1Pagkaanindot nga mahimong maalamon ug mahibalong mobatbat sa tanang butang. Ang kaalam makapasadya sa dagway sa usa ka tawo, ug makapahanaw sa pagmug-ot.
Tumana ang Hari
2Tumana ang sugo sa hari tungod kay misaad ka sa Dios nga himuon kini. 3Ayaw pagdali-dali ug biya sa imong katungdanan sa hari, ug ayaw pag-uban sa mga nagaplano ug daotan batok kaniya, kay mahimo sa hari ang bisan unsa nga iyang gusto. 4Gamhanan kaayo ang mga sugo sa hari, ug walay makasupak niini. 5Walay daotang mahitabo sa tawo nga nagatuman niini. Ang maalamon nga tawo nakahibalo kon kanus-a ug unsaon niya paghimo ang usa ka butang. 6Kay may hustong panahon ug pamaagi sa paghimo sa matag butang, luyo sa daghang mga kalisod nga ginaatubang sa tawo.
7Tungod kay walay tawo nga nakahibalo sa umaabot, walay makasulti kang bisan kinsa kon unsa ang mahitabo. 8Maingon nga dili mapugngan sa tawo ang hangin,8:8 Maingon nga… hangin: o, Dili mapugngan sa tawo ang iyang espiritu kon mobiya na. dili usab niya mapugngan ang iyang kamatayon. Usa kini ka pagpakigbisog nga dili nato malikayan. Ug atubangan sa kamatayon, ang kadaotan sa usa ka tawo dili gayod makaluwas kaniya.
9Nakita ko kining tanan samtang gihunahuna ko ang bahin sa mga butang nga ginahimo dinhi sa kalibotan diin ang usa ka tawo may gahom sa pagpasakit sa iyang isigka-tawo. 10Nakita ko usab ang mga tawong daotan nga gilubong ug gikalimtan. Kanhi, kanunay silang magsulod-gawas sa balaan nga siyudad sa Jerusalem diin naghimo silag daotan, ug gidayeg8:10 gidayeg: Mao kini sa ubang mga kopya sa Hebreo ug sa Septuagint; apan sa Masoretic, gikalimtan. sila didto mismo sa dapit diin naghimo sila niini. Wala usab kini kapuslanan.
11Kon dili dayon mahukman ang tawo nga nakasala, mosamot paghunahuna ang uban sa paghimo ug daotan. 12Bisan makasala sa makadaghan ang tawong daotan ug mabuhi ug taas, nasayod ako nga mas maayo ang dangatan sa tawo nga nagatahod sa Dios. 13Dili mouswag ang tawong daotan kay wala siya motahod sa Dios, ug dili siya makaangkon ug taas nga kinabuhi. 14Apan may mga butang nga dili masabtan dinhi sa kalibotan. Usahay ang matarong nga mga tawo mao ang makadawat sa silot nga alang unta sa daotang mga tawo, ug ang daotan mao ang makadawat sa ganti nga alang unta sa mga matarong. Makaingon ako nga wala usab kini kapuslanan.
15Busa alang kanako, mas maayo alang sa tawo nga magpahimulos sa iyang kinabuhi kay walay laing maayo alang kaniya dinhi sa kalibotan kondili ang pagkaon, pag-inom, ug paglipay. Niining paagiha makasinati siya ug kalipay samtang nagahago siya sa tibuok kinabuhi nga gihatag sa Dios kaniya dinhi sa kalibotan.
16Adlaw ug gabii dili ako makatulog sa pagpaninguha nga makaangkon ug kaalam aron masabtan ko ang mga nagakahitabo sa kalibotan. 17Nakita ko ang tanan nga ginahimo sa Dios dinhi sa kalibotan, ug wala gayoy tawo nga makasabot niini. Bisan pa ug unsaon pagpaningkamot sa tawo nga makasabot niini, dili gayod niya kini masabtan. Bisag moingon pa ang tawong maalamon nga makasabot siya, ang tinuod dili siya makasabot.
