Daniel 2:24-49
Ginsaysay ni Daniel ang Kahulugan sang Damgo sang Hari
Dayon nagbalik si Daniel kay Arioc nga amo ang gintugyanan sang hari sa pagpatay sa maalamon nga mga tawo sa Babilonia. Nagsiling si Daniel sa iya, “Indi anay pagpatya ang maalamon nga mga tawo, kundi updi anay ako sa hari kay isaysay ko sa iya ang kahulugan sang iya damgo.”
Gani dali-dali nga gindala ni Arioc si Daniel sa hari. Nagsiling si Arioc, “Mahal nga Hari, may nakita ako nga bihag nga halin sa Juda nga makasaysay kon ano ang kahulugan sang imo damgo.” Ginpamangkot sang hari si Daniel nga ginatawag man nga Belteshazar, “Masugid mo bala sa akon kon ano ang akon damgo kag masaysay ang iya kahulugan?” Nagsabat si Daniel, “Mahal nga Hari, wala sing bisan sin-o nga maalamon, babaylan, madyikero, ukon manughimalad nga makasaysay sang imo damgo. Pero may Dios sa langit nga nagapahayag sang mga tinago nga kamatuoran. Paagi sa imo damgo, Mahal nga Hari, ginpahibalo sang Dios sa imo kon ano ang matabo sa palaabuton. Karon, isugid ko sa imo ang mga palanan-awon nga nakita mo sa imo damgo.
“Samtang nagakatulog ka, Mahal nga Hari, nagdamgo ka parte sa matabo sa palaabuton. Ginpahibalo ina sa imo sang Dios nga nagapahayag sang mga tinago nga kamatuoran. Kag ang imo damgo ginpahayag sa akon sang Dios, indi tungod nga mas maalam ako sang sa iban nga mga tawo, kundi agod masaysay ko sa imo kag maintiendihan mo kon ano ang kahulugan sang nag-abot sa imo hunahuna.
“Ang imo damgo amo ini: May nakita ka nga isa ka dako nga estatwa nga nagatindog sa imo atubangan. Puwerte ini kasilaw kag makahaladlok tan-awon. Ang iya sini nga ulo puro nga bulawan kag ang iya dughan kag mga kamot pilak,2:32 pilak: sa English, silver. kag halin sa iya tiyan hasta sa paa saway. Ang iya mga batiis salsalon kag ang iya mga tiil salsalon kag tisa.2:33 tisa: sa iban nga Bisaya, daga. Sa English, clay. Kag samtang nagatan-aw ka sa estatwa, may isa ka bato nga gintiphag, pero indi tawo ang nagtiphag. Nagtupa ini nga bato sa salsalon kag tisa nga mga tiil sang estatwa, kag nadugmok ang iya mga tiil. Sa gilayon nagkaladugmok ang bilog nga estatwa nga salsalon, tisa, saway, pilak, kag bulawan. Kag nangin pareho na lang ini sang upa sa linasan nga ginapalid sang hangin kon diin-diin. Pero ang bato nga nagdugmok sa tiil sang estatwa nangin dako nga bukid kag naglikop sa bug-os nga kalibutan.
“Amo ato ang imo damgo, kag amo ini ang iya kahulugan: Mahal nga Hari, ikaw ang hari nga labaw sa tanan nga hari. Ginhimo ka nga hari sang Dios sang langit, kag ginhatagan ka niya sang gahom, kusog, kag kadungganan. Ginpagamhan niya sa imo ang mga tawo, mga sapat, kag mga pispis, bisan diin man sila. Ikaw amo ang ginarepresentar sadtong bulawan nga ulo sang estatwa.
“Ang masunod sa imo nga ginharian indi pareho kagamhanan sa imo ginharian. Ang ikatatlo nga ginharian amo ang ginarepresentar sadtong saway nga parte sang estatwa, kag magagahom ini nga ginharian sa bug-os nga kalibutan. Kag ang sunod amo ang ikaapat nga ginharian nga daw pareho sang salsalon. Kay subong nga ang salsalon makadugmok sang tanan, ini nga ginharian magadugmok sang iban nga mga ginharian. Kag subong nga ang mga tiil sang estatwa salsalon kag tisa, ini nga ginharian mabahin. Pero magapabilin ini nga mabakod, tungod kay nakita mo man nga ang mga tiil sang estatwa may lakot nga salsalon. Ang salsalon kag tisa nga mga tudlo sang mga tiil nagakahulugan nga may bahin sang sini nga ginharian nga mabakod kag may bahin man nga maluya. Ang pag-impon sang salsalon kag tisa nagakahulugan man nga magaisa ang mga hari sang sini nga ginharian paagi sa pag-inasawahay. Pero indi magdugay ang ila pag-isa, pareho bala sang salsalon kag tisa nga indi puwede mikslahon.
