Hukom 18:1-31
Si Micas kag ang Tribo ni Dan
Sadto nga panahon wala sing hari ang Israel. Kag sa amo man nga panahon, ang tribo ni Dan nagapangita sang lugar nga ila maestaran nga mangin ila mismo. Sa mga tribo sang Israel, ang tribo ni Dan ang wala pa makabaton sang ila palanublion nga duta. Gani nagpadala ang mga kaliwat ni Dan sang lima ka maisog nga mga lalaki halin sa ila pamilya sa pagpangita sang ila maestaran. Ining lima ka lalaki naghalin sa mga banwa sang Zora kag Eshtaol.
Sang naglakat na sila sa pagpangita sang lugar, nakaabot sila sa balay ni Micas sa kabukiran sang Efraim, kag didto sila nagtulog. Samtang didto sila, nahibaluan nila nga indi taga-didto atong bataon nga Levita tungod sa iya panghambal. Gani ginpamangkot nila siya, “Ngaa ari ka? Sin-o ang nagdala diri sa imo? Kag ano ang ginahimo mo diri?”
Ginsugiran niya sila sang ginhimo ni Micas sa iya, kag nagsiling siya, “Nagatrabaho ako bilang pari ni Micas, kag ginasuwelduhan niya ako.” Nagsabat ang mga lalaki, “Kon amo sina, pamangkuta abi ang Dios kon bala mangin madinalag-on ining amon paglakat.” Nagsabat ang pari, “Indi kamo magpalibog. Ginaupdan kamo sang Ginoo sa inyo pagpanglakaton.”
Nagpadayon ining lima ka lalaki kag nakaabot sila sa Laish. Nakita nila nga matawhay ang pagpangabuhi sang mga tawo didto pareho sa mga Sidonhon. Malinong ini nga lugar, kag ara ang tanan nga kinahanglan sang mga tawo. Nagasalig gid ang mga pumuluyo nga wala sing may mag-ano sa ila. Ini nga lugar malayo sa mga Sidonhon, kag wala sila sing kadampig nga banwa. Sang magbalik ang lima ka lalaki sa Zora kag Eshtaol, ginpamangkot sila sang ila mga kasimanwa kon ano ang ila nakita. Nagsiling sila, “Dali na, masalakay na kita, kay nakakita kami sang maayo gid nga lugar. Ano, indi pa kamo maghulag? Indi na kita magdugay pa. Salakayon na naton agod masakop na naton ini nga duta. Ginhatag sang Dios sa aton ang ini nga duta. Malapad ini kag bugana, kag ara ang tanan nga kinahanglan naton. Kag isa pa, nagasalig gid ang mga pumuluyo sini nga wala sing may mag-ano sa ila.”
Gani, halin sa Zora kag Eshtaol, naglakat ang 600 ka armado nga mga tawo halin sa tribo ni Dan agod magpakig-away. Nagkampo sila sa nakatundan dampi sang banwa sang Kiriat Jearim sa Juda. (Amo ina nga hasta subong ang lugar nga ato ginatawag nga Kampo ni Dan.) Halin didto, nagpadayon sila sa pagpanglakaton hasta nga nakaabot sila sa balay ni Micas, sa kabukiran sang Efraim.
Dayon, atong lima ka lalaki nga nagpang-espiya sa Laish nagsiling sa ila mga kaupod, “Nakahibalo bala kamo nga ang isa sa mga balay diri may espesyal nga panapton18:14 espesyal nga panapton: sa Hebreo, efod. sang pari, may imahen nga nahaklapan sang pilak, kag iban pa nga mga dios-dios? Ano ayhan ang maayo ta nga himuon?” Pagkatapos nga madesisyunan nila kon ano ang ila himuon, nagkadto sila sa balay ni Micas kag nagpangamusta sa bataon nga Levita nga nagaestar didto. Samtang nagatindog sa puwertahan sang banwa ang pari kag ang 600 ka armado nga mga tawo sang tribo ni Dan, nagsulod ang lima ka espiya sa balay ni Micas kag ginpanguha nila ang espesyal nga panapton, ang imahen nga nahaklapan sang pilak, kag ang iban pa nga dios-dios.
Sang makita sadto sang pari nga ginsulod sang lima ka tawo ang balay ni Micas kag ginapanguha ato nga mga butang, nagpamangkot siya sa ila, “Ngaa ginakuha ninyo ina?” Nagsabat sila, “Hipos ka lang. Mag-upod ka sa amon kay himuon ka namon nga pari kag manuglaygay. Indi ka bala luyag nga mangin pari sang isa ka tribo sang Israel sang sa isa lang ka panimalay?” Nagustuhan sang pari ang ginsiling sa iya, gani nagbulig siya sa ila sa pagpanguha sang espesyal nga panapton, sang imahen nga nahaklapan sang pilak kag sang iban pa nga mga dios-dios, kag nag-upod siya sa ila.
