Ang Plano sa Pagpatay kang Jesus
(Mat. 26:1-5; Luc. 22:1-2; Juan 11:45-53)
1Duha na lang ka adlaw ug muabot na ang mga pista sa mga Judio nga gitawag ug Pista sa Paglabay sa Anghel ug Pista sa Pan nga Walay Patubo. Ang mga kadagkoan sa mga pari ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan nagplano nga patyon si Jesus. Busa nangita silag pamaagi kon unsaon nila pagdakop si Jesus nga dili masayran sa mga tawo. 2Miingon sila, “Dili lang nato kini buhaton sa panahon sa pista, kay basig magkagubot ang mga tawo.”
Gibuboan ang Ulo ni Jesus ug Pahumot
(Mat. 26:6-13; Juan 12:1-8)
3Sa dihang didto si Jesus sa lungsod sa Betania, samtang nagkaon siya diha sa balay ni Simon nga kanhi may ngilngig nga sakit sa panit,14:3 ngilngig nga sakit sa panit: Tan-awa usab ang 1:40. may usa ka babaye nga miabot. May dala siyang gamayng tibod nga may sulod nga mahalon kaayo nga pahumot. Kini nga pahumot gikan sa mahumot nga tanom nga gitawag ug “nardo.” Pagduol niya kang Jesus giablihan niya ang tibod ug unya gibubo niya ang pahumot sa ulo ni Jesus. 4Adunay mga tawo didto nga nasuko ug miingon, “Nganong giusikan man niya ang pahumot? 5Ikabaligya unta kana sa kantidad nga balig usa ka tuig nga sweldo ug ang halin ikahatag ngadto sa mga kabos.” Ug gikasuk-an nila ang babaye. 6Apan miingon si Jesus kanila, “Nganong ginasamok ninyo siya? Pasagdi lang ninyo siya. Maayo kining iyang gibuhat kanako. 7Ang mga kabos kanunay ninyong ikauban ug sa bisan unsang oras nga gusto ninyo mahimo ninyo silang tabangan, apan ako dili ninyo kanunay ikauban. 8Kining babayhana naghimo kutob sa iyang mahimo alang kanako. Gibuboan niya ug pahumot ang akong lawas isip pag-andam sa akong lubong. 9Sa pagkatinuod, bisan asa iwali ang Maayong Balita sa tibuok kalibotan, ang iyang gibuhat kanako mahisgotan usab isip handomanan kaniya.”
Nakigsabot si Judas sa Pagtugyan kang Jesus
(Mat. 26:14-16; Luc. 22:3-6)
10Si Judas Iscariote nga usa sa 12 ka mga apostoles miadto sa kadagkoan sa mga pari aron makigsabot sa pagtugyan kang Jesus ngadto kanila. 11Pagkadungog sa kadagkoan sa mga pari kon unsa ang tuyo ni Judas, nalipay gayod sila ug misaad sa paghatag kaniyag kuwarta. Busa sukad niadto, nangita siya ug kahigayonan kon unsaon niya pagtugyan si Jesus kanila.
Nagsulti si Jesus nga May Magluib Kaniya
(Mat. 26:17-25; Luc. 22:7-14, 21-23; Juan 13:21-30)
12Miabot ang una nga adlaw sa Pista sa Pan nga Walay Patubo. Mao kini ang adlaw nga ihalad ang mga karnero nga kaonon alang sa Pista sa Paglabay sa Anghel. Busa nangutana ang mga tinun-an ni Jesus kaniya, “Asa man ang imong gusto nga mag-andam kami ug panihapon sa Pista sa Paglabay sa Anghel?” 13Gisugo niya ang iyang duha ka tinun-an, “Adto kamo didto sa siyudad sa Jerusalem. Pag-abot ninyo didto may motagbo kaninyo nga tawo nga nagadala ug banga nga may tubig. Sunda ninyo siya 14kon asa nga balay siya mosulod. Ug isulti ninyo kini sa tagbalay, ‘Nangutana ang magtutudlo kon asa ang kuwarto nga kan-an niya uban sa iyang mga tinun-an sa pagsaulog sa Pista sa Paglabay sa Anghel.’ 15Ipakita dayon niya kaninyo ang dako nga kuwarto sa itaas nga kompleto sa kagamitan ug naandam na. Didto kamo pag-andam sa atong panihapon.” 16Nanglakaw ang duha nga iyang gisugo, ug sa pag-abot nila sa siyudad nakita nila ang tanan sumala sa giingon ni Jesus kanila. Ug giandam nila didto ang panihapon alang sa Pista.