“Sa panahon sang sini nga mga hari, magatukod ang Dios sang langit sang isa ka ginharian nga indi gid mapukan hasta san-o. Indi gid ini madaog sang iban, kundi laglagon pa gani niya ang tanan nga ginharian kag magapabilin ini hasta san-o. Pareho bala sang imo nakita nga bato nga gintiphag halin sa bukid (pero indi tawo ang nagtiphag) nga nagdugmok sang estatwa nga salsalon, saway, tisa, pilak, kag bulawan.
“Mahal nga Hari, nagpahayag ang gamhanan nga Dios sa imo kon ano ang matabo sa palaabuton. Amo ato ang imo damgo kag ang iya kahulugan. Matuod gid ang tanan ko nga ginsiling.”
Nagluhod dayon si Haring Nebucadnezar sa pagpadungog kay Daniel. Pagkatapos nagmando siya nga maghalad kag magsunog sang insenso kay Daniel. Nagsiling siya kay Daniel, “Tungod sang imo pagsugid sang akon damgo kag pagsaysay sang iya kahulugan, matuod gid man nga ang imo Dios labaw sa tanan nga dios. Siya ang dapat kilalahon nga Ginoo sang mga hari. Kag siya gid lang ang makapahayag sang mga tinago nga kamatuoran.”
Ginhatagan dayon sang hari si Daniel sang madamo kag matahom nga mga regalo. Kag ginhatagan man niya siya sang mataas nga posisyon bilang manugdumala sang bug-os nga probinsya sang Babilonia kag pangulo sang tanan nga maalamon didto. Ginpangabay ni Daniel sa hari nga himuon sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego nga kabulig niya sa pagdumala sang probinsya sang Babilonia. Kag nagsugot man ang hari. Si Daniel iya nagpabilin didto sa palasyo sang hari.
Daniel 3:1-12
Nagmando si Nebucadnezar nga Simbahon ang Estatwa
Karon, nagpahimo si Nebucadnezar sang estatwa nga bulawan.3:1 estatwa nga bulawan: buot silingon, estatwa nga ginhaklapan sang bulawan. Ang iya sini kataason 90 ka tapak kag ang kasangkaron 9 ka tapak. Kag sang natapos na, ginpatindog niya ini sa patag sang Dura didto sa probinsya sang Babilonia. Pagkatapos ginpatawag ni Haring Nebucadnezar ang mga gobernador, mga mayor, mga komisyoner, mga manuglaygay, mga tresurero, mga hukom, mga pangulo, kag ang iban pa nga mga opisyal sang mga probinsya agod magtambong sa pagdedikar sang estatwa. Sang didto na sila nagatindog sa atubangan sang estatwa, nagsinggit ang manugbalita, “Kamo nga naghalin sa nagkalain-lain nga mga nasyon, lahi, kag lingguahe, kon mabatian na gani ninyo ang tunog sang budyong, plawta, kudyapi, arpa, kag iban pa nga mga instrumento, magluhod kamo dayon kag magsimba sa estatwa nga bulawan nga ginpatindog ni Haring Nebucadnezar. Ang bisan sin-o nga indi magsimba ihaboy gilayon sa nagadabadaba nga hurnohan.” Gani pagkabati nila sang tunog sang mga instrumento nagluhod dayon sila kag nagsimba sa estatwa.
Sang sadto nga tion, may pila ka taga-Babilonia3:8 taga-Babilonia: ukon, mga manugpakot; sa literal, Kaldeanhon. nga nagpalapit sa hari kag ginpakalain nila ang mga Judio. Nagsiling sila kay Haring Nebucadnezar, “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. Indi bala nga nagmando ka nga kon sin-o ang makabati sang tunog sang mga instrumento magluhod dayon kag magsimba sa estatwa nga bulawan, kag ang indi magsimba ihaboy sa nagadabadaba nga hurnohan? Pero wala nagtuman sang imo sugo ang mga Judio nga sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego nga ginpadumala mo sa probinsya sang Babilonia. Wala sila nagaalagad sa imo mga dios, kag wala sila nagasimba sa estatwa nga bulawan nga imo ginpatindog.”
