Usia Di Yudahene
1Yuda manfo de Amasia babarima Usia a na wadi mfe dunsia tenaa ahengua so sɛ wɔn hene foforo. 2Usia agya wu akyi no, ɔsan kyekyeree Elot kurow no, na ɔdan maa Yuda. 3Usia dii ade no, na wadi mfirihyia dunsia, na odii hene wɔ Yerusalem mfirihyia aduonum abien. Na ne na a ofi Yerusalem no din de Yeholia. 4Na ɔteɛ wɔ Awurade ani so, sɛnea nʼagya Amasia teɛ no. 5Sakaria bere so no, Usia hwehwɛɛ Onyankopɔn akyi kwan, efisɛ ɔkaa Onyankopɔn suro ho nsɛm kyerɛɛ no. Na esiane sɛ ɔhene no hwehwɛɛ Onyankopɔn akyi kwan no nti, Onyankopɔn maa no nkɔso.
6Otuu Filistifo so sa, na obubuu Gat, Yabne ne Asdod afasu. Na ɔkyekyeree nkurow afoforo wɔ Asdod fam ne mmeaemmeae bi a ɛwɔ Filistia. 7Ɛnyɛ ɔko a ɔne Filistifo koe no mu nko ara na Onyankopɔn boaa no, na mmom ɔko a ɔne Arabfo a wɔwɔ Gur Baal koe ne Meunifo ko mu nso, ɔboaa no. 8Meunifo no tuaa sonkahiri maa no, na ne din hyeta koduu Misraim, efisɛ na ɔwɔ tumi a ɛso.
9Usia26.9 Usia dii nkonim wɔ anafo-apuei ne anafo-apuei fam. Israelhene oniɔdenfo Yeroboam II nso hwɛɛ Yuda atifi fam so. sisii ɔwɛn abantenten wɔ Yerusalem wɔ Twɔtwɔw Pon ano, Obon Pon ano ne ɔfasu no ntwea mu no. 10Ɔsan sisii abankɛse wɔ sare so, tutuu mmura bebree, efisɛ na ɔyɛn mmoa pii wɔ Yuda bepɔw ase hɔ. Na ɔyɛ ɔbarima a nʼani gye kua ho. Na ɔwɔ adwumayɛfo bebree a wɔhwɛ ne mfuw ne ne bobeturo a ɛwɔ mmepɔw no nsian mu ne obon nsasebere no so.
11Na Usia wɔ asraafo a wɔyɛ akofo akɛse a wɔwɔ akodi mu ntetewee. Na wɔyɛ akuw akuw a wɔasiesie wɔn ho ama ɔko. Na Yeiel a ɔyɛ asraafodɔm no kyerɛwfo, ne ne boafo Maaseia na wɔboaboa akofo kuw kɛse yi ano. Na wɔhyɛ Hanania a ɔyɛ ɔhene no mpanyimfo no mu baako ase. 12Mmusua ntuanofo mpenu ahansia na na wɔma saa akofo abenfo yi akwankyerɛ. 13Na asraafodɔm no dodow yɛ mpem ahaasa ne ason, ahannum a wɔn nyinaa nim de. Na wɔada wɔn ho so sɛ wɔbɛboa ɔhene no ako atia ɔtamfo biara. 14Usia maa asraafodɔm no nyinaa nkatabo, mpeaw, nnadekyɛw, agyiraehyɛde, bɛmma ne ahwimmo abo. 15Afei, abenfo bi yɛɛ mfi de sisii Yerusalem afasu no so a ɛtow agyan ne abo fi abantenten no so ne fasu twɔtwɔw so. Nʼanuonyam hyetae, efisɛ Awurade boaa no yiye kosii sɛ onyaa tumi kɛse.
