1 Samuel 24:1-22
Wala Pagpatya ni David si Saul
Sang pagbalik ni Saul halin sa pagpakig-away sa mga Filistinhon, ginsugiran siya nga didto si David sa kamingawan sang En Gedi. Gani nagpili siya sang 3,000 ka tawo halin sa bug-os nga Israel kag naglakat sa pagpangita kay David kag sa iya mga tinawo malapit sa kabatuhan nga ginatineran sang mga kanding nga talunon. Nakaabot si Saul sa toril sang mga karnero sa higad sang dalan, nga sa diin may kuweba didto. Nagsulod si Saul sa kuweba sa pagpamus-on. Didto gali sa sulod nga bahin sang kuweba nagapanago si David kag ang iya mga tinawo. Nagsiling ang mga tinawo ni David sa iya, “Amo na gid ini ang tion nga ginsiling sang Ginoo nga igatugyan niya sa imo ang imo kaaway kag bahala ka kon ano ang imo gusto nga himuon sa iya.” Dayon hinay-hinay nga nagpalapit si David kay Saul kag gin-utod niya ang punta sang bayo ni Saul nga wala niya mabatyagi. Pero pagkatapos sadto ginkonsensya si David sa iya nga pag-utod sang punta sang bayo ni Saul. Nagsiling siya sa iya mga tinawo, “Kabay pa nga indi magtugot ang Ginoo nga maghimo ako sing malain sa akon agalon, ang ginpili sang Ginoo nga maghari.” Sa sining ginhambal ni David ginsabdong niya ang iya mga tinawo, kag wala niya sila pagtuguti nga salakayon si Saul. Naghalin si Saul sa kuweba kag naglakat.
Dayon nagguwa si David sa kuweba kag gintawag si Saul, “Mahal nga Hari!” Sang magbalikid si Saul, nagluhod si David bilang pagtahod sa iya. Nagsiling dayon si David kay Saul, “Ngaa nagapati ka sa mga tawo nga nagasiling sa imo nga nagatinguha ako sa pagpatay sa imo? Nakita mo mismo subong nga adlaw kon paano ka gintugyan sang Ginoo sa akon didto sa sulod sang kuweba. Ginsilingan ako sang iban ko nga mga tinawo nga patyon ka, pero wala ko ikaw pagpatya. Nagsiling ako sa ila nga indi ko pag-anhon ang akon agalon tungod kay ginpili siya sang Ginoo nga maghari. Amay, tan-awa ang bahin sang imo bayo nga akon ginauyatan. Gin-utod ko ang punta sang imo bayo pero wala ko ikaw pagpatya. Nagapamatuod ini nga wala ako sing tuyo sa paghalit sa imo ukon sa pagrebelde sa imo. Wala ako nakasala sa imo pero ginatinguhaan mo ako nga patyon. Kabay pa nga ang Ginoo amo ang magahukom sa aton nga duha, kag kabay pa nga balusan niya ikaw sa imo malain nga ginahimo sa akon. Pero ako indi gid mag-ano sa imo, subong sang hulubaton nga nagasiling, ‘Ang malaot lang nga tawo ang nagahimo sang malaot.’ Gani indi gid ako mag-ano sa imo. Ikaw nga hari sang Israel nagahingabot gid sa akon. Ngaa, sin-o gid bala ako? Pareho man lang ako sa patay nga ido ukon bitik. Kabay pa nga ang Ginoo amo ang magahukom sa aton kag magdesisyon kon sin-o ang may sala sa aton nga duha. Kabay pa nga talupangdon niya ako kag apinan kag luwason sa imo mga kamot.”
