1Ang sobra nga pag-inom sa ilimnong makahubog magpahimo sa tawo nga bastos. Ang tawo nga maghubog-hubog dili maalamon.
2Ang hari kon masuko morag nagangulob nga liyon. Kon pasuk-on mo siya, patyon ka gayod niya.
3Dalaygon ang tawo nga maglikay sa kasamok; ang buang-buang lang ang gustog gubot.
4Ang tapolan nga modaro sa panahon sa tingtanom walay anihon.
5Ang hunahuna sa tawo mahimong sama kalawom sa tubig, apan kon maalamon ka, matugkad mo kini.
6Daghan ang moingon nga maayo silang tawo, apan anaa ba kanilay masaligan?
7Ang matarong nga tawo dili salawayon. Bulahan ang iyang mga anak nga nagasunod sa iyang pamatasan.
8Kon mohukom ang hari, sutaon gayod niya pag-ayo kon kinsay naghimog daotan.
9Wala gayoy makaingon nga hinlo na gayod ang iyang kasingkasing, nga wala na gayod siyay sala.
10Ngil-aran ang Ginoo sa manglimbong ug timbang o pagtakos.
11Ang mga binuhatan sa usa ka batan-on nagapadayag sa iyang pamatasan, kon siya matarong o dili.
12Gihatagan kita sa Ginoo ug mata aron makakita ug dalunggan aron makabati.
13Kon sige ka lang ug katulog, magutman ka. Bangon ug pagtrabaho, ug moabunda ang imong pagkaon.
14Sawayon sa mamalitay ang baligya aron makahangyo siya. Apan kon mapalit na niya kini, ipasigarbo dayon niya kini.
15Daghang mga bulawan ug mahalong mga bato, apan diotay ra ang manulti nga may kaalam.
16Kon may tawo nga mosaad nga siyay mobayad kanimo sa utang sa tawo nga dili niya kaila,20:16 tawo nga dili niya kaila: o, daotang babaye. siguroha nga makakuha ka gikan kaniya ug garantiya, aron masiguro mo nga mobayad siya.
17Ganahag kaon ang tawo sa iyang linimbongan, apan sa ulihi, mahisama kini sa balas diha sa iyang baba.
18Pangayog tambag kabahin sa imong mga plano o sa dili ka pa moadto sa gira.
19Ang libakera manabi ug mga sekreto, busa likayi ang tawo nga sama niana.
20Ang anak nga manunglo ug ginikanan mamatay sama sa suga nga napalong diha sa kangitngit.
21Ang panulondon nga sa sinugdan imong gikuha sa dili pa hustong panahon dili makahatag kanimo ug kaayohan sa kaulahian.
22Ayaw panimalos. Salig lang sa Ginoo, ug tabangan ka niya.
23Ginakangil-aran sa Ginoo ang mga tawong nagapanglimbong sa timbangan. Dili kana maayo nga buhat.
24Ang Ginoo maoy nagabuot sa atong kinabuhi, busa dili nato mahibaloan ang atong kapalaran.20:24 dili nato mahibaloan ang atong kapalaran: o, dili gayod nato matugkad ang mga nagakahitabo kanato.
25Makuyaw ang pagdali-dali ug saad nga imong ihalad ang usa ka butang ngadto sa Ginoo. Kinahanglang hunahunaon mo una kini sa dili ka pa mosaad.
26Kon mohukom ang maalamon nga hari, sigurohon gayod niya kon kinsay naghimo ug daotan, ug silotan niya kini.
27Ang atong konsensya o hunahuna20:27 konsensya o hunahuna: o, espiritu. gamiton sa Ginoo sa paglamdag sa atong kinabuhi aron masusi nato ang atong pagkatawo.
28Kon buotan ug matinud-anon ang usa ka hari, walay daotang mahitabo kaniya ug molungtad ang iyang paghari.
