Paulo Kɔ Roma
1Wosii gyinae wiee sɛ yɛnkɔ Italia no, wɔde Paulo ne nneduafo bi hyɛɛ Yulio a ɔyɛ Roma asraafo panyin no nsa. 2Yɛkɔtenaa hyɛn bi a ɛrekɔ Asia fam no mu wɔ Adramitio. Na Makedoniani Aristarko a ofi Tesalonika no ka yɛn ho.
3Ade kyee no, yekoduu Sidon. Yulio yɛɛ Paulo adɔe ma ɔkɔsraa ne nnamfo ma wɔmaa no nneɛma a ɛho hia no. 4Esiane sɛ yetuu wɔ hɔ no na mframa bɔ hyia yɛn no nti yɛka kɔɔ Kipro nifa fam. 5Yɛnam po so kɔfaa Kilikia ne Pamfilia koduu Mira a ɛwɔ Likia mantam mu no mu. 6Ɛhɔ na asraafo panyin no huu hyɛn bi a efi Aleksandria rekɔ Italia. Enti ɔde yɛn kɔtenaa mu. 7Hyɛn no kɔɔ brɛoo enti yedii nna wɔ po no so. Yɛbrɛɛ ansa na yɛredu Knido. Esiane sɛ na mframa bɔ hyia yɛn no nti, yɛfaa Salmoni hyɛngyinabea ka kɔɔ Kreta nifa fam. 8Yɛka kɔɔ mpoano nkakrankakra kosii sɛ yɛde ɔbrɛ beduu baabi a wɔfrɛ hɔ Hyɛn Agyinae a ɛbɛn kurow Lasea.
9Na yɛasɛe mmere pii, na saa bere no nso po no sofa yɛ hu efisɛ na ɛyɛ Mpata Da akyi. Paulo tuu wɔn fo se, 10“Anuanom, mihu sɛ, sɛ yɛtoa yɛn akwantu yi so a, yebehu amane ama ebia hyɛn no abɔ ama emu nneɛma asɛe ama nnipa ahwere wɔn nkwa.” 11Nanso asraafo panyin no antie fo a Paulo tuu wɔn no, na mmom otiee nsɛm a hyɛnkafo no ne hyɛn no wura kae no. 12Esiane sɛ na hyɛngyinabea hɔ nye mma sɛ wɔbɛtena hɔ awɔwbere mu no nti nnipa no bebree pɛe sɛ, sɛ ebetumi a anka hyɛn no betu afi hɔ akɔ Foinike. Foinike yɛ hyɛngyinabea a ɛwɔ Kreta a ɛda atifi ne anafo ntam wɔ Atɔe fam. Ɛyɛ baabi a wobetumi atena hɔ awɔwbere mu.
Po So Mframa A Ɛyɛ Den No
13Mframa a ano nyɛ den bɔ fii anafo fam no, nnipa no susuw sɛ wobetumi atoa wɔn akwantu no so sɛnea wɔahyehyɛ no. Enti wotuu sɛkyɛ no de hyɛn no faa Kreta mpoano. 14Ankyɛ koraa na mframa kɛse bi a wɔfrɛ no “Apueitifi Mframa” bɔ fii supɔw no so. 15Mframa no bɔ bunkam faa yɛn hyɛn no so twee no kɔɔ po no mu. Yɛbɔɔ mmɔden sɛ yɛbɛdan hyɛn no ani na anyɛ yiye no, yegyae maa mframa no twee no kɔe. 16Yeduu supɔw ketewa bi a wɔfrɛ no Klauda ho a na ɛhɔ mframa ano nyɛ den mpo no, yɛbrɛɛ ansa na yɛretumi atwe hyɛn no korow a ɛsɛn akyi no aba mu. 17Hyɛn no mu nnwumayɛfo no maa so baa hyɛn no mu bɛkyekyeree no denneennen. Esiane sɛ na wosuro sɛ wɔbɛkɔ akɔka nwea mu nti, woyiyii hyɛn dua no so ntama maa mframa no bɔɔ hyɛn no kɔɔ baabiara a ɛpɛ. 18Mframahweam no kɔɔ so bɔe; ɛno nti ade kyee no woyiyii hyɛn no mu nneɛma no bi tow guu po no mu. 19Ne nnansa so no, wɔsesaw hyɛn no ho nneɛma no bi tow gui. 20Nna bebree twaa mu a na yenhu owia anaa nsoromma a na mframahweam no gu so retu. Eyi maa yɛn anidaso nyinaa sae.