Pagkatapos hambal ni David, nagsiling si Saul, “Ikaw gid bala ina David, anak ko?” Kag naghibi siya sing tudo. Nagsiling pa gid siya, “Mas matarong ka sang sa akon. Gintratar ko ikaw sing malain, pero ako gintratar mo sing maayo. Ginpakita mo sa akon subong nga adlaw ang imo kaayo. Gintugyan ako sang Ginoo sa imo, pero wala mo ako pagpatya. Ang iban iya kon makita nila ang ila kaaway, wala nila ini ginapabay-an nga makapalagyo. Kabay pa nga balusan ka sang Ginoo sa kaayo nga ginpakita mo sa akon subong nga adlaw. Nahibaluan ko nga mangin hari ka gid, kag ang ginharian sang Israel mangin malig-on sa imo paggahom. Karon, magsumpa ka sa akon sa ngalan sang Ginoo nga indi mo pagpamatyon ang akon mga kaliwat, agod indi madula ang ngalan sang akon pamilya.” Gani nagsumpa si David kay Saul. Dayon nagpauli si Saul, pero si David iya kag ang iya mga tinawo nagbalik sa ila palanaguan.
1 Samuel 25:1-44
Si David, si Nabal, kag si Abigail
Karon napatay si Samuel, kag ang tanan nga Israelinhon nagtipon kag nagpangasubo sa iya. Ginlubong nila siya sa iya banwa sa Rama.
Pagkatapos sadto, nagsaylo si David sa kamingawan sang Maon.25:1 Maon: Amo ini sa iban nga mga kopya sang Septuagint. Sa Hebreo, Paran. Didto sa Maon may isa ka tawo nga manggaranon gid, nga may duta25:2 duta: ukon, mga pagkabutang. sa Carmel. May 1,000 siya ka kanding kag 3,000 ka karnero nga iya ginapaguntingan sa Carmel. Ang iya ngalan amo si Nabal nga halin sa kaliwat ni Caleb, kag ang iya asawa amo si Abigail. Maalam kag matahom si Abigail, pero si Nabal iya dali maakig kag malain sing batasan.
Karon, sang didto si David sa kamingawan, nabalitaan niya nga nagapagunting si Nabal sang iya mga karnero. Gani nagpadala siya sang napulo ka tawo sa Carmel. Ginsugo niya sila nga ihambal ini nga mensahi kay Nabal: “Kamusta! Kabay pa nga maangkon mo ang malawig nga kabuhi. Kag kabay pa nga maayo ang imo kahimtangan kag ang kahimtangan sang imo bug-os nga panimalay kag sang tanan nga ara sa imo. Nakabalita ako nga nagapagunting ka sang imo mga karnero. Sang kaupod namon ang imo mga manugbantay sang karnero sa Carmel, wala namon sila pagpintasi kag wala sing may nadula sa ila. Pamangkuta bala sila, kag sugiran ka nila. Karon, nagapangabay ako nga pakitaan mo sang kaayo ang akon mga tinawo, kay piesta man subong. Kabiga ako nga imo anak kag ang akon mga suluguon nga imo mga suluguon; hatagi kami sang bisan ano nga gusto mo ihatag sa amon.”
Gani pag-abot sang mga tinawo ni David kay Nabal, ginhambal nila ang mensahi ni David. Dayon naghulat sila. Ginpanginwala ni Nabal si David. Siling niya sa mga tinawo ni David, “Sin-o bala ining si David nga anak ni Jesse? Subong nga mga inadlaw madamo nga mga suluguon ang nagapalagyo sa ila agalon. Ngaa ihatag ko sa inyo ang akon tinapay kag tubig kag ang karne sang sapat nga akon ginpaihaw para sa mga manuggunting sang akon mga karnero? Wala gani ako kahibalo kon sa diin kamo naghalin.”
Nagbalik ang mga tinawo ni David kag ginsugid nila sa iya ang ginsiling ni Nabal. Dayon nagsiling si David sa iya mga tinawo, “Itaklos ang inyo mga espada!” Gani gintaklos nila ang ila mga espada, kag amo man ang ginhimo ni David. Mga 400 ka tawo ang nag-upod kay David. Nagpabilin ang 200 sa pagbantay sang mga kargaminto.
Karon, ang isa sa mga suluguon ni Nabal nagsiling kay Abigail nga asawa ni Nabal, “Nagpadala diri si David sang mga mensahero halin sa kamingawan, kag nagpangamusta pa sila kay Nabal nga amon agalon, pero gin-insulto lang niya sila. Maayo gid ato nga mga tawo sa amon; wala nila kami pag-anha. Kag sa bug-os nga tion nga didto kami sa uma malapit sa ila, wala gid sang may nadula sa amon. Ginproteksyunan nila kami adlaw-gab-i sang nagabantay kami sang mga karnero. Karon maghunahuna ka kon ano ang imo mahimo, tungod kay magaabot ang katalagman sa imo bana kag sa iya bug-os nga panimalay. Puwerte sa iya kalaot, gani wala gid sing may mangahas nga mag-estorya sa iya.”
