Asawa alang kang Isaac
1Tigulang na kaayo si Abraham ug gipanalanginan siya sa Ginoo sa tanang butang. 2Usa niana ka adlaw, giingnan niya ang iyang tigdumala24:2 tigdumala: o, pinakatigulang. nga sulugoon nga nagaatiman sa tanan niyang mga kabtangan, “Itapion ang imong kamot taliwala sa duha ko ka paa,24:2 Itapion… sa duha ko ka paa: Ang buot ipasabot, itapion sa kinatawo isip timailhan sa pagpanumpa. 3ug panumpa kanako sa ngalan sa Ginoo, ang Dios sa langit ug sa yuta, nga dili ka magpili ug pangasaw-onon alang sa akong anak nga si Isaac gikan sa mga taga-Canaan nga kauban nato nga nagpuyo dinhi. 4Adto sa dapit nga akong gigikanan, ug didto sa akong kaparyentehan pagpili ug babaye nga ipaasawa sa akong anak nga si Isaac.” 5Apan nangutana ang sulugoon, “Kon pananglit dili mouban ang babaye dinhi, dad-on ko ba si Isaac didto?” 6Mitubag si Abraham, “Ayaw gayod dad-a si Isaac didto! 7Ang Ginoo, ang Dios sa langit, ang nagdala kanako dinhi gikan sa panimalay sa akong amahan, ug sa dapit diin ako natawo. Ug nanumpa siya nga ihatag niya kining yuta sa Canaan sa akong mga kaliwat. Busa lakaw kay ipadala sa Ginoo ang iyang anghel nga mag-uban kanimo aron makakita ka didto ug pangasaw-onon alang sa akong anak. 8Kon dili mouban ang babaye kanimo, wala kay tulubagon niining panumpa mo kanako. Apan ayaw lang dad-a didto ang akong anak.” 9Busa gitapion sa sulugoon ang iyang kamot taliwala sa duha ka paa ni Abraham nga iyang agalon, ug nanumpa siya nga tumanon niya ang gisugo kaniya. 10Pagkahuman, mikuha ang sulugoon ug napulo ka kamelyo ug mga mahalong butang nga iyang dad-on ingon nga gasa gikan sa iyang agalon nga si Abraham. Unya miadto siya sa Aram Naharaim,24:10 Aram Naharaim: usa ka dapit sa Mesopotamia. ang lungsod nga gipuy-an ni Nahor.
11Pag-abot sa sulugoon didto, gipalubog niya ang mga kamelyo duol sa atabay sa gawas sa lungsod. Kilomkilom na ug mao usab kini ang tingsag-ob sa mga babaye. 12Nagaampo ang sulugoon, “Ginoo, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hinaut nga hatagan mo ug kalamposan ang akong tuyo dinhi, ug ipakita mo ang imong kaayo sa akong agalon. 13Ania, nagatindog ako dinhi sa daplin sa atabay ug manganhi ang mga babaye niini nga lungsod sa pagsag-ob. 14Kon mohangyo ako sa usa ka dalaga nga paimnon ako gikan sa iyang tibod, ug mosugot siya ug moingon nga paimnon usab niya ang akong mga kamelyo, hinaut nga siya na ang babaye nga imong gipili nga mahimong asawa sa imong sulugoon nga si Isaac. Niining paagiha mahibaloan ko nga gipakita mo ang imong kaayo sa akong agalon nga si Abraham.”
15Wala pa siya makahuman ug ampo, miabot si Rebeka nga may gipas-an nga tibod. Si Rebeka anak ni Betuel, ug si Betuel anak ni Nahor ug ni Milca. Si Nahor igsoon ni Abraham. 16Hilabihan gayod katahom ni Rebeka ug putli pa. Nanaog siya ngadto sa atabay ug gisudlan niya ug tubig ang iyang tibod. Unya misaka siya aron mopauli. 17Midagan ang sulugoon aron pagsugat kaniya ug miingon, “Palihog paimna ako ug tubig gikan sa imong tibod bisan gamay lang.” 18Mitubag si Rebeka “Sige sir, inom lang.” Unya gipaubos niya ang tibod ug gikuptan samtang miinom ang sulugoon. 19Pagkahuman niya ug painom sa sulugoon, miingon siya, “Magsag-ob usab ako alang sa imong mga kamelyo hangtod nga makainom silang tanan.” 20Dali-dali niyang gibubo ang tubig sa imnanan sa mga mananap ug mibalik siya sa atabay sa pagsag-ob ug usab. Nagsige siya ug sag-ob hangtod nga nakainom ang tanang mga kamelyo. 21Naniid lang ang sulugoon ug naghunahuna kon gipalampos na ba sa Ginoo ang iyang tuyo sa pag-adto niadto nga dapit.
