1Ingon nga ang patay nga mga langaw makadaot sa pahumot, ang gamay nga binuang makadaot sa kaalam ug dungog.
2Ang tawong maalamon gustong maghimo ug maayo, apan ang buang-buang gustong maghimo ug daotan. 3Bisan sa linakwan lang sa buang-buang, mahibaloan na nga wala siyay panabot. Ginapakita gayod niya sa tanan ang iyang pagkabuang-buang.
4Kon masuko kanimo ang tigdumala ayaw pasagdi ang imong katungdanan, kay kon magmapailubon ka, basig pasayloon ka pa niya bisan ug dako ang imong nahimo nga sala.
5May usa pa ka dili maayo nga butang nga nakita ko dinhi sa kalibotan, ug kini ginahimo sa mga pangulo: 6Ang mga buang-buang gihatagan ug taas nga posisyon apan ang mga adunahan10:6 adunahan: o, dungganon. gihatagan ug mubo nga posisyon. 7Nakita ko nga ang mga ulipon nagasakay sa kabayo samtang ang mga tawong dungganon nagalakaw lang nga daw mga ulipon.
8Kon magbangag ka, lagmit mahulog ka. Kon molusot ka sa bangag sa paril, lagmit mapaakan ka ug bitin. 9Kon maglukat ka ug bato, lagmit malugpitan ka. Kon magbugha ka ug kahoy, lagmit masamad ka. 10Kon habol ang imong atsa ug dili mo kini bairon, mangusog ka gayod ug maayo sa paggamit niini. Mao kana ang maayo sa may kaalam—makatabang kini kanimo nga magmalampuson.
11Walay kapuslanan ang imong abilidad sa pagpaamo sa bitin kon napaakan ka na niini. 12Ang mga pulong sa tawong maalamon makahatag kaniya ug kaayohan, apan ang mga pulong sa tawong buang-buang makalaglag kaniya. 13Ang buang-buang magsugod ug sultig mga binuang nga sa kaulahian makahatag ug kadaot. 14Dili gayod siya moundang ug sulti.
Wala gayoy nasayod sa umaabot, ug walay makasulti kanato kon unsa ang mahitabo human kita mamatay.
15Ang trabaho sa buang-buang makapakapoy kaniya, busa naghunahuna siya nga dili na lang siya moadto sa lungsod sa pagtrabaho.10:15 busa… pagtrabaho: o, dili siya katuod moadtog lungsod.
16Alaot ang nasod nga ang hari niini ulipon kaniadto, ug ang mga pangulo niini nagakombira lang sa tibuok adlaw. 17Apan bulahan ang nasod nga ang hari niini natawo sa dungganon nga pamilya ug ang mga pangulo niini nagakombira sa hustong panahon aron sa paglig-on sa ilang kaugalingon ug dili aron maghubog.
18Kon ang usa ka tawo tapolan moatiman sa atop sa iyang balay, magtulo kini ug mahugno ang mga sablayan.
19Ang pagkaon ug pag-inom makahatag ug kalipay sa tawo, ug ang kuwarta makahatag sa tanan niyang kinahanglanon.
20Ayaw panghimaraota ang hari bisan sa imong hunahuna, o ang adunahan bisan sa tago, kay tingalig may makasulti niini kanila.10:20 kay tingalig… kanila: sa literal, tingalig may langgam nga mosugilon niini kanila.
Wees bedachtzaam
1Dode vliegen zullen zelfs een pot zalf doen stinken. Ja, een kleine dwaasheid kan veel wijsheid en aanzien tenietdoen! 2Het hart van een wijs man laat hem het goede doen, maar het hart van een dwaas leidt hem naar het kwaad. 3Waar de dwaas ook heen gaat, steeds ontbreekt het hem aan verstand, zodat iedereen merkt dat hij een dwaas is.
4Als u van uw meerdere de wind van voren krijgt, neem dan geen ontslag. Een rustig optreden kan fouten voorkomen. 5Er is nog een slecht ding dat ik zag toen ik de wereld in het voorbijgaan bekeek, een droevige zaak, die koningen en heersers betreft: 6ik heb gezien hoe onnadenkende mensen groot gezag kregen en verstandige mensen hun verdiende ereplaats werd onthouden. 7Ik heb zelfs dienaren zien rijden, terwijl vorsten te voet gingen als dienaren. 8Wie een put graaft, kan erin vallen. Wie een oude muur sloopt, kan gebeten worden door een slang. 9Terwijl u aan het werk bent in een mijn, kunnen vallende stenen u verpletteren. Elke slag van uw bijl kan gevaarlijk zijn. 10Een botte bijl vraagt veel van uw krachten, wees wijs en slijp het blad. 11Als een slang bijt vóór de bezwering, dan baat de bezweerder niet.
12Het is prettig om naar wijze woorden te luisteren, maar als een dwaas het woord neemt, voert hem dat naar de ondergang. 13Omdat hij al vanuit een dwaas uitgangspunt begint, is zijn conclusie pure onzin! 14Een dwaas vertelt iedereen precies wat er gebeuren gaat, maar bestaat er werkelijk iemand die kan vertellen wat de toekomst brengt? 15Een dwaas raakt ondersteboven van een klein beetje werk, omdat hij niet eens weet hoe hij het moet aanpakken.
16Wee het land waarvan de koning een kind is en waarvan de leiders al in de ochtenduren dronken zijn! 17Gelukkig is het land waarvan de leiders edel zijn en alleen eten en drinken om op krachten te komen en niet om zich te bedrinken. 18Door luiheid raakt het dak lek, waarna de dakbalken al snel beginnen te rotten. 19Sommigen eten alleen voor hun plezier en drinken wijn om vrolijk te worden, dat kun je doen als je geld hebt. 20Vervloek nooit de koning, zelfs niet in gedachten en doe dat ook niet bij een rijke man, want een klein vogeltje zal hun gaan vertellen wat u hebt gezegd.