17Sa dihang kilomkilom na, miabot si Jesus ug ang iyang 12 ka mga apostoles. 18Samtang nangaon sila diha sa lamisa, miingon si Jesus, “Sa pagkatinuod, sultihan ko kamo nga usa kaninyo nga kauban ko dinhi sa pagpangaon ang magluib kanako.” 19Sa pagkadungog niadto sa mga apostoles, naguol gayod sila ug nagpuli-puli silag pangutana kaniya, “Dili ako, di ba?” 20Miingon si Jesus kanila, “Ang magluib kanako usa kaninyong 12—ang motuslob ug pan sa yahong uban kanako. 21Ako nga Anak sa Tawo pagapatyon sumala sa nahisulat sa Kasulatan, apan alaot ang tawo nga magluib kanako. Maayo pa kaniya nga wala siya matawo.”
Ang Kataposang Panihapon
(Mat. 26:26-30; Luc. 22:15-20; 1 Cor. 11:23-25)
22Samtang nangaon sila, mikuha si Jesus ug pan. Gipasalamatan niya kini sa Dios ug unya gipikas-pikas. Pagkahuman gihatag niya sa iyang mga tinun-an ug miingon, “Pagkuha kamo ug kan-a, mao kini ang akong lawas.” 23Unya mikuha siya ug ilimnon, nagpasalamat sa Dios, ug gihatag kanila. Ug silang tanan miinom. 24Miingon si Jesus, “Mao kini ang akong dugo nga iula alang sa daghang mga tawo. Kini nagapamatuod nga may bag-o na nga kasabotan ang Dios ngadto sa mga tawo. 25Sa pagkatinuod, dili na ako moinom pag-usab niining ilimnon nga gikan sa ubas hangtod sa adlaw nga moinom ako sa bag-o nga matang sa ilimnon didto sa gingharian sa Dios.” 26Unya miawit sila ug mga pagdayeg sa Dios, ug pagkahuman nangadto sila sa Bukid sa mga Olibo.
Gitagna ni Jesus nga Ilimod Siya ni Pedro
(Mat. 26:31-35; Luc. 22:31-34; Juan 13:36-38)
27Miingon si Jesus kanila, “Tanan kamo mobiya kanako, kay ang Dios naga-ingon diha sa Kasulatan, ‘Patyon ko ang magbalantay ug magkatibulaag ang mga karnero.’14:27 Tan-awa usab ang Zac. 13:7. 28Apan human ako mabanhaw, mouna ako kaninyo didto sa Galilea.” 29Miingon si Pedro kang Jesus, “Bisan pag silang tanan mobiya kanimo, ako dili gayod!” 30Miingon si Jesus kaniya, “Ang tinuod, karong gabhiona, sa dili pa motuktugaok ang manok sa makaduha, ilimod mo na ako sa makatulo.” 31Apan miinsister pa gayod si Pedro nga miingon, “Dili ko gayod ikaw ilimod bisan patyon pa nila ako uban kanimo.” Mao usab kini ang gisulti sa tanan niya nga mga tinun-an.
Nagaampo si Jesus didto sa Getsemane
(Mat. 26:36-46; Luc. 22:39-46)
32Unya nangadto sila sa dapit nga ginganlag Getsemane. Sa pag-abot nila didto, miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, “Panglingkod kamo dinhi samtang mag-ampo ako.” 33Gidala niya sila si Pedro, Santiago, ug Juan sa unahan. Naguol gayod si Jesus 34ug miingon siya kanila, “Mora akog mamatay sa hilabihang kaguol. Pabilin kamo dinhi ug pagtukaw.” 35Unya miadto pa gayod siya sa unahan, mihapa siya sa yuta ug nagaampo nga kon mahimo dili lang ipadangat ang pag-antos nga umaabot kaniya. 36Nagaampo siya, “Amahan, ang tanan nga butang mahimo mo. Busa ayaw ipadangat kining umaabot nako nga pag-antos. Apan dili ang akong pagbuot ang angay matuman kondili ang imong kabubut-on.”