22Pagkahuman ug inom sa mga kamelyo, gipagawas sa sulugoon ang dala niyang singsing nga bulawan nga may gibug-aton nga mga unom ka gramo, ug ang duha ka pulseras nga bulawan nga may gibug-aton nga mga 115 ka gramo. Gihatag niya kini kang Rebeka, 23ug nangutana siya, “Kang kinsa kang anak? May makatulgan ba kami sa inyo karong gabii?” 24Mitubag si Rebeka, “Anak ako ni Betuel nga anak nga lalaki ni Nahor ug ni Milca. 25May makatulgan kamo didto sa amo, ug may daghan usab nga mga dagami ug kumpay alang sa inyong mga kamelyo.” 26Unya miyukbo ang sulugoon ug misimba sa Ginoo. 27Miingon siya, “Dalaygon ang Ginoo, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham. Iya gayod nga gipakita ang iyang padayon nga kaayo sa akong agalon. Gigiyahan niya ako ngadto sa panimalay sa mga paryente sa akong agalon.”
28Midagan si Rebeka pauli sa balay sa iyang inahan ug gisugilon niya kanila ang tanan nga nahitabo. 29-30May igsoon si Rebeka nga ginganlag Laban. Nakadungog kini sa iyang gisugilon mahitungod sa gipanulti sa tawo kaniya, ug nakita usab niini ang singsing ug pulseras nga iyang gisul-ob. Busa midagan si Laban paingon sa atabay ug miadto sa tawo nga giingon ni Rebeka. Nakita niya kini nga nagtindog duol sa atabay, uban sa mga kamelyo. 31Miingon si Laban kaniya, “Ikaw diay ang tawo nga gipanalanginan sa Ginoo. Nganong nagatindog ka ra man dinhi? Tana sa balay, giandam ko na ang kuwarto alang kaninyo ug ang dapit alang sa mga kamelyo.”
32Miuban ang sulugoon kang Laban. Pag-abot nila sa balay, gihaw-asan ni Laban ug mga karga ang mga kamelyo ug unya gihatagan niyag dagami ug kumpay. Gidad-an usab niyag tubig ang sulugoon ug ang iyang mga kauban, aron makapanghimasa sila. 33Sa dihang gisukaran na sila ug pagkaon, miingon ang sulugoon, “Dili ako mokaon hangtod nga dili ko masulti ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi.” Mitubag si Laban, “Sige, suginli kami.”
34Miingon siya, “Sulugoon ako ni Abraham. 35Gipanalanginan sa Ginoo ang akong agalon ug adunahan na kaayo siya karon. Gihatagan siya sa Ginoo ug daghang mga karnero, kanding, baka, kamelyo, asno, pilak, bulawan, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye. 36Bisan ug tigulang na kaayo si Sara nga iyang asawa, nakaanak pa siya. Ug kining anak nila nga lalaki mao ang manunod sa tanan niyang mga kabtangan. 37Gipapanumpa ako sa akong agalon nga tumanon ang iyang sugo. Miingon siya, ‘Ayaw pagpili ug pangasaw-onon alang sa akong anak gikan sa mga babaye dinhi sa Canaan kansang yuta akong gipuy-an karon. 38Lakaw sa panimalay sa akong amahan, ug didto sa akong mga kaparyentehan pagpili ug babaye nga ipaasawa sa akong anak.’ 39Apan nangutana ako, ‘Unsa may akong buhaton kon dili mouban ang babaye kanako?’ 40Mitubag siya, ‘Ang Ginoo nga akong gituman kanunay mopadala sa iyang anghel sa pag-uban kanimo aron molampos ka sa imong tuyo didto. Makakita ka ug pangasaw-onon sa akong anak gikan sa akong mga paryente, sa panimalay sa akong amahan. 41Kon moadto ka sa akong kaparyentehan, ug dili nila pakuyogon ang babaye kanimo, gawasnon ka na sa imong panumpa.’
