1Gipamalandongan ko gayod kadtong tanang mga butang, ug nasuta ko nga ilalom sa pagbuot sa Dios ang mga matarong ug maalamon nga tawo, apil ang ilang mga binuhatan. Apan wala masayod ang tawo kon gugma ba o kasilag ang nagahulat kaniya. 2Usa lang ang dangatan sa tanang klase sa tawo—ang matarong ug ang daotan, ang maayo ug ang dili maayo,9:2 ug ang dili maayo: Wala kini sa Hebreo, apan makita sa ubang karaang mga teksto. ang mga tawong giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw,9:2 giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw: Ang takos ug ang dili takos nga motambong sa mga seremonya sa relihiyon sa mga Israelinhon. ug ang nagahalad ug ang wala nagahalad. Managsama ra ang tawong maayo ug ang makasasala, ang tawong gapanumpa ug ang nagalikay sa pagpanumpa. 3Mao kini ang nakadaot sa tanang nagakahitabo sa kalibotan: usa lang ang dangatan sa tanan. Ug dugang pa niana, puno usab sa kadaotan ug kabuang ang hunahuna sa tawo samtang buhi pa siya, ug human niana, mamatay siya. 4Maingon nga mas maayo pa ang buhi nga iro kaysa patay nga liyon, ang buhi nga tawo mas maayo pa kaysa patay nga tawo. Kay ang buhi may paglaom pa. 5Sa tinuod, nasayod ang buhi nga tawo nga mamatay siya, apan ang patay walay nahibaloan. Wala na siyay ganti nga madawat, ug malimtan na siya. 6Nawala na ang iyang gugma, kasilag ug kasina, ug wala na siyay labot sa tanang nagakahitabo dinhi sa kalibotan hangtod sa hangtod.
7Sige paglipay, kaon ug inom ug bino, kay gitugotan nang daan sa Dios nga himuon mo kini. 8Pagsadya ug paglipay sa kanunay.9:8 paglipay sa kanunay: sa literal, pagsul-ob ug bisti nga puti ug panghiso ug lana sa imong ulo. 9Pagkinabuhi nga malipayon uban sa hinigugma mong asawa samtang gipahimuslan mo ang lumalabay nga kinabuhi nga gihatag sa Dios kanimo dinhi sa kalibotan. Mao kana ang imong ganti sa imong paghago dinhi sa kalibotan. 10Pagkugi sa tanan mong buluhaton, kay didto sa dapit sa mga patay nga imong padulngan wala nay trabaho, panghunahuna, kaalam o kahibalo.
11May nakita pa gayod ako dinhi sa kalibotan: Dili tanang kusog modagan makadaog sa lumba, ug dili tanang maisog makadaog sa gira. Dili tanang maalamon makakita ug pangabuhian, dili tanang utokan maadunahan, ug dili tanang may abilidad paboran. Kay moabot sa matag tawo ang panahon nga wala niya damha. 12Ug dugang pa niana, wala usab siya masayod kon kanus-a moabot ang iyang panahon. Sama sa langgam nga nalit-agan o sa isda nga napukotan; mabiktima usab ang tawo sa daotang mga hitabo nga kalit lang moabot kanila.
Mas Maayo ang may Kaalam
13Nakita ko usab dinhi sa kalibotan ang usa ka panig-ingnan sa kaalam nga giangayan ko gayod: 14May usa ka gamay nga lungsod diin gamay lang ang mga lumulupyo. Gilibotan kini sa usa ka gamhanang hari kauban ang iyang mga sundalo. Nangandam sila sa pagguba sa mga paril niini, ug unya misulong sila. 15Didto sa maong lungsod, may usa ka tawo nga kabos apan maalamon, nga makahimo unta sa pagluwas sa lungsod pinaagi sa iyang kaalam. Apan wala gayoy nakahinumdom kaniya.9:15 nga makahimo… kaniya: o, ug giluwas niya ang maong siyudad pinaagi sa iyang kaalam. Apan pagkahuman niadto, wala na siya hinumdomi sa mga tawo. 16Busa nakaingon ako nga mas maayo ang kaalam kaysa kusog, apan ang kaalam sa tawong kabos ginatamay ug walay mohatag ug pagtagad sa iyang mga tambag. 17Mas maayo pa nga mamati sa hinay nga sulti sa maalamon nga tawo kaysa mamati sa singgit sa pangulo sa mga buang-buang. 18Mas maayo ang kaalam kaysa mga armas sa gira. Apan ang usa ka makasasala makadaot sa daghang kaayohan.
Àyànmọ́ kan náà fún gbogbo wọn
1Nígbà náà ni mo wá ronú lórí gbogbo èyí, tí mo sì parí rẹ̀ pé, olóòtọ́ àti ọlọ́gbọ́n àti ohun tí wọ́n ń ṣe wà ní ọwọ́ Ọlọ́run, ṣùgbọ́n kò sí ènìyàn tí ó mọ̀ bóyá ìfẹ́ tàbí ìríra ni ó ń dúró de òun. 2Àyànmọ́ kan náà ni gbogbo wọn yàn—olóòtọ́ àti ènìyàn búburú, rere àti ibi, mímọ́ àti àìmọ́, àwọn tí ó ń rú ẹbọ àti àwọn tí kò rú ẹbọ.
