga tawo molikay sa kakuyaw, apan ang walay alamag magpaduol hinuon niini, mao nga mag-antos siya.
4Ang pagtahod sa Ginoo ug ang pagpaubos makahatag kanimo ug bahandi, dungog, ug taas nga kinabuhi.
5Ang tawong daotan nagasubay sa dalan nga tunokon ug makuyaw. Ang tawong nagaamping sa iyang kinabuhi molikay niini.
6Tudloi ang bata sa hustong gawi, ug mahinumdoman niya kini hangtod siya matigulang.
7Ang kabos gamhan sa adunahan, ug ang utangan ulipon sa iyang giutangan.
8Ang magpugas ug daotan moani ug kalaglagan, ug maundang na ang iyang pagpasakit sa uban.
9Panalanginan sa Dios ang mga manggihatagon ug pagkaon ngadto sa mga kabos.
10Aboga ang tawong tampalasan, ug mahunong ang panaglalis, panag-away, ug ang ininsultohanay.
11Ang tawo nga matinud-anon ug matinahoron manulti mahimong higala sa hari.
12Ginabantayan ug maayo sa Ginoo ang mga maalamon, apan daoton niya ang mga plano sa mga maluibon.
13Ang tapolan nga tawo dili mogawas sa balay kay basin kuno ug may liyon sa gawas ug tukbon siya.
14Ang mga pulong sa babayeng daotan nahisama sa lawom nga bangag, ug diha ipangtambog ang mga tawong gikapungtan sa Ginoo.
15Kinaiya sa mga bata ang pagbinuang, apan matul-id kini kon disiplinahon sila.
16Ang tawo nga mangdaog-daog sa mga kabos o manghatag ug regalo sa mga adunahan sa tuyo nga gustong maadunahan, mahimo na hinuong kabos.
Ang 30 ka Importanteng mga Panultihon
17Pamatia ang mga pulong sa mga tawong maalamon. Pamati pag-ayo samtang ginatudlo ko kini kanimo, 18kay magmalipayon ka gayod kon imo kining masayran ug masaulo. 19Gitudlo ko kini karon kanimo aron mosalig ka sa Ginoo.
20Nagsulat ako ug 30 ka mga panultihon nga maggiya ug maghatag kanimog kaalam. 21Pinaagi niini masayran mo ang kamatuoran, ug makahatag kag masaligan nga tubag ngadto sa tawo nga mangutana kanimo.22:21 mangutana kanimo: sa literal, nagpadala kanimo.
‒ 1 ‒
22Ayaw pamintaha sa mga kabos, ug ayaw sila daog-daoga sa korte, 23kay ang Ginoo maoy manalipod kanila. Ug kon unsay dili maayong gibuhat ninyo kanila buhaton usab sa Ginoo diha kaninyo.
‒ 2 ‒
24Ayaw pakighigala sa tawong daling masuko, 25kay basig mapareho ka kaniya, ug maghatod kini kanimo sa kadaotan.
‒ 3 ‒
26Ayaw pagsaad nga ikaw mobayad sa utang sa uban. 27Kay kon dili ka makabayad, kuhaon nila bisan ang imong higdaanan.
‒ 4 ‒
28Ayaw ibta ang muhon nga giugbok sa imong mga katigulangan.
‒ 5 ‒
29Ang tawo nga maayong motrabaho magaalagad sa mga hari ug dili sa ordinaryong mga tawo.
1Edin pa yɛ sene ahonya bebrebe;
sɛ wɔbɛdi wo ni yɛ sene dwetɛ anaa sikakɔkɔɔ.
2Ɔdefoɔ ne ohiani wɔ adeɛ baako,
Awurade ne wɔn nyinaa Yɛfoɔ.
3Onitefoɔ hunu amanehunu a ɛreba na ɔhinta ne ho,
nanso atetekwaa kɔ nʼanim kɔnya amane.
