Gisulong sa Asiria ang Juda
(2 Hari 18:13-37; Isa. 36:1-22)
1Human mahimo ni Hezekia sa tumang kakugi ang iyang mga buluhaton, gisulong ni Senakerib nga hari sa Asiria ang Juda. Gilibotan niya ug sa iyang mga sundalo ang pinarilan nga mga lungsod sa tinguha nga mailog niya kini alang sa iyang kaugalingon. 2Sa dihang nakita ni Hezekia nga apil ang Jerusalem sulongon ni Senakerib, 3nakigsulti siya sa iyang mga opisyal ug sa mga pangulo sa iyang mga sundalo. Nakadesisyon sila nga paundangon ang pagtubod sa tubig sa mga tuboran paingon sa gawas sa siyudad. 4Busa nagtigom silag daghan kaayong mga tawo ug gisampongan nila ang mga tuboran ug sapa-sapa nga nagadagayday sa kayutaan sa maong dapit. Kay matod nila, “Nganong tugotan ta man nga makakaplag ug daghang tubig ang mga taga-Asiria inig-abot nila dinhi?”
5Unya gipalig-on pa pag-ayo ni Hezekia ang iyang mga depensa pinaagi sa pagpaayo sa mga paril ug sa pagpatukod ug mga tore. Gipadoblehan pa gayod niya ug paril ang siyudad, ug gilig-on ang mubong bahin32:5 mubong bahin: sa Hebreo, Millo. Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. sa Lungsod ni David. Nagpahimo usab siyag daghang mga hinagiban ug mga taming.
6Nagbutang siyag mga komander nga modumala sa mga tawo, ug gipatigom niya sila sa plasa, sa may pultahan sa siyudad. Unya gidasig niya ang katawhan pinaagi niini nga mga pulong, 7“Pagmalig-on kamo ug pagmaisogon. Ayaw kamo kahadlok ni kaluya tungod sa hari sa Asiria o sa iyang daghang mga sundalo. Kay may mas gamhanan pa kay kaniya nga nagauban kanato. 8Mga tawo lang ang iyang kauban. Apan ang Ginoo nga atong Dios mao ang atong kauban. Siya ang motabang kanato ug makig-away alang kanato.” Nadasig ang mga tawo sa gisulti ni Hezekia nga hari sa Juda.
9Samtang gilibotan ni Haring Senakerib ug sa iyang mga sundalo ang lungsod sa Lakish, gipadala niya ang iyang mga opisyal ngadto sa Jerusalem sa pagsulti kang Haring Hezekia ug sa mga katawhan niini nga mensahe:
10“Mao kini ang giingon ni Senakerib nga hari sa Asiria: Unsa may inyong gisaligan nga nagapabilin pa man gihapon kamo sa Jerusalem bisag gilibotan na kamo? 11Miingon si Hezekia kaninyo nga luwason kamo sa Ginoo nga inyong Dios gikan sa kamot sa hari sa Asiria. Apan gilingla lang niya kamo, kay kon magpabilin kamo sa Jerusalem, mangamatay kamo sa kagutom ug sa kauhaw. 12Dili ba nga si Hezekia man mismo ang nagpaguba sa mga simbahanan sa Ginoo sa habog nga mga dapit ug mga halaran? Dili ba nga miingon siya kaninyong mga lumulupyo sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda nga, ‘Sa usa lang kamo ka halaran magsimba ug magsunog ug mga halad?’
13“Nahibalo kamo kon unsay gihimo ko ug sa akong mga katigulangan ngadto sa mga katawhan sa ubang mga nasod. Naluwas ba sila sa ilang mga dios gikan sa akong mga kamot? 14Kinsa sa mga dios niining mga nasod nga gipanglaglag sa hingpit sa akong mga katigulangan ang nakaluwas sa iyang katawhan gikan sa akong mga kamot? Makaluwas ba ang inyong dios kaninyo gikan kanako? 15Ayaw kamo pagpalingla o pagpatunto kang Hezekia. Ayaw kamo pagtuo kaniya. Wala gayoy dios sa bisan unsa nga nasod o gingharian nga nakaluwas sa iyang katawhan gikan sa akong mga kamot o sa kamot sa akong mga katigulangan. Ang inyong Dios pa kaha?”
