Wɔhyɛ Yerusalem Gye Ho Nkɔm
1Bere a ɔhene Hesekia tee eyinom no, osunsuan ne ntade mu, na ofuraa atweaatam, na ɔkɔɔ Awurade asɔredan mu. 2Na ɔsomaa Eliakim a ɔhwɛ ahemfi ntotoe so, Sebna, a ɔyɛ ɔkyerɛwfo ne asɔfo akunini a wɔn nyinaa furafura atweaatam, kɔɔ Amos babarima Odiyifo Yesaia nkyɛn. 3Wɔka kyerɛɛ no se, “Sɛnea ɔhene Hesekia ka ni: Saa da yi yɛ ɔhaw, animka ne animguase da. Ayɛ te sɛ nea mmofra awo du so, na ahoɔden a wɔde bɛwo wɔn nni hɔ. 4Nanso ebia Awurade, mo Nyankopɔn ate sɛ Asiria nanmusini no regu Onyankopɔn teasefo no anim ase, na wɔbɛtwe nʼaso wɔ ne nsɛnkeka no ho. Enti bɔ mpae ma yɛn a yɛaka no!”
5Bere a Ɔhene Hesekia mpanyimfo no de ɔhene no nkra brɛɛ Yesaia no, 6Yesaia ka kyerɛɛ wɔn se, “Ka kyerɛ wo wura se, ‘Sɛnea Awurade se ni: Mma abususɛm a Asiriahene asomafo no ka tiaa me no nhaw wo. 7Muntie! Mede honhom bi rebɛhyɛ ne mu, sɛnea ɛbɛyɛ a sɛ ɔte asɛm bi a ɔbɛsan akɔ ne man mu na hɔ na mɛma wɔde afoa akum no.’ ”
8Bere a ɔsahene no tee sɛ Asiriahene afi Lakis no, ɔsan nʼakyi kohuu sɛ ɔhene no ne Libna reko.
9Ankyɛ, ɔhene Sanaherib nyaa nkra se, Tirhaka Etiopiani a ɔyɛ Misraimhene di asraafo anim rebɛko atia no. Bere a ɔtee no, ɔsomaa abɔfo kɔɔ Hesekia nkyɛn de nkra kɔmaa no se, 10“Monka nkyerɛ Yudahene Hesekia se: Mma onyame a wode wo ho ato no so no nnaadaa mo nka se, ‘Wɔremfa Yerusalem mma Asiriahene.’ 11Moate nea Asiria ahemfo ayɛ amanaman no nyinaa. Wɔasɛe wɔn pasaa. Na mo de, wobegye mo ana? 12Anyame a wɔwɔ aman a me nenanom sɛee wɔn no, aman te sɛ, Gosan, Haran, Resef ne Edenfo a na wɔwɔ Talasar no anyame gyee wɔn ana? 13Nsɛm bɛn na ɛtotoo Hamathene ne Arpadhene? Nsɛm bɛn nso na ɛtotoo Sefarwaim, Hena ne Iwa ahemfo?”
Hesekia Mpaebɔ
14Hesekia nsa kaa krataa a abɔfo no de bae no, ɔkenkanee. Afei ɔforo kɔɔ Awurade asɔredan no mu kɔtrɛw mu wɔ Awurade anim. 15Na Hesekia bɔɔ mpae kyerɛɛ Awurade se, 16“Asafo Awurade, Israel Nyankopɔn a wɔasi wo hene wɔ Kerubim ntam. Wo nko ara na woyɛ Onyankopɔn wɔ asase so ahenni nyinaa so. Wo na wobɔɔ ɔsoro ne asase. 17Brɛ wʼaso ase, Awurade, na tie! Bue wʼani, Awurade, na hwɛ. Tie nsɛm a Sanaherib asoma de abɛsopa Onyankopɔn teasefo no.
18“Awurade, ɛyɛ nokware sɛ Asiria ahemfo asɛe aman yi nyinaa, sɛnea nkra no ka no. 19Na wɔatow anyame a wɔwɔ saa aman yi so no agu gya mu, ahyew wɔn, efisɛ wɔnyɛ anyame, na mmom wɔyɛ nnua ne abo a nnipa de wɔn nsa ayɛ. 20Afei Awurade, yɛn Nyankopɔn, gye yɛn fi ne nsam, na ama ahenni a ɛwɔ asase so nyinaa ahu sɛ, wo nko ara, Awurade, ne Onyankopɔn.”
Sanaherib Asehwe
21Na Amos babarima Yesaia de saa nkra yi kɔmaa Hesekia se, “Sɛɛ na Awurade, Israel Nyankopɔn se: Esiane sɛ woabɔ me mpae afa Asiriahene Sanaherib ho nti, 22eyi ne asɛm a Awurade aka atia no:
“Ɔbabeabun Sion sopa wo,
na ɔserew wo.