37Sa pagbalik niya didto sa iyang tulo ka tinun-an naabtan niya sila nga nangatulog. Miingon siya kang Pedro, “Simon, natulog ka ba? Dili ka ba makatukaw bisan usa lang ka oras?” 38Ug miingon siya kanila, “Pagtukaw kamo ug pag-ampo nga dili kamo madaog sa pagsulay. Buot sa inyong espiritu nga mag-ampo apan luya ang inyong lawas.”
39Milakaw pag-usab si Jesus sa unahan, ug nagaampo sa mao gihapon nga pag-ampo. 40Pagkahuman mibalik siya pag-usab sa iyang mga tinun-an ug naabtan gihapon niya sila nga nangatulog, kay katulgon kaayo sila. Ug wala sila masayod kon unsay ilang itubag kaniya.
41Sa ikatulo nga pagbalik niya kanila miingon siya, “Nangatulog pa ba gihapon kamo ug nagpahulay? Husto na kana! Mao na kini ang panahon nga ako nga Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga makasasala. 42Tana! Tan-awa, ania na ang tawo nga magluib kanako.”
Ang Pagdakop kang Jesus
(Mat. 26:47-56; Luc. 22:47-53; Juan 18:3-12)
43Samtang nagsulti pa si Jesus, miabot si Judas nga usa sa dose ka mga apostoles. Uban kaniya ang daghang mga tawo nga nagdala ug mga espada ug mga bunal. Gisugo sila sa mga kadagkoan sa mga pari, mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga pangulo sa mga Judio. 44Nakigsabot nang daan ang maluibon nga si Judas sa mga modakop kang Jesus kon unsa ang iyang buhaton nga timailhan: “Ang tawo nga akong hagkan mao ang inyong gipangita. Dakpa ninyo siya ug dad-a nga binantayan gayod ug maayo.”
45Busa sa pag-abot ni Judas, midiretso siya ngadto kang Jesus ug miingon, “Magtutudlo!” Ug gihagkan niya siya. 46Ug gidakop nila si Jesus. 47Apan may usa sa mga kauban ni Jesus nga miibot sa iyang espada ug gitigbas niya ang sulugoon sa pangulong pari ug naputol ang dalunggan niini. 48Miingon si Jesus sa mga nagdakop kaniya, “Tulisan ba ako nga kinahanglan gayod nga magdala pa kamog mga espada ug mga bunal sa pagdakop kanako? 49Adlaw-adlaw didto ako sa templo nga nagatudlo ug didto usab kamo apan wala ninyo ako dakpa. Apan kinahanglan nga mahitabo kini aron matuman ang mga nahisulat sa Kasulatan mahitungod kanako.” 50Unya gibiyaan siya sa iyang mga tinun-an ug nangikyas silang tanan.
51May usa ka batan-on nga lalaki didto nga nagsunod kang Jesus. Nagtapis lang siya ug panapton. Gidakop siya sa mga sundalo, 52ugaling nakaikyas siya ug miikyas nga hubo, kay nahawiran man nila ang iyang tapis.
Si Jesus sa Hukmanan
(Mat. 26:57-68; Luc. 22:54-55, 63-71; Juan 18:13-14, 19-24)
53Gidala nila si Jesus sa balay sa pangulong pari. Didto nagtigom ang kadagkoan sa mga pari, ang mga pangulo sa mga Judio, ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan. 54Misunod usab si Pedro apan layo ra siya kang Jesus. Misulod siya sa tugkaran sa balay sa pangulong pari ug milingkod uban sa mga guwardya duol sa kalayo aron mainitan. 55Ang kadagkoan sa mga pari ug ang tanan nga miyembro sa Hukmanan sa mga Judio nangita ug mga ebidensya batok kang Jesus aron ipapatay nila siya, apan wala gayod silay nakita. 56Daghan ang mitestigo ug mga bakak batok kaniya apan wala magkatakdo ang ilang mga gipanulti.
57May mga tawo pa gayod didto nga mitestigo ug bakak batok kang Jesus. Miingon sila, 58“Nadungog namo siya nga miingon, ‘Gub-on ko kining templo nga gitukod sa tawo, ug sulod sa tulo ka adlaw patindogon ko ang lain nga templo nga dili tawo ang mohimo.’ ” 59Apan ang ilang mga gipanulti wala magkatakdo.
