1Sɛnea sukyerɛmma te ahuhurubere anaasɛ osu wɔ otwabere no,
saa ara na anuonyam mfata ɔkwasea.
2Sɛnea apatuprɛw tu anaasɛ asomfena tu dannan ne ho no,
saa ara na nnuabɔ hunu nsi hwee.
3Ɔkafo abaa wɔ hɔ ma ɔpɔnkɔ, nnareka wɔ hɔ ma afurum,
na abaa wɔ hɔ ma nkwaseafo akyi.
4Nhwɛ ɔkwasea agyimisɛm so mma no mmuae,
anyɛ saa a wo nso bɛyɛ sɛ ɔno.
5Gyina ɔkwasea agyimisɛm so ma no mmuae,
anyɛ saa a ɛbɛyɛ no sɛ onim nyansa.
6Sɛ wode nkra bi soma ɔkwasea a,
ɛte sɛ wutwitwa wʼankasa wʼanan anaasɛ wonom awuduru.
7Apakye nan a awu na ɛsensɛn hɔ no,
yɛ mmebusɛm a ɛda ɔkwasea ano.
8Ɔbo a wɔakyekyere afam ahwimmo so
te sɛ anuonyam a wɔde ama ɔkwasea.
9Nsɔe dua a ɔkɔwensani kita no
te sɛ mmebusɛm a ɛda ɔkwasea ano.
10Nea ɔbɔ ɔkwasea anaa obi hunu paa no
te sɛ agyantowni a opira nnipa kwa.
11Sɛnea ɔkraman san kɔ ne fe ho no,
saa ara na ɔkwasea ti nʼagyimisɛm mu.
12Wuhu obi a ɔyɛ onyansafo wɔ nʼankasa ani so ana?
Anidaso pii wɔ ɔkwasea mu sen no.
13Ɔkwadwofo ka se, “Gyata wɔ ɔkwan no mu,
gyatakeka nenam mmɔnten no so!”
14Sɛnea ɔpon di akɔneaba wɔ ne mpontare so no,
saa ara na ɔkwadwofo twa ne ho wɔ ne mpa so.
15Ɔkwadwofo de ne nsa si aduan mu,
na ɛyɛ no anihaw sɛ obeyi akɔ nʼano.
16Ɔkwadwofo yɛ onyansafo wɔ ɔno ankasa ani so
sen nnipa baason a wodwen asɛm ho na wɔabua.
17Obi a oso ɔkraman aso twe no no
te sɛ obi a ɔretwa mu na ɔde ne ho kɔfra ntɔkwaw a ɛmfa ne ho mu.
18Ɔbɔdamfo a ɔtotow atuo
anaa agyanwerɛmfo no
19te sɛ obi a, ɔdaadaa ne yɔnko
na ɔka se, “Na mede redi agoru!”
20Nnyansin hi a ogya dum;
nseku nni hɔ a ntɔkwaw to twa.
21Sɛnea gyabiriw dan nnyansramma na nnyina dan ogya no,
saa ara na ɔtɔkwapɛfo hyɛ ntɔkwaw mu takramugya.
22Osekuni ano asɛm te sɛ aduan a ɛyɛ dɛ;
ɛhyɛnhyɛn onipa akwaa mu nyinaa.
23Sɛnea ama kata asankagow ho no
saa ara na tɛkrɛmadɛ kata amumɔyɛ koma so.
24Onipa bɔne kasa te sɛ nea oye,
nanso nnaadaa ahyɛ ne koma ma.
25Ɛwɔ mu sɛ ne kasa yɛ dɛ de, nanso nnye no nni,
efisɛ abususɛm ason ahyɛ ne koma ma.
26Ebia nnaadaa bɛkata nʼadwemmɔne so,
nanso nʼamumɔyɛsɛm bɛda adi wɔ bagua mu.
27Sɛ onipa tu amoa a, ɔbɛtɔ mu;
sɛ onipa pirew ɔbo a, ɛbɛsan aba no so.