Ɔbabea Yerusalem di wo ho fɛw,
na ɔwosow ne ti bere a woreguan.
23Hena na wugye di sɛ woyeyaw no, di ne ho fɛw nso?
Hena na womaa wo nne so tiaa no
na wohwɛɛ no ahantan so?
Ɛyɛ Israel ɔkronkronni no!
24Wonam wʼasomafo so
adi Awurade ho fɛw.
Na woaka se,
‘Me nteaseɛnam dodow nti
maforo mmepɔw atenten.
Yiw Lebanon mmepɔw a ɛwoware pa ara no.
Matwitwa ne sida atenten no,
ne nʼapepaw a ɛyɛ fɛ no agu fam.
Madu ne mmepɔw a ɛwɔ akyirikyiri no so,
ne ne kwaeberentuw mu.
25Matutu mmura wɔ ahɔho nsase bebree so
de ne nsu pa no adwudwo me ho.
Mpo, mepaee Misraim nsubɔnten mu
sɛnea mʼakofo betumi atwa!’
26“Na Montee ɛ?
Bere tenten a atwam, na mehyɛ too hɔ.
Bere bi a atwam no na medwenee ho;
afei mama aba mu sɛ,
moadan ɔman a mosɛe nkuropɔn a wɔabɔ
ho ban.
27Wɔn nkurɔfo a tumi afi wɔn nsa no
ho adwiriw wɔn, na animguase aka wɔn.
Wɔte sɛ afuw so nnua,
ne afifide foforo a ɛyɛ mmrɛw.
Wɔte sɛ sare a efifi ɔdan atifi
a ɛhyew ansa na anyin.
28“Nanso minim nea wote
bere a woba ne bere a wokɔ
ne sɛnea wo bo huru tia me.
29Na esiane sɛ wo bo huru tia me
na wʼahantan adu mʼasom nti,
mede me darewa bɛhyɛ wo hwenem,
na mede akwankyerɛ dade ahyɛ wʼanom,
mɛma wo afa ɔkwan a wofaa so bae no so
asan wʼakyi.
30“Eyi na ɛbɛyɛ nsɛnkyerɛnne ama wo, Hesekia:
“Saa afe yi wubedi nea ɛno ankasa fifii.
Afe a ɛto so abien no, wubedi nea efi mu ba.
Nanso afe a ɛto so abiɛsa no de, wo ara dua na twa,
yɛ bobe nturo na di so aba.
31Bio, nkae bi a ofi Yuda fi
begye ntin wɔ fam na wasow aba wɔ soro.
32Na nkae bi befi Yerusalem aba,
na nkae dɔm afi Bepɔw Sion so.
Asafo Awurade pɛ mu na eyi bɛyɛ.
33“Eyi ne asɛm a Awurade ka fa Asiriahene ho:
“Ɔrenhyɛn saa kuropɔn yi mu
na ɔrentow bɛmma wɔ ha.
Ɔremfa nkatabo mmegyina kuropɔn no akyi
na ɔrensi pie ntua nʼano.
34Ɔhene no kwan a ɔfaa so bae no ara so na ɔbɛsan afa akɔ nʼankasa man mu.”
Awurade ka se,
“Ɔrenwura saa kurow yi mu.
35Esiane mʼankasa mʼanuonyam ne mʼakoa Dawid nti,
mɛbɔ ho ban.”
36Afei Awurade bɔfo fii adi na okunkum asraafo mpem ɔha aduɔwɔtwe anum wɔ Asiria nsraban mu. Bere a nnipa no sɔree anɔpa no, wohuu sɛ amu gugu baabiara! 37Enti Asiriahene Sanaherib pɔn nʼakofo. Ɔsan kɔɔ Ninewe kɔtenaa hɔ.
38Da bi a na ɔresɔre ne nyame Nisrok wɔ abosonnan mu no, ne mma mmarima baanu, Adramelek ne Sareser de afoa kokum no, na woguan kɔɔ Ararat asase so. Na ne babarima Esarhadon bedii nʼade sɛ Asiriahene.
Nagpalaygay si Haring Hezekia kay Isaias
(2 Har. 19:1-7)
1Sang pagkabati ni Haring Hezekia sa ginbalita sa iya, gin-gisi niya ang iya bayo kag nagsuksok sang sako sa pagpakita sang iya pagpangasubo, kag nagkadto siya sa templo sang Ginoo. 2Ginpakadto niya kay Isaias nga anak ni Amoz sila ni Eliakim nga administrador sang palasyo, si Shebna nga sekretaryo, kag ang mga nagapangulo nga mga pari. Tanan sila nagasuksok sang sako.