42“Busa pag-abot ko ganina sa atabay, nagaampo ako. Matod ko, ‘Ginoo, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hinaut nga hatagan mo ug kalamposan ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi. 43Ania, nagatindog ako dinhi sa daplin sa atabay. Kon may moabot nga dalaga aron pagsag-ob, mohangyo ako nga paimnon bisan ug gamay lang nga tubig gikan sa iyang tibod. 44Kon paimnon niya ako ug moingon siya nga sag-oban usab niya ang akong mga kamelyo, hinaut nga siya na ang babaye nga gipili mo nga mahimong asawa sa anak sa akong agalon.’
45“Wala pa gani ako makahuman sa akong hilom nga pag-ampo, miabot na si Rebeka nga may gipas-an nga tibod. Mikanaog siya ngadto sa atabay ug nagsag-ob. Miingon ako kaniya, ‘Palihog paimna ako.’ 46Unya gipaubos niya ang iyang gipas-an nga tibod, ug miingon, ‘Sige, inom lang, ug paimnon ko usab ang imong mga kamelyo.’ Busa miinom ako, ug unya gipainom usab niya ang mga kamelyo. 47Pagkahuman niadto, gipangutana ko siya kon kang kinsa siyang anak. Mitubag siya, ‘Kang Betuel nga anak nga lalaki ni Nahor ug ni Milca.’ Unya gitaoran ko ug singsing ang iyang ilong ug gisul-oban ug mga pulseras ang iyang bukton. 48Unya miyukbo ako ug misimba sa Ginoo. Gidayeg ko ang Ginoo, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham. Siya ang nagtultol kanako sa husto nga dapit, aron makita ko ang anak sa paryente sa akong agalon nga mahimong asawa sa iyang anak.
49“Karon, gusto kong mahibaloan kon ipaasawa ba ninyo si Rebeka kang Isaac ingon nga pagpakita sa inyong tinuod nga kaayo sa akong agalon. Sultihi ninyo ako aron mahibaloan ko usab kon unsa ang akong buhaton.” 50Mitubag si Laban ug si Betuel, “Tungod kay kabubut-on kini sa Ginoo, wala na kamiy ikasulti. 51Ania si Rebeka, dad-a siya sa imong pagpauli aron mahimo siyang asawa sa anak sa imong agalon, sumala sa giingon sa Ginoo.” 52Pagkadungog niadto sa sulugoon, miyukbo siya ug misimba sa Dios. 53Unya gipagawas niya ang dala niyang mga alahas nga hinimo gikan sa pilak ug bulawan, ug ang mga bisti, ug gihatag kang Rebeka. Gihatagan usab niya ug mahalon nga mga gasa ang igsoong lalaki ug ang inahan ni Rebeka. 54Unya nangaon ang sulugoon ug ang iyang mga kauban, ug didto sila nangatulog niadtong gabhiona.
Pagmata nila pagkabuntag, miingon ang sulugoon, “Mopauli na ako sa akong agalon.” 55Apan miingon ang igsoong lalaki ug ang inahan ni Rebeka, “Tugoti lang una si Rebeka nga magpabilin dinhi uban kanamo bisan ug napulo lang ka adlaw, pagkahuman niana, makalakaw na kamo.” 56Apan miingon ang sulugoon, “Ayaw na ninyo akog langana. Gipalampos sa Ginoo ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi, busa tugoti na ninyo ako sa pagbalik ngadto sa akong agalon.” 57Mitubag sila, “Tawgon una nato si Rebeka ug pangutan-on kon unsay iyang ikasulti.” 58Busa gitawag nila si Rebeka ug gipangutana, “Mouban ka ba niining tawhana?” Mitubag si Rebeka, “Oo, mouban ako.” 59Busa, gipagikan nila si Rebeka, ang iyang tig-atiman, ug ang sulugoon ni Abraham ug ang iyang mga kauban. 60Gipanalanginan nila si Rebeka sa iyang paglakaw. Miingon sila,
“Igsoon namo, hinaut pa nga magagikan kanimo ang daghan kaayo nga mga kaliwat.