16Daghan pa gayong gidugang nga daotang mga pulong ang mga opisyal ni Senakerib batok sa Ginoong Dios ug sa iyang alagad nga si Haring Hezekia. 17Nagpadala usab si Haring Senakerib ug mga sulat sa pagbiaybiay sa Ginoo, ang Dios sa Israel. Mao kini ang iyang sulat: “Sama nga ang mga dios sa uban nga mga nasod wala makaluwas sa ilang katawhan gikan sa akong mga kamot, ang dios ni Hezekia dili usab makaluwas sa iyang katawhan gikan sa akong mga kamot.” 18Gikusog kini pagsulti sa mga opisyal ni Senakerib sa pinulongang Hebreo aron hadlokon ug lisangon ang mga lumulupyo sa Jerusalem nga didto sa paril, ug aron dali nilang mailog ang siyudad. 19Sa ilang paghisgot bahin sa Dios sa Jerusalem, daw gipakasama lang nila siya sa mga dios sa ubang nasod nga hinimo lang sa tawo.
20Busa tungod niini, nagaampo si Haring Hezekia ug si Propeta Isaias nga anak ni Amos ngadto sa Dios sa langit. 21Unya nagpadala ang Ginoo ug anghel nga milaglag sa maisog nga mga sundalo, mga komander, ug mga opisyal sa kampo sa hari sa Asiria. Busa mipauli si Haring Senakerib nga naulawan. Ug sa pagsulod niya sa templo sa iyang dios, gipatay siya sa pipila sa kaugalingon niyang mga anak pinaagi sa espada.
22Giluwas sa Ginoo si Hezekia ug ang katawhan sa Jerusalem gikan sa kamot ni Senakerib nga hari sa Asiria ug sa kamot sa uban pang mga kaaway, ug gihatagan niya silag kalinaw sa ilang palibot. 23Daghan ang nagdalag mga halad ngadto sa Jerusalem alang sa Ginoo. Nagdala usab silag mga mahalon nga mga gasa alang kang Haring Hezekia. Sukad niadto, gitahod na si Hezekia sa tanang nasod.
Ang Pagsakit ni Hezekia
(2 Hari 20:1-11; Isa. 38:1-8)
24Unya nagsakit ug grabe si Hezekia ug daw mamatay na siya. Nagaampo siya sa Ginoo, ug gitubag siya sa Ginoo pinaagi sa usa ka ilhanan. 25Apan nahimong mapasigarbohon si Hezekia ug wala niya hatagig bili ang kaayo nga gipakita sa Ginoo kaniya. Busa nasuko ang Ginoo kaniya ug sa mga katawhan sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda. 26Apan naghinulsol si Hezekia ug nagpaubos, ingon man ang katawhan sa Jerusalem. Busa wala ipatagamtam sa Ginoo ang iyang kasuko kanila samtang buhi pa si Hezekia.
27Nahimong hilabihan kaadunahan ug kabantugan si Hezekia. Nagpahimo siyag mga bodega alang sa iyang mga pilak, bulawan, mahalong mga bato, pahumot, taming, ug uban pang bililhon nga mga butang. 28Nagpahimo usab siyag mga bodega alang sa iyang mga abot nga trigo, bino, ug lana. Gawas pa niini, nagpahimo usab siyag mga toril alang sa iyang mga kahayopan, 29kay labihan gayod kadaghan ang iyang mga kahayopan. Nagpatukod usab siyag mga lungsod, tungod kay gihatagan siya sa Ginoo ug daghang katigayonan.
30Si Hezekia ang nagsugo nga sampongan ang agianan sa tubig sa ibabaw nga tuboran sa Gihon, ug gipadagayday kini ngadto sa kasadpang bahin sa Lungsod ni David. Nagmalampuson si Hezekia sa tanan nga iyang gihimo. 31Apan sa dihang miabot ang mga opisyal gikan sa Babilonia aron pagsusi bahin sa katingalahang mga panghitabo sa Juda, gipasagdan siya sa Dios, aron sulayan kon unsa gayod ang anaa sa iyang kasingkasing.
Ang Kataposan sa Paghari ni Hezekia
(2 Hari 20:20-21)
32Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Hezekia ug sa iyang gihimo ingon nga matinud-anon nga alagad sa Ginoo, nahisulat sa Panan-awon ni Propeta Isaias nga anak ni Amos, nga nalakip sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda ug Israel. 33Sa pagkamatay ni Hezekia, gilubong siya sa ibabaw nga bahin sa lubnganan sa mga kaliwat ni David. Gipasidunggan siya sa tanang katawhan sa Jerusalem ug sa ubang bahin sa Juda sa pagkamatay niya. Ang iyang anak nga si Manase mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.