3Pag-abot nila kay Isaias, nagsiling sila sa iya, “Amo ini ang ginasiling ni Hezekia: Nagaantos kita sa sini nga tion; ginasilutan37:3 ginasilutan: ukon, ginainsultuhan. kag ginapakahuy-an kita. Pareho kita sa manugbata nga wala na sing kusog sa pagbun-a sang iya bata. 4Ginsugo sang hari sang Asiria ang iya kumander sa pagyaguta sa buhi nga Dios. Basi pa lang talupangdon sang Ginoo nga imo Dios ang ginsiling sang kumander kag silutan siya sa iya mga ginhambal. Gani magpangamuyo ka para sa aton nga nagkalabilin.”
5Pagkatapos hambal sang mga opisyal nga ginpadala ni Haring Hezekia, 6nagsiling si Isaias sa ila, “Hambali ninyo ang inyo agalon nga si Haring Hezekia nga amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Indi ka magkahadlok sa imo nabatian nga pagyaguta sa akon sang mga bata-bata sang hari sang Asiria. 7Pamati! Patalangon ko37:7 Patalangon ko: sa literal, Pasudlan ko sang espiritu. ang hari sang Asiria. Makabati siya sang balita nga makapabalik sa iya sa iya nasyon. Kag didto ipapatay ko siya paagi sa espada.”
Nagpamahog Liwat ang Asiria
(2 Har. 19:8-19)
8Karon, sang mabatian sang kumander sang mga soldado sang Asiria nga naghalin na sa Lakish ang ila hari kag nagpakig-away sa Libna, nagkadto siya didto. 9Nabalitaan ni Haring Senakerib sang Asiria nga si Haring Tirhaka sang Etiopia37:9 Etiopia: sa Hebreo, Cush. nagapadulong sa pagpakig-away sa iya. Pagkabati niya sini, nagpadala siya sang mga mensahero kay Hezekia sa pagsiling sini: 10“Indi ka magpatunto sa dios nga imo ginasaligan kon magsiling siya, ‘Ang Jerusalem indi pag-itugyan sa kamot sang hari sang Asiria.’ 11Pamati! Ikaw mismo ang nakabati kon ano ang ginhimo sang mga hari sang Asiria sa halos tanan nga nasyon. Ginlaglag nila sila sing bug-os. Kag ikaw, nagahunahuna ka bala nga makaluwas ka? 12Ginpanglaglag sang akon mga katigulangan ang mga banwa sang Gozan, Haran, Rezef, kag ang katawhan sang Eden nga ara sa Telasar. Naluwas bala sila sang ila mga dios? 13May nahimo bala ang mga hari sang Hamat, Arpad, Sefarvaim, Hena, kag Iva.”
Ang Pangamuyo ni Hezekia
14Pagkatapos basa ni Hezekia sa sulat nga ginhatag sa iya sang mga mensahero, nagkadto siya sa templo sang Ginoo kag ginhumlad ang sulat sa presensya sang Ginoo. 15Dayon nagpangamuyo siya, 16“Ginoo nga Makagagahom, Dios sang Israel nga nagapungko sa trono sa tunga-tunga sang mga kerubin, ikaw lang ang Dios nga nagadumala sa tanan nga ginharian diri sa kalibutan. Ginhimo mo ang kalangitan kag ang kalibutan. 17Ginoo, pamatii kag tan-awa ang nagakalatabo. Pamatii ang tanan nga ginsiling ni Senakerib sa pagyaguta sa imo, O buhi nga Dios. 18Matuod, Ginoo, nga ginpanglaglag sang mga hari sang Asiria ang madamo nga mga nasyon, 19pati ang ila sini mga dios-dios paagi sa paghaboy sini sa kalayo. Kay indi ini matuod nga mga dios kundi mga bato lang kag mga kahoy nga ginhimo sang tawo. 20Gani karon, Ginoo nga amon Dios, luwasa kami sa kamot sang Asiria, agod ang tanan nga ginharian diri sa kalibutan makahibalo nga ikaw lang, Ginoo, ang Dios.”