29Garbo sa mga batan-on ang ilang kusog, ug dungog sa mga tigulang ang ilang katigulangon.20:29 katigulangon: sa literal, uban.
30Usahay maayo nga masilotan kita aron magbag-o kita.
1포도주는 사람을 거만하게 하고 독주는 사람을 떠들어대게 하니 술에 취하는 사람은 지혜롭지 못한 자이다.
2왕의 분노는 사자의 부르짖음 같다. 그러므로 왕을 화나게 하는 것은 자살 행위나 다름이 없다.
3다툼을 피하는 것이 사람의 지혜이건만 미련한 자는 다툼을 일으킨다.
4제철에 밭을 갈지 않은 게으른 농부는 추수 때가 되어도 얻을 것이 없다.
5사람 마음속의 계획은 깊은 물과 같지만 통찰력을 가진 사람은 그것을 길어 낸다.
6많은 사람이 서로 20:6 또는 ‘자기의 인자함을 자랑하니’충성을 다하고 있다고 주장하니 누가 충성된 자를 만날 수 있겠는가?
7정직하고 흠 없이 사는 의로운 아버지를 모신 자녀는 복 있는 자이다.
8재판석에 앉은 왕은 그의 눈으로 죄의 진상을 가려낸다.
9“나는 내 마음을 깨끗하게 하였다. 나는 죄 없이 깨끗하다” 라고 말할 자가 누구인가?
10저울과 되를 속이는 자를 여호와께서는 미워하신다.
11비록 아이라도 그 하는 짓을 보면 그의 행동이 순수하고 정직한지 알 수 있다.
12듣는 귀와 보는 눈은 다 여호와께서 만드신 것이다.
13잠자기를 좋아하면 가난하게 된다. 눈을 뜨고 열심히 일하라. 그러면 먹을 것이 풍족할 것이다.
14물건을 살 때는 좋지 않다고 말하면서도 돌아와서는 그 물건을 자랑하는 것이 사람이다.
15세상에는 금도 있고 진주도 많지만 그보다 더 귀한 보배는 지혜로운 입술이다.
16낯선 사람의 보증을 서는 자에게는 그의 옷을 담보로 잡고 외국인의 보증을 서는 자에게는 그의 몸을 담보로 잡아라.
17남을 속여서 얻은 것이 맛있는 음식처럼 보이지만 그것은 얼마 안 가서 입 안의 모래와 같을 것이다.
18계획을 세우기에 앞서 먼저 다른 사람의 조언을 듣고 전쟁하기에 앞서 먼저 지혜로운 전략가들의 지도를 받아라.
19수다를 떨고 돌아다니는 사람은 남의 비밀을 누설하는 자이다. 그러므로 그런 사람과 사귀지 말아라.
20자기 부모를 저주하는 사람의 최후는 어둠 속에서 꺼져가는 등불과 같을 것이다.
21처음에 급히 얻은 재물은 나중에 복이 되지 않는다.
22너는 네가 직접 복수하겠다는 생각을 버리고 여호와께서 처리하실 때까지 기다려라.
23균일하지 않은 저울추는 여호와께서 미워하시는 것이며 속이는 저울도 좋은 것이 아니다.
24사람의 길은 여호와께서 결정하시는데 우리가 어떻게 자기 길을 알 수 있겠는가?
25신중하게 생각해 보지도 않은 채 무턱대고 하나님께 바치겠다는 약속을 해 놓고 나중에 후회하는 것은 어리석고 경솔한 짓이다.
26지혜로운 왕은 악인을 색출하여 가차없이 처벌한다.
27사람의 영혼은 여호와의 등불과 같아서 그 사람의 깊은 곳까지 다 살핀다.
28왕이 인자하고 정직하며 공정하면 그 왕위가 든든하다.
29젊은이들의 영광은 그들의 힘이요 노인들의 영광은 그들의 백발이다.
30상처가 나도록 때리고 엄하게 벌하면 마음속 깊은 곳에 있는 악도 몰아내게 된다.
