Si Pablo sa Macedonia ug sa Grecia
1Human sa kasamok, gipatawag ni Pablo ang mga sumusunod ni Jesus. Gidasig niya sila, ug dayon nanamilit siya nga moadto sa Macedonia. 2Daghang mga lugar ang iyang gipang-adtoan didto sa Macedonia ug gilig-on niya ang mga magtutuo pinaagi sa iyang pagwali kanila. Dayon milahos siya sa Grecia, 3ug nagpabilin siya didto sulod sa tulo ka bulan. Sa dihang molawig20:3 molawig: sa literal, molayag. na unta siya padulong sa Syria, nahibaloan niya ang plano sa mga Judio sa pagpatay kaniya, busa mihukom siya nga mobalik agi sa Macedonia. 4Mikuyog kaniya si Sopater nga taga-Berea nga anak ni Pirro, si Aristarkus ug si Segundo nga mga taga-Tesalonica, si Gayo nga taga-Derbe, si Timoteo, ug ang mga taga-Asia nga si Tiquico ug si Trofimo. 5Pag-abot namo sa Filipos, nagauna sila kanamo sa Troas ug didto nila kami gihulat. 6Gipalabay una namo ang Pista sa Pan nga Walay Patubo una kami molawig biya sa Filipos. Lima ka adlaw ang among biyahe ug nagkitaay ra usab kami didto sa Troas. Mipuyo kami didto sulod sa pito ka adlaw.
Nabuhi Pag-usab si Eutikus
7Sa Dominggo sa gabii nagtigom kami alang sa pagpikas-pikas sa pan. Ug tungod kay si Pablo molawig sa pagkasunod nga adlaw, nagwali siya hangtod sa tungang gabii. 8Daghag mga suga sa ibabaw nga kuwarto nga among gitigoman. 9May batan-on didto nga ginganlag Eutikus nga naglingkod sa bintana. Ug tungod kay ang wali ni Pablo taas kaayo giduka siya, ug sa kadugayan nakatulog ug nahinanok ug nahulog siya sa bintana gikan sa ikatulo nga andana. Sa pag-alsa nila kaniya, patay na siya. 10Apan nanaog si Pablo, ug gihap-an niya si Eutikus ug gigakos. Dayon miingon siya sa mga tawo, “Ayaw kamo kabalaka, buhi siya!” 11Ug mibalik si Pablo sa taas, nagpikas-pikas sa pan ug mikaon. Sa nakakaon na siya miwali pa gayod siya kanila hangtod sa pagsubang sa adlaw. Dayon milakaw siya. 12Ang batan-on nga si Eutikus nga nahulog ilang gidala pauli nga buhi, ug nalipay gayod sila.
Gikan sa Troas padulong sa Mileto
13Nagauna kami ug sakay sa sakayan paingon sa Asos, kay miingon si Pablo nga hapiton lang siya sa Asos tungod kay magbaklay lang siya padulong didto. 14Sa dihang nagkita kami sa Asos gipasakay namo siya ug mipadulong kami sa Mitilene. 15Sa pagkasunod adlaw, gikan sa Mitilene, midiretso pa gayod kami sa Quios. Sa pagkasunod pa gayod nga adlaw didto na kami sa Samos, ug sa sunod na usab nga adlaw sa Mileto na kami. 16Wala kami mohapit sa Efeso, kay dili gusto ni Pablo nga malangan siya diha sa probinsya sa Asia, tungod kay nagdali siya nga makaabot sa Jerusalem sa dili pa moabot ang adlaw sa Pentecostes.
Ang Pamilin-bilin ni Pablo sa mga Tigdumala sa Iglesia sa Efeso
17Samtang didto si Pablo sa Mileto nagpasugo siya ngadto sa Efeso nga paadtoon kaniya ang mga kadagkoan sa iglesia. 18Pag-abot nila, miingon si Pablo kanila, “Nahibalo kamo kon unsa ang akong pagkinabuhi samtang uban pa ako kaninyo, sukad gayod sa akong pag-abot dinhi sa probinsya sa Asia. 19Nagaalagad ako sa Ginoo nga may pagpaubos ug inubanan sa luha.20:19 luha: siguro tungod sa gibati niyang kabug-aton sa kalibotan. Daghang kalisod ang akong giantos tungod sa daotan nga mga plano sa mga Judio nga nagkontra kanako. 20Nahibaloan ninyo nga sa walay lipodlipod gisulti ko kaninyo ang mga butang nga alang sa inyong kaayohan. Ako kining gipangtudlo sa publiko ug diha sa inyong mga balay. 21Gipahimangnoan ko ang mga Judio ug ang mga dili Judio nga kinahanglan maghinulsol sila ug mobalik sa Dios, ug motuo sa atong Ginoong Jesus. 22Karon paminaw kamo, moadto ako sa Jerusalem tungod kay mao kini ang sugo sa Espiritu Santo kanako. Wala ako mahibalo kon unsa ang mahitabo kanako didto. 23Ang ako lamang nahibaloan, nga sa bisan asa nga siyudad nga akong adtoan, ang Espiritu Santo nagpahimangno kanako nga ang prisohan ug ang paglutos nagpaabot kanako. 24Apan bisan unsa ang mahitabo kanako, dili ko igsapayan basta mahuman ko lamang ang buluhaton nga gihatag kanako ni Ginoong Jesus, nga mao ang pagwali sa Maayong Balita mahitungod sa grasya sa Dios.”