4Ahobrɛaseɛ ne Awurade suro
ma ahonya ne animuonyam ne nkwa.
5Nkasɛɛ ne mfidie wɔ amumuyɛfoɔ akwan so,
nanso deɛ ɔbɔ ne kra ho ban no mmɛn ho.
6Kyerɛ abɔfra ɛkwan a ɔmfa so,
na sɛ ɔnyini a ɔremfiri so.
7Adefoɔ di ahiafoɔ so,
na boseagyeni yɛ deɛ ɔde fɛm ɔsomfoɔ.
8Deɛ ɔdua amumuyɛsɛm no twa ɔhaw
na wɔbɛsɛe nʼabufuhyeɛ abaa.
9Ɔyamyɛfoɔ bɛnya nhyira
ɛfiri sɛ ɔne ahiafoɔ kyɛ nʼaduane.
10Pam ɔfɛdifoɔ na basabasayɛ nso bɛkɔ;
ntɔkwa ne atɛnnidie to atwa.
11Obi a ɔdɔ akoma a emu teɛ na ne kasa ho yɛ nyam
bɛnya ɔhene afa no adamfo.
12Awurade ani wɛn nimdeɛ,
na ɔsɛe ɔtorofoɔ nsɛm.
13Ɔkwadwofoɔ ka sɛ, “Gyata bi wɔ mfikyire hɔ!”
anaasɛ, “Wɔbɛkum me wɔ mmɔntene so.”
14Ɔbaa waresɛefoɔ anomu yɛ amena donkudonku;
deɛ ɔhyɛ Awurade abufuo ase no bɛtɔ mu.
15Agyimisɛm kyekyere abɔfra akoma ho,
nanso ntenesoɔ abaa bɛpamo akɔ akyiri.
16Obi bɛsisi ohiani de apɛ ahonya
anaa ɔbɛkyɛ ɔdefoɔ adeɛ, ne nyinaa de no kɔ ohia mu.
Anyansasɛm
17Yɛ aso na tie anyansasɛm yi;
fa wʼakoma di me nkyerɛkyerɛ akyi,
18ɛfiri sɛ ɛyɛ sɛ wokora saa nsɛm yi wɔ wʼakoma mu,
na ne nyinaa ada wʼano.
19Sɛdeɛ wode wo ho bɛto Awurade so,
merekyerɛkyerɛ wo ɛnnɛ, aane wo.
20Mentwerɛɛ mmɛ aduasa mmaa wo,
deɛ ɛyɛ afotusɛm ne nimdeɛ,
21a ɛkyerɛkyerɛ wo nokorɛ ne deɛ akyinnyeɛ nni ho,
sɛdeɛ wobɛnya mmuaeɛ pa ama deɛ ɔsomaa woɔ no anaa?
22Mmɔ ahiafoɔ korɔno, sɛ wɔyɛ ahiafoɔ enti,
na nnsisi wɔn a wɔnni bie wɔ asɛnniiɛ,
23ɛfiri sɛ Awurade bɛdi wɔn asɛm ama wɔn
na wafom afa wɔn a wɔfom ahiafoɔ fa.
24Mfa obi a ne bo ha no adamfo,
na mmfa wo ho mmɔ deɛ ne bo nkyɛre fu,
25anyɛ saa a, wobɛsua nʼakwan
na woakɔtɔ afidie mu.
26Ɛnyɛ deɛ ɔde ne nsa hyɛ krataa ase di agyinamu,
anaasɛ deɛ ɔdi akagyinamu;
27na sɛ wonni deɛ wɔde tua a
wɔbɛhwan wo mpa mpo afiri wʼase.
28Ntutu tete aboɔ a wɔde ato hyeɛ;
deɛ wo nananom de sisii hɔ no.
29Wohunu odwumayɛfoɔ a ne nsa akokwa nʼadwuma ho anaa?
Ahemfo anim na ɔbɛsom,
na ɔrensom wɔ mpapahwekwaa anim.