Hinaut pa nga pildihon sa imong mga kaliwat ang ilang mga kaaway.”
61Sa dihang naandam na ang tanan, misakay si Rebeka ug ang iyang mga sulugoong babaye sa mga kamelyo, ug misunod sa sulugoon ni Abraham.
62Unya, si Isaac nga tua nagpuyo sa Negev bag-o lang miabot gikan sa Beer Lahai Roi. 63Sa dihang kilomkilom na, migawas si Isaac aron sa paglakaw-lakaw didto sa kaumahan. Nakita niya nga may mga kamelyo nga nagapadulong. 64Sa dihang nakita ni Rebeka si Isaac, nanaog siya sa iyang kamelyo 65ug nangutana sa sulugoon ni Abraham, “Kinsa kanang tawong nagalakaw sa uma sa pagtagbo kanato?” Mitubag ang sulugoon, “Siya ang akong agalon nga si Isaac.” Busa gitabonan ni Rebeka ug belo ang iyang nawong.
66Gisugilon sa sulugoon kang Isaac ang tanan niyang gibuhat. 67Pagkahuman, gidala ni Isaac si Rebeka didto sa tolda nga gipuy-an kaniadto sa iyang inahan nga si Sara. Nahimo niyang asawa si Rebeka. Gimahal gayod niya kini, ug nawala ang iyang kasubo sa pagkamatay sa iyang inahan.
اسحاق و ربكا
1ابراهيم اكنون مردی بود بسيار سالخورده و خداوند او را از هر لحاظ بركت داده بود. 2-3روزی ابراهيم به ناظر خانهٔ خود كه رئيس نوكرانش بود، گفت: «دستت را زير ران من بگذار و به خداوند، خدای آسمان و زمين قسم بخور كه نگذاری پسرم با يكی از دختران كنعانی اينجا ازدواج كند. 4به زادگاهم نزد خويشاوندانم برو و در آنجا برای اسحاق همسری انتخاب كن.»
5ناظر پرسيد: «اگر هيچ دختری حاضر نشد زادگاه خود را ترک كند و به اين ديار بيايد، آن وقت چه؟ در آن صورت آيا اسحاق را به آنجا ببرم؟»
6ابراهيم در جواب گفت: «نه، چنين مكن! 7خداوند، خدای قادر متعال، به من فرمود كه ولايت و خانه پدریام را ترک كنم و وعده داد كه اين سرزمين را به من و به فرزندانم به مِلكيت خواهد بخشيد. پس خودِ خداوند فرشتهٔ خود را پيش روی تو خواهد فرستاد و ترتيبی خواهد داد كه در آنجا همسری برای پسرم اسحاق بيابی و همراه خود بياوری. 8اما اگر آن دختر نخواست بيايد، تو از اين قسم آزاد هستی. ولی به هيچ وجه نبايد پسرم را به آنجا ببری.»
9پس ناظر دستش را زير ران سَرور خود ابراهيم گذاشت و قسم خورد كه مطابق دستور او عمل كند.
10او با ده شتر از شتران ابراهيم و مقداری هدايا از اموالِ او به سوی شمالِ بينالنهرين، به شهری كه ناحور در آن زندگی میكرد، رهسپار شد. 11وقتی به مقصد رسيد، شترها را در خارج شهر، در كنار چاه آبی خوابانيد. نزديک غروب كه زنان برای كشيدن آب به سر چاه میآمدند، 12او چنين دعا كرد: «ای خداوند، خدای سَروَر من ابراهيم، التماس میكنم نسبت به سرورم لطف فرموده، مرا ياری دهی تا خواستهٔ او را برآورم. 13اينک من در كنار اين چاه ايستادهام و دختران شهر برای بردن آب میآيند. 14من به يكی از آنان خواهم گفت: ”سبوی خود را پايين بياور تا آب بنوشم.“ اگر آن دختر بگويد: ”بنوش و من شترانت را نيز سيراب خواهم كرد،“ آنگاه خواهم دانست كه او همان دختری است كه تو برای اسحاق در نظر گرفتهای و سرورم را مورد لطف خويش قرار دادهای.»
