Ang Paghari ni Amazia sa Juda
(2 Hari 14:1-20)
1Nagaedad si Amazia ug 25 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 29 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Jehoadan25:1 Jehoadan: o, Jehoadin. nga taga-Jerusalem. 2Gihimo ni Amazia ang maayo atubangan sa Ginoo, apan dili gayod hingpit ang iyang pagsunod sa Ginoo. 3Sa dihang lig-on na ang paghari ni Amazia, gipapatay niya ang mga opisyal nga nagpatay sa iyang amahan nga hari. 4Apan wala niya ipapatay ang ilang mga anak, kay sumala sa nahisulat sa Libro sa Kasugoan ni Moises, nagaingon ang Ginoo, “Dili angay patyon ang mga ginikanan tungod sa sala sa ilang mga anak, ug ang mga anak dili usab angay patyon tungod sa sala sa ilang mga ginikanan. Patyon lang ang tawo tungod sa iyang kaugalingon nga sala.”
5Gitigom ni Amazia ang iyang mga sundalo nga gikan sa Juda ug Benjamin. Gigrupo niya sila sumala sa ilang pamilya ug gibutangan ug mga komander nga modumala sa tag-100 ug tag-1,000 ka mga sundalo. Unya giihap niya ang iyang mga sundalo nga nagaedad ug 20 ka tuig pataas, ug miabot ang ilang gidaghanon ug 300,000. Hanas silang tanan mogamit ug bangkaw ug taming. 6Nagkuha usab siyag 100,000 ka maisog nga mga sundalo gikan sa Israel. Nagbayad siyag 3,500 ka kilong pilak ingon nga ilang suhol.
7Apan may usa ka alagad sa Dios nga miadto kang Amazia ug miingon, “Mahal nga Hari, ayaw pagkuhag mga sundalo gikan sa Israel kay wala na nagauban ang Ginoo sa Israel. Dili na siya motabang sa katawhan sa Efraim. 8Kon paubanon ninyo sila sa gira, mapildi gayod kamo bisan pag maayo kamong makig-away, kay ang Dios may gahom sa pagtabang o sa pagpapildi kaninyo.”
9Miingon si Amazia sa alagad sa Dios, “Unsaon na man lang ang akong gibayad nga 3,500 ka kilong pilak?” Mitubag siya, “Ang Dios makahatag kanimog mas labaw pa niana.” 10Busa gipapauli ni Amazia ang mga sundalo nga taga-Efraim. Namauli sila nga may dakong kasuko sa Juda.
11Nangisog si Amazia sa pagsulong. Gipangulohan niya ang iyang mga sundalo sa pag-adto sa kapatagan nga gitawag ug Asin, diin nakapatay silag 10,000 ka mga Edomihanon.25:11 Edomihanon: sa Hebreo, mga kaliwat ni Seir. Mao usab sa bersikulo 14. 12Gibihag pa nila ang 10,000 ka mga sundalo, ug gidala nila kini sa usa ka pangpang ug gihulog, ug nangadugmok ang mga lawas niini.
13Sa laing bahin, ang mga sundalo nga gipapauli ni Amazia ug wala na paubana sa gira misulong sa mga lungsod sa Juda gikan sa Samaria paingon sa Bet Horon. Nakapatay silag 3,000 ka mga tawo ug nanguhag daghang mga kabtangan.
14Pagbalik ni Amazia gikan sa ilang pagpamatay sa mga Edomihanon, gidala niya ang mga dios sa mga Edomihanon. Gihimo niya kini nga iyang kaugalingong dios, gisimba, ug gihalaran. 15Busa nasuko pag-ayo ang Ginoo kang Amazia. Nagpadala siyag propeta kang Amazia sa pag-ingon, “Nganong midangop ka man sa mga dios nga dili gani makaluwas sa ilang katawhan gikan sa imong kamot?”