Ang Pagkalaglag ni Haring Senakerib sang Asiria
(2 Har. 19:20-37)
21Dayon nagpadala si Isaias nga anak ni Amoz sang sini nga mensahi kay Hezekia: Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: Tungod kay nagpangamuyo ka parte kay Haring Senakerib sang Asiria, 22amo ini ang ginasiling sang Ginoo kontra sa iya: “Ginakadlawan kag ginatamay ka sang mga pumuluyo sang Zion,37:22 mga pumuluyo sang Zion: sa literal, birhen nga anak nga babayi sang Zion. ang siyudad sang Jerusalem. Nagalungo-lungo sila sa pagyaguta sa imo samtang nagapalagyo ka. 23Sin-o bala ang imo gin-insulto kag ginpasipalahan? Sin-o bala ang ginpataasan mo sang imo tingog kag ginpabugalan? Indi bala ako, ang Balaan nga Dios sang Israel? 24Paagi sa imo mga alagad, ginyaguta mo ako. Nagsiling ka pa, ‘Paagi sa akon madamo nga mga karwahe nasaka ko ang mataas nga mga bukid, ang putokputokan sang mga bukid sang Lebanon. Ginpangtapas ko ang iya pinakamataas nga sedro kag pinakamaayo nga sipres.37:24 sedro… sipres: mga klase ini sang mga kahoy. Nakaabot ako sa putokputokan sini nga may madabong nga kakahuyan. 25Nagpakutkot ako sang mga bubon sa iban nga mga lugar,37:25 sa iban nga mga lugar: Ara ini sa Dead Sea Scrolls, pero wala sa Masoretic Text. kag nag-inom halin sa sini nga mga bubon. Sa akon nga pag-agi, nagmala ang mga sapa sa Egipto.’
26“Matuod nga ginpangguba mo ang napaderan nga mga banwa. Pero wala ka bala nakahibalo nga madugay ko na ini nga ginpat-od? Dugay ko na ini nga ginplano nga matabo, kag karon ginatuman ko na ini. 27Ang mga pumuluyo sang mga banwa nga ginpangguba mo nadulaan sang kusog; nahadlok sila kag nahuy-an. Pareho sila sa mga hilamon sa latagon nga dali lang malaya ukon sa mga hilamon nga nagatubo sa atop sang balay, nga sang pag-ulhot nalaya dayon.
28“Pero nahibaluan ko ang tanan parte sa imo, kon diin ka nagatiner, ukon diin ka nagahalin ukon nagakadto, kag kon ano ang imo kaakig sa akon. 29Tungod kay nabatian ko ang imo kaakig sa akon kag ang imo pagpabugal, kaw-itan ko ang imo ilong kag busalan ang imo baba, kag guyuron pabalik sa imo ginhalinan, sa dalan nga imo gin-agyan.”
30Dayon nagsiling si Isaias kay Hezekia, “Amo ini ang tanda nga proteksyunan sang Ginoo ang Jerusalem sa mga taga-Asiria: Karon nga tuig ang inyo kaunon amo ang mga bunga sang mga tanom nga nagtubo lang, kag sa sunod nga tuig amo ang mga bunga sang mga tanom nga nagtubo sa gintubuan man sadto. Pero sa ikatatlo nga tuig makatanom na kamo sang uyas kag makaani. Makatanom man kamo sang mga ubas kag makakaon sang bunga sini. 31Sa liwat, ang mga nagkalabilin nga buhi sa Juda magauswag pareho sa tanom nga nagapanggamot sing madalom kag nagapamunga. 32Kay may magakalabilin nga buhi nga magalalapta halin sa Jerusalem, sa Bukid sang Zion. Siguraduhon gid sang Ginoo nga Makagagahom nga matuman ini.
33“Amo ini ang ginasiling sang Ginoo parte sa hari sang Asiria: Indi siya makasulod sa siyudad sang Jerusalem ukon makapana sini. Indi siya makapalapit nga may taming ukon makapalibot sa mga pader sang siyudad sa pagkibon sini. 34Magabalik siya sa iya ginhalinan, sa dalan nga iya gin-agyan. Ako, ang Ginoo, nagasiling nga indi gid siya makasulod sa sini nga siyudad. 35Protektaran kag luwason ko ini nga siyudad para sa akon kadungganan kag tungod sa akon promisa kay David nga akon alagad.”
36Dayon nagkadto ang anghel sang Ginoo sa kampo sang mga taga-Asiria kag ginpatay niya ang 185,000 ka soldado. Pagkaaga, pagbugtaw sang mga nagkalabilin nga buhi, nakita nila ang madamo nga mga bangkay. 37Tungod sini, nagpauli si Senakerib sa Nineve kag didto nagtiner.
38Isa ka adlaw, samtang nagasimba si Senakerib sa templo sang iya dios nga si Nisroc, ginpatay siya paagi sa espada sang iya duha ka anak nga lalaki nga sila ni Adramelec kag Sharezer, kag dayon nagpalagyo sila sa Ararat. Ang isa niya ka anak nga si Esarhadon amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