25“Nalibot ko kamong tanan sa akong pagwali mahitungod sa paghari sa Dios, ug karon nasayod ako nga dili na kita magkita pag-usab. 26Busa sultihan ko kamo karon, nga kon adunay dili maluwas kaninyo, dili na nako tulubagon sa Dios. 27Kay wala gayod akoy gitago kaninyo mahitungod sa tibuok nga katuyoan ug plano sa Dios. 28Bantayi gayod ninyo ang inyong kaugalingon ug ang tanang mga tawo sa Dios nga gisalig kaninyo sa Espiritu Santo. Atimana gayod ninyo ang iglesia sa Dios nga gitubos niya pinaagi sa iyang kaugalingong dugo. 29Kay nasayod ako nga kon makagikan na ako may mga mini nga magtutudlo nga sama sa mabangis nga mga mananap nga moapil kaninyo aron bungkagon ang inyong pundok. 30Moabot usab ang panahon nga gikan mismo sa inyong pundok may mga tawo nga magasulti ug bakak sa pagpahisalaag sa mga sumusunod ni Jesus ug aron sila nay sundon. 31Busa pangandam kamo, ug hinumdomi ninyo nga sulod sa tulo ka tuig, adlaw ug gabii wala gayod ako mohunong sa pagpahimangno kaninyong tanan inubanan sa mga luha.
32“Ug karon itugyan ko kamo sa Dios ug sa iyang pulong, ang pulong mahitungod sa iyang grasya, nga makapalig-on sa inyong pagtuo ug makahatag kaninyo sa tanan nga kaayohan nga gitagana alang sa tanan nga gihimo niyang mga anak. 33Wala ako mangandoy sa inyong mga kuwarta ug mga bisti. 34Nasayod gayod kamo nga nagtrabaho ako aron may magasto ako alang sa akong mga kinahanglanon ug sa akong mga kauban. 35Gihimo ko kadto aron ipakita usab kaninyo nga kinahanglan maghago aron matabangan nato ang mga kabos. Hinumdoman nato kanunay ang giingon ni Ginoong Jesus nga mas bulahan ang maghatag kaysa magdawat.”
36Pagkahuman ug sulti ni Pablo, miluhod siya uban nilang tanan ug nagaampo. 37Nanghilak silang tanan, ug gigakos ug gihalokan nila si Pablo. 38Naguol gayod sila tungod kay miingon si Pablo nga dili na sila magkita pag-usab. Unya gihatod nila si Pablo ngadto sa barko.
Paulus reiser til Makedonia og Hellas
1Da alt var blitt rolig i Efesos, kalte Paulus sammen disiplene og oppmuntret dem. Så tok han avskjed og begynte reisen over til Makedonia. 2Der dro han fra sted til sted og oppmuntret de troende. Da han kom fram til Hellas, 3stanset han i tre måneder. Han sto klar til å seile videre til Syria da han fikk greie på at noen jøder la planer om å drepe ham. Han forandret derfor reiseruten og dro tilbake gjennom Makedonia. 4En gruppe menn skulle reise med ham til Syria og videre til Jerusalem. Det var Sopatros, som var sønn av Pyrrus fra Berøa, Aristark og Sekundus fra Tessaloniki, Gaius fra Derbe, Timoteus samt Tykikus og Trofimus fra provinsen Asia20:4 Provinsen Asia var en romersk provins i nåværende Tyrkia.. 5Han lot disse seile i forveien over til Troas og ba dem vente på oss20:5 Her begynner bokens forfatter å skrive i «vi» form igjen. der. 6Etter påskehøytiden20:6 I grunnteksten: De usyrede brøds høytid. Jødene spiser i påskeuken bare brød som har blitt bakt uten gjær. gikk vi andre ombord på et skip i Filippi, og fem dager seinere møtte vi dem i Troas, der vi stanset en uke.
