1 Mga Hari 11 – APSD-CEB & NVI

Ang Pulong Sa Dios

1 Mga Hari 11:1-43

Ang mga Asawa ni Solomon

1Daghang mga babaye nga dili Israelinhon ang gihigugma ni Haring Solomon. Gawas sa anak sa hari sa Ehipto, may mga asawa pa gayod siyang mga Moabihanon, Amonihanon, Edomihanon, Sidonhon, ug mga hitihanon. 2Giingnan nang daan sa Ginoo ang mga Israelinhon nga dili sila makigminyo gikan niana nga mga nasod, tungod kay ang ilang maminyoan modala unya kanila sa pagsimba sa ubang mga dios. Apan gihigugma gihapon ni Solomon kining mga babayhana. 3May 700 ka asawa si Solomon nga mga anak sa mga hari ug mga opisyal, ug may lain pa gayong 300 ka mga puyopuyo nga sulugoon. Ug kining iyang mga asawa mao ang nagpahilayo kaniya sa Dios. 4Sa natigulang na siya nadala siya sa iyang mga asawa sa pagsimba sa ubang mga dios. Nawala na ang iyang maayo nga relasyon sa Ginoo nga iyang Dios; dili sama sa iyang amahan nga si David. 5Misimba siya kang Ashtarot, ang diosa sa mga Sidonhon, ug kang Molec,11:5 Molec: sa literal, Milcom. Mao usab sa bersikulo 33. ang ngil-ad nga dios sa mga Amonihanon. 6Ug tungod niini, gihimo ni Solomon ang daotan atubangan sa Ginoo. Wala siya mosunod sa hingpit sa Ginoo; dili sama sa gihimo sa iyang amahan nga si David.

7Nagpahimo si Solomon ug simbahanan diha sa habog nga dapit, sa sidlakang bahin sa Jerusalem alang kang Kemosh, ang ngil-ad nga dios sa mga Moabihanon, ug alang kang Molec, ang ngil-ad nga dios sa mga Amonihanon. 8Gipahimoan usab niya ug mga simbahanan ang mga dios sa tanan niyang mga asawa nga dili Israelinhon, ug didto nagsunog sila ug mga insenso ug naghalad ngadto sa ilang mga dios.

9Nasuko ang Ginoo kang Solomon tungod kay nagpahilayo siya sa Ginoo, ang Dios sa Israel, nga nagpakita kaniya sa makaduha ka higayon. 10Bisan ug gipahimangnoan na niya si Solomon nga dili mosunod sa ubang mga dios, wala gihapon motuman si Solomon kaniya. 11Busa miingon ang Ginoo kang Solomon, “Tungod kay wala mo tumana ang akong kasabotan ug ang akong mga sugo, kuhaon ko gikan kanimo ang imong gingharian ug ihatag ko kini sa imong mga alagad. 12Apan tungod sa imong amahan nga si David dili ko kini buhaton samtang buhi ka pa. Buhaton ko kini sa panahon nga ang imo nang anak ang maghari. 13Apan dili ko kuhaon ang tibuok gingharian gikan kaniya; binlan ko siya ug usa ka tribo tungod sa akong alagad nga si David ug tungod sa Jerusalem nga akong pinili nga siyudad.”

Ang mga Kaaway ni Solomon

14Pagbuot sa Ginoo nga may makigbatok kang Solomon. Siya mao si Hadad nga Edomihanon, nga kaliwat sa usa sa mga hari sa Edom. 15Kaniadto, sa dihang nakiggira si David sa Edom, si Joab nga komander sa mga sundalo ni David miadto didto sa Edom aron ilubong ang nangamatay sa gira. Ug sa dihang didto siya, gipamatay niya ug sa iyang mga tawo ang tanang mga lalaki sa Edom. 16Unom ka bulan silang nagpuyo didto. Wala sila mobiya hangtod nga nahurot nilag pamatay ang tanang mga lalaki didto. 17Apan si Hadad nga bata pa niadtong panahona nakaikyas ngadto sa Ehipto uban sa pipila ka mga opisyal nga Edomihanon nga nagaalagad sa iyang amahan. 18Mibiya sila sa Midian ug miadto sa Paran. Ug uban ang mga kalalakin-an nga taga-Paran, miadto sila sa Ehipto ug nakigkita sa Faraon nga hari sa Ehipto. Gihatagan sa hari si Hadad ug balay, yuta, ug pagkaon.

