Mibisita ang Rayna sa Sheba kang Haring Solomon
(2 Cro. 9:1-12)
1Sa dihang nadunggan sa rayna sa Sheba ang kabantog ni Solomon, nga nakahatag ug dungog sa Ginoo, miadto siya kang Solomon aron sulayan ang kaalam niini pinaagi sa malisod nga mga pangutana. 2Miabot siya sa Jerusalem uban sa daghan kaayong mga tawo, ug may dala siyang mga kamelyo nga kargado sa mga gasa nga pahumot, bulawan nga labihan kadaghan, ug mahalong mga bato. Sa nagkaatubang na sila ni Solomon, gipangutana niya kini sa tanang gusto niyang ipangutana. 3Gitubag ni Solomon ang tanan niyang mga pangutana ug wala gayoy butang nga dili ikasaysay ni Solomon ngadto kaniya. 4Sa dihang napamatud-an sa rayna sa Sheba ang kaalam ni Solomon, ug sa dihang nakita niya ang kaanindot sa palasyo nga gipatukod niini, 5dili siya makatuo. Mao usab sa dihang nakita niya ang pagkaon sa lamisa sa hari, ang pagdumala sa iyang mga opisyal, ang pag-alagad sa iyang mga sulugoon nga may nindot nga mga uniporme, ang mga tigsilbi sa iyang ilimnon, ug ang mga halad nga sinunog nga iyang gihalad sa templo sa Ginoo.
6Miingon siya sa hari, “Tinuod gayod diay ang nadunggan ko didto sa akong nasod bahin sa imong mga binuhatan ug kaalam. 7Wala ako motuo niini hangtod nga mianhi ako dinhi ug nakita ko kini mismo. Ang tinuod, wala gani katunga sa akong nakita ang akong nadungog. Ang imong kaalam ug bahandi labaw pa sa akong nadunggan. 8Pagkabulahan sa imong katawhan! Pagkabulahan sa mga opisyal nga nagaalagad kanimo kay kanunay silang makadungog sa imong kaalam. 9Dalaygon ang Ginoo nga imong Dios, nga nalipay kanimo ug nagbutang kanimo sa trono sa Israel. Tungod sa walay kataposan nga gugma sa Ginoo alang sa Israel, gihimo niya ikaw nga hari aron mapatunhay mo ang hustisya ug katarong.”
10Unya gihatagan sa rayna sa Sheba si Haring Solomon ug lima ka toneladang bulawan, daghang mga lamas, ug mahalong mga bato. Wala gayoy nakatupong sa gidaghanon sa lamas nga gihatag sa rayna sa Sheba kang Haring Solomon.
11(Ang mga barko ni Hiram nagdala usab kang Haring Solomon ug mga bulawan, daghang kahoyng almug, ug mahalong mga bato, nga gikan tanan sa Ofir. 12Gigamit sa hari ang mga kahoyng almug sa paghimo ug hagdanan alang sa templo sa Ginoo ug sa palasyo, ug ang uban gihimo nga mga harpa ug mga lira alang sa mga musikero. Mao kadto ang labing maayong mga kahoyng almug nga gidala sa Israel; wala na karoy makita nga sama niadto.10:12 Mao kadto… sama niadto: o, Wala na gayoy makatupong sa gidaghanon sa mga kahoy nga almug nga gidala sa Israel; dili na makita karon ang sama niadto kadaghan.)
13Gihatag ni Haring Solomon sa rayna sa Sheba ang tanan nga gipangayo niini, walay labot sa mga gasa nga gihatag ni Solomon kaniya. Pagkahuman, mipauli ang rayna sa iyang dapit uban sa iyang mga tawo.
Ang Bahandi ni Solomon
(2 Cro. 9:13-28)
14Matag tuig magdawatan si Solomon ug 25 ka toneladang bulawan, 15walay labot sa mga buhis nga gikan sa mga negosyante, sa tanang hari sa Arabia, ug sa mga gobernador sa Israel.
16Nagpahimo si Haring Solomon ug 200 ka dagkong mga taming nga ang kada usa nahaklapan ug pito ka kilong bulawan. 17Nagpahimo usab siyag 300 ka gagmayng mga taming nga hinimo sa sinalsal nga bulawan. Mga duha ka kilong bulawan ang nagamit alang sa matag usa. Gipabutang niya kining tanan didto sa bahin sa palasyo nga gitawag ug Kalasangan sa Lebanon.
18Nagpahimo usab ang hari ug usa ka dakong trono nga hinimo gikan sa bangkil sa elepante, ug gihaklapan kinig purong bulawan. 19May unom ka ang-ang ang trono, ug lingin ang likod niini. May patonganan sa bukton ang isigka-kilid sa trono ug tapad niini adunay estatuwa sa liyon nga nagtindog. 20Aduna usay estatuwa sa liyon sa kada kilid sa matag ang-ang. 12 tanan ka estatuwa sa liyon sa unom ka ang-ang. Wala gayoy sama niini sa bisan asa nga gingharian. 21Ang tanang imnanan ni Haring Solomon pulos bulawan, ug ang tanang kagamitan sa bahin sa palasyo nga gitawag ug Kalasangan sa Lebanon pulos usab bulawan. Walay mga butang nga hinimo gikan sa plata kay wala kaayoy bili ang plata sa panahon ni Solomon. 22May mga barko usab si Solomon nga gipahimo sa Tarshish nga magbiyahian uban sa mga barko ni Hiram. Modunggo kini makausa sa matag tulo ka tuig nga may dalang mga bulawan, pilak, bangkil sa elepante, ug dagko ug gagmay nga klase sa mga unggoy.
