2 Hari 12:1-21
Ang Paghari ni Joash sa Juda
(2 Cro. 24:1-16)
Nangin hari sang Juda si Joash sang ikapito nga tuig sang paghari ni Jehu sa Israel. Sa Jerusalem nag-estar si Joash, kag naghari siya sa sulod sang 40 ka tuig. Ang iya iloy amo si Zibia nga taga-Beersheba. Matarong ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo samtang buhi siya, kay gintudluan siya ni Jehoyada nga pari. Pero wala niya pag-ipaguba ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, gani padayon didto ang mga tawo sa paghalad sang mga halad kag sa pagsunog sang mga insenso.
Nagsiling si Joash sa mga pari, “Tipuna ninyo ang tanan nga kuwarta nga gindala sa templo sang Ginoo bilang halad: ang kuwarta nga ginkolekta sa sensos, ang kuwarta nga bayad sa panaad, kag ang kuwarta nga halad nga kinabubut-on. Kag gamita ninyo ini sa pagpakay-o sang templo.”
Pero hasta sang ika-23 nga tuig sang paghari ni Joash, wala gihapon makay-o sang mga pari ang templo. Gani ginpatawag ni Haring Joash si Jehoyada kag ang iban pa nga mga pari kag ginpamangkot, “Ngaa wala pa ninyo ginpakay-o ang templo? Sugod subong indi na ninyo paggastuha ang kuwarta sa inyo kaugalingon nga mga kinahanglanon. Dapat gastuhon na ini sa pagpakay-o sang templo.” Nagsugot ang mga pari kag nagsugot man sila nga indi na sila ang magpangolekta sang kuwarta halin sa mga tawo kag indi na man sila ang magpakay-o sang templo.
Nagkuha si Jehoyada sang kahon kag ginbuhuan niya ang takop sini. Dayon ginbutang niya ini sa kilid sang halaran, sa tuo dampi kon magpasulod sa templo sang Ginoo. Kon may maghatag gani sang kuwarta sa templo, ang mga pari nga nagabantay sa puwertahan amo ang nagasulod sini sa kahon. Kag kon madamo na ang kuwarta sa kahon, nagakadto ang sekretaryo sang hari kag ang pangulo nga pari kag ginaisip nila ini, kag pagkatapos ginasulod sa mga bag. Dayon ginahatag nila ang kuwarta sa mga tawo nga nagadumala sa pagpakay-o sang templo. Kag ginabayad nila ini sa mga nagaulobra sa templo sang Ginoo—sa mga nagapreparar sang mga kahoy kag sang mga bato, kag sa mga nagakay-o sang templo kag sang mga pader sini. Ang iban nga kuwarta ginabakal nila sang mga kahoy kag mga bato nga nabasbasan na, nga kinahanglanon sa pagpakay-o sang templo. Kag ginabayaran nila ang iban pa nga mga galastuhan sa pagpakay-o.
Ang kuwarta nga ginhatag sa templo wala gin-gamit sa pagpahimo sang pilak nga mga kupa, mga pang-utod sa pabilo, mga yahong, mga trumpeta, ukon sang bisan ano nga gamit nga bulawan ukon pilak para sa templo sang Ginoo. Kundi ginbayad ini sa mga nagaulobra sa templo kag sa mga materyales. Wala na ginpangitaan sang lista sang mga gastos ang mga tawo nga nagadumala sa pagpakay-o kay masaligan sila. Ang kuwarta nga ginhatag kaupod sang mga halad nga bayad sa sala kag sang mga halad sa pagpakatinlo wala ginsulod sa kahon didto sa templo sang Ginoo, kay para lang ato sa mga pari.
Sadto nga tion, si Haring Hazael sang Aram12:17 Aram: ukon, Syria. nagsalakay sa Gat kag naagaw niya ini. Dayon nagdesisyon siya nga magsalakay man sa Jerusalem. Gintipon ni Haring Joash ang tanan nga butang nga ginhalad sang iya mga katigulangan sa Ginoo, kag pati man ang iya mga ginhalad. (Ang mga katigulangan ni Joash nga naghalad sadto nga mga butang amo sila ni Jehoshafat, Jehoram, kag Ahazia, nga mga hari sang Juda.) Ini tanan ginpadala ni Joash kay Hazael, pati ang tanan nga bulawan nga ara sa mga bodega sang templo sang Ginoo kag sang palasyo. Gani wala na magsalakay si Hazael sa Jerusalem.