19Nagustohan pag-ayo sa hari11:19 hari: sa Hebreo, Faraon. Mao usab sa bersikulo 20, 21, 22. si Hadad, busa gipaminyo niya kang Hadad ang igsoon sa iyang asawa nga si Rayna Tapenes. 20Unya, nanganak ug lalaki ang asawa ni Hadad, ug ginganlan nila kini ug Genubat. Si Tapenes ang nagpadako sa bata didto sa palasyo, uban sa mga anak sa hari.

21Sa dihang didto si Hadad sa Ehipto, nabalitaan niya nga patay na si David ug si Joab nga komander sa mga sundalo. Busa miingon si Hadad sa hari, “Tugoti ako nga mopauli sa akong nasod.” 22Nangutana ang hari, “Ngano? Unsa pay nakulang kanimo dinhi nga buot ka pa mang mopauli sa inyo?” Mitubag si Hadad, “Wala; basta papaulia lang ako.”

23May usa pa ka tawo nga pagbuot sa Dios nga makigbatok kang Solomon. Siya mao si Rezon nga anak ni Eliada. Milayas siya gikan sa iyang agalon nga si Hadadezer nga hari sa Zoba, 24ug naghimo ug grupo sa mga rebelde nga iyang gipangulohan. Sa dihang napildi ni David ang mga sundalo ni Hadadezer, miadto si Rezon ug ang iyang mga tawo sa Damascus. Gisakop nila kining dapita ug didto sila namuyo. 25Nahimong hari si Rezon sa Aram,11:25 Aram: o, Syria. ug gikontra niya ang Israel sa tibuok panahon nga naghari si Solomon. Gidugangan niya ang kasamok nga gihimo ni Hadad sa Israel.

Nagrebelde si Jeroboam kang Solomon

26Usa pa sa nakigbatok kang Solomon mao si Jeroboam nga usa sa iyang mga opisyal. Gikan siya sa lungsod sa Zereda sa Efraim, ug ang iyang inahan mao si Zerua nga usa ka biyuda. 27Mao kini ang sugilanon kon nganong nagrebelde siya sa hari: Gipatambakan niadtong panahona ni Solomon ang mubong bahin sa lungsod11:27 mubong bahin sa lungsod: sa Hebreo, Millo. Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. sa iyang amahan nga si David, ug gipaayo ang mga paril niini. 28Kini si Jeroboam usa ka tawong may abilidad, ug sa dihang nakita ni Solomon ang iyang kakugi, gihimo niya siyang tigdumala sa tanang mga trabahante nga gikan sa tribo ni Efraim ug ni Manase.11:28 tribo ni Efraim ug ni Manase: sa literal, panimalay ni Jose.

29Usa niana ka higayon, sa paggawas ni Jeroboam sa Jerusalem, gitagbo siya ni Propeta Ahia nga taga-Shilo. Bag-o ang gisul-ob ni Ahia nga panggawas nga bisti, ug sila rang duha ang didto sa kapatagan. 30Gihubo ni Ahia ang iyang panggawas nga bisti ug gigisi kini sa 12 ka bahin. 31Unya miingon siya kang Jeroboam, “Kuhaa ang napulo ka bahin niini, kay mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa Israel: ‘Kuhaon ko ang gingharian ni Solomon ug ihatag kanimo ang napulo ka tribo niini. 32Apan tungod kang David nga akong alagad, ug sa siyudad sa Jerusalem nga akong pinili sa tanang siyudad sa Israel, ibilin ko ang usa ka tribo kang Solomon. 33Himuon ko kini tungod kay gisalikway niya11:33 niya: Mao kini sa Septuagint, sa Latin Vulgate, ug Syriac; apan sa Hebreo, nila. ako ug gisimba si Ashtarot, ang diosa sa mga Sidonhon, si Kemosh, ang dios sa mga Moabihanon, ug si Molec, ang dios sa mga Amonihanon. Wala siya mosunod sa akong mga pamaagi ug wala siya magkinabuhi nga matarong sa akong atubangan. Wala siya motuman sa akong mga tulumanon ug mga sugo; dili sama sa iyang amahan nga si David. 34Apan dili ko kuhaon ang tibuok gingharian gikan kang Solomon. Magahari siya sa tibuok niyang kinabuhi tungod sa akong alagad nga si David nga akong gipili, ug nagtuman sa akong mga sugo ug mga tulumanon. 35Kuhaon ko ang gingharian gikan sa iyang anak, ug ihatag ko kanimo ang napulo ka tribo niini. 36Hatagan ko ug usa ka tribo ang iyang anak aron nga ang mga kaliwat ni David nga akong alagad magapadayon sa paghari sa Jerusalem, ang siyudad nga akong gipili aron pasidunggan ako. 37Himuon ko ikaw nga hari sa Israel ug dumalahan mo ang tanang gusto mong dumalahan. 38Kon tumanon mo ang tanang isugo ko kanimo ug mosunod ka sa akong mga pamaagi, ug kon buhaton mo ang maayo sa akong panan-aw pinaagi sa pagtuman sa akong mga tulumanon ug mga sugo sama sa gihimo ni David nga akong alagad, magauban ako kanimo. Magapabilin sa paghari ang imong mga kaliwat sama sa mga kaliwat ni David, ug ihatag ko kanimo ang Israel. 39Tungod sa mga sala ni Solomon, silotan ko ang mga kaliwat ni David, apan dili hangtod sa kahangtoran.’ ”