Bí ó ti rí pẹ̀lú ènìyàn rere
bẹ́ẹ̀ náà ni ó rí pẹ̀lú ẹni tó dẹ́ṣẹ̀
bí ó ti rí pẹ̀lú àwọn tí ó ń ṣe ìbúra
bẹ́ẹ̀ náà ni ó rí pẹ̀lú àwọn tí ó ń bẹ̀rù láti ṣe ìbúra.
3Ohun búburú ni èyí jẹ́ nínú gbogbo ohun tí ó ń ṣẹlẹ̀ lábẹ́ oòrùn. Ìpín kan ṣoṣo ni ó ń dúró de gbogbo wọn, ọkàn ènìyàn pẹ̀lú kún fún ibi, ìsínwín sì wà ní ọkàn wọn nígbà tí wọ́n wà láààyè àti nígbà tí wọ́n bá darapọ̀ mọ́ òkú. 4Ẹnikẹ́ni tí ó wà láàrín alààyè ní ìrètí—kódà ààyè ajá sàn dáradára ju òkú kìnnìún lọ!
5Nítorí pé ẹni tí ó wà láààyè mọ̀ wí pé àwọn yóò kú
ṣùgbọ́n òkú kò mọ ohun kan
wọn kò ní èrè kankan mọ́,
àti pé kódà ìrántí wọn tí di ohun ìgbàgbé.
6Ìfẹ́ wọn, ìríra wọn
àti ìlara wọn ti parẹ́:
láéláé kọ́ ni wọn yóò tún ní ìpín
nínú ohunkóhun tí ó ń ṣẹlẹ̀ lábẹ́ oòrùn.
7Lọ jẹ oúnjẹ rẹ pẹ̀lú ayọ̀, kí o sì mu ọtí wáìnì rẹ pẹ̀lú inú dídùn dé ọkàn, nítorí pé ìsinsin yìí ni Ọlọ́run ṣíjú àánú wo ohun tí o ṣe. 8Máa wọ aṣọ funfun nígbàkúgbà kí o sì máa fi òróró yan orí rẹ nígbà gbogbo. 9Máa jẹ ayé pẹ̀lú ìyàwó rẹ, ẹni tí o fẹ́ràn, ní gbogbo ọjọ́ ayé àìní ìtumọ̀ yí tí Ọlọ́run ti fi fún ọ lábẹ́ oòrùn—gbogbo ọjọ́ àìní ìtumọ̀ rẹ. Nítorí èyí ni ìpín tìrẹ ní ayé àti nínú iṣẹ́ wàhálà rẹ ní abẹ́ oòrùn. 10Ohunkóhun tí ọwọ́ rẹ bá rí láti ṣe, ṣe é pẹ̀lú gbogbo agbára rẹ, nítorí kò sí iṣẹ́ ṣíṣe tàbí ìpinnu tàbí ìmọ̀ tàbí ọgbọ́n nínú isà òkú níbi tí ò ń lọ.
11Mo ti rí ohun mìíràn lábẹ́ oòrùn
Eré ìje kì í ṣe fún ẹni tí ó yára
tàbí ogun fún alágbára
bẹ́ẹ̀ ni oúnjẹ kò wà fún ọlọ́gbọ́n
tàbí ọrọ̀ fún ẹni tí ó ní òye
tàbí ojúrere fún ẹni tí ó ní ìmọ̀;
ṣùgbọ́n ìgbà àti èsì ń ṣẹlẹ̀ sí gbogbo wọn.
12Síwájú sí i, kò sí ẹni tí ó mọ ìgbà tí àkókò rẹ̀ yóò dé:
Gẹ́gẹ́ bí a ti ń mú ẹja nínú àwọ̀n búburú
tàbí tí a ń mú ẹyẹ nínú okùn
gẹ́gẹ́ bẹ́ẹ̀ ni a ń mú ènìyàn ní àkókò ibi
tí ó ṣubú lù wọ́n láìròtẹ́lẹ̀.
Ọgbọ́n dára ju òmùgọ̀ lọ
13Mo sì tún rí àpẹẹrẹ ọgbọ́n tí ó dùn mọ́ mi lábẹ́ oòrùn: 14Ìlú kékeré kan tí ènìyàn díẹ̀ wà nínú rẹ̀ wà ní ìgbà kan rí. Ọba alágbára kan sì ṣígun tọ ìlú náà lọ, ó yí i po, ó sì kọ́ ilé ìṣọ́ tí ó tóbi lòdì sí i. 15Ṣùgbọ́n, tálákà ọkùnrin tí ó jẹ́ ọlọ́gbọ́n kan ń gbé ní ìlú náà, ó sì gba gbogbo ìlú u rẹ̀ là pẹ̀lú ọgbọ́n rẹ̀. Ṣùgbọ́n kò sí ẹni tí ó rántí ọkùnrin tálákà náà. 16Nítorí náà mo sọ wí pé “Ọgbọ́n dára ju agbára.” Ṣùgbọ́n a kẹ́gàn ọgbọ́n ọkùnrin tálákà náà, wọn kò sì mú ọ̀rọ̀ rẹ̀ ṣe.
17Ọ̀rọ̀ pẹ̀lẹ́ ọlọ́gbọ́n ènìyàn a máa wà ní ìmúṣẹ
ju igbe òmùgọ̀ alákòóso lọ.
18Ọgbọ́n dára ju ohun èlò ogun lọ,
ṣùgbọ́n ẹnìkan tó dẹ́ṣẹ̀ a máa ba ohun dídára púpọ̀ jẹ́.