15-16در حالی كه ناظر هنوز مشغول راز و نياز با خداوند بود، دختر زيبايی به نام رِبِكا كه سبويی بر دوش داشت، سر رسيد و آن را از آب چاه پُر كرد. (ربكا دختر بتوئيل و نوهٔ ناحور و مِلكه بود و ناحور برادر ابراهيم بود.) 17ناظر نزد او شتافت و از وی آب خواست. 18دختر گفت: «سَروَرم، بنوش!» و فوری سبوی خود را پايين آورد و او نوشيد. 19سپس افزود: «شترانت را نيز سيراب خواهم كرد.» 20آنگاه آب را در آبشخور ريخت و دوباره به طرف چاه دويد و برای تمام شترها آب كشيد. 21ناظر چشم بر او دوخته، چيزی نمیگفت تا ببيند آيا خداوند او را در اين سفر كامياب خواهد ساخت يا نه.
22پس از آنكه ربكا شترها را سيراب نمود، ناظر يک حلقهٔ طلا به وزن نيم مثقال و يک جفت النگوی طلا به وزن ده مثقال به او داده، گفت: 23«به من بگو دختر كه هستی؟ آيا در منزل پدرت جايی برای ما هست تا شب را به سر ببريم؟»
24او در جواب گفت: «من دختر بتوئيل و نوهٔ ناحور و مِلكه هستم. 25بلی، ما برای شما و شترهايتان جا و خوراک كافی داريم.»
26آنگاه آن مرد خداوند را سجده كرده، گفت: 27«ای خداوند، خدای سَروَرم ابراهيم، از تو سپاسگزارم كه نسبت به او امين و مهربان بودهای و مرا در اين سفر هدايت نموده، به نزد بستگان سرورم آوردی.»
28پس آن دختر دواندوان رفته، به اهل خانهٔ خود خبر داد. 29-30وقتی كه برادرش لابان حلقه و النگوها را بر دست خواهرش ديد و از جريان امر مطلع شد، نزد ناظر ابراهيم كه هنوز كنار چاه پيش شترهايش ايستاده بود، شتافت و به او گفت: 31«ای كه بركت خداوند بر توست، چرا اينجا ايستادهای؟ به منزل ما بيا. ما برای تو و شترهايت جا آماده كردهايم.»
32پس آن مرد با لابان به منزل رفت و لابان بار شترها را باز كرده، به آنها كاه و علف داد. سپس برای خادم ابراهيم و افرادش آب آورد تا پاهای خود را بشويند. 33وقتی غذا را آوردند، خادم ابراهيم گفت: «تا مقصود خود را از آمدن به اينجا نگويم لب به غذا نخواهم زد.»
لابان گفت: «بسيار خوب، بگو.»
34ناظر گفت: «من خادم ابراهيم هستم. 35خداوند او را بسيار بركت داده است و او مردی بزرگ و معروف میباشد. خداوند به او گلهها و رمهها، طلا و نقرهٔ بسيار، غلامان و كنيزان، و شترها و الاغهای فراوانی داده است. 36ساره همسر سرورم در سن پيری پسری زاييد، و سرورم تمام دارايی خود را به پسرش بخشيده است. 37سرورم مرا قسم داده كه از دختران كنعانی برای پسرش زن نگيرم، 38بلكه به اينجا نزد قبيله و خاندان پدریاش آمده، زنی برای او انتخاب كنم. 39من به سرورم گفتم: ”شايد نتوانم دختری پيدا كنم كه حاضر باشد به اينجا بيايد؟“ 40او به من گفت: ”خداوندی كه از او پيروی میكنم، فرشتهٔ خود را همراه تو خواهد فرستاد تا در اين سفر كامياب شوی و دختری از قبيله و خاندان پدریام پيدا كنی. 41تو وظيفه داری به آنجا رفته، پرس و جو كنی. اگر آنها از فرستادن دختر خودداری كردند، آن وقت تو از سوگندی كه خوردهای آزاد خواهی بود.“
42«امروز كه به سر چاه رسيدم چنين دعا كردم: ای خداوند، خدای سَروَرم ابراهيم، التماس میكنم مرا در اين سفر كامياب سازی. 43اينک در كنار اين چاه میايستم و به يكی از دخترانی كه از شهر برای بردن آب میآيند خواهم گفت: ”از سبوی خود قدری آب به من بده تا بنوشم.“ 44اگر آن دختر جواب بدهد: ”بنوش و من شترانت را نيز سيراب خواهم كرد،“ آنگاه خواهم دانست كه او همان دختری است كه تو برای اسحاق پسر سرورم در نظر گرفتهای. 45هنوز دعايم تمام نشده بود كه ديدم ربكا با سبويی بر دوش سر رسيد و به سر چاه رفته، آب كشيد و سبو را از آب پُر كرد. به او گفتم: ”كمی آب به من بده تا بنوشم.“ 46او فوراً سبو را پايين آورد تا بنوشم و گفت: ”شترانت را نيز سيراب خواهم كرد“ و چنين نيز كرد.
