1Ngil-aran ang Ginoo sa manikas ug timbang, apan malipay siya sa dili tikasan.
2Ang manghambog maulawan, apan ang mapainubsanon mahimong maalamon.
3Ang tawong matarong nasayod sa iyang pagabuhaton kay nagsubay siya sa ensaktong pagkinabuhi, apan ang maluibon malaglag kay ang sayop maoy iyang ginakinabuhi.
4Ang bahandi dili makatabang kon silotan sa Dios ang tawo sa kamatayon, apan ang matarong nga pagkinabuhi makaluwas gikan sa kamatayon.
5Ang pagkinabuhing matarong sa tawong dili salawayon makapagaan sa iyang pagkinabuhi, apan ang tawong daotan malaglag tungod sa iyang daotang binuhatan.
6Ang pagkinabuhing matarong sa tawong nagsubay sa ensakto maoy magluwas kaniya, apan ang daotang mga tinguha sa tawong maluibon maoy magsakit kaniya.
7Inigkamatay sa mga tawong daotan, mahanaw ang ilang paglaom; ang ilang gipanghandom wala nay pulos.
8Luwason sa Dios gikan sa kalisod ang matarong, apan ang daotan iyang pasagdan.
9Daoton sa dili diosnon ang iyang isigka-tawo pinaagi sa iyang mga pulong.
Makalingkawas ang tawong matarong pinaagi sa iyang kaalam.
10Manghugyaw sa kalipay ang mga lumulupyo sa usa ka lungsod kon mouswag ang mga matarong ug ingon man kon mangamatay ang mga daotan.
11Mouswag ang lungsod pinaagi sa pagpanalangin sa mga matarong, apan mapukan kini pinaagi sa pagpangdaot sa mga daotan.
12Ang tawong walay pagsabot mangbugalbugal sa iyang isigka-tawo, apan ang tawong may pagsabot nagapugong sa iyang baba.
13Ang libakera manugilon sa sekreto, apan ang tawong kasaligan makatago ug sekreto.
14Mapukan ang usa ka nasod kon wala kini mga magtatambag, apan molig-on kini kon daghan ang mga magtatambag.
15Magkaproblema ka kon moako ka nga mobayad sa utang sa uban, labi na kon dili nimo sila kaila. Busa kon dili ka gustong maproblemahan, ayaw kana himoa.
16Ang babayeng buotan moani ug pasidungog, apan ang tawong bangis kutob ra sa pag-angkon ug bahandi.
Ang tawong tapolan mapobre,11:16 Ang tawong tapolan mapobre: Wala kini sa Hebreo, apan anaa sa Septuagint. apan ang tawong kugihan maadunahan.
17Kon maayo ka sa uban, makahatag kinig kaayohan kanimo; apan kon bangis ka, kasakit ang imong padulngan.
18Ang ganti sa tawong daotan lumalabay lang, apan ang buhat sa tawong matarong moani ug matuod nga ganti.
19Ang tawong nagahimog matarong padayong mabuhi, apan ang nagahimog daotan mamatay.
20Ngil-aran ang Ginoo sa mga tawong baliko ug utok, apan gikalipay niya ang mga tawong dili salawayon.
21Sigurado gayod nga silotan ang mga daotan, apan makalingkawas ang mga matarong.
22Ang katahom sa babayeng walay maayong desisyon sama lang sa singsing nga bulawan nga anaa sa simod sa baboy.
23Ang ginatinguha sa mga matarong makahatag ug kaayohan, apan ang ginatinguha sa mga daotan makalagot.
24Ang mga mahinatagon misamot hinuon pag-uswag; apan ang mga hakog misamot hinuon ug kakabos.
25Ang tawong mahinatagon mouswag. Ang tawo nga nagatabang sa uban tabangan usab.
26Panghimaraoton sa mga tawo ang nagatago sa iyang baligya aron ibaligya kini kon motaas na ang presyo, apan dinayeg ang mga tawo nga wala magtago sa ilang baligya.
27Ang tawong nangandoy sa maayo makakitag kaayo, apan ang tawo nga mangitag samok makasugat gayod niini.
28Madismaya ang tawo nga nagasalig sa iyang bahandi, apan ang matarong mouswag sama sa labong nga tanom.
29Ang mga buang-buang nagadala ug kasamok sa panimalay ug wala gayod silay mapanunod sa kaulahian. Mahimo silang ulipon sa mga maalamon.
30Ang binuhatan sa tawong matarong makatabang sa uban nga mahimong motarong ug motaas ang ilang mga kinabuhi.11:30 makatabang… kinabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sa kinabuhi. Ug maaghat niya ang mga tawo sa iyang kaalam.
31Kon dinhi sa kalibotan ang mga matarong makadawat ug balos sa ilang mga binuhatan, labi na gayong balosan ang mga daotan ug mga makasasala.
111:1 a Lv 19:36; Ma 25:13-16; Nge 20:10, 23 b Nge 16:11Minzaani eteri ya mazima ya muzizo eri Mukama,
naye ebipimo ebituufu bye bimusanyusa.
211:2 a Nge 16:18 b Nge 18:12; 29:23Amalala bwe gajja, ng’obuswavu butuuse,
naye obwetoowaze buleeta amagezi.