Sang nagalakat sila, nagauna sa ila ang ila mga kabataan, mga kasapatan, kag mga kagamitan. Medyo malayo na sila sa balay ni Micas sang mahibaluan ni Micas ang natabo. Gani gintipon niya ang iya mga kaingod kag ginlagas ang mga kaliwat ni Dan. Ginasinggitan nila sila, kag nagbalikid ang mga kaliwat ni Dan kag nagpamangkot kay Micas, “Ano bala ang natabo nga ginalagas ninyo kami?”
Nagsabat si Micas, “Mamangkot pa kamo? Ginkuha ninyo ang mga dios-dios nga akon ginpahimo, pati ang akon pari. Wala na sing nabilin sa akon.” Nagsiling sila, “Maayo pa nga maghipos ka na lang, kay basi maakig ang iban namon nga kaupod kag patyon ka nila pati ang imo pamilya.” Kag nagpadayon sila sa paglakat. Nakita ni Micas nga indi niya sila masarangan, gani nagpauli na lang siya.
Nagkadto ang mga kaliwat ni Dan sa Laish dala ang mga dios-dios ni Micas pati ang iya pari. Malinong nga lugar ang Laish, kag nagasalig gid ang mga pumuluyo sini nga wala sing may mag-ano sa ila. Ginsalakay sila sang mga kaliwat ni Dan kag ginpamatay, kag ginsunog ang ila banwa. Wala sing may makabulig sa mga taga-Laish tungod kay malayo sila sa Sidon kag wala sila sing kadampig nga banwa. Ang Laish ara sa kapatagan nga malapit sa Bet Rehob. Sang ulihi ginpatindog liwat ini sang mga kaliwat ni Dan kag ila gin-estaran. Gin-islan nila sang Dan ang ngalan sini suno sa ngalan sang ila katigulangan nga si Dan, nga isa sa mga anak ni Jacob.18:29 Jacob: sa Hebreo, Israel. Ginpatindog nila didto ang dios-dios ni Micas kag ila ginsimba. Si Jonatan nga anak ni Gershom kag apo ni Moises ang ginhimo nila nga pari. Ang mga kaliwat ni Jonatan amo ang nag-alagad bilang mga pari sa tribo ni Dan hasta sang pagbihag sa mga taga-Israel. Kag samtang ang Tolda sang Dios didto pa sa Shilo, ang dios-dios ni Micas padayon nga ginasimba sa Dan.
Hukom 19:1-30
Ang Levita kag ang Iya Asawa nga Suluguon
Sang sadto nga panahon nga wala pa sing hari ang Israel, may isa ka Levita19:1 Levita: ukon, kaliwat ni Levi. nga nagaestar sa malayo nga bahin sang kabukiran sang Efraim. Ini nga Levita nakapangasawa sang suluguon nga taga-Betlehem sa Juda. Pero nagluib sa iya ang iya asawa, kag nagpauli ini sa balay sang iya mga ginikanan sa Betlehem. Pagkaligad sang apat ka bulan, nagdesisyon ang Levita nga apason niya ang iya asawa kag kombinsihon nga mag-upod liwat sila. Gani naglakat siya upod ang isa niya ka suluguon kag duha ka asno. Pag-abot niya didto, ginpadayon siya sang babayi. Sang makita siya sang amay sang babayi, gin-abiabi gid siya. Ginpilit siya sang iya ugangan nga magpabilin didto. Gani nagpabilin siya sa sulod sang tatlo ka adlaw nga didto man nagakaon, nagainom, kag nagatulog.
Sang ikaapat na nga adlaw, aga pa gid nagbangon ang Levita kag ang iya suluguon, kag naghimos sila nga magpauli. Pero nagsiling sa iya ang iya ugangan nga lalaki, “Kaon anay kamo antes maglakat.” Gani nagkaon kag nag-inom sila nga duha. Sang ulihi, nagsiling ang iya ugangan, “Diri lang anay kamo sa gab-i kay magkinalipay kita.” Indi kuntani siya magsugot pero ginpilit gid siya sang iya ugangan, gani nagpabilin na lang sila. Pagkaaga, naghimos sila nga maglakat, pero nagsiling naman ang iya ugangan, “Kaon anay kamo kag karon na lang kamo sa hapon maglakat.” Gani nagkaon anay sila nga duha. Sang malakat na ang Levita, ang iya asawa, kag ang iya suluguon, nagsiling ang iya ugangan, “Hapon na kag dugay-dugay dulom na. Maayo pa diri na lang kamo liwat matulog. Magkinalipay anay kamo diri, kag buwas aga pa kamo magpauli.”
