Gipamatay ang mga Kaliwat ni Ahab
1May 70 ka mga kaliwat10:1 kaliwat: o, mga anak. si Ahab sa Samaria. Busa nagpadala si Jehu ug sulat sa mga opisyal sa lungsod,10:1 lungsod: Mao kini sa ubang mga Griego nga teksto. Sa Hebreo, Jezreel. sa mga tigdumala, ug sa mga tig-atiman sa mga kaliwat ni Ahab. Mao kini ang sulod sa iyang sulat: 2“Kamo ang gitugyanan sa mga kaliwat ni Haring Ahab, ug sa mga karwahe, sa mga kabayo, sa pinarilan nga lungsod, ug sa mga armas. 3Busa pagkadawat ninyo niini nga sulat, pagpili kamo gikan sa kaliwat ni Haring Ahab ug usa nga takos gayod nga mahimong hari, ug pakiggira kamo kanamo sa pagpanalipod sa pamilya sa inyong agalon.”
4Apan nangahadlok sila pag-ayo ug miingon, “Kon ang duha ka hari wala makapildi kaniya kita pa kaha?” 5Busa ang tigdumala sa palasyo, ang gobernador sa siyudad, ang mga kadagkoan, ug ang mga tig-atiman sa mga kaliwat ni Haring Ahab nagsulat kang Jehu. Mao kini ang sulod sa iyang sulat: “Mga alagad mo kami, ug buhaton namo ang tanan nga imong isugo. Dili kami magpili ug laing hari; himoa ang gituohan mong maayo.”
6Mibalos si Jehu kanila niini nga sulat: “Kon dapig kamo kanako ug andam sa pagsunod kanako, pamunggoti ninyo ug ulo ang mga kaliwat ni Ahab ug dad-a ninyo ugma kanako ang ilang mga ulo dinhi sa Jezreel, sa ingon niini nga oras.”
Ang 70 ka kaliwat ni Haring Ahab giatiman sa mga dungganon nga mga tawo sa siyudad sa Samaria sukad sa bata pa sila. 7Pag-abot sa sulat ni Jehu, gikuha niining mga tawhana ang 70 ka mga kaliwat sa hari ug gipamatay. Gisulod nila ang mga ulo niini sa mga basket ug gipadala kang Jehu sa Jezreel. 8Pag-abot sa nagdala niini, miingon siya kang Jehu, “Gipadala nila ang mga ulo sa mga kaliwat sa hari.” Unya mimando si Jehu, “Tapoka kini sa duha ka tapok didto sa pultahan sa lungsod ug pabuntagi.”
9Pagkabuntag, migawas si Jehu ug mitindog atubangan sa mga tawo ug miingon, “Wala kamoy sala. Ako ang nagplano batok sa akong agalon ug nagpatay kaniya. Apan kinsa may nagpatay kanilang tanan? 10Karon nakaamgo kamo nga ang tanan nga giingon sa Ginoo batok sa panimalay ni Ahab natuman gayod. Gituman sa Ginoo ang iyang giingon pinaagi kang Elias nga iyang alagad.” 11Unya gipamatay ni Jehu ang tibuok pamilya ni Ahab sa Jezreel, apil ang iyang mga opisyal, mga higala, ug ang iyang mga pari. Wala gayoy nahibilin kanila nga buhi. 12Unya milakaw si Jehu sa Samaria. Ug samtang naglakaw siya sa dalan, sa lugar nga gitawag ug Tigomanan sa mga Magbalantay sa Karnero, 13nakita niya ang mga paryente ni Ahazia nga hari sa Juda. Nangutana siya, “Kinsa kamo?” Mitubag sila, “Mga paryente kami ni Ahazia ug milugsong kami aron mangumusta sa mga kaliwat ni Haring Ahab ug ni Rayna Jezebel.” 14Unya gimandoan ni Jehu ang iyang mga tawo, “Dakpa sila nga buhi.” Busa gidakop nila sila ug gidala sa usa ka atabay didto, ug gipamatay—42 silang tanan, ug wala gayoy nahibilin kanilang buhi.
