Habakuk 1:1-17
Amo ini ang mensahi ni Propeta Habakuk nga ginpahayag sa iya sang Ginoo.
Ang Una nga Reklamo ni Habakuk
Nagsiling si Habakuk, “O Ginoo, hasta san-o pa bala ako magpangayo sang bulig sa imo kag pamatian mo ako? San-o mo pa bala kami luwason sa mga tawo nga nagapamintas sa amon? Ngaa ginapakita mo pa sa akon ini nga kalautan kag kagamo? Bisan diin lang makita ko ang pagpinatyanay, pagpamintasanay, pag-ilinaway kag pagbinaisay. Gani nangin wala na sing pulos ang kasuguan. Kag wala na man ginapaluntad ang hustisya tungod kay ang mga tawo nga may sala amo ang nagadaog sa korte kag indi ang mga tawo nga wala sing sala. Gani natiko ang hustisya.”
Ang Sabat sang Dios kay Habakuk
Nagsabat ang Dios, “Tan-awa ninyo sing maayo ang nagakalatabo sa mga nasyon kag matingala gid kamo sa inyo makita. Kay may himuon ako sa inyo tiyempo nga indi gid kamo magpati bisan may magsugid pa sini sa inyo. Kay pagahumon ko ang mga taga-Babilonia.1:6 taga-Babilonia: sa literal, Kaldeanhon. Amo ini kon kaisa ang tawag sa mga taga-Babilonia. Ini nga katawhan puwerte kapintas kag nagapadasodaso sa pagsalakay sa iban nga mga nasyon agod agawon ang mga lugar nga indi ila. Ginakahadlukan gid sila sang mga tawo. Ginahimo nila ang ila naluyagan kag wala sing may makapugong sa ila. Ang ila mga kabayo mas madasig pa sa sapat nga leopardo kag mas mapintas pa sa mabangis nga ido1:8 mabangis nga ido: sa English, wolf. nga nagapangita sang iya kalan-on kon gab-i. Nagadalagan ini halin sa malayo nga mga lugar, nga daw sa nagalupad nga agila nga nagasibad sa pagdagit sang iya biktimahon. Nagapadulong ang panong sang ila mga soldado nga handa sa pagpamintas. Daw pareho ini sa mabaskog nga hangin nga halin sa sidlangan. Ang ila mga nabihag daw pareho kadamo sa balas. Ginayaguta lang nila ang mga hari kag mga pangulo. Kag ginakadlawan lang nila ang tagsa ka napaderan nga siyudad, kay mataklas nila ini paagi sa pagtumpok sang duta sa kilid sang pader, kag dayon maagaw nila ang siyudad. Pagkatapos mahalin sila nga daw sa hangin lang nga naglabay. Ini sila nakasala, kay wala sila sing iban nga ginapakadios kundi ang ila lang nga ikasarang.”
Ang Ikaduha nga Reklamo ni Habakuk
Nagsiling si Habakuk, “O Ginoo, Dios ikaw halin sang una. Ikaw ang akon balaan nga Dios kag wala ka sing kamatayon. O Ginoo nga palalipdan nga bato, ginpili mo ang mga taga-Babilonia sa pagsilot sa amon. Tungod nga matarong ka, indi ka makabatas nga magtulok sa kalautan kag kagamo. Pero ngaa ginapabay-an mo lang ang mga traidor nga taga-Babilonia? Ngaa ginatugutan mo nga laglagon nila ang mga tawo nga indi gani masyado kalaot kon ikomparar sa ila? Ginhimo mo ang ila mga kaaway nga daw pareho sa mga isda, nga wala sing pangulo nga magpangapin sa ila. Nagakinalipay kag nagakinasadya ang mga taga-Babilonia sa ila nga pagbihag sang ila mga kaaway nga daw pareho lang sa mga isda nga nadakpan paagi sa bunit ukon pukot. Kag tungod nga madamo ang ila nabihag, ginadayaw nila ang ila ikasarang pareho sang mangingisda nga nagapadungog sang iya bunit ukon pukot paagi sa pagsunog sang insenso bilang halad sa sini nga mga butang. Kay paagi sa iya bunit ukon pukot nagmanggaranon siya kag nakapagusto siya sang manamit nga pagkaon. Gani, Ginoo, sigihon na lang bala nila ang wala luoy-luoy nga pagpamihag kag pagpanglaglag sa mga nasyon?”
Habakuk 2:1-20
Nagsiling dayon si Habakuk, “Masaka ako sa tore, sa akon balantayan, kag hulaton ko kon ano ang isiling sa akon sang Ginoo kag kon ano ang iya isabat sa akon reklamo.”2:1 kon ano… reklamo: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.