23Si Haring Solomon nahimong labing adunahan ug labing maalamon sa tanang mga hari sa kalibotan. 24Ang mga katawhan sa tanang nasod nagtinguha nga ikaatubang si Solomon aron makapamati sila sa kaalam nga gihatag sa Dios kaniya. 25Matag tuig, ang kada usa nga mobisita kaniya magdala ug mga gasa—mga butang nga hinimo sa plata ug bulawan, mga bisti, mga armas, mga pahumot, mga kabayo, ug mga mula.
26Nakatigom si Solomon ug 1,400 ka mga karwahe ug 12,000 ka mga kabayo. Gibutang niya ang uban niini sa mga lungsod nga butanganan sa iyang mga karwahe, ug ang uban didto kaniya sa Jerusalem. 27Sa panahon nga siya ang hari, ang plata daw sama kaabunda sa mga bato didto sa Jerusalem, ug ang mga kahoyng sedro sama kaabunda sa mga ordinaryo nga mga kahoy nga sikomoro sa kabungtoran sa kasadpan.10:27 kabungtoran sa kasadpan: sa Hebreo, Shefela. 28Ang mga kabayo ni Solomon naggikan pa sa Ehipto10:28 Ehipto: o, Muzur, usa ka lugar nga duol sa Cilicia. ug sa Cilicia.10:28 Cilicia: sa Hebreo, Kue. Posible nga usa ka ngalan sa Cilicia. Gipalit kini gikan sa Cilicia sa iyang mga tigpamalit sa husto nga kantidad. 29Niadtong panahona ang kantidad sa karwahe nga gikan sa Ehipto 600 ka buok nga plata, ug ang kabayo 150 ka buok nga pilak. Gibaligya usab kini ngadto sa mga hari sa mga hitihanon ug mga Aramehanon.10:29 Aramehanon: o, Syrianhon.
Nagbisita ang Rayna sang Sheba kay Haring Solomon
(2 Cro. 9:1-12)
1Sang mabatian sang rayna sang Sheba ang pagkabantog ni Solomon, nga nakahatag sang kadungganan sa Ginoo, nagkadto siya kay Solomon agod testingan ang iya kaalam paagi sa mabudlay nga mga pamangkot. 2Nag-abot siya sa Jerusalem nga may upod nga madamo nga mga tinawo, kag may dala siya nga mga kamelyo nga kargado sang mga regalo nga panakot, bulawan nga puwerte kadamo, kag malahalon nga mga bato. Pagkitaay nila ni Solomon, ginpamangkot niya siya sang tanan nga gusto niya nga ipamangkot. 3Ginsabat ni Solomon ang tanan niya nga pamangkot kag wala gid sing bisan ano nga butang nga indi niya mapaathag sa iya. 4Sang mapamatud-an sang rayna sang Sheba ang kaalam ni Solomon, kag sang makita niya ang katahom sang palasyo nga iya ginpatindog, 5daw indi siya makapati. Amo man sang makita niya ang pagkaon sa lamisa sang hari, ang pagdumala sang iya mga opisyal, ang pag-alagad sang iya mga suluguon nga may matahom nga mga uniporme, ang mga manugserbi sang iya ilimnon, kag ang mga halad nga ginasunog nga iya ginhalad sa templo sang Ginoo.
6Nagsiling siya sa hari, “Matuod gid man ang nabatian ko sa akon nasyon parte sa imo mga hinimuan kag kaalam. 7Wala ako nagpati sini hasta nga nagkadto ako diri kag nakita ko ini mismo. Ang matuod, wala gani sa katunga sang akon nabatian parte sa imo ang akon nakita. Ang imo kaalam kag manggad labaw pa sang sa akon nabatian. 8Daw ano ka suwerte sang imo mga tinawo! Daw ano ka suwerte sang imo mga opisyal nga nagaalagad sa imo kay permi nila mabatian ang imo kaalam. 9Dalayawon ang Ginoo nga imo Dios, nga nalipay sa imo kag nagbutang sa imo sa trono sang Israel. Tungod sa wala sing katapusan nga gugma sang Ginoo sa Israel, ginhimo niya ikaw nga hari agod magagahom ka nga may hustisya kag pagkamatarong.”
10Dayon ginhatagan niya si Haring Solomon sing mga lima ka tonelada nga bulawan, madamo nga mga panakot kag malahalon nga mga bato. Wala na gid sing may makatupong sa kadamuon sang panakot nga ginhatag sang rayna sang Sheba kay Haring Solomon.