15Pagbiya ni Jehu didto, nakita niya si Jehonadab nga anak ni Recab nga nagapadulong sa pagtagbo kaniya. Gikumusta siya ni Jehu ug gipangutana, “Dapig ka ba kanako, ingon nga ako dapig kanimo?” Mitubag si Jehonadab, “Oo.” Miingon dayon si Jehu, “Kon mao, itunol kanako ang imong kamot.” Gitunol ni Jehonadab ang iyang kamot ug gipasaka siya ni Jehu sa iyang karwahe. 16Miingon si Jehu, “Uban kanako aron makita mo kon unsa ako kamatinumanon sa Ginoo.” Busa misakay si Jehonadab uban kaniya. 17Pag-abot ni Jehu sa Samaria gipamatay niya ang tanang nahibilin sa pamilya ni Ahab, sumala sa giingon sa Ginoo pinaagi kang Elias.
Gipamatay ang mga Alagad ni Baal
18Unya gitigom ni Jehu ang tanang mga tawo ug giingnan, “Dili kaayo matinud-anon si Ahab sa iyang pagpangalagad kang Baal. Apan ako, ipakita ko nga matinud-anon gayod ako sa pag-alagad kaniya. 19Busa paanhia ninyo dinhi kanako ang tanang mga propeta ug pari ni Baal, ug ang tanang nagaalagad kaniya. Kinahanglan nga ania gayod silang tanan, kay maghalad ako ug dako nga halad alang kang Baal. Ang dili makaanhi ipapatay ko.” Apan nagpakaaron-ingnon lang si Jehu aron mapatay niya ang mga nagaalagad kang Baal.
20Miingon si Jehu, “Maghimo kita ug pinasahi nga panagtigom alang sa kadungganan ni Baal.” Busa gipahibalo kini sa mga tawo. 21Gipatawag ni Jehu ang tanang nagaalagad kang Baal sa tibuok Israel, ug nangadto gayod silang tanan. Misulod sila sa templo ni Baal, ug napuno ang templo. 22Gisultihan ni Jehu ang tig-atiman sa mga bisti nga pangsimba nga magpagawas ug mga bisti alang sa mga alagad ni Baal. Busa gihatagan sila ug bisti.
23Unya misulod si Jehu ug si Jehonadab nga anak ni Recab sa templo ni Baal. Miingon si Jehu sa mga nagaalagad kang Baal, “Siguroha ninyo nga walay nakasagol kaninyo nga mga tawo nga nagaalagad sa Ginoo. Kinahanglang kamo lang nga nagaalagad kang Baal ang ania dinhi.” 24Ug didto sulod sa templo, naghalad sila ug mga halad nga sinunog ug uban pang mga halad. Nagbutang nang daan si Jehu ug 80 ka mga tawo sa gawas sa templo ug iya silang giingnan, “Gitugyan ko sila kaninyo aron patyon. Kon may makaikyas bisan usa lang kanila, akong patyon si bisan kinsa kaninyo nga responsable niini.”
25Pagkahuman ni Jehu ug halad sa mga halad nga sinunog, gimandoan niya ang mga guwardya ug mga opisyal, “Sulod kamo ug pamatya ninyo sila! Ayaw ninyo pasagdi nga may makaikyas kanila!” Busa gipamatay nila ang mga alagad ni Baal pinaagi sa espada ug gipanglabay ang ilang mga patayng lawas sa gawas. Unya nanulod sila sa kinasuloran nga bahin sa templo ni Baal, 26ug gikuha nila didto ang bato nga handomanan ug gidala sa gawas, ug gisunog. 27Pagkahuman nilag guba sa bato nga handomanan ni Baal, giguba nila ang templo ni Baal, ug gigamit kini sa mga tawo ingon nga kalibangan hangtod karon. 28Niining paagiha giwagtang ni Jehu ang pagsimba kang Baal sa Israel. 29Apan gisunod gihapon niya ang mga sala nga gihimo ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel. Kini mao ang pagsimba sa bulawan nga mga baka sa Betel ug sa Dan.
30Miingon ang Ginoo kang Jehu, “Maayo ang imong gihimo sa akong atubangan; imong gisunod ang gusto kong mahitabo sa pamilya ni Ahab. Tungod sa imong gihimo, paharion ko ang imong mga kaliwat hangtod sa ikaupat nga henerasyon.” 31Apan wala motuman si Jehu sa kasugoan sa Ginoo, ang Dios sa Israel, sa tibuok niyang kasingkasing. Gisunod hinuon niya ang mga sala nga gihimo ni Jeroboam, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel.