Pero wala na gid nagpasugot ang Levita, kundi naglakat siya kag ang iya asawa, upod ang duha ka asno. Hapon na gid sang mag-abot sila malapit sa Jebus (nga amo ang Jerusalem). Gani nagsiling ang suluguon sang Levita, “Maayo pa siguro nga diri na lang kita matulog sa sining siyudad sang mga Jebusnon.” Nagsabat ang Levita, “Indi puwede nga diri kita matulog sa lugar nga indi sakop sang mga Israelinhon. Maderetso kita sa Gibea. Dali na, tinguhaan naton nga makaabot kita sa Gibea ukon sa Rama, kag didto kita matulog.” Gani nagpadayon sila sa paglakat. Nagasalop na ang adlaw sang mag-abot sila sa Gibea nga sakop sang tribo ni Benjamin. Nagsulod sila sa banwa kag nagpungko sa plasa, pero wala gid sing may nag-agda sa ila nga magdayon.
Sang sirom na, may isa ka tigulang nga lalaki nga nagapauli na halin sa iya obra sa uma. Ini nga tigulang didto anay nagaestar sa kabukiran sang Efraim, pero sang ulihi sa Gibea na siya nag-estar. Ining Gibea sakop sang teritoryo sang tribo ni Benjamin.
Sang makita sang tigulang ang nagpanglakaton nga Levita sa may plasa sang siyudad, ginpalapitan niya kag ginpamangkot, “Taga-diin ka? Kag diin ka makadto?” Nagsabat ang Levita, “Halin kami sa Betlehem nga sakop sang Juda kag mapauli kami sa amon balay19:18 amon balay: Amo ini sa Septuagint. Sa Hebreo, balay sang Ginoo. sa kabukiran sang Efraim. Wala sing may nag-agda sa amon nga magdayon sa iya balay. May pagkaon kag ilimnon kami sang akon asawa kag sang akon suluguon, kag may inugpahalab kami sa amon mga asno. Gani wala na kami sing iban pa nga kinahanglan.” Nagsiling ang tigulang, “Indi kamo magtulog diri sa plasa. Didto na lang kamo sa akon balay. Ako ang bahala sa tanan ninyo nga kinahanglanon.” Gani nag-upod sila sa tigulang. Pag-abot nila, ginpakaon sang tigulang ang ila mga asno. Kag pagkatapos nila panghinaw sang ila mga tiil, nagkaon sila kag nag-inom.
Sang nagakinalipay sila, gulpi lang nga ginlibutan sang mga malaot nga mga tawo ang balay kag ginpukpok ang puwertahan. Nagasinggit sila sa tigulang nga tag-iya sang balay, “Paguwaa ang bisita mo nga lalaki kay magpakighilawas kami sa iya.” Nagsabat ang tigulang, “Mga abyan, bisita ko ini nga tawo, gani indi ninyo paghimua inang mahigko kag makahuluya nga butang. Ihatag ko sa inyo ang akon anak nga dalaga kag ang asawa sang sini nga tawo, kag pagusto kamo kon ano ang inyo nga himuon sa ila. Basta indi lang ninyo paghimua inang makahuluya nga butang sa akon bisita.”
Wala namati ang mga tawo sa iya, gani ginbutong sang Levita ang iya asawa kag ginpaguwa. Ginhimuslan nila siya kag gin-abusuhan sa bilog nga gab-i hasta mag-aga. Kag sang nagapamanagbanag na, ginpalakat nila ang babayi. Nagbalik ang babayi sa balay nga ginadayunan sang iya bana. Natumba siya sa may puwertahan, kag didto siya hasta sa pagbutlak sang adlaw.
Sang sina nga aga nagbugtaw ang iya bana. Ginbuksan niya ang puwertahan agod maglakat na, kag nakita niya ang iya asawa nga nagahamyang kag ang mga kamot sini nagauntay pa sa puwertahan. Nagsiling ang Levita, “Bangon na kay mapauli na kita.” Pero patay na gali ang babayi, gani ginkarga niya ang bangkay sa iya asno kag naglakat.
Pag-abot niya sa ila, ginpang-utod-utod niya sa dose ka parte ang bangkay sang iya asawa kag ginpadala sa dose ka tribo sang Israel. Nagsiling ang tanan nga nakakita sini, “Wala pa gid sing may natabo nga pareho sini halin sang paghalin sang mga Israelinhon sa Egipto. Ano ayhan ang maayo naton nga himuon?”
