1Ang malumanay nga tubag makahupay sa kasuko, apan ang singhag makapaalsa sa dugo.
2Ang mga pulong sa maalamon nga tawo makahatag ug kaalam, apan puro lang kabuang ang mogawas sa baba sa tawong buang-buang.
3Makita sa Ginoo ang tanan, bisan asang dapita. Nagatan-aw siya sa mga binuhatan sa mga daotan ug sa mga matarong.
4Ang malumo nga mga pulong makaayo sa kinabuhi sa tawo,15:4 makaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sa kinabuhi. apan ang sakit nga mga pulong makapasakit sa dughan.
5Ang buang-buang nga tawo dili manumbaling kon badlongon sa iyang amahan ang iyang pamatasan, apan ang maalamon mopatuo.
6Modaghan ang bahandi sa mga matarong, apan ang iya sa mga daotan mahanaw.
7Imantala sa mga maalamon ang kaalam; dili kini mahimo sa mga buang-buang.
8Ngil-aran ang Ginoo sa halad sa mga daotan, apan gikalipay niya ang pag-ampo sa mga matarong.
9Ngil-aran ang Ginoo sa paggawi sa tawong daotan, apan ginahigugma niya ang tawong nagatinguha sa paghimog matarong.
10Ang pagtul-id sa pamatasan isipong daotan sa tawo nga mitipas sa hustong dalan. Ang tawo nga dili gusto badlongon mamatay.
11Kon nahibalo ang Ginoo kon unsay nangahitabo sa dapit sa mga patay, mas labaw pa siyang nahibalo kon unsay anaa sa kasingkasing sa tawo.
12Ang tawong bugalbugalon dili gustong badlongon; dili siya magpatambag sa mga maalamon.
13Kon malipayon ang tawo, mapahiyomon siya, apan kon anaa siya sa kasubo, maminghoy ang iyang nawong.
14Ang tawo nga may pagsabot gusto gayod nga makakat-on, apan ang tawong buang-buang mas gusto pa gayod ug kabuang.
15Pait ang kinabuhi sa mga kabos, apan kon kontento lang sila, magmalipayon sila sa kanunay.
16Mas maayo pa ang kabos nga may pagtahod sa Ginoo kaysa adunahan nga puno sa kagubot ang kinabuhi.
17Mas maayo pang magsud-an lang ug utan nga may paghigugmaay kaysa magsud-an ug karne nga may pagdinumtanay.
18Ang pagkamainiton ug ulo makasugod ug kasamok, apan ang pagkamapailubon makapaundang sa panag-away.
19Kon tapolan ka mahimong lisod ang imong kinabuhi, apan kon magkugi ka maharuhay imong kinabuhi.
20Ang maalamon nga anak nagahatag ug kalipay sa iyang ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakadaotan sa iyang ginikanan.
21Ang tawo nga walay pagsabot malipay sa mga binuang, apan ang tawong may pagsabot nagakinabuhi nga matarong.
22Kon dili ka maminaw ug tambag kabahin sa imong mga plano, dili ka molampos, apan kon maminaw kag daghang tambag molampos gayod kini.
23Malipay ang tawo kon makahatag siya sa tukma nga tubag. Samot na gayod kaanindot kon makahatag siya sa tukmang tubag sa tukmang higayon.
24Nagasubay ang maalamon nga tawo sa dalan paingon sa kinabuhi aron malikayan niya ang kamatayon.
25Gub-on sa Ginoo ang balay sa mga mapahitas-on,15:25 mga mapahitas-on nga buot moilog sa yuta sa mga biyuda. apan panalipdan niya ang mga yuta sa mga biyuda.
26Ngil-aran ang Ginoo sa ginahunahuna sa mga daotan, apan kalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: o, ginasulti. sa mga hinlo ug kasingkasing.
27Ang tawo nga nagaangkon ug bahandi sa daotang paagi nagadala ug kalisod sa iyang panimalay. Ang tawo nga dili modawat ug suborno padayon nga magkinabuhi.
28Ang matarong nga tawo maghunahuna una sa dili pa siya mosulti, apan ang daotan magpataka lag sulti.
29Layo ang Ginoo sa mga daotan, apan mamati siya sa mga pag-ampo sa mga matarong.
30Makahatag ug kalipay ang mapahiyomon nga panagway, ug makapabaskog ang maayong balita.
31Ang maminaw ug pagbadlong nga makahatag kaayohan sa kinabuhi mahimong maalamon.
32Peligro ang tawo nga dili mamatig pagbadlong nga motul-id sa iyang pamatasan, apan kon iya kining tuohan, makaangkon siyag pagsabot.
33Ang pagtahod sa Ginoo magtudlo sa tawo nga magmaalamon, ug ang pagpaubos makahatag kaniyag dungog.
1Кроткий ответ отвращает гнев,
а резкое слово будит ярость.
2Язык мудрых восхваляет знание,
а уста глупых изрыгают глупость.
3Глаза Вечного смотрят повсюду,
и за злыми следят они, и за добрыми.
4Язык умиротворяющий – дерево жизни,
а лживый язык сокрушает дух.
5Глупец презирает отцовский урок,
а слушающий упрёки благоразумен.
6В доме у праведных – много сокровищ,
а доход нечестивых приносит им беду.
7Уста мудрых распространяют знание,
а разум глупцов не таков.
8Вечный гнушается жертвой злодеев,
а молитва праведных Ему угодна.
9Вечный гнушается путём нечестивого,
но любит того, кто идёт за праведностью.
10Оставляющего путь ждёт жестокий урок;
ненавидящий упрёк погибнет.
11Мир мёртвых и царство смерти открыты пред Вечным, –
сколь же больше – людские сердца!
12Глумливый не любит, когда его упрекают;
не станет он с мудрым советоваться.
13При счастливом сердце лицо сияет,
а сердечная скорбь сокрушает дух.
14Разум рассудительных ищет знания,
а уста глупцов питаются глупостью.
15Все дни удручённых – скорбь,
а у весёлого сердца – вечный пир.
16Лучше немного, но со страхом перед Вечным,
чем большое богатство и с ним – тревога.
17Лучше блюдо из овощей там, где любовь,
чем из откормленного телёнка, где ненависть.
18Тот, кто гневлив, возбуждает раздор,
а терпеливый угашает распрю.
19Путь лентяя колючками зарос,
а дорога праведных – гладкая.
20Мудрый сын радует отца,
а глупец презирает мать.
21Глупость – радость для безрассудных,
а разумный держится прямого пути.
22Без совета рушатся замыслы,
а при многих советчиках они состоятся.
23К месту ответить – радость для всякого,
и как замечательно слово ко времени!
24Путь жизни ведёт рассудительных вверх,
чтобы спасти их от мира мёртвых внизу.
25Вечный разрушает дома гордецов,
но хранит границы владений вдов.
26Вечный гнушается злыми мыслями,
а добрые слова для Него чисты.
27Жадный до наживы наведёт на свою семью беду,
а ненавидящий взятки будет жить.
28Разум праведного взвешивает ответ,
а уста нечестивых изрыгают зло.
29Вечный далёк от злодеев,
а молитвы праведных слушает.
30Радостный взгляд15:30 Радостный взгляд – вероятно, здесь говорится о радостном взгляде гонца, принёсшего добрые вести. веселит сердце,
и добрые вести – здоровье телу.
31Слушающий благотворный упрёк
будет как дома среди мудрецов.
32Пренебрегающий наставлением презирает себя самого,
а внимающий упрёку обретает рассудительность.
33Страх перед Вечным учит мудрости15:33 Или: «Мудрость учит страху перед Вечным».,
и смирение предшествует славе.