1Ndani angafanane ndi munthu wanzeru?
Ndani angadziwe kutanthauzira zinthu?
Nzeru imabweretsa chimwemwe pa nkhope ya munthu
ndipo imasintha maonekedwe ake awukali.
Za Kumvera Mfumu
2Ine ndikuti, mvera lamulo la mfumu, chifukwa unalumbira pamaso pa Mulungu. 3Usafulumire kuchoka pamaso pa mfumu. Usawumirire chinthu choyipa, pakuti mfumu idzachita chilichonse chomwe imasangalatsidwa nacho. 4Popeza mawu a mfumu ali ndi mphamvu, ndani anganene kwa mfumuyo kuti, “Kodi mukuchita chiyani?”
5Aliyense amene amamvera lamulo lake sadzapeza vuto lililonse,
ndipo munthu wanzeru amadziwa nthawi yoyenera ndi machitidwe ake.
6Pakuti pali nthawi yoyenera ndiponso machitidwe a chinthu chilichonse,
ngakhale kuti mavuto ake a munthu amupsinja kwambiri.
7Popeza palibe munthu amene amadziwa zamʼtsogolo,
ndani angamuwuze zomwe zidzachitika mʼtsogolo?
8Palibe munthu amene ali ndi mphamvu yolamulira mpweya wa moyo kuti athe kuwusunga,
choncho palibe amene ali ndi mphamvu pa tsiku la imfa yake.
Nkhondo sithawika; tsono anthu ochita zoyipa,
kuyipa kwawoko sikudzawapulumutsa.
9Zonsezi ndinaziona pamene ndinalingalira mu mtima mwanga, zonse zimene zimachitika pansi pano. Ilipo nthawi imene ena amalamulira anzawo mwankhanza. 10Kenaka, ndinaona anthu oyipa akuyikidwa mʼmanda, iwo amene ankalowa ndi kumatuluka mʼmalo opatulika ndipo ankatamandidwa mu mzindawo pamene ankachita zimenezi. Izinso ndi zopandapake.
11Pamene chigamulo cha anthu opalamula mlandu chikuchedwa, mitima ya anthu imadzaza ndi malingaliro ochita zolakwa. 12Ngakhale munthu woyipa apalamule milandu yambirimbiri, nʼkumakhalabe ndi moyo wautali, ine ndikudziwa kuti anthu owopa Mulungu zinthu zidzawayendera bwino, omwe amapereka ulemu pamaso pa Mulungu. 13Koma popeza oyipa saopa Mulungu zinthu sizidzawayendera bwino, ndipo moyo wawo sudzakhalitsa monga mthunzi.
14Palinso chinthu china chopanda phindu chomwe chimachitika pa dziko lapansi: anthu olungama amalangidwa ngati anthu osalungama. Pamene oyipa amalandira zabwino ngati kuti ndi anthu abwino. 15Nʼchifukwa chake ndikuti munthu azikondwerera moyo, pakuti munthu alibe chinanso chabwino pansi pano choposa kudya, kumwa ndi kumadzikondweretsa. Akamatero, munthuyo adzakhala ndi chimwemwe pa ntchito yake masiku onse a moyo wake amene Mulungu wamupatsa pansi pano.
16Pamene ndinayikapo mtima wanga kuti ndidziwe nzeru ndi kuonetsetsa ntchito za munthu pa dziko lapansi, osapeza tulo usana ndi usiku, 17pamenepo ndinaona zonse zimene Mulungu anazichita. Palibe munthu amene angathe kuzimvetsa zonse zimene zimachitika pansi pano. Ngakhale munthu ayesetse kuzifufuza, sangathe kupeza tanthauzo lake. Ngakhale munthu wanzeru atanena kuti iye amadziwa, sangathe kuzimvetsetsa zinthuzo.