16Samtang nagsulti pa ang propeta, mitubag ang hari, “Nganong gitambagan mo man ako? Gihimo ko ba ikaw nga akong magtatambag? Paghilom, kay kon dili, ipapatay ko ikaw.” Busa mihilom ang propeta human niya kini isulti: “Nasayod ako nga sigurado gayod nga laglagon ka sa Dios tungod kay nagsimba ka sa mga dios ug wala ka mamati kanako.”
17Human mikonsulta si Haring Amazia sa iyang mga magtatambag, nagpadala siyag mensahe sa hari sa Israel nga si Jehoash nga anak ni Jehoahaz ug apo ni Jehu nga nagaingon: “Dali, atubanga ako sa usa ka panag-away.” 18Apan gitubag siya ni Haring Jehoash pinaagi niini nga estorya: “Didto sa Lebanon may sampinit nga nagpadala niini nga mensahe ngadto sa kahoyng sedro: ‘Ipaasawa ang imong anak nga babaye sa akong anak nga lalaki.’ Apan may miagi nga ihalas nga mananap ug gitunob-tunoban niini ang sampinit. 19Amazia, tinuod nga napildi mo ang Edom ug mibukad na ang imong atay tungod niini. Pagpuyo diha sa imong palasyo! Nganong mangita ka man ug samok nga magdalag kalaglagan alang kanimo ug sa Juda?”
20Apan wala mamati si Amazia, kay pagbuot sa Dios nga itugyan siya sa mga kamot ni Jehoash tungod sa iyang pagsimba sa mga dios sa Edom. 21Busa gisulong siya ni Haring Jehoash ug sa mga sundalo niini. Naggira sila didto sa Bet Shemesh nga sakop sa Juda. 22Napildi sa Israel ang Juda, ug nangikyas ang mga sundalo sa Juda ngadto sa ilang mga balay. 23Nadakpan ni Haring Jehoash si Haring Amazia didto sa Bet Shemesh, ug gidala niya kini sa Jerusalem. Unya giguba ni Jehoash ang mga paril sa Jerusalem gikan sa Pultahan sa Efraim paingon sa pultahan sa may eskina, nga may gilay-on nga mga 600 ka piye. 24Gipanguha niya ang tanang bulawan, pilak, ug kagamitan nga iyang nakita sa templo sa Dios nga giatiman niadto ni Obed Edom. Gipanguha usab niya ang mga bahandi sa palasyo, apil ang pipila ka mga bihag, ug gidala niya sa iyang pagbalik sa Samaria.
25Nagkinabuhi pa si Amazia nga hari sa Juda ug 15 ka tuig human mamatay si Jehoash nga hari sa Israel. 26Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Amazia, gikan sa sinugdan hangtod sa kataposan, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda ug Israel.
27Sukad nga mitalikod si Amazia sa Ginoo, may mga tawo nga nagplano sa pagpatay kaniya sa Jerusalem, busa miikyas siya ngadto sa Lakish. Apan gipasundan nila siya sa Lakish, ug gipatay siya didto. 28Gikarga nila ang iyang patayng lawas sa kabayo ug gidala balik sa Jerusalem, ug unya gilubong sa gilubngan sa iyang mga katigulangan sa Lungsod ni David.25:28 Lungsod ni David: Sa ubang mga kopya sa Hebreo, Lungsod sa Juda.
Amaziah King of Judah
1Amaziah was twenty-five years old when he became king, and he reigned in Jerusalem twenty-nine years. His mother’s name was Jehoaddan; she was from Jerusalem. 2He did what was right in the eyes of the Lord, but not wholeheartedly. 3After the kingdom was firmly in his control, he executed the officials who had murdered his father the king. 4Yet he did not put their children to death, but acted in accordance with what is written in the Law, in the Book of Moses, where the Lord commanded: “Parents shall not be put to death for their children, nor children be put to death for their parents; each will die for their own sin.”25:4 Deut. 24:16
5Amaziah called the people of Judah together and assigned them according to their families to commanders of thousands and commanders of hundreds for all Judah and Benjamin. He then mustered those twenty years old or more and found that there were three hundred thousand men fit for military service, able to handle the spear and shield. 6He also hired a hundred thousand fighting men from Israel for a hundred talents25:6 That is, about 3 3/4 tons or about 3.4 metric tons; also in verse 9 of silver.
