Ang Paghari ni Ahaz sa Juda
(2 Cro. 28:1-27)
1Nahimong hari sa Juda si Ahaz nga anak ni Jotam sa ika-17 nga tuig sa paghari ni Peka, nga anak ni Remalia, sa Israel. 2Nagaedad si Ahaz ug 20 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 16 ka tuig. Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo nga iyang Dios, dili sama sa gihimo sa iyang katigulangan nga si David. 3Gisunod niya ang mga gawi sa mga hari sa Israel, ug bisan ang iyang anak gihalad niya sa kalayo. Gisunod niya ang mangil-ad nga mga buhat sa mga nasod nga gipaabog sa Ginoo sa mga Israelinhon. 4Naghalad siyag mga halad ug nagsunog ug insenso sa mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, sa ibabaw sa mga bungtod, ug sa ilalom sa matag labong nga kahoy.
5Unya si Rezin nga hari sa Aram ug si Peka nga hari sa Israel, nga anak ni Remalia, misulong sa Jerusalem, ug gilibotan nila kini. Apan wala nila mapildi si Ahaz. 6Niadtong higayona, nabawi ni Rezin nga hari sa Aram16:6 Rezin nga hari sa Aram: sa Latin Vulgate, hari sa Edom. ang Elat pinaagi sa pag-abog sa katawhan sa Juda. Namalhin dayon ang ubang mga Aramehanon16:6 Aramehanon: sa Septuagint ug sa Latin Vulgate, Edomihanon. sa Elat ug didto na namuyo hangtod karon.
7Nagsugo si Ahaz ug mga mensahero sa pagdala niini nga mensahe ngadto kang Tiglat Piliser nga hari sa Asiria: “Imo akong alagad, anhi dinhi ug luwasa ako gikan sa kamot sa hari sa Aram ug sa hari sa Israel nga misulong kanako.” 8Gikuha ni Ahaz ang pilak ug bulawan sa templo sa Ginoo ug sa bodega sa palasyo ug gipadala kini ngadto sa hari sa Asiria ingon nga gasa. 9Misugot ang hari sa Asiria sa gihangyo ni Ahaz, busa gisulong niya ang Damascus ug giilog kini. Gidala niya ang mga lumulupyo niini ngadto sa Kir ingon nga mga bihag, ug gipatay niya si Rezin.
10Unya miadto si Haring Ahaz sa Damascus sa pagpakigkita kang Tiglat Piliser nga hari sa Asiria. Sa didto na siya, may nakita siyang halaran. Busa gipadad-an niya ang pari nga si Uria sa hulagway sa halaran apil na ang mga detalye sa pagkahimo niini. 11Naghimo si Uria ug halaran nga sumala gayod sa hulagway nga gipadala kaniya ni Ahaz, ug nahuman niya ang halaran sa wala pa makabalik si Ahaz. 12-13Pag-abot ni Haring Ahaz gikan sa Damascus, nakita niya ang halaran. Miduol siya sa halaran ug naghalad16:12-13 naghalad: o, misaka ug naghalad. ug mga halad nga sinunog ug halad sa pagpasidungog. Unya gibuboan niya ang halaran sa halad nga ilimnon ug giwisikan sa dugo sa mananap nga gihalad niya alang sa maayo nga relasyon. 14Unya gipakuha niya ang daang halaran nga bronsi nga didto atubangan sa Ginoo, taliwala sa bag-ong halaran ug sa templo sa Ginoo, ug gipabutang niya kini dapit sa amihan sa bag-ong halaran. 15Nagmando dayon siya kang Uria nga pari, “Gamita ang bag-ong halaran sa paghalad sa mga halad nga sinunog kada buntag ug sa mga halad sa pagpasidungog kada gabii. Gamita usab kini sa paghalad sa mga halad nga sinunog ug mga halad isip pagpasidungog sa Ginoo nga ginahalad sa hari ug sa mga tawo, ug apil na ang mga halad nga ilimnon sa mga tawo. Iwisik sa bag-ong halaran ang dugo sa halad nga sinunog ug sa uban pang mga halad. Apan ang bronsi nga halaran akong gamiton nga akong alampoanan.” 16Ug gihimo ni Uria nga pari ang gisugo kaniya ni Haring Ahaz.