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Joash, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. Sang ulihi nagrebelde kontra kay Haring Joash ang iya mga opisyal, kag ginpatay nila siya sa Bet Millo, sa dalan pakadto sa Silla. Ang mga opisyal nga nagpatay sa iya amo sila ni Jozacar12:21 Jozacar: Amo ini sa Septuagint kag sa Syriac. Sa Hebreo, Jozabad. nga anak ni Shimeat kag si Jehozabad nga anak ni Shomer. Ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Banwa ni David. Kag si Amazia nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
2 Hari 13:1-25
Ang Paghari ni Jehoahaz sa Israel
Nangin hari sang Israel si Jehoahaz nga anak ni Jehu sang ika-23 nga tuig sang paghari ni Joash, nga anak ni Ahazia, sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jehoahaz, kag naghari siya sa sulod sang 17 ka tuig. Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Ginsunod niya ang mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Kag wala gid siya nagbiya sa sini nga mga sala. Gani naakig ang Ginoo sa Israel. Kag sa malawig nga tion ginpasakop niya sila kay Haring Hazael sang Aram kag sa iya anak nga si Ben Hadad.
Nagpangamuyo si Jehoahaz sa Ginoo, kag ginpamatian siya sang Ginoo, kay nakita sang Ginoo ang puwerte nga pagpamigos sang hari sang Aram sa Israel. Ginhatagan sila sang Ginoo sang pangulo nga naghilway sa ila sa mga taga-Aram. Gani nagpuyo liwat sing malinong ang mga Israelinhon pareho sang una. Pero wala sila magbiya sa pagsunod sa mga sala sang panimalay ni Jeroboam, nga nangin kabangdanan sang ila pagpakasala. Wala man nila paggub-a ang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera sa Samaria.
Sang ulihi ang nabilin kay Jehoahaz amo na lang ang 50 ka manugkabayo, 10 ka karwahe, kag 10,000 ka soldado, kay ang iban ginpamatay sang hari sang Aram, nga daw sa yab-ok nga gintasak-tasak.
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoahaz, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. Sang napatay si Jehoahaz, ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Samaria. Kag si Jehoash nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ang Paghari ni Jehoash sa Israel
Nangin hari sang Israel si Jehoash nga anak ni Jehoahaz sang ika-37 nga tuig sang paghari ni Joash sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jehoash, kag naghari siya sa sulod sang 16 ka tuig. Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Wala siya nagbiya sa mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoash, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, pati ang iya pagpakig-away kay Haring Amazia sang Juda, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. Sang napatay si Jehoash, ginlubong siya sa Samaria, didto sa ginlubngan sang mga hari sang Israel. Kag ang iya anak nga si Jeroboam II amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Napatay si Elisha
Sang buhi pa si Haring Jehoash, nagmasakit si Elisha kag daw mapatay na gid siya. Nagkadto si Haring Jehoash sa iya kag naghibi sa iya. Nagsiling si Jehoash, “Amay ko, Amay ko! Ang mga karwahe kag mga manugkarwahe sang Israel!”13:14 Ang mga karwahe… sang Israel: Posible ang buot silingon, si Elisha manugdepensa sang Israel ukon wala sing mahimo ang depensa sang Israel kon wala siya. Nagsiling si Elisha, “Magkuha ka sang pana kag mga baslay.”13:15 pana kag mga baslay: sa English, bow and arrows. Kag gintuman ini ni Jehoash. Dayon ginsilingan siya ni Elisha nga uyatan niya ang pana. Sang ginauyatan na niya ini, ginkaptan ni Elisha ang iya kamot kag ginsilingan siya, “Abrihi ang bintana sa sidlangan dampi.” Kag gin-abrihan niya ini. Dayon ginsilingan siya ni Elisha nga magpana siya. Kag sang nagpana siya, nagsiling si Elisha, “Ina nga baslay palatandaan nga padaugon ka sang Ginoo kontra sa Aram. Laglagon mo sing bug-os ang mga Arameanhon sa Afek.”
Ginsilingan liwat ni Elisha si Jehoash nga magkuha sang mga baslay. Kag sang nagkuha siya, nagsiling si Elisha, “Panaa ang duta.” Kag ginpana niya ang duta sang tatlo ka beses, kag dayon nag-untat siya. Naakig si Elisha sa iya kag nagsiling, “Kuntani lima ukon anom ka beses mo ini ginpana agod malaglag mo sing bug-os ang mga Arameanhon. Pero karon, mapierdi mo lang sila sing tatlo ka beses.”
Sang ulihi napatay si Elisha kag ginlubong.
Kada tuig may grupo sang mga Moabnon nga nagasalakay sa Israel. Isa sina ka tion, may mga Israelinhon nga magalubong kuntani sang patay. Pero sang makakita sila sang grupo sang mga Moabnon nga nagasalakay, gindali-dali nila sulod ang bangkay sa kuweba nga ginlubngan ni Elisha kag nagpalagyo. Pagtandog sang bangkay sa mga tul-an ni Elisha, nabuhi ang patay kag nagtindog.
Ginpigos ni Haring Hazael sang Aram ang Israel sa bug-os nga panahon sang paghari ni Jehoahaz. Pero ginkaluoyan kag ginkabalak-an sila sang Ginoo tungod sa iya kasugtanan kay Abraham, Isaac, kag Jacob. Hasta subong wala niya sila paglaglaga ukon pagpahalina sa ila lugar palayo sa iya presensya.