Paulo Kyekye Wɔn Werɛ
21Nna bebree twaa mu a na obiara nnidi no, Paulo ka kyerɛɛ wɔn se, “Anuanom, sɛ mutiee me na yɛantu amfi Kreta a anka ɛnyɛ ɛne yɛn amanehunu yi. 22Nanso momma mo bo ntɔ mo yam, efisɛ mo mu biara renwu na mmom, hyɛn no na ɛbɛbɔ. 23Nnɛra anadwo, Onyankopɔn a mesom no no bɔfo baa me nkyɛn 24bɛka kyerɛɛ me se, ‘Paulo, nsuro! Nea ɛbɛyɛ biara wubedu Kaesare anim ama wɔadi wʼasɛm. Wɔn a wɔka wo ho yi nso, Onyankopɔn adom nti, biribiara renyɛ wɔn.’ 25Anuanom, momma mo bo ntɔ mo yam, efisɛ migye Onyankopɔn di na asɛm a waka akyerɛ me no bɛba mu pɛpɛɛpɛ. 26Nanso nea ɛbɛyɛ biara no hyɛn no bɛbɔ wɔ supɔw bi mpoano.”
Hyɛn No Bɔ
27Ne nnaawɔtwe abien anadwo no a na mframahweam no nti hyɛn no redi akɔneaba wɔ Adria po so no, ɔdasu mu na hyɛn no mu adwumayɛfo huu sɛ yɛrebɛn asase. 28Wɔtoo susuhama huu sɛ asu no mu tenten yɛ anammɔn ɔha ne aduonu. Ɛyɛɛ kakra a wosusuw bio no, wohuu sɛ ɛyɛ anammɔn aduɔkron. 29Esiane sɛ na wosuro sɛ anyɛ a hyɛn no bɛpem ɔbotan bi nti wɔtoo sɛkyɛ anan wɔ hyɛn no akyi twɛn kosii adekyee. 30Hyɛn no mu nnwumayɛfo pɛɛ sɛ woguan. Enti wogyaw hyɛn no korow no sii po no ani boapa yɛɛ sɛnea wɔrekɔto sɛkyɛ wɔ hyɛn no anim. 31Paulo ka kyerɛɛ asraafo panyin no ne asraafo a wɔka ne ho no se, “Sɛ hyɛn yi mu nnwumayɛfo no guan a, mubewuwu.” 32Eyi nti asraafo no twaa hama a ɛkyekye hyɛn no korow no mu no ma ɛkɔe.
33Ade reyɛ akye no, Paulo srɛɛ wɔn nyinaa se wonnidi. Nea ɔkae ne sɛ, “Nnaawɔtwe abien ni, mo mu biara mfaa aduan nkaa nʼano. 34Mesrɛ mo, obiara nnidi sɛnea ɛbɛyɛ a, mubenya ahoɔden. Biribiara renyɛ obiara.” 35Paulo kasa wiei no, ɔfaa brodo bɔɔ mpae daa Onyankopɔn ase wɔ wɔn nyinaa anim na obuu bi dii. 36Amono mu hɔ ara wɔn nyinaa bo tɔɔ wɔn yam ma wofii ase didii. 37Nnipa a na yɛwɔ hyɛn no mu no dodow yɛ ahannu ne aduɔson asia. 38Obiara didi mee no, hyɛn no mu nnwumayɛfo no tow aburow a ɛwɔ hyɛn no mu no guu po no mu maa hyɛn no mu yɛɛ hare.
39Ade kyee no, hyɛn no mu nnwumayɛfo no anhu sɛ wɔadu mpoano. Wohuu faako a po no adidi akɔ asase no mu a nsu taa hɔ. Enti wɔyɛɛ wɔn adwene sɛ wɔbɛka hyɛn no akɔ hɔ ama akɔka. 40Ɛno nti wotwitwaa hyɛn no sɛkyɛ ahama no mu maa sɛkyɛ no guu po mu. Afei wɔsansan hama a ekura akwankyerɛde no mu na afei wosii ntama a ɛwɔ hyɛn no anim no sɛnea ɛbɛyɛ a mframa betumi abɔ hyɛn no akɔ mpoano. 41Nanso ɛhyɛn no kɔpem nweatam bi ma ɛkae. Hyɛn no anim kaa denneennen na asorɔkye a na ɛrebɔ no maa akyi no nso bubui.
42Asraafo no yɛɛ wɔn adwene sɛ wobekunkum nneduafo no27.42 Sɛ odeduani bi guan a, wɔde ne sohwɛfo no nkwa si nʼanan mu. Enti na asraafo no nnyaagyaa wɔn ho na amma odeduani bi anguan. nyinaa sɛnea ɛbɛyɛ a, obiara rennya kwan nguan. 43Nanso esiane sɛ na asraafo panyin no pɛ sɛ ogye Paulo nkwa no nti wamma wɔn ho kwan. Mmom, ɔhyɛɛ sɛ wɔn a wobetumi aguare no mfi ase nguare nkɔ mpoano. 44Wɔn a wɔaka no nso ntetare mmerɛte ne nnua asinasin a abubu fi hyɛn no mu no so nkɔ mpoano. Saa ɔkwan yi so na yɛnam beduu mpoano nohɔ dwoodwoo.