Nilusob ng Asiria ang Juda
(2 Hari 18:13-37; Isa. 36:1-22)
1Matapos magampanan nang tapat ni Hezekia ang mga gawaing ito, nilusob ni Haring Senakerib ng Asiria ang Juda. Tinambangan niya at ng kanyang mga sundalo ang mga napapaderang lungsod, dahil iniisip niyang masasakop niya ito. 2Nang makita ni Hezekia na pati ang Jerusalem ay lulusubin ni Senakerib, 3kinausap niya ang kanyang mga opisyal at mga pinuno ng kanyang mga sundalo. Nagkaisa silang patigilin ang pagdaloy ng mga bukal sa labas ng lungsod. 4Kaya nagtipon sila ng maraming tao at tinambakan nila ang mga bukal at lambak na dinadaluyan ng tubig sa lupain. Sapagkat sinabi nila, “Pagdating dito ng mga hari ng Asiria, kakapusin sila ng tubig.”
5Pagkatapos, pinatibay pa ni Hezekia ang kanyang mga depensa sa pamamagitan ng pagpapaayos ng mga pader at pagpapatayo ng mga tore. Pinalibutan pa niya ng isa pang pader ang lungsod, at pinatambakan ng lupa ang mababang bahagi ng Lungsod ni David. Nagpagawa rin siya ng maraming armas at mga pananggalang.
6Nagtalaga siya ng mga pinuno sa mga tao, at ipinatipon niya sila sa plasa, malapit sa pintuan ng lungsod. Pinalakas niya ang kanilang loob, sinabi niya, 7“Magpakatatag kayo at magpakatapang. Huwag kayong matakot o manlupaypay dahil sa hari ng Asiria o sa marami niyang sundalo. Sapagkat higit na makapangyarihan ang sumasaatin kaysa sa kanya. 8Mga tao lang ang kasama niya; pero tayo, kasama natin ang Panginoon na ating Dios. Siya ang tutulong sa atin at makikipaglaban para sa atin.” Kaya tumatag ang mga tao dahil sa sinabi ni Haring Hezekia ng Juda.
9Habang nilulusob ni Haring Senakerib at ng kanyang mga sundalo ang lungsod ng Lakish, isinugo niya ang kanyang mga opisyal sa Jerusalem para sabihin ito kay Haring Hezekia at sa mga mamamayan doon:
10“Ito ang sinabi ni Haring Senakerib ng Asiria: ‘Ano ba ang inaasahan ninyo at nananatili pa rin kayo sa Jerusalem kahit pinalilibutan na namin kayo? 11Sinabi ni Hezekia sa inyo na ililigtas kayo ng Panginoon na inyong Dios sa kamay ng hari ng Asiria, pero inililigaw lang niya kayo para mamatay kayo sa gutom at uhaw. 12Hindi baʼt si Hezekia mismo ang nagpagiba ng mga sambahan ng Panginoon sa matataas na lugar, pati ng mga altar nito? Nag-utos pa siya sa inyong mga taga-Juda at Jerusalem na sa isang altar lang kayo sumamba at magsunog ng mga handog.
13“ ‘Nalalaman nʼyo kung anong ginawa ko at ng aking mga ninuno sa mga mamamayan ng ibang mga bansa. Nailigtas ba sila ng kanilang mga dios mula sa aking mga kamay? 14Wala ni isa man sa mga dios ng mga bansa na nilipol ko nang lubusan o ng aking mga ninuno ang nakapagligtas sa kanyang mga mamamayan mula sa aking mga kamay. Makakapagligtas ba sa inyo ang inyong dios mula sa aking mga kamay? 15Huwag kayong magpaloko kay Hezekia. Huwag kayong makinig sa kanya, dahil walang dios sa kahit saan mang bansa o kaharian ang nakapagligtas sa kanyang mga mamamayan mula sa aking mga kamay o sa kamay ng aking mga ninuno. At lalung-lalo na ang inyong dios!’ ”
16May idinagdag pang masamang mga salita ang mga opisyal ni Senakerib laban sa Panginoong Dios at sa kanyang lingkod na si Hezekia. 17Nagpadala pa si Haring Senakerib ng mga sulat para insultuhin ang Panginoon, ang Dios ng Israel. Ito ang sulat niya: “Ang mga dios ng ibang mga bansa ay hindi nailigtas ang kanilang mga mamamayan mula sa aking kamay. Kaya ang dios ni Hezekia ay hindi rin maililigtas ang kanyang mga mamamayan mula sa aking mga kamay.” 18Sinabi ito nang malakas ng mga opisyal ni Senakerib sa wikang Hebreo para takutin ang mga mamamayan ng Jerusalem na nagtitipon noon sa may pader. At kapag natakot na ang mga tao, madali na nilang masasakop ang lungsod. 19Ang mga opisyal ay nagsabi ng masama laban sa Dios ng Jerusalem gaya ng kanilang sinabi laban sa mga dios ng ibang bansa na gawa lang ng tao.