Ang Sabat sang Dios kay Habakuk
Amo ini ang sabat sang Ginoo kay Habakuk: “Isulat sing maathag sa sululatan nga bato ang igapahayag ko sa imo agod mahapos ini basahon. Isulat lang anay ini kay wala pa mag-abot ang gintalana nga tion nga matabo ini. Pero matabo gid ini sa indi madugay kag indi ini mapaslaw. Kon daw madugay-dugay ini hulata lang, kay sigurado gid nga matabo ini kag indi maatrasar. Amo ini ang isulat:
“Tan-awa ang mga bugalon! Mga malaot sila nga mga tawo. Pero ang matarong nga mga tawo magakabuhi tungod sang ila pagtuo.2:4 Pero… pagtuo: ukon, Pero ang ginpakamatarong nga mga tawo tungod sang ila pagtuo magakabuhi. Sa pagkamatuod, ang manggad2:5 manggad: Amo ini sa Dead Sea Scrolls. Sa iban nga mga kopya sang Hebreo, bino. indi masaligan. Kag ang bugalon nga mga tawo nga dalok sa manggad indi mapahamtang kag indi kontento. Pareho sila sa kamatayon nga wala nagakaayawan. Amo ina kon ngaa ginabihag nila ang madamo nga mga nasyon. Pero yagutaon sila sang sina nga mga nasyon paagi sa masakit nga binalaybay nga nagasiling,
“ ‘Kaluluoy kamo nga nagapanguha sang mga butang nga indi inyo kag nagatipon sang manggad paagi sa pagpanguwarta. Hasta san-o pa bala ninyo ina himuon? Pero ang matuod, gulpi lang kamo nga balusan sang mga nasyon nga ginbihag ninyo,2:7 mga nasyon nga ginbihag ninyo: sa literal, ang mga gin-utangan ninyo; ukon, ang mga nag-utang sa inyo. kag tungod sa ila magakurog kamo sa kahadlok, kag sila naman ang magaagaw sang inyo mga pagkabutang. Tungod nga madamo nga mga nasyon ang gin-agawan ninyo sang mga pagkabutang, kamo naman ang agawan sang mga tawo nga nagkalabilin sa sini nga mga nasyon. Matabo ini sa inyo tungod sa pagpamatay ninyo sang mga tawo kag sa pagpanghalit ninyo sang ila mga duta kag mga banwa.
“ ‘Kaluluoy kamo nga nagapatindog sang mga balay2:9 nagapatindog sang mga balay: ukon, nagapauswag sang ginharian. halin sa kuwarta nga nakuha ninyo sa malain nga paagi. Ginapapag-on pa ninyo ang inyo mga balay agod indi kamo maano kon mag-abot ang katalagman. Tungod sang pagpamatay ninyo sang madamo nga mga tawo, kamo pagapatyon man kag pagagub-on ang inyo mga balay.2:10 balay: ukon, ginharian. Ang mga bato sa dingding kag ang mga balayan sang inyo mga balay daw sa magasinggit sa pagpangayo sang bulig kay maguba na ang balay.
“ ‘Kaluluoy kamo nga nagatukod sang banwa sa mapintas nga paagi. Handa kamo nga magpatay sang tawo basta matukod lang ini. Pero inang ginpatukod ninyo sa mga katawhan nga ginbihag ninyo pagasunugon man lang, gani mangin wala sing pulos ang ila pinangabudlayan. Gintalana na ini sang Ginoo nga Makagagahom. Kay ang mga tawo sa kalibutan mapun-an sang ihibalo parte sa gahom sang Ginoo, subong nga ang dagat puno sang tubig.
“ ‘Kaluluoy kamo! Kay sa inyo kaakig ginapakahuy-an ninyo ang inyo katupad nga mga nasyon. Daw pareho lang nga ginahubog ninyo sila sang bino agod nga makita ninyo ang ila pagkahublas. Karon kamo naman ang mahuy-an imbes nga padunggan, kay pagasilutan gid kamo sang Ginoo. Daw pareho lang nga paimnon niya kamo sang bino agod nga kon hubog na gani kamo makita ang inyo pagkahublas2:16 makita ang inyo pagkahublas: sa literal, makita ang inyo kinatawo nga wala matuli. Sa iban nga dumaan nga mga teksto, magaduling-duling kamo. kag mahuy-an gid kamo. Ginpangtapas ninyo ang mga kahoy sa Lebanon, kag tungod sini nagkalamatay ang mga sapat didto. Gani halitan man kamo kag magakurog kamo sa kahadlok. Matabo ini sa inyo tungod sa pagpamatay ninyo sang mga tawo kag sa pagpanghalit ninyo sang ila mga duta kag mga banwa.
“ ‘Ano bala ang pulos sang mga dios-dios? Ginhimo man lang ina sang tawo halin sa kahoy ukon metal, kag indi man ina makasugid sang matuod. Kag ngaa bala nga ginapatihan gid ina sang mga tawo nga naghimo sina? Indi gani ina makahambal. Kaluluoy kamo nga nagasiling sa imahen nga kahoy ukon bato, “Magbugtaw ka kag buligi kami.” Indi gani ina makatudlo sa inyo. Kag bisan tuod nga nahaklapan ina sang bulawan kag pilak, pero wala ina sang kabuhi. Pero ang Ginoo iya ara sa iya balaan nga templo sa langit. Gani ang tanan nga ara sa kalibutan maghipos sa iya presensya.’ ”
Habakuk 3:1-19
Ang Pangamuyo ni Habakuk
Amo ini ang pangamuyo ni Propeta Habakuk:3:1 Sa Hebreo may sugpon pa nga “suno sa shigionot” nga indi klaro ang buot silingon. Posible nagasugid ini kon paano kantahon ang ina nga pangamuyo ukon ano nga instrumento ang tukaron kon kantahon ina.
