Ang mga Opisyal ni Solomon
1Naghari si Solomon sa tibuok Israel. 2Ug mao kini ang iyang mga opisyal:
Ang pangulo nga pari mao si Azaria nga kaliwat ni Zadok.
3Ang mga sekretaryo sa hari mao si Elihoref ug si Ahia nga mga anak ni Shisha.
Ang nagadumala sa mga kasulatan sa gingharian mao si Jehoshafat nga anak ni Ahilud.
4Ang komander sa mga sundalo mao si Benaya nga anak ni Jehoyada.
Ang mga pari mao sila si Zadok ug si Abiatar.
5Ang pangulo sa mga gobernador sa mga distrito sa Israel mao si Azaria nga anak ni Natan.
Ang personal nga magtatambag sa hari mao si Zabud nga pari, nga anak usab ni Natan.
6Ang tigdumala sa palasyo mao si Ahishar.
Ug ang tigdumala sa mga ulipon nga gipugos sa pagpatrabaho mao si Adoniram nga anak ni Abda.
7Si Solomon adunay 12 ka mga gobernador sa distrito sa tibuok Israel. Sila ang nagapatigayon sa paghatod ug pagkaon sa hari ug sa iyang panimalay. Ang matag usa kanila nagahatod ug pagkaon sulod sa usa ka bulan matag tuig. 8Mao kini ang ilang mga ngalan:
Si Ben Hur, ang gobernador sa kabungtoran sa Efraim.
9Si Ben Deker, ang gobernador sa Makaz, Shaalbim, Bet Shemesh, ug sa Elon Bet Hanan.
10Si Ben Hesed, ang gobernador sa Arubot, apil na dinhi ang Soco ug ang tibuok nga yuta sa Hefer.
11Si Ben Abinadab, ang gobernador sa Nafat Dor. (Bana siya ni Tafat nga usa sa mga anak ni Solomon.)
12Si Baana nga anak ni Ahilud, ang gobernador sa Taanac, Megido, sa tibuok Bet Shan duol sa Zaretan sa ubos sa Jezreel, ug sa mga dapit gikan sa Bet Shan paingon sa Abel Mehola sa tabok sa Jokmeam.
13Si Ben Geber, ang gobernador sa Ramot Gilead, apil na ang mga lungsod ni Jair nga anak ni Manase, ug ang mga distrito sa Argob nga anaa sa Basan, apil na niini ang iyang 60 ka dagkong mga lungsod nga may mga paril, diin ang mga trangka sa mga pultahan niini bronsi.
14Si Ahinadab nga anak ni Iddo, ang gobernador sa Mahanaim.
15Si Ahimaaz, ang gobernador sa Naftali. (Bana siya ni Basemat nga anak ni Solomon.)
16Si Baana nga anak ni Hushai, ang gobernador sa Asher ug sa Alot.
17Si Jehoshafat nga anak ni Parua, ang gobernador sa Isacar.
18Si Shimei nga anak ni Ela, ang gobernador sa Benjamin.
19Si Geber nga anak ni Uri, ang gobernador sa Gilead, nga sakop kaniadto ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug ni Og nga hari sa Basan. Si Geber lang ang gobernador niining tibuok distrito.4:19 Si Geber lang… distrito: o, Ug may usa ka gobernador nga gitugyanan sa tibuok yuta sa Juda. Kini sumala sa ubang mga Griego nga teksto.
Ang Pagkamauswagon ug ang Kaalam ni Solomon
20Hilabihan ka daghan ang katawhan sa Juda ug Israel, sama sila sa balas sa baybayon nga dili maihap. Abunda sila sa pagkaon ug ilimnon, ug malipayon sila. 21Gidumalahan ni Solomon ang tanang mga gingharian gikan sa Suba sa Eufrates paingon sa yuta sa mga Filistihanon hangtod sa utlanan sa Ehipto. Nagbayad sila ug buhis kang Solomon ug nagaalagad kaniya sa tibuok niyang kinabuhi.
22Ang kunsumo nga kinahanglan ni Solomon sa iyang palasyo matag adlaw mao kini: 100 ka sako sa maayong klase sa harina, 200 ka sako sa ordinaryong harina, 2310 ka baka nga pinatambok diha sa toril, 20 ka baka nga gikan sa sabsabanan, 100 ka karnero o kanding, gawas sa nagkalain-laing klase sa usa, ug mga pinatambok nga langgam ug manok.
24Sakop ni Solomon ang tibuok yuta sa kasadpan sa Suba sa Eufrates, gikan sa Tifsa hangtod sa Gaza. Ug maayo ang iyang relasyon sa tanang nasod sa iyang palibot. 25Busa samtang buhi pa si Solomon, may kalinaw sa Juda ug sa Israel gikan sa Dan sa amihan hangtod sa Beersheba sa habagatan. Ang tanan nakapahimulos sa abot sa ilang mga tanom nga ubas ug igos.4:25 Ang tanan nakapahimulos… ubas ug igos: sa literal, Ang matag tawo nagalingkod ilalom sa iyang tanom nga ubas ug kahoy nga igos nga may kalinaw.
26Dunay 40,0004:26 40,000: Sa ubang mga kopya sa Septuagint, 4,000. Tan-awa usab ang 2 Cro. 9:25. ka mga kuwadra si Solomon alang sa iyang mga kabayo nga pangkarwahe, ug may 12,000 siya ka mga kabayo.4:26 mga kabayo: o, mga tigkabayo. 27Ang mga gobernador sa mga distrito mao ang nagahatag sa pangkunsumo ni Haring Solomon ug sa tanang anaa sa palasyo. Ang matag usa kanila mituman sa ilang turno sa paghatag. Gisiguro gayod nila nga walay makulang sa mga kinahanglanon ni Solomon. 28Nagahatag usab sila ug barley ug kumpay alang sa mga kabayo nga pangkarwahe ug sa uban pang mga kabayo. Ginadala nila kini sa dapit nga gitakda nga dad-an niini sa panahon sa ilang turno.