Ang Pagbiyahe ni Pablo Pakadto sa Roma
1Pagkatapos nga nakadesisyon sila nga palargahon kami pa-Italia, gin-intrigar nila si Pablo kag ang iban pa gid nga mga priso kay Julius. Si Julius nga ini kapitan sang Romanhon nga mga soldado nga kon tawgon “Batalyon sang Emperador.” 2Karon, didto sa Cesarea may isa ka sakayan nga halin sa Adramitium nga manuglarga pakadto sa mga pier sa probinsya sang Asia. Amo ang amon ginsakyan. Nag-upod sa amon si Aristarcus nga taga-Tesalonica nga sakop sang Macedonia. 3Sang madason nga adlaw, nagdungka kami sa Sidon. Maayo ang pagtratar ni Julius kay Pablo. Gintugutan niya si Pablo nga magbisita sa iya mga abyan didto agod mabuligan siya sa iya mga kinahanglanon. 4Paghalin namon sa Sidon, nagpanakayon kami sa pihak sang isla sang Cyprus nga lipod sa hangin, tungod kay ang hangin nagasugata sa amon. 5Gintabok namon ang dagat nga nagaatubang sa Cilicia kag Pamfilia, kag nagdungka kami sa Myra nga sakop sang Lycia. 6Nakakita didto ang kapitan nga si Julius sang isa ka sakayan nga halin sa Alexandria nga makadto sa Italia, gani ginpasaylo niya kami didto.
7Sa sulod sang pila ka adlaw, mahinay ang amon pagpanakayon, kag ginbudlayan gid kami hasta nakalambot kami malapit sa Cnidus. Tungod nga sugata gid ang hangin, indi kami makaderetso sa amon kaladtuan. Gani nagpanakayon kami sa pihak sang isla sang Crete nga lipod sa hangin, kag didto kami nag-agi malapit sa Salmone. 8Nagpangalihid lang kami, pero ginbudlayan gid kami antes nakaabot sa lugar nga ginatawag “Maayo nga mga Dulungkaan.” Malapit ini sa banwa sang Lasea.
9Nagdugay kami didto hasta naabtan kami sang tiyempo nga delikado ang pagpanakayon, kay nakaligad na ang Adlaw sang Pagpuasa27:9 Adlaw sang Pagpuasa: ginatawag man nga “Yom Kippur” ukon “Day of Atonement.” Pagkaligad sini nga hilikuton, tigmaladlos na. nga palatandaan nga tigmaladlos na. Gani nagsiling si Pablo sa amon mga kaupod, 10“Ginabanta ko nga delikado na kon magderetso kita, kag indi lang ang mga karga kag ang sakayan ang madula kundi basi pati ang aton kabuhi.” 11Pero mas dako ang pagsalig sang kapitan sang mga soldado sa hambal sang kapitan sang sakayan kag sang tag-iya sini sang sa paandam ni Pablo. 12Kag tungod nga ang dungkaan didto indi maayo nga palalipdan sa mabaskog nga hangin, kalabanan sang amon mga kaupod nagkomporme nga magbiyahe, sa tuyo nga basi pa makalambot kami sa Fenix kag didto magtiner samtang tigmaladlos pa. Kay ang Fenix isa ka dulungkaan sa Crete nga may maayo nga pulunduhan kon tigmaladlos.
Ang Unos sa Lawod
13Naghinay-hinay ang hangin halin sa bagatnan, kag naghunahuna ang amon mga kaupod nga puwede na kami makabiyahe. Gani ginbatak nila ang angkla kag nagpanakayon kami nga nagapangalihid sa isla sang Crete. 14Sa wala madugay, nagbaskog ang hangin halin sa aminhan, nga halin sa takas sang isla sang Crete. 15Pag-abot sang mabaskog nga hangin sa amon, indi na kami makaabante, gani nagpaanod na lang kami kon diin kami dal-on sang hangin. 16Sang sa bagatnan na kami dampi sang gamay nga isla sang Cauda, nakapalipod-lipod kami sing diutay. Bisan nabudlayan kami, nabatak pa namon ang boti27:16 boti: sa English, small boat. agod indi maano. 17Sang nabatak na ang boti, gin-gaid ini sing hugot sa sakayan. Kag tungod nga nahadlok sila nga mabara ang sakayan sa pasil malapit sa Libya27:17 Libya: sa Griego, Syrtis., ginpapanaog nila ang layag kag nagpaanod. 18Sige pa gid ang mabaskog nga bagyo, gani sang madason nga adlaw, nagsugod sila pamilak sa dagat sang mga kargaminto. 19Sang madason pa gid nga adlaw, ang mga kagamitan na mismo sang sakayan ang ila ginpamilak. 20Sa sulod sang pila ka adlaw wala magpakita ang adlaw kag mga bituon kag sige pa gid ang bagyo. Sang ulihi nadulaan na kami sang paglaom nga maluwas pa.