32Niadtong mga panahona, gisugdan pagpagamay sa Ginoo ang teritoryo sa Israel. Nailog ni Haring Hazael ang mga lugar sa Israel 33sa sidlakang bahin sa Suba sa Jordan: ang tibuok nga Gilead, ang Basan, ug ang mga lugar sa amihan sa lungsod sa Aroer nga duol sa Lugut sa Arnon. Kining mga lugara mao ang gipuy-an kaniadto sa tribo ni Gad, ni Reuben, ug ni Manase.
34Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Jehu, ug ang tanan niyang gihimo ug ang iyang mga kadaogan, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Israel. 35Sa dihang namatay si Jehu, gilubong siya didto sa gilubngan sa iyang mga katigulangan sa Samaria. Ug si Jehoahaz nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari. 36Naghari si Jehu sa Israel didto sa Samaria sulod sa 28 ka tuig.
የአክዓብ ቤተ ሰቦች ተገደሉ
1በዚህ ጊዜ አክዓብ በሰማርያ ሰባ ወንዶች ልጆች ነበሩት፤ ስለዚህ ኢዩ ደብዳቤ ጽፎ ለኢይዝራኤል ሹማምት፣10፥1 ዕብራይስጡ ከዚህ ጋር ይስማማል፤ ነገር ግን እንዳንድ የሰብዓ ሊቃናት ትርጕሞችና የቩልጌት ቅጅ፣ የከተማዪቱ ይላሉ። ለሽማግሌዎችና የአክዓብን ልጆች ለሚያሳድጉ ሞግዚቶች ወደ ሰማርያ ላከ፤ መልእክቱም እንዲህ የሚል ነበር፤ 2“የጌታችሁ ልጆች ከእናንተ ጋር ስለ ሆኑ፣ ሠረገሎችና ፈረሶች፣ የተመሸገች ከተማና መሣሪያም ስላላችሁ፣ ይህ ደብዳቤ እንደ ደረሳችሁ ወዲያውኑ 3ከጌታችሁ ልጆች መካከል ብልጫ ያለውንና ተገቢ ነው የምትሉትን መርጣችሁ በአባቱ ዙፋን አስቀምጡት። ከዚያም ስለ ጌታችሁ ቤት ተዋጉ።”
4እነርሱ ግን እጅግ ፈርተው ነበርና፣ “ሁለት ነገሥታት ሊቋቋሙት ያልቻሉትን ሰው እኛ እንዴት ልንቋቋመው እንችላለን?” አሉ።
5ስለዚህ የቤተ መንግሥቱ አዛዥ፣ የከተማዪቱ ገዥ፣ ሽማግሌዎችና የልጆቹ ሞግዚቶች፣ “እኛ የአንተው አገልጋዮች ነን፤ ትእዛዝህን ሁሉ እንፈጽማለን፤ እኛ ማንንም አናነግሥም፤ ደስ የሚያሰኝህን ሁሉ አንተው አድርግ” በማለት ይህን መልእክት ለኢዩ ላኩ። 6ከዚያም ኢዩ፣ “እንግዲህ የእኔ ወገን ከሆናችሁና ከታዘዛችሁኝ የጌታችሁን ልጆች ራስ ቈርጣችሁ ነገ በዚህ ሰዓት ይዛችሁልኝ ወደ ኢይዝራኤል እንድትመጡ” ሲል ደግሞ ጻፈላቸው።