17Unya gikuha ni Haring Ahaz ang mga bongbong ug mga palanggana sa mga karomata nga ginagamit sa paghakot ug tubig alang sa templo. Gikuha usab niya ang dakong sudlanan sa tubig nga gitawag ug Dagat gikan sa gitungtongan niini nga mga baka nga bronsi, ug gibutang kini sa tungtonganan nga bato. 18Ug aron malipay ang hari sa Asiria, gikuha ni Ahaz gikan sa palasyo ang atop-atop nga ginagamit kon Adlaw nga Igpapahulay ug gisira ang agianan sa hari sa Juda paingon sa templo.
19Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Ahaz, ug ang iyang mga gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. 20Sa dihang namatay si Ahaz, gilubong siya sa lubnganan sa iyang mga katigulangan sa Lungsod ni David. Ug si Hezekia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Akazi Kabaka wa Yuda
116:1 Is 1:1; 14:28Mu mwaka ogw’ekkumi n’omusanvu ogw’obufuzi bwa Peka mutabani wa Lemaliya, Akazi16:1 Akazi yafugira wamu ne kitaawe Yosamu mu 735 bc. mutabani wa Yosamu kabaka wa Yuda, n’atandika okufuga. 216:2 1Bk 14:8Akazi yali wa myaka amakumi abiri we yatandikira okufuga, era n’afugira emyaka kkumi na mukaaga mu Yerusaalemi. N’akola ebibi mu maaso ga Mukama Katonda we, obutafaanana nga jjajjaawe Dawudi. 316:3 a Lv 18:21; 2Bk 21:6 b Lv 18:3; Ma 9:4; 12:31N’atambulira mu ngeri za bassekabaka ba Isirayiri, era n’okuwaayo n’awaayo mutabani we ng’ekiweebwayo, ng’agoberera eby’emizizo eby’amawanga Mukama ge yali agobye mu maaso g’Abayisirayiri. 416:4 Ma 12:2; Ez 6:13N’awangayo ssaddaaka, era n’ayoterezanga n’obubaane ku bifo ebigulumivu, ku nsozi waggulu, ne wansi wa buli muti.
516:5 2Bk 15:37; Is 7:1, 4Lezini kabaka wa Busuuli ne Peka, mutabani wa Lemaliya kabaka wa Isirayiri ne bambuka okulumba Yerusaalemi ne bazingiza Akazi, naye ne batayinza kumuwangula. 616:6 a Is 9:12 b 2Bk 14:22; 2By 26:2Mu kiseera kye kimu, Lezini kabaka wa Busuuli n’agoba abasajja ba Yuda okuva mu Erasi n’akiddiza Abasuuli, era gye babeera ne leero.
716:7 a 2Bk 15:29 b Is 2:6; Yer 2:18; Ez 16:28; Kos 10:6Awo Akazi n’atuma ababaka eri Tigulasupireseri kabaka w’e Bwasuli, okumugamba nti, “Ndi muddu wo era mutabani wo, nkwegayiridde jjangu ondokole okuva mu mukono gwa kabaka wa Busuuli; n’okuva mu mukono gwa kabaka wa Isirayiri abannumbye16:7 Ekikolwa ekyo ekya Akazi kyaleetera Yerusaalemi okuggyibwako obwetwaze bwakyo.” 816:8 2Bk 12:18Akazi n’aggya effeeza ne zaabu ebyabeeranga mu yeekaalu ya Mukama, ne mu mawanika ag’omu lubiri lwa kabaka, n’agiweereza ng’ekirabo eri kabaka w’e Bwasuli. 916:9 a 2Bk 15:29 b Is 22:6; Am 1:5; 9:7Awo kabaka w’e Bwasuli n’awulira okwegayirira kwe, n’alumba Ddamasiko, n’akiwamba, n’abantu abaabeerangamu n’abaweereza mu buwaŋŋanguse e Kiri, era n’okutta n’atta Lezini.