40Tungod niini nagtinguha si Solomon sa pagpatay kang Jeroboam, apan miikyas si Jeroboam ngadto kang Shishak, ang hari sa Ehipto, ug didto siya nagpuyo hangtod namatay si Solomon.

Ang Pagkamatay ni Solomon

(2 Cro. 9:29-31)

41Ang uban pang sugilanon bahin sa paghari ni Solomon, ang tanan nga iyang gihimo, ug ang bahin sa iyang kaalam nahisulat sa libro bahin sa mga binuhatan ni Solomon. 42Sa Jerusalem nagpuyo si Solomon samtang naghari siya sa tibuok Israel sulod sa 40 ka tuig. 43Sa dihang namatay siya, gilubong siya sa lungsod sa iyang amahan nga si David. Ug si Rehoboam nga iyang anak ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Nueva Versión Internacional

1 Reyes 11:1-43

Las mujeres de Salomón

1Ahora bien, además de casarse con la hija del faraón, el rey Salomón amó a muchas mujeres moabitas, amonitas, edomitas, sidonias e hititas, todas ellas mujeres extranjeras 2que procedían de naciones de las cuales el Señor había dicho a los israelitas: «No se unan a ellas ni ellas a ustedes, porque de seguro les desviarán el corazón para que sigan a otros dioses». Con tales mujeres se unió Salomón y decidió amarlas. 3Tuvo setecientas esposas que eran princesas y trescientas concubinas;11:3 Véase nota en Gn 22:24. todas estas mujeres hicieron que se desviara su corazón. 4En efecto, cuando Salomón llegó a viejo, sus mujeres le pervirtieron el corazón de modo que él siguió a otros dioses y no siempre fue fiel al Señor su Dios como lo había sido su padre11:4 y no siempre … su padre. Lit. y su corazón no fue perfecto con el Señor su Dios como el corazón de su padre. David. 5Por el contrario, Salomón siguió a Astarté, diosa de los sidonios, y a Moloc,11:5 Moloc. Lit. Milcón; también en v. 33. el detestable dios de los amonitas. 6Así que Salomón actuó mal ante el Señor y no permaneció fiel a él como su padre David.

7Fue en esa época cuando, en una montaña al este de Jerusalén, Salomón edificó un altar pagano para Quemós, el detestable dios de Moab, y otro para Moloc, el despreciable dios de los amonitas. 8Lo mismo hizo en favor de sus mujeres extranjeras, para que estas pudieran quemar incienso y ofrecer sacrificios a sus dioses.

9Entonces el Señor, Dios de Israel, se enojó con Salomón porque su corazón se había apartado de él, a pesar de que en dos ocasiones se le había aparecido 10y le había prohibido que siguiera a otros dioses. Como Salomón no había cumplido esa orden, 11el Señor le dijo: «Ya que procedes de este modo, y no has cumplido con mi pacto ni con los estatutos que te he ordenado, puedes estar seguro de que te quitaré el reino y se lo daré a uno de tus siervos. 12No obstante, por consideración a tu padre David no lo haré mientras tú vivas, sino que lo arrancaré de la mano de tu hijo. 13Y a este, también por consideración a mi siervo David y a Jerusalén, no le quitaré todo el reino, sino que le dejaré una sola tribu, la cual ya he escogido».

Los adversarios de Salomón

14Por lo tanto, el Señor hizo que Hadad el edomita, que pertenecía a la familia real de Edom, surgiera como adversario de Salomón. 15Ahora bien, durante la guerra entre David y los edomitas, Joab, el comandante del ejército, había ido a enterrar a los muertos de Israel y había aprovechado la ocasión para matar a todos los hombres de Edom. 16Joab y los israelitas que estaban con él se quedaron allí seis meses, hasta que exterminaron a todos los varones edomitas. 17Pero Hadad, que entonces era apenas un muchacho, huyó a Egipto con algunos oficiales edomitas que habían estado al servicio de su padre. 18Partieron de Madián y llegaron a Parán, donde se les unieron unos hombres de ese lugar. De allí siguieron hacia Egipto y se presentaron ante el faraón, rey del país, quien regaló a Hadad una casa y se encargó de darle sustento y tierras.