በዚህም ጊዜ ሰባው የንጉሡ ልጆች በከተማዪቱ ውስጥ ታዋቂ በሆኑ አሳዳጊዎቻቸው ዘንድ ነበሩ። 7ደብዳቤውም በደረሳቸው ጊዜ፣ ሰዎቹ ሰባውን ልዑላን በሙሉ ወስደው ገደሏቸው። ራሳቸውንም በቅርጫት አድርገው ኢዩ ዘንድ ወደ ኢይዝራኤል ላኩ። 8መልእክተኛው እንደ ደረሰም፣ ለኢዩ፣ “የንጉሡን ልጆች ራስ አምጥተዋል” ብሎ ነገረው። ከዚያም ኢዩ፣ “በከተማዪቱ መግቢያ በር ላይ ሁለት ቦታ ከምራችሁ እስከ ነገ ጧት ድረስ አቈዩአቸው” ብሎ አዘዘ።
9በማግስቱም ጧት ኢዩ ወጥቶ በሕዝቡ ሁሉ ፊት በመቆም እንዲህ አለ፤ “እናንተ ንጹሓን ናችሁ፤ ጌታዬን ያሤርሁበትና የገደልሁት እኔ ነኝ። እነዚህን ሁሉ ግን የፈጃቸው ማን ነው? 10እንግዲህ እግዚአብሔር በአክዓብ ቤት ላይ ከተናገረው ቃል አንዲቱ እንኳ በምድር ላይ ወድቃ እንደማትቀር ዕወቁ። እግዚአብሔር በባሪያው በኤልያስ የተናገረውን ፈጽሟል።” 11ስለዚህ ኢዩ ከአክዓብ ቤት የቀረውን ሁሉ፣ ታላላቆቹን ሰዎች በሙሉ፣ የቅርብ ወዳጆቹንና ካህናቱን አንድም ሳይቀር በኢይዝራኤል ገደላቸው።
12ከዚያም ኢዩ ተነሥቶ ወደ ሰማርያ ሄደ፤ ቤት ኤከድ ወደ ተባለው የበግ ጠባቂዎችም ቤት ሲደርስ፣ 13ከይሁዳ ንጉሥ ከአካዝያስ ሥጋ ዘመዶች ጥቂቶቹን አግኝቶ፣ “እናንተ እነማን ናችሁ?” ሲል ጠየቃቸው፤
እነርሱም፣ “እኛ የአካዝያስ ሥጋ ዘመዶች ነን፤ ንጉሣዊውን ቤተ ሰብና የእቴጌዪቱን ልጆች ለመጠየቅ ወደዚህ ወርደን መጥተናል” አሉ።
14እርሱም፣ “ከነሕይወታቸው ያዟቸው!” ሲል አዘዘ፤ ስለዚህ ከነሕይወታቸው ወስደው በቤት ኤከድ ጕድጓድ አጠገብ አርባ ሁለቱን ሰዎች ገደሏቸው፤ አንድ እንኳ አላስቀረም።
15ከዚያም ተነሥቶ ሲሄድ የሬካብ ልጅ ኢዮናዳብ ወደ እርሱ ሲመጣ መንገድ ላይ አገኘው። ኢዩም ሰላምታ ሰጥቶት “ልቤ ለልብህ ታማኝ የሆነውን ያህል የአንተስ ልብ ለልቤ እንዲሁ ታማኝ ነውን?” ሲል ጠየቀው።
ኢዮናዳብም፣ “አዎን፤ ነው!” ብሎ መለሰ።
ኢዩም፣ “እንግዲያውስ እጅህን ስጠኝ” አለው። እጁንም ሰጠው፤ ከዚያም ኢዩ ደግፎ ወደ ሠረገላው አወጣው።
16ኢዩም፣ “በል አብረን እንሂድና ለእግዚአብሔር ያለኝን ቅናት እይልኝ” አለው፤ ከዚያም በሠረገላው ይዞት ሄደ።
17ኢዩ ወደ ሰማርያ በደረሰ ጊዜ፣ ከአክዓብ ቤተ ሰብ በዚያ የቀረውን ሁሉ ገደለ። ለነቢዩ ለኤልያስ በተነገረውም የእግዚአብሔር ቃል መሠረት አጠፋቸው።
የበኣል አገልጋዮች ተገደሉ
18ከዚያም ኢዩ ሕዝቡን ሁሉ በአንድነት ሰብስቦ እንዲህ አለ፤ “አክዓብ በኣልን ያገለገለው በጥቂቱ ነው፤ ኢዩ ግን ይበልጥ ያገለግለዋል። 19አሁንም የበኣልን ነቢያት ሁሉ አገልጋዮቹንና ካህናቱንም በሙሉ ጥሩልኝ። ለበኣል ትልቅ መሥዋዕት ስለማቀርብ አንድ ሰው እንኳ እንዳይቀር። የማይመጣ ሰው ቢኖር ግን በሕይወት አይኖርም” ኢዩ ግን ይህን ማድረጉ የበኣልን አገልጋዮች ለማጥፋት ተንኰል መፍጠሩ ነበር።