29Gihatagan sa Dios si Solomon sa pinasahi nga kaalam, panabot, ug kahibalo nga dili matugkad. 30Ang iyang kaalam labaw pa sa kaalam sa tanang maalamon sa sidlakan ug sa Ehipto. 31Siya ang labing maalamon sa tanan. Mas maalamon pa siya kay kang Etan nga Ezranhon, ug sa mga anak ni Mahol nga sila si Heman, Calcol, ug Darda. Nahimo siyang inila sa palibot nga mga nasod. 32Naghimo siya ug 3,000 ka mga panultihon ug 1,005 ka mga awit. 33Makasaysay siya mahitungod sa tanang klase sa mga tanom, gikan sa dagkong mga kahoy hangtod sa gagmayng mga tanom.4:33 gikan sa dagkong… tanom: sa literal, gikan sa sedro sa Lebanon hangtod sa isopo nga nagatubo sa paril. Makasaysay usab siya mahitungod sa tanang klase sa mananap: ang nagalakaw, ang nagakamang, ang nagalupad, ug ang nagapuyo sa tubig. 34Nakadungog ang tanang mga hari sa kalibotan bahin sa kaalam ni Solomon, busa nagpadala sila ug mga tawo sa pagpamati sa iyang kaalam.
Solomon’s officials and governors
1So King Solomon ruled over all Israel.
2These were his chief officials:
Azariah son of Zadok, the priest;
3Elihoreph and Ahijah, sons of Shisha, secretaries;
Jehoshaphat son of Ahilud, recorder;
4Benaiah son of Jehoiada, commander-in-chief;
Zadok and Abiathar, priests;
5Azariah son of Nathan, in charge of the district governors;
Zabud son of Nathan, a priest and advisor to the king;
6Ahishar, palace administrator;
Adoniram son of Abda, in charge of forced labour.
7Solomon had twelve district governors over all Israel, who supplied provisions for the king and the royal household. Each one had to provide supplies for one month in the year.
8These are their names:
Ben-Hur, in the hill country of Ephraim;
9Ben-Deker, in Makaz, Shaalbim, Beth Shemesh and Elon Bethhanan;
10Ben-Hesed, in Arubboth (Sokoh and all the land of Hepher were his);
11Ben-Abinadab, in Naphoth Dor (he was married to Taphath daughter of Solomon);
12Baana son of Ahilud, in Taanach and Megiddo, and in all of Beth Shan next to Zarethan below Jezreel, from Beth Shan to Abel Meholah across to Jokmeam;
13Ben-Geber, in Ramoth Gilead (the settlements of Jair son of Manasseh in Gilead were his, as well as the region of Argob in Bashan and its sixty large walled cities with bronze gate bars);
14Ahinadab son of Iddo, in Mahanaim;
15Ahimaaz, in Naphtali (he had married Basemath daughter of Solomon);
16Baana son of Hushai, in Asher and in Aloth;
17Jehoshaphat son of Paruah, in Issachar;
18Shimei son of Ela, in Benjamin;
19Geber son of Uri, in Gilead (the country of Sihon king of the Amorites and the country of Og king of Bashan). He was the only governor over the district.
Solomon’s daily provisions
20The people of Judah and Israel were as numerous as the sand on the seashore; they ate, they drank and they were happy. 21And Solomon ruled over all the kingdoms from the River Euphrates to the land of the Philistines, as far as the border of Egypt. These countries brought tribute and were Solomon’s subjects all his life.
22Solomon’s daily provisions were thirty cors4:22 That is, probably about 5 metric tons of the finest flour and sixty cors4:22 That is, probably about 10 metric tons of meal, 23ten head of stall-fed cattle, twenty of pasture-fed cattle and a hundred sheep and goats, as well as deer, gazelles, roebucks and choice fowl. 24For he ruled over all the kingdoms west of the River Euphrates, from Tiphsah to Gaza, and had peace on all sides. 25During Solomon’s lifetime Judah and Israel, from Dan to Beersheba, lived in safety, everyone under their own vine and under their own fig-tree.
26Solomon had four4:26 Some Septuagint manuscripts (see also 2 Chron. 9:25); Hebrew forty thousand stalls for chariot horses, and twelve thousand horses.4:26 Or charioteers
27The district governors, each in his month, supplied provisions for King Solomon and all who came to the king’s table. They saw to it that nothing was lacking. 28They also brought to the proper place their quotas of barley and straw for the chariot horses and the other horses.
Solomon’s wisdom
29God gave Solomon wisdom and very great insight, and a breadth of understanding as measureless as the sand on the seashore. 30Solomon’s wisdom was greater than the wisdom of all the people of the East, and greater than all the wisdom of Egypt. 31He was wiser than anyone else, including Ethan the Ezrahite – wiser than Heman, Kalkol and Darda, the sons of Mahol. And his fame spread to all the surrounding nations. 32He spoke three thousand proverbs and his songs numbered a thousand and five. 33He spoke about plant life, from the cedar of Lebanon to the hyssop that grows out of walls. He also spoke about animals and birds, reptiles and fish. 34From all nations people came to listen to Solomon’s wisdom, sent by all the kings of the world, who had heard of his wisdom.4:34 In Hebrew texts 4:21-34 is numbered 5:1-14.