19Hadad agradó tanto al faraón, que este le dio por esposa a su cuñada, una hermana de la reina Tapenés. 20La hermana de Tapenés dio a luz un hijo al que llamó Guenubat y Tapenés lo educó en el palacio real. De modo que Guenubat creció junto con los hijos del faraón.

21Mientras Hadad estaba en Egipto, se enteró de que ya habían muerto David y Joab, comandante del ejército. Entonces Hadad dijo al faraón:

—Déjeme usted regresar a mi país.

22—¿Y por qué quieres regresar a tu país? —preguntó el faraón—. ¿Acaso te falta algo aquí?

—No —respondió Hadad—, ¡pero de todos modos déjeme ir!

23Dios también incitó a Rezón, hijo de Eliadá, para que fuera adversario de Salomón. Rezón, que había huido de su amo Hadad Ezer, rey de Sobá, 24formó una banda de rebeldes y se convirtió en su líder. Cuando David destruyó a los arameos, los rebeldes fueron a Damasco y allí establecieron su gobierno. 25Así fue como Rezón llegó a ser rey de Aram. Mientras vivió Salomón, Rezón aborreció a Israel y fue su adversario, de modo que agravó el daño causado por Hadad.

Jeroboán se rebela contra Salomón

26También se rebeló contra el rey Salomón uno de sus funcionarios, llamado Jeroboán, hijo de Nabat. Este Jeroboán era efrateo, oriundo de Seredá; su madre se llamaba Zerúa y era viuda.

27La rebelión de Jeroboán tuvo lugar cuando Salomón estaba construyendo los terraplenes11:27 los terraplenes. Alt. el Milo. para cerrar la brecha en el muro de la Ciudad de David, su padre. 28Jeroboán se había ganado el respeto de todos, de modo que cuando Salomón vio su buen desempeño lo puso a supervisar todo el trabajo forzado que se realizaba entre los descendientes de José.

29Un día en que Jeroboán salía de Jerusalén, se encontró en el camino con el profeta Ahías de Siló, quien llevaba puesto un manto nuevo. Los dos estaban solos en el campo. 30Entonces Ahías tomó el manto nuevo que llevaba puesto y, rasgándolo en doce pedazos, 31dijo a Jeroboán: «Toma diez pedazos para ti, porque así dice el Señor, Dios de Israel: “Ahora voy a arrancarle de la mano a Salomón el reino y a ti te voy a dar diez tribus. 32A él le dejaré una sola tribu, y esto por consideración a mi siervo David y a Jerusalén, la ciudad que he escogido entre todas las tribus de Israel. 33Voy a hacerlo así porque me han abandonado y adoran a Astarté, diosa de los sidonios, a Quemós, dios de los moabitas, y a Moloc, dios de los amonitas. No han seguido mis caminos, no han hecho lo que me agrada ni han cumplido mis estatutos y leyes como lo hizo David, su padre.

34»”Sin embargo, no le quitaré todo el reino a Salomón, sino que lo dejaré gobernar todos los días de su vida, por consideración a David mi siervo, a quien escogí y quien cumplió mis mandamientos y estatutos. 35Le quitaré el reino a su hijo y te daré a ti diez tribus. 36Pero a su hijo le dejaré una sola tribu para que en Jerusalén, la ciudad donde decidí poner mi Nombre, la lámpara de mi siervo David se mantenga siempre encendida delante de mí. 37En lo que a ti atañe, yo te haré rey de Israel y extenderás tu reino a tu gusto. 38Si haces todo lo que te ordeno, sigues mis caminos y haces lo que me agrada, cumpliendo mis estatutos y mandamientos como lo hizo David mi siervo, estaré contigo. Estableceré para ti una dinastía tan firme como la que establecí para David,11:38 Estableceré … David. Lit. Te construiré una casa firme como le construí a David. y te daré Israel. 39Así que haré sufrir a la descendencia de David, aunque no para siempre”».

40Salomón, por su parte, intentó matar a Jeroboán, pero este huyó a Egipto y se quedó allí, bajo la protección del rey Sisac, hasta la muerte de Salomón.

Muerte de Salomón

11:41-432Cr 9:29-31

41Los demás acontecimientos del reinado de Salomón, y su sabiduría y todo lo que hizo, están escritos en el libro de las crónicas de Salomón, 42quien durante cuarenta años reinó en Jerusalén sobre todo Israel. 43Cuando murió, fue sepultado en la Ciudad de David, su padre, y su hijo Roboán lo sucedió en el trono.