60Mitindog sa tunga ang pangulong pari ug nangutana kang Jesus, “Wala ka bay itubag niining mga sumbong batok kanimo?” 61Wala gayod motubag si Jesus. Busa gipangutana siya pag-usab sa pangulong pari. “Ikaw ba ang Cristo nga Anak sa Dalaygon nga Dios?” 62Mitubag si Jesus kaniya, “Oo, ako, ug makita unya ninyo ako nga Anak sa Tawo nga maglingkod sa tuo sa Makagagahom nga Dios, ug makita usab ninyo ako diha sa mga panganod sa kalangitan sa ako unyang pagbalik dinhi sa kalibotan.” 63Sa pagkadungog niadto sa pangulong pari, gigisi niya ang iyang bisti sa kasuko ug miingon, “Dili na kinahanglanon ang mga testigo! 64Nadungog ninyo ang iyang pagpasipala sa Dios. Unsay inyong hukom? Ug gihukman nila siya nga patyon.”
65Giluwaan si Jesus sa pipila kanila. Gitaptapan nila siya ug gisumbag. Ug miingon sila, “Tag-ana kuno kon kinsa ang misumbag kanimo?” Dayon gikuha siya sa mga guwardya ug gisigihan nilag sagpa.
Gilimod ni Pedro si Jesus
(Mat. 26:69-75; Luc. 22:56-62; Juan 18:15-18, 25-27)
66Samtang didto pa si Pedro sa tugkaran, miagi ang usa sa mga babaye nga sulugoon sa pangulong pari. 67Sa pagkakita niya kang Pedro nga nagpainit duol sa kalayo, gitutokan niya siya ug miingon, “Kauban ka usab ni Jesus nga taga-Nazaret.” 68Apan milimod siya nga naga-ingon, “Wala ako masayod kon unsay imong gisulti.” Ug miadto siya sa pultahan pagawas. Niana gayod nga oras mituktugaok ang manok. 69Didto nakita na usab siya sa sulugoon nga babaye, ug miingon siya pag-usab sa mga tawo didto, “Kining tawhana usa sa mga kauban ni Jesus.” 70Apan milimod na usab si Pedro. Pagkataudtaod miingon ang mga tawo didto, “Kauban ka gayod niya kay taga-Galilea ka usab.” 71Apan nanumpa gayod si Pedro nga naga-ingon, “Bisag mamatay pa ako, wala gayod ako makaila sa tawo nga inyong giingon.” 72Unya mituk-tugaok na usab ang manok, ug nahinumdoman ni Pedro ang giingon kaniya ni Jesus, “Sa dili pa motuktugaok ang manok sa makaduha, ilimod mo na ako sa makatulo.” Ug mihilak siya pag-ayo.
Jesus é Ungido em Betânia
(Mt 26.6-13; Jo 12.1-8)
1Faltavam apenas dois dias para a Páscoa e para a festa dos pães sem fermento. Os chefes dos sacerdotes e os mestres da lei estavam procurando um meio de flagrar Jesus em algum erro14.1 Ou prender Jesus por meio de engano e matá-lo. 2Mas diziam: “Não durante a festa, para que não haja tumulto entre o povo”.
3Estando Jesus em Betânia, reclinado à mesa na casa de um homem conhecido como Simão, o leproso, aproximou-se dele certa mulher com um frasco de alabastro contendo um perfume muito caro, feito de nardo puro. Ela quebrou o frasco e derramou o perfume sobre a cabeça de Jesus.
4Alguns dos presentes começaram a dizer uns aos outros, indignados: “Por que este desperdício de perfume? 5Ele poderia ser vendido por trezentos denários14.5 O denário era uma moeda de prata equivalente à diária de um trabalhador braçal., e o dinheiro ser dado aos pobres”. E eles a repreendiam severamente.
6“Deixem-na em paz”, disse Jesus. “Por que a estão perturbando? Ela praticou uma boa ação para comigo. 7Pois os pobres vocês sempre terão com vocês e poderão ajudá-los sempre que o desejarem. Mas a mim vocês nem sempre terão. 8Ela fez o que pôde. Derramou o perfume em meu corpo antecipadamente, preparando-o para o sepultamento. 9Eu asseguro que onde quer que o evangelho for anunciado, em todo o mundo, também o que ela fez será contado em sua memória.”
10Então Judas Iscariotes, um dos Doze, dirigiu-se aos chefes dos sacerdotes a fim de lhes entregar Jesus. 11A proposta muito os alegrou, e lhe prometeram dinheiro. Assim, ele procurava uma oportunidade para entregá-lo.