47«آنگاه از او پرسيدم: تو دختر كه هستی؟
«او به من گفت: ”دختر بتوئيل و نوه ناحور و مِلكه هستم.“
«من هم حلقه را در بينی او و النگوها را به دستش كردم. 48سپس سجده كرده خداوند، خدای سَروَرم ابراهيم را پرستش نمودم، چون مرا به راه راست هدايت فرمود تا دختری از خانواده برادر سرور خود برای پسرش پيدا كنم. 49اكنون به من جواب بدهيد؛ آيا چنين لطفی در حق سرور من خواهيد كرد و آنچه درست است به جا خواهيد آورد؟ به من جواب بدهيد تا تكليف خود را بدانم.»
50لابان و بتوئيل به او گفتند: «خداوند تو را به اينجا هدايت كرده است، پس ما چه میتوانيم بگوييم؟ 51اينک ربكا را برداشته برو تا چنانكه خداوند اراده فرموده است، همسر پسر سرورت بشود.»
52به محض شنيدن اين سخن، خادمِ ابراهيم در حضور خداوند به خاک افتاد و او را سجده نمود. 53سپس لباس و طلا و نقره و جواهرات به ربكا داد و هدايای گرانبهايی نيز به مادر و برادرانش پيشكش كرد. 54پس از آن او و همراهانش شام خوردند و شب را در منزل بتوئيل به سر بردند. خادم ابراهيم صبح زود برخاسته، به آنها گفت: «حال اجازه دهيد برويم.»
55ولی مادر و برادر ربكا گفتند: «ربكا بايد اقلاً ده روز ديگر پيش ما بماند و بعد از آن برود.»
56اما او گفت: «خواهش میكنم مرا معطل نكنيد. خداوند مرا در اين سفر كامياب گردانيده است. بگذاريد بروم و اين خبر خوش را به سرورم برسانم.»
57ايشان گفتند: «بسيار خوب. ما از دختر میپرسيم تا ببينيم نظر خودش چيست.» 58پس ربكا را صدا كرده، از او پرسيدند: «آيا مايلی همراه اين مرد بروی؟» وی جواب داد: «بلی، میروم.»
59آنگاه با او خداحافظی كرده، دايهاش را همراه وی فرستادند. 60هنگام حركت، ربكا را بركت داده، چنين گفتند: «خواهر، اميدواريم مادرِ فرزندان بسياری شوی! اميدواريم نسل تو بر تمام دشمنانت چيره شوند.»
61پس ربكا و كنيزانش بر شتران سوار شده، همراه خادمِ ابراهيم رفتند.
62در اين هنگام اسحاق كه در سرزمين نِگِب سكونت داشت، به بئرلحی رُئی بازگشته بود. 63يک روز عصر هنگامی كه در صحرا قدم میزد و غرق انديشه بود، سر خود را بلند كرده، ديد كه اينک شتران میآيند. 64ربكا با ديدن اسحاق به شتاب از شتر پياده شد 65و از خادم پرسيد: «آن مردی كه از صحرا به استقبال ما میآيد كيست؟»
وی پاسخ داد: «اسحاق، پسر سَروَر من است.» با شنيدن اين سخن، ربكا با روبندِ خود صورتش را پوشانيد.
66آنگاه خادم تمام داستان سفر خود را برای اسحاق شرح داد. 67اسحاق ربكا را به داخل خيمهٔ مادر خود آورد و او را به زنی گرفته به او دل بست و از غم مرگ مادرش تسلی يافت.