“O Ginoo, nabatian ko ang imo mga ginpanghimo, kag tungod sini nagatahod ako sa imo. Karon himua ini liwat sa amon nga tiyempo. Kag sa tion nga ipakita mo na ang imo kaakig, kaluoyi kami.
“Ikaw ang Dios nga Balaan nga magaabot3:3 magaabot: ukon, nag-abot. Ang masunod nga mga verbs puwede man nga past tense. halin sa Teman kag sa Bukid sang Paran.3:3 Teman… Bukid sang Paran: Mga lugar ini sa bagatnan sang Juda nga bahin sang mga lugar nga gin-agyan sang mga Israelinhon sang pagguwa nila sa Egipto, kag sa diin naeksperiensyahan nila ang presensya sang Ginoo. 3:3 Sa Hebreo may sugpon pa nga “sela,” nga indi klaro ang buot silingon. Makita man ini sa bersikulo 9 kag 13. Kag ang imo gahom3:3 gahom: ukon, kasilaw. makita sa kalangitan, kag tungod sini dayawon ka sang mga tawo sa kalibutan. Ang kasilaw sang imo pag-abot daw pareho sang adlaw; nagasilak ang imo mga kamot nga sa diin natago ang imo gahom. Magadala ka sang kalalat-an sa imo nga pag-abot. Kon magtindog ka nagauyog ang kalibutan, kag kon magtulok ka nagakurog sa kahadlok ang mga katawhan kag nagakatiphag ang madugay na nga mga bukid. Ang imo mga pamaagi magapadayon sa wala sing katapusan. Nakita ko nga nagkalaguba ang mga tolda sa Cushan kag sa Midian.
“Ginoo, daw pareho ka sa soldado nga nagasakay sa karwahe nga makapadaog gid sa inaway. Preparado ka na nga magpana. Pero sin-o bala ang imo ginakaugtan? Ang mga suba bala kag ang mga dagat? Ginpihak mo ang duta kag nag-ilig dira ang tubig. Ang mga bukid daw pareho sa mga tawo nga nagkurog sang pagkakita nila sa imo. Nag-ulan sing mabaskog; naghuganas ang tubig sa dagat kag nagdalagko ang mga balod. Nagpundo ang adlaw kag ang bulan sa ila nahamtangan sa kirab sang imo nagahuganas nga mga pana kag sa kasilaw sang imo nagaidlak nga bangkaw.3:11 Ang buot silingon, natabunan sang panganod ang adlaw kag ang bulan gani ang ila kasanag wala makadaog sa kasanag sang kilat.
“Tungod sa imo puwerte nga kaakig ginlatas mo ang kalibutan kag gintasak-tasak ang mga nasyon, agod luwason mo ang imo pinili nga katawhan. Ginpatay mo ang pangulo sang malaot nga ginharian kag ginlaglag mo sing bug-os ang iya katawhan. Gintuhog mo ang ulo sang kumander sang iya mga soldado kag ang pana mismo sang kumander ang imo gin-gamit. Ginhimo mo ini sang ginsalakay nila kami nga daw pareho sang bagyo agod maglapta kami. Kay ang ila kalipayan amo ang paglaglag sa amon nga mga makaluluoy, nga nagapanago sa kahadlok. Daw pareho ka sa soldado nga ang iya kabayo ginpatarag niya sa dagat sa paglabugay sini.”
Ang Reaksyon ni Habakuk sa Ginpahayag sang Dios sa Iya
Nagsiling si Habakuk, “Sang mabatian ko ining ginpahayag sang Ginoo sa akon, nagkurog ang akon bug-os nga lawas pati ang akon bibig tungod sa kahadlok. Nagpalangluya ako kag nagkurog ang akon mga tiil. Kag tungod sa sining ginpahayag sang Ginoo, hulaton ko nga may pagbatas ang panahon nga silutan niya ang mga nagsalakay sa amon. Bisan indi magpamunga ang kahoy nga higera, ang ubas, ukon ang kahoy nga olibo, kag bisan indi magpatubas ang duta, kag bisan magkalapatay ang mga kasapatan sa toril, magakalipay gihapon ako tungod kay ang Ginoong Dios amo ang nagaluwas sa akon. Siya ang nagahatag sa akon sang kusog. Ginapabaskog niya ang akon mga tiil pareho sa tiil sang usa, agod mataklad ko ang mataas nga mga lugar.”3:19 Sa Hebreo may sugpon pa nga “Sa direktor sang mga manugkanta: Gamita ang mga instrumento nga may kuwerdas.” Tan-awa ang footnote sa 3:1.