A Ceia do Senhor
(Mt 26.17-30; Lc 22.7-23; Jo 13.18-30)
12No primeiro dia da festa dos pães sem fermento, quando se costumava sacrificar o cordeiro pascal, os discípulos de Jesus lhe perguntaram: “Aonde queres que vamos e te preparemos a refeição da Páscoa?”
13Então ele enviou dois de seus discípulos, dizendo-lhes: “Entrem na cidade, e um homem carregando um pote de água virá ao encontro de vocês. Sigam-no 14e digam ao dono da casa em que ele entrar: O Mestre pergunta: Onde é o meu salão de hóspedes, no qual poderei comer a Páscoa com meus discípulos? 15Ele mostrará uma ampla sala no andar superior, mobiliada e pronta. Façam ali os preparativos para nós”.
16Os discípulos se retiraram, entraram na cidade e encontraram tudo como Jesus lhes tinha dito. E prepararam a Páscoa.
17Ao anoitecer, Jesus chegou com os Doze. 18Quando estavam comendo, reclinados à mesa, Jesus disse: “Digo que certamente um de vocês me trairá, alguém que está comendo comigo”.
19Eles ficaram tristes e, um por um, lhe disseram: “Com certeza não sou eu!”
20Afirmou Jesus: “É um dos Doze, alguém que come comigo do mesmo prato. 21O Filho do homem vai, como está escrito a seu respeito. Mas ai daquele que trai o Filho do homem! Melhor lhe seria não haver nascido”.
22Enquanto comiam, Jesus tomou o pão, deu graças, partiu-o, e o deu aos discípulos, dizendo: “Tomem; isto é o meu corpo”.
23Em seguida tomou o cálice, deu graças, ofereceu-o aos discípulos, e todos beberam.
24E disse-lhes: “Isto é o meu sangue da aliança14.24 Alguns manuscritos trazem da nova aliança., que é derramado em favor de muitos. 25Eu afirmo que não beberei outra vez do fruto da videira, até aquele dia em que beberei o vinho novo no Reino de Deus”.
26Depois de terem cantado um hino, saíram para o monte das Oliveiras.
Jesus Prediz que Pedro o Negará
(Mt 26.31-35; Lc 22.31-34; Jo 13.36-38)
27Disse-lhes Jesus: “Vocês todos me abandonarão. Pois está escrito:
“ ‘Ferirei o pastor,
e as ovelhas serão dispersas’14.27 Zc 13.7.
28Mas, depois de ressuscitar, irei adiante de vocês para a Galileia”.
29Pedro declarou: “Ainda que todos te abandonem, eu não te abandonarei!”
30Respondeu Jesus: “Asseguro que ainda hoje, esta noite, antes que duas vezes14.30 Alguns manuscritos não trazem duas vezes. cante o galo, três vezes você me negará”.
31Mas Pedro insistia ainda mais: “Mesmo que seja preciso que eu morra contigo, nunca te negarei”. E todos os outros disseram o mesmo.
Jesus no Getsêmani
(Mt 26.36-46; Lc 22.39-46)
32Então foram para um lugar chamado Getsêmani, e Jesus disse aos seus discípulos: “Sentem-se aqui enquanto vou orar”. 33Levou consigo Pedro, Tiago e João, e começou a ficar aflito e angustiado. 34E lhes disse: “A minha alma está profundamente triste, numa tristeza mortal. Fiquem aqui e vigiem”.
35Indo um pouco mais adiante, prostrou-se e orava para que, se possível, fosse afastada dele aquela hora. 36E dizia: “Aba14.36 Termo aramaico para Pai., Pai, tudo te é possível. Afasta de mim este cálice; contudo, não seja o que eu quero, mas sim o que tu queres”.
37Então, voltou aos seus discípulos e os encontrou dormindo. “Simão”, disse ele a Pedro, “você está dormindo? Não pôde vigiar nem por uma hora? 38Vigiem e orem para que não caiam em tentação. O espírito está pronto, mas a carne é fraca.”
39Mais uma vez ele se afastou e orou, repetindo as mesmas palavras. 40Quando voltou, de novo os encontrou dormindo, porque seus olhos estavam pesados. Eles não sabiam o que lhe dizer.