311:3 Nge 13:6Obwesimbu bw’abatuukirivu bubaluŋŋamya,
naye enkwe z’abatali beesigwa zibazikirizisa.
411:4 a Ez 7:19; Zef 1:18 b Lub 7:1; Nge 10:2Obugagga tebugasa ku lunaku olw’okusalirwako omusango,
naye obutuukirivu buwonya okufa.
511:5 Nge 5:21-23Obutuukirivu bw’abalongoofu bubatambuliza mu kkubo eggolokofu
naye abakozi b’ebibi bagwa olw’ebikolwa byabwe ebibi.
6Obutuukirivu bw’abagolokofu bubawonya,
naye abatali beesigwa bagwa mu mutego olw’okwegomba ebibi.
711:7 Nge 10:28Omukozi w’ebibi bw’afa, essuubi lye libula,
ne byonna bye yasuubira mu maanyi bikoma.
811:8 Nge 21:18Omutuukirivu aggyibwa mu mitawaana,
naye jjijjira omukozi w’ebibi.
9Akamwa k’oyo atatya Katonda, kazikiriza muliraanwa,
naye olw’okumanya, abatuukirivu bawona.
1011:10 Nge 28:12Abatuukirivu bwe bakulaakulana ekibuga kijaguza;
abakozi b’ebibi bwe bazikirira wawulirwawo amaloboozi ag’essanyu.
1111:11 Nge 29:8Omukisa gw’abatuukirivu gukulaakulanya ekibuga:
naye olw’akamwa k’abakozi b’ebibi, ekibuga kizikirizibwa.
Abeesigwa n’Abatambuza Eŋŋambo
1211:12 Nge 14:21Omuntu atalina magezi anyooma muliraanwa we,
naye omuntu ategeera akuuma olulimi lwe.
1311:13 Lv 19:16; Nge 20:19; 1Ti 5:13Aseetula olugambo atta obwesigwa,
naye omuntu omwesigwa akuuma ekyama.
1411:14 a Nge 20:18 b Nge 15:22; 24:6Awatali kuluŋŋamizibwa eggwanga lidobonkana,
naye abawi b’amagezi abangi baleeta obuwanguzi.
1511:15 Nge 6:1Eyeeyimirira omuntu gw’atamanyiko alibonaabona,
naye oyo akyawa okweyimirira aliba bulungi.
1611:16 Nge 31:31Omukazi ow’ekisa aweebwa ekitiibwa,
naye abasajja ab’amawaggali bakoma ku bugagga bwokka.
17Omusajja alina ekisa aganyulwa,
naye alina ettima yeereetako akabi.
1811:18 Kos 10:12-13Omukozi w’ebibi afuna empeera ey’obukuusa,
naye oyo asiga eby’obutuukirivu akungula empeera eya nnama ddala.
19Omuntu omutuukirivu ddala alifuna obulamu,
naye oyo akola ebitali bya butuukirivu alifa.
2011:20 1By 29:17; Zab 119:1; Nge 12:2, 22Mukama akyawa abantu abalina emitima emikyamu,
naye ab’amakubo amagolokofu be bamusanyusa.
2111:21 Nge 16:5Mutegeerere ddala ng’abakozi b’ebibi tebalirema kubonerezebwa,
naye bazzukulu b’abatuukirivu tebalibaako musango.
22Ng’empeta ya zaabu mu nnyindo y’embizzi,
bw’atyo bw’abeera omukazi omulungi atalaba njawulo wakati w’ekirungi n’ekibi.
23Abatuukirivu bye beegomba bivaamu birungi byereere,
naye abakozi b’ebibi bye bakola bisunguwaza.
Omuntu Omugabi
24Omuntu agaba obuteerekereza, yeeyongera bweyongezi kugaggawala;
naye akwatirira kye yandigabye, yeeyongera kwavuwala.
2511:25 Mat 5:7; 2Ko 9:6-9Omuntu agaba anagaggawalanga,
n’oyo ayamba talibulako amuyamba.
26Abantu bakolimira oyo akweka eŋŋaano mu kiseera eky’obwetaavu,
naye oyo agitunda mu kiseera ekyo afuna emikisa.
2711:27 Es 7:10; Zab 7:15-16Oyo anyiikira okukola obulungi afuna okuganja,
naye oyo anoonya ekibi, kimujjira.
2811:28 a Yob 31:24-28; Zab 49:6; 52:7; Mak 10:25; 1Ti 6:17 b Zab 1:3; 92:12-14; Yer 17:8Oyo eyeesiga obugagga bwe aligwa,
naye abatuukirivu banaakulaakulananga ne baba ng’amalagala amalamu.
2911:29 Nge 14:19Omuntu aleeta emitawaana mu maka g’ewaabwe, alisikira mpewo;
era n’omusirusiru aliba muddu w’oyo alina omutima ogw’amagezi.
3011:30 Yak 5:20Ekibala ky’omutuukirivu muti gwa bulamu,
era n’oyo asikiriza emyoyo gy’abantu ne balokoka wa magezi.
3111:31 Nge 13:21; Yer 25:29; 1Pe 4:18Obanga omutuukirivu alifuna ekimusaanidde ku nsi kuno,
oyo atatya Katonda n’omwonoonyi balirema obutafuna ekibasaanidde?