20Nanalangin sina Haring Hezekia at si Propeta Isaias na anak ni Amoz sa Dios sa langit. 21At nagpadala ang Panginoon ng anghel na lumipol sa matatapang na sundalo, mga kumander, at sa mga opisyal sa kampo ng hari ng Asiria. Kaya umuwi si Haring Senakerib na labis na napahiya. At nang pumasok siya sa templo ng kanyang dios, pinatay siya ng iba niyang mga anak sa pamamagitan ng espada.
22Kaya iniligtas ng Panginoon si Hezekia at ang mga mamamayan ng Jerusalem sa kamay ni Haring Senakerib ng Asiria at sa kamay ng iba pang mga kalaban. Binigyan niya sila ng kapayapaan sa kanilang paligid. 23Maraming tao ang nagdala ng mga handog sa Jerusalem para sa Panginoon. Nagdala rin sila ng mga mamahaling regalo kay Haring Hezekia. Mula noon, pinarangalan si Hezekia ng lahat ng bansa.
Ang Pagkakasakit ni Hezekia
(2 Hari 20:1-11; Isa. 38:1-18)
24Nang panahong iyon, nagkasakit si Hezekia at halos mamatay na. Nanalangin siya sa Panginoon, at binigyan siya ng Panginoon ng isang tanda na gagaling siya. 25Pero nagyabang si Hezekia at binalewala niya ang kabutihang ipinakita ng Panginoon sa kanya. Kaya nagalit ang Panginoon sa kanya at sa mga mamamayan ng Juda at Jerusalem. 26Pagkatapos, nagsisi si Hezekia sa kanyang pagmamalaki, at ganoon din ang mga mamamayan ng Jerusalem. Kaya hindi ipinadama ng Panginoon ang kanyang galit sa kanila habang nabubuhay pa si Hezekia.
27Si Hezekia ay mayaman at tanyag. Nagpagawa siya ng mga bodega para sa kanyang mga pilak, ginto, mamahaling bato, pampalasa, pananggalang at iba pang mamahaling bagay. 28Nagpagawa rin siya ng mga bodega para sa kanyang mga trigo, bagong katas ng ubas at langis. Bukod pa rito, nagpagawa rin siya ng mga kulungan para sa kanyang mga hayop, 29dahil napakarami niyang hayop. Nagpatayo rin siya ng mga bayan, dahil binigyan siya ng Panginoon ng maraming kayamanan.
30Si Hezekia ang nag-utos na lagyan ng harang ang dinadaanan ng tubig na mula sa bukal ng Gihon at padaluyin ito papunta sa kanluran ng Lungsod ni David. Nagtagumpay si Hezekia sa lahat ng kanyang ginawa. 31Pero sinubok siya ng Dios nang dumating ang mga opisyal mula sa Babilonia na nag-usisa tungkol sa kamangha-manghang nangyari sa Juda. Ginawa ito ng Dios para malaman kung ano talaga ang nasa puso ni Hezekia.
Ang Katapusan ng Paghahari ni Hezekia
(2 Hari 20:20-21)
32Ang iba pang salaysay tungkol sa paghahari ni Hezekia at ang pag-ibig32:32 pag-ibig: o, katapatan. niya sa Panginoon ay nakasulat sa Pangitain ni Propeta Isaias na Anak ni Amoz, na bahagi ng Aklat ng Kasaysayan ng mga hari ng Juda at Israel. 33Nang mamatay si Hezekia, inilibing siya sa ibabaw na bahagi ng libingan ng mga angkan ni David. Pinarangalan siya ng lahat ng mamamayan ng Juda at Jerusalem nang mamatay siya. At ang anak niyang si Manase ang pumalit sa kanya bilang hari.