41Voltando pela terceira vez, ele lhes disse: “Vocês ainda dormem e descansam? Basta! Chegou a hora! Eis que o Filho do homem está sendo entregue nas mãos dos pecadores. 42Levantem-se e vamos! Aí vem aquele que me trai!”
Jesus é Preso
(Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Jo 18.1-11)
43Enquanto ele ainda falava, apareceu Judas, um dos Doze. Com ele estava uma multidão armada de espadas e varas, enviada pelos chefes dos sacerdotes, mestres da lei e líderes religiosos.
44O traidor havia combinado um sinal com eles: “Aquele a quem eu saudar com um beijo, é ele: prendam-no e levem-no em segurança”. 45Dirigindo-se imediatamente a Jesus, Judas disse: “Mestre!”, e o beijou. 46Os homens agarraram Jesus e o prenderam. 47Então, um dos que estavam por perto puxou a espada e feriu o servo do sumo sacerdote, decepando-lhe a orelha.
48Disse Jesus: “Estou eu chefiando alguma rebelião, para que vocês venham me prender com espadas e varas? 49Todos os dias eu estive com vocês, ensinando no templo, e vocês não me prenderam. Mas as Escrituras precisam ser cumpridas”. 50Então todos o abandonaram e fugiram.
51Um jovem, vestindo apenas um lençol de linho, estava seguindo Jesus. Quando tentaram prendê-lo, 52ele fugiu nu, deixando o lençol para trás.
Jesus diante do Sinédrio
53Levaram Jesus ao sumo sacerdote; e então se reuniram todos os chefes dos sacerdotes, os líderes religiosos e os mestres da lei. 54Pedro o seguiu de longe até o pátio do sumo sacerdote. Sentando-se ali com os guardas, esquentava-se junto ao fogo.
55Os chefes dos sacerdotes e todo o Sinédrio14.55 Conselho dos principais líderes do povo judeu. estavam procurando depoimentos contra Jesus, para que pudessem condená-lo à morte, mas não encontravam nenhum. 56Muitos testemunharam falsamente contra ele, mas as declarações deles não eram coerentes.
57Então se levantaram alguns e declararam falsamente contra ele: 58“Nós o ouvimos dizer: ‘Destruirei este templo feito por mãos humanas e em três dias construirei outro, não feito por mãos de homens’ ”. 59Mas, nem mesmo assim, o depoimento deles era coerente.
60Depois o sumo sacerdote levantou-se diante deles e perguntou a Jesus: “Você não vai responder à acusação que estes fazem sobre você?” 61Mas Jesus permaneceu em silêncio e nada respondeu.
Outra vez o sumo sacerdote lhe perguntou: “Você é o Cristo, o Filho do Deus Bendito?”
62“Sou”, disse Jesus. “E vereis o Filho do homem assentado à direita do Poderoso vindo com as nuvens do céu.”
63O sumo sacerdote, rasgando as próprias vestes, perguntou: “Por que precisamos de mais testemunhas? 64Vocês ouviram a blasfêmia. Que acham?”
Todos o julgaram digno de morte. 65Então alguns começaram a cuspir nele; vendaram-lhe os olhos e, dando-lhe murros, diziam: “Profetize!” E os guardas o levaram, dando-lhe tapas.
Pedro Nega Jesus
(Mt 26.69-75; Lc 22.54-62; Jo 18.15-18,25-27)
66Estando Pedro embaixo, no pátio, uma das criadas do sumo sacerdote passou por ali. 67Vendo Pedro a aquecer-se, olhou bem para ele e disse:
“Você também estava com Jesus, o Nazareno”.
68Contudo ele o negou, dizendo: “Não o conheço, nem sei do que você está falando”. E saiu para o alpendre14.68 Muitos manuscritos acrescentam e o galo cantou..
69Quando a criada o viu lá, disse novamente aos que estavam por perto: “Esse aí é um deles”. 70De novo ele negou.
Pouco tempo depois, os que estavam sentados ali perto disseram a Pedro: “Certamente você é um deles. Você é galileu!”
71Ele começou a se amaldiçoar e a jurar: “Não conheço o homem de quem vocês estão falando!”
72E logo o galo cantou pela segunda vez14.72 Alguns manuscritos não trazem pela segunda vez.. Então Pedro se lembrou da palavra que Jesus lhe tinha dito: “Antes que duas vezes14.72 Alguns manuscritos não trazem duas vezes. cante o galo, você me negará três vezes”. E se pôs a chorar.