1016:10 Is 8:2Awo kabaka Akazi n’agenda e Ddamasiko okusisinkana Tigulasupireseri kabaka w’e Bwasuli, era eyo n’alabayo ekyoto ekyali mu Ddamasiko. Amangwago kabaka Akazi n’aweereza Uliya kabona ekifaananyi ky’ekyoto ekyo, n’engeri gye kiteekwa okuzimbibwa. 11Awo Uliya kabona n’azimba ekyoto, ng’ebiragiro bya kabaka Akazi bye yaweereza okuva e Ddamasiko bwe byali, era n’agimaliriza nga kabaka Akazi tannava Ddamasiko. 1216:12 2By 26:16Kabaka bwe yakomawo okuva e Ddamasiko, n’alaba ekyoto, n’akisemberera era ku kyo n’aweerako ssaddaaka. 1316:13 a Lv 6:8-13 b Lv 7:11-21N’aweerayo ssaddaaka ey’ekyokebwa ne ssaddaaka ey’obutta n’ayiwako ne ssaddaaka ey’ekyokunywa, era n’amansirako omusaayi ogw’ebiweebwayo olw’emirembe ku kyoto. 1416:14 2By 4:1N’aggyawo ekyoto eky’ekikomo ekyabeeranga mu maaso ga Mukama mu yeekaalu wakati w’ekyoto kye ne yeekaalu ya Mukama, n’akiteeka ku luuyi olw’obukiikaddyo obw’ekyoto kye.
1516:15 a Kuv 29:38-41 b 1Sa 9:9Awo kabaka Akazi n’alagira Uliya kabona nti, “Ku kyoto ekinene, weerayo ekiweebwayo ekyokebwa eky’enkya n’ekiweebwayo eky’obutta eky’akawungeezi, eky’okuwaayo ekyokebwa ekya kabaka, n’ekyokuwaayo kye eky’obutta, n’ekyokuwaayo ekyokebwa eky’abantu ab’omu nsi, n’ekiweebwayo kyabwe eky’obutta, n’ekiweebwayo kyabwe ekyokunywa. Omansire ku kyoto omusaayi gwonna ogw’ebiweebwayo ebyokebwa, n’omusaayi gwonna ogwa ssaddaaka. Wabula ekyoto eky’ekikomo kinaabeeranga kyange nga kya kwebuuzaako.” 16Uliya kabona n’akola byonna, nga kabaka Akazi bwe yamulagira.
1716:17 1Bk 7:27Kabaka Akazi n’atemako emigo gye biyimirirwako, ne bensani n’aziggya kwe zaabeeranga, ate n’aggya n’ennyanja okuva ku nte ennume ez’ekikomo, eza giwaniriranga, n’agiteeka ku mayinja amaliire. 1816:18 Ez 16:28N’aggyawo n’ekyabikkanga ku kkubo erya ssabbiiti eryali lizimbiddwa okumpi ne yeekaalu, ate era n’aggyawo n’ekkubo erya kabaka ery’ebweru wa yeekaalu ya Mukama, olwa kabaka w’e Bwasuli.
19Ebyafaayo ebirala ebyabaawo mu bufuzi Akazi, ne bye yakola, tebyawandiikibwa mu kitabo eky’ebyomumirembe gya bassekabaka ba Yuda? 20Awo Akazi n’afa n’aziikibwa ku biggya bya bajjajjaabe mu kibuga kya Dawudi. Keezeekiya mutabani we n’amusikira okuba kabaka.