Usia Bɔne Ne Nʼasotwe
16Nanso onyaa tumi kɛse no, ɔyɛɛ ahantan a ɛnam so ma ɔhwee ase. Ɔyɛɛ bɔne tiaa Awurade ne Nyankopɔn, efisɛ ɔkɔɔ Awurade Asɔredan kronkronbea hɔ, kɔhyew nnuhuam wɔ afɔremuka no so. 17Ɔsɔfopanyin Asaria ne Awurade asɔfo foforo aduɔwɔtwe, akokodurufo kɔhwehwɛɛ no. 18Wɔka sii ɔhene Usia anim se, “Ɛnyɛ wo Usia na ɛsɛ sɛ wohyew nnuhuam ma Awurade. Ɛyɛ asɔfo nko ara, Aaron mmabarima a, wɔayi wɔn asi hɔ ama saa dwumadi no nko ara adwuma. Fi kronkronbea ha kɔ, efisɛ woayɛ bɔne. Onyankopɔn renhyɛ wo anuonyam wɔ eyi ho.”
19Usia bo fuw yiye, na wamfa nnuhuamhyew kuruwa a na okura no ansi fam. Ɔne asɔfo no gyina nnuhuam afɔremuka no anim wɔ Awurade Asɔredan no mu no, prɛko pɛ, kwata totɔɔ ne moma so. 20Bere a Asaria ne asɔfo a wɔaka no huu kwata no, wopiapiaa no fii hɔ. Na ɔhene no ankasa pɛɛ sɛ ofi hɔ ntɛm, efisɛ Awurade na na wabɔ no. 21Enti kwata yɛɛ ɔhene Usia kosii sɛ owui. Wɔpam no fi nnipa mu maa ɔno nko ara tenae a wankɔ Awurade Asɔredan mu. Wɔde ne babarima Yotam tenaa ahemfi hɔ ma odii nnipa a wɔwɔ asase no so no so. 22Amos babarima Yesaia akyerɛw Usia ahenni ho nsɛm nkae fi mfiase kosi awiei ato hɔ. 23Usia wui, na esiane sɛ kwata yɛɛ no nti, wosiee no bɛn ahemfo amusiei. Na ne babarima Yotam na odii nʼade sɛ ɔhene.
Ang Paghari ni Uzia sa Juda
(2 Har. 14:21-22; 15:1-7)
1Ang ginbulos sang katawhan sang Juda kay Amazia bilang hari amo ang iya anak nga si Uzia26:1 Uzia: ukon, Azaria. nga nagaedad sang 16 ka tuig. 2Siya ang nagbawi sang Elat26:2 Elat: ukon, Elot. kag nagpatindog liwat sini sa tapos mapatay ang iya amay nga si Amazia. 3Nagaedad si Uzia sang 16 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 52 ka tuig. Ang iya iloy amo si Jecolia nga taga-Jerusalem. 4Maayo ang ginhimo ni Uzia sa panulok sang Ginoo, pareho sang ginhimo sang iya amay nga si Amazia. 5Nagdangop siya sa Dios sang panahon ni Zacarias, nga amo ang nagtudlo sa iya sa pagtahod sa Dios. Samtang nagapadayon siya sa pagdangop sa Ginoo, ginapauswag siya sang Dios.
6Nagpakig-away siya sa mga Filistinhon kag gin-guba niya ang mga pader nga nagapalibot sa mga banwa sang Gat, Jabne, kag Ashdod. Dayon nagpatindog siya sang bag-o nga mga banwa malapit sa Ashdod kag sa iban pa nga mga lugar sang Filistia. 7Ginbuligan siya sang Dios sa iya nga pagpakig-away sa mga Filistinhon, mga Meunhon, kag sa mga Arabo nga nagaestar sa Gur Baal. 8Nagabayad sang buhis ang mga Ammonhon sa iya, kag nangin bantog siya hasta sa Egipto, tungod nga naggamhanan na gid siya.