21Pila na ka adlaw nga ang mga tawo wala gid makakaon, gani nagsiling si Pablo sa ila, “Mga abyan, kon nagpati lang kamo sa akon nga indi kita dapat maghalin sa Crete, wala kuntani matabo ini nga mga kabudlayan kag mga kapierdihan. 22Pero karon nagapangabay ako sa inyo nga magpakaisog kamo tungod nga wala sing may mapatay sa aton. Ang sakayan lang ang maguba. 23Kay kagab-i ang Dios nga nagapanag-iya sa akon kag akon ginaalagad nagpasugo sang anghel diri sa akon. 24Nagsiling siya, ‘Pablo, indi ka magkahadlok. Dapat ka mag-atubang sa Emperador didto sa Roma. Kag sa kaluoy sang Dios ang tanan mo nga upod diri sa sakayan maluwas tungod sa imo.’ 25Gani mga abyan, indi na kamo magkahadlok, kay nagasalig ako sa Dios nga matuman ang iya ginhambal sa akon. 26Pero idagsa kita sa isa ka isla.”
27Ika-14 na nga gab-i nga gin-anod kami sang bagyo sa Dagat sang Mediteraneo, kag sang mga tungang gab-i na, ginbulubanta sang mga tripulante nga malapit na kami sa higad. 28Gani gintungkad nila ang dagat kag nasapwan nila nga mga 20 ka dupa ang iya kadalumon. Dugay-dugay gintungkad liwat nila kag mga 15 na lang ka dupa. 29Kag tungod nga nahadlok sila nga makabunggo kami sa mga bato, ginpunduhan nila sang apat ka angkla ang ulin sang sakayan.27:29 ulin sang sakayan: sa iban nga Bisaya, buli sang sakayan. Kag nagpangamuyo sila nga mag-aga na. 30Gusto kuntani sang mga tripulante nga magpalagyo sa sakayan. Gani ginpapanaog nila ang boti sa dagat nga nagapakuno-kuno nga magahulog lang sila sang mga angkla sa dulong.27:30 dulong: sa iban nga Bisaya, prowa. 31Pero nagsiling si Pablo sa kapitan kag sa mga soldado, “Kon maghalin ang mga tripulante sa sakayan indi kamo makaluwas.” 32Gani gin-utod sang mga soldado ang mga kalat nga higot sang boti kag ginpabay-an na lang nila nga maanod ang boti.
33Sang kaagahon na, ginpilit sila tanan ni Pablo nga magkaon. Nagsiling siya, “Duha na ka semana ang inyo paghulat-hulat nga maglampuwas ang bagyo, kag wala gid kamo nakakaon. 34Gani magkaon kamo anay agod magbaskog kamo, kay wala gid sing may mapatay sa inyo bisan isa.” 35Sang makahambal sini si Pablo, nagkuha siya sang tinapay, kag sa atubangan sang tanan nagpasalamat siya sa Dios. Dayon ginpamihak-pihak niya ang tinapay kag nagkaon. 36Nabuhi ang ila paglaom kag nagkaon sila tanan. 37(276 kami tanan nga nagsakay didto sa sakayan.) 38Sang nakakaon ang tanan kag nabusog na, ginpanghulog nila sa dagat ang ila mga dala nga uyas agod magmag-an ang sakayan.
Pagkaguba sang Sakayan
39Pagkaaga, wala nahibaluan sang mga tripulante kon diin na kami nga isla, pero may nakita sila nga isa ka tinagong dagat nga may baybayon, gani nagsugtanay sila nga didto nila ipabara ang sakayan. 40Gani ginpang-utod nila ang mga kalat nga nahigot sa mga angkla. Ginpanghubad man nila ang mga kalat nga nahigot sa timon. Dayon, ginbatak nila ang layag sa dulong agod paliron sila pabaybayon. 41Pero sang ulihi, nakabunggo ang sakayan sa pasil kag nabara, kay nag-ungot ang iya dulong. Ang ulin amat-amat nga nawasak tungod sang mabaskog nga mga balod nga nagadapya.
42Pamatyon na kuntani sang mga soldado ang tanan nga priso agod indi sila makalangoy pahigad kag makapalagyo. 43Pero ginpunggan sila sang ila kapitan tungod nga gusto niya nga luwason si Pablo. Nagmando siya nga maglumpat una ang tanan nga makahibalo maglangoy, kag magpahigad. 44Ang indi makahibalo, magsunod lang nga nagakapyot sa mga tabla kag sa mga parte sang sakayan nga nagalutaw. Amo ato ang amon ginhimo, kag tanan kami nakalambot sa baybayon kag wala maano.