28Atoro tɛkrɛma kyi wɔn a ogu wɔn ho fi,
na adɛfɛdɛfɛ ano de ɔsɛe ba.
1Maingon nga dili angay nga mag-snow kon ting-init o mag-ulan kon ting-ani, dili usab angay nga dayegon ang usa ka tawong buang-buang.
2Ang tunglo dili modulot kanimo kon wala kay sala. Sama kini sa nagalupad nga langgam nga molabay lang ug dili motugpa.
3Kinahanglang witkan ang kabayo ug busalan ang asno aron mosunod. Mao usab ang buang-buang, kinahanglang silotan aron motuman.
4Ayawg tugbangi ang mga binuang sa usa ka tawong buang-buang, kay basig mapareho ka usab kaniya. 5Apan usahay maayo usab kon tubagon mo siya, aron mahibaloan niya nga dili siya maalamon sama sa iyang gituohan.
6Kon ang buang-buang maoy imong sugoon sa pagdalag mensahe, sama rag giputol mo ang imong mga tiil; nangita ka lag kasakit.
7Walay pulos ang panultihon nga ginasulti sa mga buang-buang, sama kini sa tiil sa usa ka tawong bakol.
8Tinonto kon ihigot mo sa tirador ang bato nga imong ibala; mao usab kon pasidunggan mo ang buang-buang.
9Ang panultihon nga ginasulti sa mga buang-buang makapasakit sama sa tunokon nga kahoy nga giwara-wara sa hubog.
10Ang tawo nga mohatag ug trabaho sa usa ka buang-buang o ni bisan kinsa lang nga molabay, sama sa usa ka mamamana nga nagpataka lag pamana.
11Maingon nga kan-on pagbalik sa iro ang iyang suka, utrohon ra gihapon sa buang-buang ang iyang kabuang.
12May paglaom pa alang sa tawong buang-buang kaysa tawong naghunahuna nga kunohay maalamon siya.
13Ang tawong tapolan dili mogawas sa balay kay kuno may liyon sa gawas.
14Ang tawong tapolan magbalibali lag higda diha sa iyang katre sama sa pultahan nga magliso-liso diha sa iyang bisagra.
15May mga tawo nga labihan kaayo katapolan nga bisan lag mokaon tapolan pa.
16Nagtuo ang tawong tapolan nga mas maalamon pa siya kaysa pito ka tawong maayong mangatarungan.
17Makuyaw ang pag-apil-apil sa away sa uban; sama kini kakuyaw sa pagbira sa dalunggan sa usa ka iro.
18-19Ang tawong mangilad sa iyang isigka-tawo, ug unya moingon siya nga nagsiniaw ra siya, sama siya sa usa ka katok nga nagatira ug makamatay nga nagadilaab nga pana.
20Maingon nga mapalong ang kalayo kon wala nay sugnod, maundang usab ang away kon wala nay tabi-tabi.
21Maingon nga ang uling makapabaga, ug ang sugnod mopadilaab sa kalayo, ang tawong palaaway makapasugod usab ug kasamok.
22Ang tabi-tabi daw sama sa pagkaon nga lami usapon ug tunlon.
23Kon ang maanindot mong mga pulong may nagpahiping daotan, nahisama ka sa kolon nga gihaklapan lang ug plata.26:23 gihaklapan… plata: o, gisilakan.
24Ang kaaway magpakaaron-ingnon nga maayo, apan sa iyang kasingkasing anaa ang pagpanglimbong. 25Bisan ug maayo siyang manulti, ayaw pagtuo kaniya, kay puno sa kadaotan ang iyang hunahuna. 26Magpakaaron-ingnon siya aron matabonan ang iyang kasuko, apan ang iyang pagkadaotan mabutyag ra gihapon sa kadaghanan.
27Kon magkalot ka ug bangag aron mahulog ang uban, maunay ka niini. Kon magpaligid ka ug bato aron maligiran ang uban, ikaw ang maligiran niini.
28Ang tawong bakakon nasilag sa mga tawo nga iyang gibiktima, ug ang tawong ulog-ulogan magdalag kadaot.