9Ginpabakod pa gid ni Uzia ang Jerusalem paagi sa pagpatindog sang mga tore sa Pamusod nga Puwertahan, sa Puwertahan nga Nagaatubang sa Pulopatag, kag sa likuan sang pader. 10Nagpatindog man siya sang mga tore sa kamingawan kag nagpakutkot sang madamo nga buho nga pulunduhan sang tubig tungod madamo ang iya mga kasapatan sa mga bulobukid sa nakatundan kag sa kapatagan. Mahilig man siya magpanguma. May mga tinawo siya nga nagaatipan sa iya uma kag talamnan sang ubas sa kabukiran kag sa matambok nga kapatagan.
11May mga hanas nga mga soldado si Uzia nga handa sa pagpakig-away. Ini sila gin-organisar kag gin-grupo-grupo ni Jiel nga sekretaryo kag ni Maasea nga opisyal, sa idalom sang pagdumala ni Hanania nga isa sa mga opisyal sang hari. 12Ang mga kumander sang maayo nga mga soldado amo ang mga pangulo sang mga pamilya nga 2,600 tanan. 13Ang kadamuon sang mga soldado mga 307, 500. Ini sila hanas gid sa pagpakig-away, kag preparado sa pagbulig sa hari kontra sa iya mga kaaway. 14Ginhatagan sila ni Uzia sang mga taming, bangkaw, helmet, bayo nga panagang sa lawas, pana, kag labyog. 15Nagpahimo man si Uzia sang mga kagamitan26:15 kagamitan: ukon, makinarya. sa mga hanas nga mga manug-obra agod gamiton sa pagpana kag sa paghaboy sang dalagko nga mga bato halin sa mga tore kag sa mga pamusod sang mga pader. Nangin bantog si Uzia bisan diin, tungod kay ginbuligan siya sang Ginoo hasta nga naggamhanan siya.
16Pero sang nangin gamhanan na siya, nagbugalon siya. Kag amo ini ang nakapalaglag sa iya. Wala siya nagtuman sa Ginoo nga iya Dios, kay nagsulod siya sa templo sang Ginoo kag personal nga nagsunog sang insenso sa halaran. 17Ginsunod siya ni Azaria nga pangulo nga pari kag sang 80 pa ka maisog nga mga pari sang Ginoo, 18kag ginsabdong. Siling nila, “Uzia, indi ka dapat magsunog sang insenso para sa Ginoo. Ina nga buluhaton iya lang sang mga pari nga mga kaliwat ni Aaron. Sila ang ginpili sang Ginoo nga magsunog sang insenso. Magguwa ka sa templo, kay wala ka magtuman sa Ginoo. Indi ka pagpadunggan sang Ginoong Dios sa sinang ginhimo mo.”
19Naakig gid si Uzia sa mga pari. Kag samtang ginauyatan niya ang suludlan sang insenso sa may halaran didto sa templo, gintubuan sang delikado nga balatian sa panit26:19 delikado nga balatian sa panit: sa iban nga mga translations, aro. Ang Hebreo nga pulong sini ginagamit sa pila ka klase sang balatian sa panit nga ginakabig nga mahigko, suno sa Lev. 13. ang iya agtang. 20Sang makita ni Azaria nga pangulo nga pari kag sang kaupod niya nga mga pari nga gintubuan sang balatian sa panit ang agtang ni Uzia, ginpadali-dali nila siya paguwa sa templo. Siya mismo gusto magguwa gilayon, tungod kay ginsilutan siya sang Ginoo.
21May balatian sa panit si Haring Uzia hasta sa adlaw nga napatay siya. Nag-estar siya sa isa ka naseparar nga balay, kag wala siya gintugutan nga makasulod sa templo. Si Jotam nga iya anak amo ang nagpangulo sa palasyo kag sa katawhan sang Juda. 22Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Uzia, halin sa umpisa hasta sa katapusan, ginsulat ni Propeta Isaias nga anak ni Amoz. 23Sang napatay si Uzia, ginlubong siya malapit sa ginlubngan sang mga hari nga iya mga katigulangan. Wala siya ginsimpon sa ila, kay may balatian siya sa panit. Si Jotam nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