11(Ang mga barko ni Hiram nagdala man kay Haring Solomon sang mga bulawan, madamo nga kahoy nga almug, kag malahalon nga mga bato, nga halin tanan sa Ofir. 12Gin-gamit sang hari ang mga kahoy nga almug nga hagdanan sa templo sang Ginoo kag sa palasyo, kag ang iban ginhimo nga mga arpa kag mga lira para sa mga musikero. Amo ato ang pinakamaayo nga mga kahoy nga almug nga gindala sa Israel; wala na subong sing may makita nga pareho sadto.10:12 Amo ato… pareho sadto: ukon, Wala na gid sing may makatupong sa kadamuon sang mga kahoy nga almug nga gindala sa Israel; indi na makita subong ang pareho sina kadamo.)
13Ginhatag ni Haring Solomon sa rayna sang Sheba ang bisan ano nga ginpangayo niya, wala labot sang mga regalo nga ginhatag ni Solomon sa iya. Dayon nagpauli ang rayna sa iya lugar upod sang iya mga tinawo.
Ang Manggad ni Solomon
(2 Cro. 9:13-28)
14Kada tuig nagabaton si Solomon sing mga 23 ka tonelada nga bulawan, 15wala labot sa mga buhis nga halin sa mga negosyante, sa tanan nga hari sang Arabia, kag sa mga gobernador sang Israel.
16Nagpahimo si Haring Solomon sang 200 ka dalagko nga mga taming nga ang kada taming nahaklapan sing mga pito10:16 pito: ukon, tatlo kag tunga. ka kilo nga bulawan. 17Nagpahimo man siya sang 300 ka magagmay nga mga taming nga ang kada taming nahaklapan sing mga duha ka kilo nga bulawan. Ginpabutang niya ini tanan didto sa bahin sang palasyo nga ginatawag Kagulangan sang Lebanon.
18Nagpahimo man ang hari sang isa ka dako nga trono nga halin sa mga bangkil sang mga elepante, kag ginhaklapan ini sang puro nga bulawan. 19May anom ka halintang ang trono, kag tipulon ang likod sini. Sa kada kilid sang halambuyan sini may ara nga estatwa sang leon nga nagatindog. 20Kag may ara man nga estatwa sang leon sa kada kilid sang halintang. Dose tanan ka estatwa sang leon sa anom ka halintang. Wala sing may makapareho sini nga trono sa bisan diin nga ginharian. 21Ang tanan nga ilimnan ni Haring Solomon puro bulawan, kag ang tanan nga kagamitan sa bahin sang palasyo nga ginatawag Kagulangan sang Lebanon puro man bulawan. Wala ini ginhimo sa pilak kay gamay lang ang bili sang pilak sang panahon ni Solomon. 22May mga barko man si Solomon nga pangnegosyo10:22 mga barko… pangnegosyo: sa Hebreo, mga barko sang Tarshish. nga nagabiyahe upod sa mga barko ni Hiram. Ini nga mga barko nagapauli isa ka bes sa kada tatlo ka tuig, nga may dala nga mga bulawan, pilak, bangkil sang elepante, kag dalagko kag magagmay nga klase sang mga amo.
23Wala sing bisan sin-o nga hari sa kalibutan nga makatupong sa kaalam kag sa manggad ni Haring Solomon. 24Ang mga tawo sa tanan nga nasyon nagatinguha nga makita si Solomon agod makapamati sila sa kaalam nga ginhatag sang Dios sa iya. 25Kada tuig, ang kada isa nga nagabisita sa iya may dala nga mga regalo—mga butang nga hinimo halin sa pilak kag bulawan, mga bayo, mga armas, mga panakot, mga kabayo, kag mga mula.10:25 mula: sa English, mule. Ini nga sapat kaanggid sa kabayo.
26Nakatipon si Solomon sang 1,400 ka karwahe kag 12,000 ka kabayo. Ginbutang niya ang iban sini sa mga banwa nga bulutangan sang iya mga karwahe, kag ang iban didto sa iya sa Jerusalem. 27Sang panahon nga siya ang hari, ang pilak sa Jerusalem daw pareho lang ka ordinaryo sa mga bato, kag ang kahoy nga sedro daw pareho kabugana sa ordinaryo nga mga kahoy nga sikomoro sa mga bulobukid sa nakatundan.10:27 mga bulobukid sa nakatundan: sa Hebreo, Shefela. 28Ang mga kabayo ni Solomon naghalin pa sa Egipto10:28 Egipto: ukon, Muzur, nga isa ka lugar nga malapit sa Cilicia. kag sa Cilicia.10:28 Cilicia: sa Hebreo, Kue. Ginbakal ini sa Cilicia sang iya mga manugbakal sa husto nga bili. 29Sadto nga tion ang bili sang karwahe nga halin sa Egipto 600 ka bilog nga pilak, kag ang kabayo 150 ka bilog nga pilak. Ginbaligya man ini sang mga tinawo ni Solomon sa tanan nga hari sang mga Hithanon kag sang mga Arameanhon.10:29 Arameanhon: ukon, Syrianhon.