20ኢዩም፣ “ለበኣል ክብር ጉባኤ ጥሩ” አለ፤ እነርሱም ይህንኑ ለሕዝቡ አስታወቁ። 21ከዚያም በመላው እስራኤል መልእክት ላከ፤ የበኣል አገልጋዮች በሙሉ መጡ፤ ማንም አልቀረም፤ ሁሉም ወደ በኣል ቤተ ጣዖት ገቡ፤ የበኣል ቤተ ጣዖት ዳር እስከ ዳር ሞላ። 22ኢዩም የልብስ ቤቱን ኀላፊ፣ “ለበኣል አገልጋዮች ሁሉ አልባሳት አውጣ” አለው፤ እርሱም አልባሳቱን አወጣላቸው።
23ከዚያም ኢዩ ከሬካብ ልጅ ከኢዮናዳብ ጋር ወደ በኣል ቤተ ጣዖት ገባ። የበኣልንም አገልጋዮች፣ “እንግዲህ የበኣል አገልጋዮች ብቻ እንጂ የእግዚአብሔር አገልጋዮች እዚህ አብረዋችሁ አለመኖራቸውን አረጋግጡ” አላቸው። 24ከዚያም የሚቃጠል መሥዋዕትና ሌላም መሥዋዕት ለማቅረብ ገቡ። በዚህ ጊዜም ኢዩ፣ “በእጃችሁ አሳልፌ ከሰጠኋችሁ ሰዎች አንድ እንኳ እንዲያመልጥ ያደረገ በገመዱ ይገባበታል” ብሎ በማስጠንቀቅ ውጭ ሰማንያ ሰዎች አዘጋጅቶ ነበር።
25ኢዩ የሚቃጠለውን መሥዋዕት አቅርቦ እንዳበቃ ጠባቂዎቹንና የጦር አለቆቹን፣ “ግቡና ግደሏቸው፤ ማንም እንዳያመልጥ” ሲል አዘዘ። እነርሱም በሰይፍ ፈጇቸው፤ ጠባቂዎቹና የጦር ሹማምቱም ሬሳውን በሙሉ ወደ ውጭ አውጥተው ጣሉ። ከዚያም ወደ ውስጠኛው የበኣል ቤተ ጣዖት ገቡ። 26ከድንጋይ የተሠሩትንም ማምለኪያ ምስሎች ከበኣል ቤተ ጣዖት አውጥተው አቃጠሉ። 27የበኣልን ማምለኪያ ምስል ቀጠቀጡ፤ የበኣልንም ቤተ አምልኮ አፈረሱ፤ ይህንም ሕዝቡ እስከ ዛሬ ድረስ የኵስ መጣያው አድርጎታል።
28በዚህ ሁኔታም ኢዩ የበኣልን አምልኮ ከእስራኤል አስወገደ። 29ይሁን እንጂ ኢዩ የናባጥ ልጅ ኢዮርብዓም፣ በቤቴልና በዳን የወርቅ ጥጃዎች እንዲያመልኩ እስራኤልን ካሳተበት ኀጢአት አልራቀም።
30እግዚአብሔርም ኢዩን፣ “በፊቴ መልካም የሆነውን ነገር ስላደረግህና በአክዓብም ቤት ላይ እንዲደርስ በልቤ ያለውን ሁሉ ስለፈጸምህ፣ ዘርህ እስከ አራት ትውልድ ድረስ በእስራኤል ዙፋን ላይ ይቀመጣል” አለው።
31ነገር ግን ኢዩ የእስራኤልን አምላክ የእግዚአብሔርን ሕግ በፍጹም ልቡ ለመጠበቅ ጥንቃቄ አላደረገም፤ ኢዮርብዓም፣ እስራኤልን ካሳተበት ኀጢአት አልራቀምና።
32በዚያ ዘመን እግዚአብሔር የእስራኤልን ምድር መቀናነስ ጀመረ። አዛሄልም እስራኤልን ዳር እስከ ዳር መታ። 33ይኸውም ከዮርዳኖስ በስተ ምሥራቅ ያለውን የገለዓድን ምድር ሁሉ ሲሆን፣ ይህም በአርኖን ወንዝ አጠገብ ካለው ከአሮዔር አንሥቶ የጋድን፣ የሮቤልንና የምናሴን አገር ገለዓድንና ባሳንን ነበር።
34የቀረው በኢዩ ዘመነ መንግሥት የሆነው፣ ያደረገውም ሁሉ፣ ያከናወነውም ሥራ በሙሉ በእስራኤል ነገሥታት ታሪክ ተጽፎ የሚገኝ አይደለምን?
35ኢዩ ከአባቶቹ ጋር አንቀላፋ፤ በሰማርያ ቀበሩት። ልጁ ኢዮአካዝም በእግሩ ተተክቶ ነገሠ። 36ኢዩ በሰማርያ ተቀምጦ በእስራኤል ላይ የነገሠው ሃያ ስምንት ዓመት ነበር።