7But a man of God came to him and said, “Your Majesty, these troops from Israel must not march with you, for the Lord is not with Israel—not with any of the people of Ephraim. 8Even if you go and fight courageously in battle, God will overthrow you before the enemy, for God has the power to help or to overthrow.”
9Amaziah asked the man of God, “But what about the hundred talents I paid for these Israelite troops?”
The man of God replied, “The Lord can give you much more than that.”
10So Amaziah dismissed the troops who had come to him from Ephraim and sent them home. They were furious with Judah and left for home in a great rage.
11Amaziah then marshaled his strength and led his army to the Valley of Salt, where he killed ten thousand men of Seir. 12The army of Judah also captured ten thousand men alive, took them to the top of a cliff and threw them down so that all were dashed to pieces.
13Meanwhile the troops that Amaziah had sent back and had not allowed to take part in the war raided towns belonging to Judah from Samaria to Beth Horon. They killed three thousand people and carried off great quantities of plunder.
14When Amaziah returned from slaughtering the Edomites, he brought back the gods of the people of Seir. He set them up as his own gods, bowed down to them and burned sacrifices to them. 15The anger of the Lord burned against Amaziah, and he sent a prophet to him, who said, “Why do you consult this people’s gods, which could not save their own people from your hand?”
16While he was still speaking, the king said to him, “Have we appointed you an adviser to the king? Stop! Why be struck down?”
So the prophet stopped but said, “I know that God has determined to destroy you, because you have done this and have not listened to my counsel.”
17After Amaziah king of Judah consulted his advisers, he sent this challenge to Jehoash25:17 Hebrew Joash, a variant of Jehoash; also in verses 18, 21, 23 and 25 son of Jehoahaz, the son of Jehu, king of Israel: “Come, let us face each other in battle.”
18But Jehoash king of Israel replied to Amaziah king of Judah: “A thistle in Lebanon sent a message to a cedar in Lebanon, ‘Give your daughter to my son in marriage.’ Then a wild beast in Lebanon came along and trampled the thistle underfoot. 19You say to yourself that you have defeated Edom, and now you are arrogant and proud. But stay at home! Why ask for trouble and cause your own downfall and that of Judah also?”
20Amaziah, however, would not listen, for God so worked that he might deliver them into the hands of Jehoash, because they sought the gods of Edom. 21So Jehoash king of Israel attacked. He and Amaziah king of Judah faced each other at Beth Shemesh in Judah. 22Judah was routed by Israel, and every man fled to his home. 23Jehoash king of Israel captured Amaziah king of Judah, the son of Joash, the son of Ahaziah,25:23 Hebrew Jehoahaz, a variant of Ahaziah at Beth Shemesh. Then Jehoash brought him to Jerusalem and broke down the wall of Jerusalem from the Ephraim Gate to the Corner Gate—a section about four hundred cubits25:23 That is, about 600 feet or about 180 meters long. 24He took all the gold and silver and all the articles found in the temple of God that had been in the care of Obed-Edom, together with the palace treasures and the hostages, and returned to Samaria.
25Amaziah son of Joash king of Judah lived for fifteen years after the death of Jehoash son of Jehoahaz king of Israel. 26As for the other events of Amaziah’s reign, from beginning to end, are they not written in the book of the kings of Judah and Israel? 27From the time that Amaziah turned away from following the Lord, they conspired against him in Jerusalem and he fled to Lachish, but they sent men after him to Lachish and killed him there. 28He was brought back by horse and was buried with his ancestors in the City of Judah.25:28 Most Hebrew manuscripts; some Hebrew manuscripts, Septuagint, Vulgate and Syriac (see also 2 Kings 14:20) David