Paulus i Troas. En ung mann vekkes opp fra de døde
7På søndagen, da vi hadde samlet oss for sammen å bryte brødet, talte Paulus til de troende. Etter som han skulle reise fra Troas neste dag, holdt han på helt til midnatt. 8Rommet i øvre etasjen der vi var samlet, var opplyst av mange oljelamper. 9En ung mann som het Eutykus, hadde satt seg i vinduet. Da Paulus talte så lenge, gikk det ikke bedre til enn at han sovnet og falt ned fra tredje etasjen og døde. 10Paulus sprang da ned, la seg over ham og tok ham i armene sine og sa: ”Ikke vær redd, han lever!” 11Så gikk alle opp igjen og brøt brødet og spiste sammen. Etterpå fortsatte Paulus å tale ytterligere en stund, ja, det rakk faktisk å bli morgen før han til slutt forlot dem. 12Den unge mannen som hadde falt ut av vinduet, ble ført hjem i beste velgående, noe som selvfølgelig var til stor lettelse for alle.
Paulus tar avskjed med lederne i menighetene i Efesos
13Paulus tok landeveien over til byen Assos, mens vi andre seilte rundt med båt. 14Da vi etter en tid møtte han i Assos, tok vi ham ombord og seilte ned til Mitylene. 15Videre passerte vi øya Kios neste dag. Dagen etter la vi til ved øya Samos og nådde en dag seinere fram til byen Milet.
16-17Paulus hadde bestemt seg for ikke å reise til Efesos denne gangen, til tross for at byen lå i nærheten. Han ville ikke bli heftet i provinsen Asia20:16-17 Provinsen Asia var en romersk provins i nåværende Tyrkia., etter som han ville rekke fram til Jerusalem for å kunne feire pinsehøytiden der. Da vi kom fram til Milet, sendte han en beskjed til lederne i menighetene i Efesos og ba dem komme ned til skipet for å treffe ham.
18Da de hadde møtt opp, sa han: ”Dere vet om alt jeg har gjort helt fra den dagen da jeg først satte mine føtter i provinsen Asia. 19Uten å tenke på meg selv har jeg tjent Herren Jesus. Det har jeg gjort til tross for de sorger og prøvelser som rammet meg gjennom alt jødene gjorde mot meg. 20Jeg har aldri nølt med å tale om det som kunne være til nytte for dere, men jeg har undervist dere både offentlig og i hjemmene. 21Jeg har alvorlig formant både jøder og dem som ikke er jøder, til å vende om til Gud og tro på vår Herre Jesus.
22Men nå blir jeg drevet av Guds Ånd20:22 Eller: ”en indre drivkraft har fått meg…” til å reise tilbake til Jerusalem. Veien går dit til tross for at jeg ikke aner hva som venter meg der. 23Det eneste jeg vet, er at Guds Hellige Ånd i by etter by har minnet meg om at fengsel og lidelse kan ligge foran meg. 24Men for meg er ikke livet noe verdt, dersom jeg ikke får bruke det til å fullføre den oppgave som Herren Jesus har gitt meg. Helt til livets slutt vil jeg spre det glade budskapet om Guds kjærlighet og tilgivelse.
25Nå vet jeg at dere aldri kommer til å få se meg igjen, alle dere som jeg har besøkt og undervist om hvordan dere kunne bli Guds eget folk. 26Derfor vil jeg i dag si dere at jeg ikke er skyldig om noen av dere går evig fortapt. 27Jeg har jo uten å nøle meddelt dere hele Guds plan om frelse.
28Pass nå nøye på hvordan dere selv lever, og ta godt være på de menneskene som Guds Hellige Ånd har satt dere til ledere for. Vær gjetere for Guds menighet, den flokken som han har kjøpt med sin egen Sønns blod. 29Jeg vet at når jeg forlater dere, vil det komme glupske ulver og trenge seg inn blant dere, og de kommer ikke til å skåne flokken. 30Noen av dere kommer selv til å forvrenge sannheten og forsøke å få egne tilhengere blant disiplene. 31Vær derfor på vakt! Husk på at jeg i tre år personlig har undervist hver og en av dere, og at jeg dag og natt med tårer har formant dere.
32Jeg ber nå om at Gud skal ta hånd om dere. Ikke glem budskapet hans om kjærlighet og tilgivelse. La det veilede dere, slik at troen blir sterkere og sterkere, og dere får del i den arven som venter på dem som tilhører Gud.
33Dere vet at jeg aldri har krevd å få penger eller klær av dere. 34Jeg har med egne hender forsørget både meg selv og mine medarbeidere. 35Jeg ville gjennom egne handlinger vise at vi gjennom hardt arbeid skal skaffe mulighet til å hjelpe de fattige og ikke falle menigheten til byrde. Husk på det Herren Jesus sa: ’Vi blir lykkeligere av å gi enn å få.’ ”
36Da Paulus avsluttet talen, falt han på kne og ba. 37Mennene begynte å gråte høyt og omfavnet og kysset ham. 38Det som bedrøvet dem aller mest, var at han sa at de aldri mer ville se hverandre her i livet. Til slutt fulgte alle ham ned til skipet.