Napatay si Haring Hazael sang Aram, kag si Ben Hadad nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari. Napierdi ni Jehoash ang Aram sing tatlo ka beses, kag nabawi niya kay Ben Hadad ang mga banwa nga naagaw sang amay ni Ben Hadad nga si Hazael sang pagpakig-away niya sa amay ni Jehoash nga si Jehoahaz.
2 Hari 14:1-22
Ang Paghari ni Amazia sa Juda
(2 Cro. 25:1-28)
Nangin hari sang Juda si Amazia nga anak ni Joash sang ikaduha nga tuig sang paghari ni Jehoash, nga anak ni Jehoahaz, sa Israel. Nagaedad si Amazia sing 25 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 29 ka tuig. Ang iya iloy amo si Jehoadin nga taga-Jerusalem. Maayo ang ginhimo ni Amazia sa panulok sang Ginoo, pero indi gid pareho sa ginhimo ni David nga iya katigulangan. Ginsunod niya ang iya amay nga si Joash. Wala man niya ginpaguba ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, gani padayon didto ang mga tawo sa paghalad sang mga halad kag sa pagsunog sang mga insenso.
Sang malig-on na ang paghari ni Amazia, ginpapatay niya ang mga opisyal nga nagpatay sa iya amay nga hari. Pero wala niya ginpapatay ang ila mga anak, kay suno sa nasulat sa Libro sang Kasuguan ni Moises, nagsiling ang Ginoo, “Indi dapat pagpatyon ang mga ginikanan tungod sa sala sang ila mga anak, kag ang mga anak indi man dapat pagpatyon tungod sa sala sang ila mga ginikanan. Patyon lang ang tawo tungod sa iya kaugalingon nga sala.”
Si Amazia amo ang nakapatay sang 10,000 ka Edomnon sa kapatagan nga ginatawag Asin. Naagaw man niya sa inaway ang Sela, kag gintawag niya ini nga Jokteel, kag amo gihapon ang ngalan sini hasta subong.
Isa ka adlaw, nagpadala si Amazia sang mga mensahero sa hari sang Israel nga si Jehoash nga anak ni Jehoahaz kag apo ni Jehu. Ginhangkat niya si Jehoash nga mag-inaway sila. Pero ginsabat siya ni Haring Jehoash paagi sa sini nga estorya: “Didto sa Lebanon may tunukon nga tanom nga nagpadala sang sini nga mensahi sa kahoy nga sedro: ‘Ipaasawa ang imo anak nga babayi sa akon anak nga lalaki.’ Pero may nag-agi nga talunon nga sapat kag gintasak-tasak niya ang tunukon nga tanom. Amazia, matuod nga napierdi mo ang Edom kag ginapabugal mo ina. Magkontento ka na lang sa imo pagdaog kag magpabilin sa imo lugar. Ngaa gusto mo gid ang gamo nga magadala lang sang kalaglagan sa imo kag sa Juda?”
Pero wala nagpamati si Amazia, gani ginsalakay siya ni Haring Jehoash kag sang iya mga soldado. Nag-away sila sa Bet Shemesh nga sakop sang Juda. Napierdi ang Juda sa Israel, kag ang tagsa ka soldado sang Juda nagpalagyo pauli. Nadakpan ni Haring Jehoash si Haring Amazia didto sa Bet Shemesh. Dayon nagkadto si Jehoash sa Jerusalem kag gin-guba niya ang mga pader sini halin sa Puwertahan sang Efraim pakadto sa Pamusod nga Puwertahan, nga mga 600 ka tapak ang kalabaon. Ginpanguha niya ang tanan nga bulawan, pilak, kag kagamitan nga iya nakita sa templo sang Ginoo kag sa bodega sang palasyo. Nagdala man siya sang mga bihag sa iya nga pagbalik sa Samaria.
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoash, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang iban pa niya nga ginhimo, pati ang iya pagpakig-away kay Haring Amazia sang Juda, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. Sang napatay si Jehoash, ginlubong siya sa ginlubngan sang mga hari sang Israel sa Samaria. Kag ang iya anak nga si Jeroboam II amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Nagkabuhi pa si Haring Amazia sang Juda sang 15 ka tuig sa tapos nga mapatay si Haring Jehoash sang Israel. Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Amazia nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda.
May mga tawo sadto nga nagplano sa pagpatay kay Amazia sa Jerusalem, gani nagpalagyo siya sa Lakish. Pero ginpasundan nila siya sa Lakish, kag ginpatay siya didto. Ang iya bangkay ginkarga sa kabayo kag gindala pabalik sa Jerusalem kag ginlubong sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Banwa ni David. Ang ginbulos sang katawhan sang Juda kay Amazia bilang hari amo ang iya anak nga si Azaria14:21 Azaria: ukon, Uzia. nga nagaedad sang 16 ka tuig. Siya ang nagbawi sang Elat kag nagpatindog liwat sini sa tapos mapatay ang iya amay nga si Amazia.