Wala na mag-uyang sang tiyempo si Abigail. Nagpakuha siya sang 200 ka bilog nga tinapay, duha ka suludlan nga panit nga puno sang bino, lima ka gin-ihaw nga karnero, mga isa ka sako nga sinanlag nga uyas, 100 ka hakop sang pasas, kag 200 ka hakop sang binulad nga higos.25:18 higos: ang bunga sang kahoy nga higera (ukon, fig tree). Dayon ginpakarga niya ini sa mga asno, kag ginsilingan ang iya mga suluguon, “Mag-una kamo; masunod lang ako sa inyo.” Pero wala niya ginsugiran ang iya bana nga si Nabal.
Samtang nagasakay si Abigail sa iya asno kag nagapaliko sa kilid sang bukid, nakita niya nga nagapadulong si David kag ang iya mga tinawo pakadto sa iya. Wala pa lang dugay nga nagsiling si David, “Wala sing pulos ang pagbantay ko sang mga pagkabutang ni Nabal sa kamingawan agod wala sing may madula. Ang kaayo nga ginpakita ko sa iya ginbalusan niya sang kalain. Kabay pa nga silutan ako sang Dios sing puwerte gid kon indi ko maubos pamatay hasta sa aga ang tanan nga lalaki nga sakop niya.”
Sang makita ni Abigail si David, nagdali-dali siya panaog sa iya asno kag nagluhod kay David bilang pagtahod sa iya. Nagsiling siya, “Palihog, sir, pamatii ako. Ako na lang ang basula. Kabay nga indi mo pagsapakon ang malaot nga si Nabal. Bagay gid sa iya ang iya ngalan nga Nabal, nga ang buot silingon ‘buang-buang.’ Sir, ako iya wala gid makakita sa mga tawo nga imo ginpadala.
“Karon, ginpunggan ka sang Ginoo sa pagtimalos kag sa pagpamatay. Ginasumpa ko sa buhi nga Ginoo kag sa imo nga kabay pa nga ang imo mga kaaway kag ang tanan nga gusto maghalit sa imo mangin pareho ang ila dangatan kay Nabal. Kon mahimo, sir, batuna ini nga mga regalo nga akon gindala sa imo, kag ihatag sa imo mga tinawo. Palihog patawara ako sa akon mga kakulangan. Sigurado gid nga paharion ka sang Ginoo kag ang imo mga kaliwat, tungod nga nagapakig-away ka para sa iya. Kabay pa nga wala sing malain nga matabo sa imo samtang nagakabuhi ka. Bisan may maglagas sa pagpatay sa imo, tipigan ka gihapon sang Ginoo nga imo Dios pareho sa tawo nga nagatipig sang malahalon nga butang. Pero ang imo mga kaaway ipanglabyog pareho sang paglabyog sang isa ka tawo sang bato. Kon matuman na ang tanan nga maayo nga mga butang nga ginpromisa sang Ginoo sa imo, kag mangin hari ka na sang Israel, indi ka pagkonsensyahon tungod nga wala ka nagtimalos kag nagpamatay nga wala sing kabangdanan. Kag kon pakamaayuhon ka sang Ginoo palihog indi ako pagkalimti.”
Nagsiling si David kay Abigail, “Dalayawon ang Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagpadala sa imo subong nga adlaw sa pagpakigkita sa akon. Salamat sa Dios sa imo maayo nga panghunahuna kag sa pagpugong sa akon sa pagtimalos kag pagpamatay sa sini nga adlaw. Kon wala ka nagdali-dali sa pagpakigkita sa akon, wala kuntani sing may nabilin nga buhi sa mga tinawo ni Nabal pagkaaga. Kay amo ina ang akon ginsumpa sa buhi nga Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagpugong sa akon sa paghimo sang malain sa imo.” Ginbaton ni David ang mga regalo ni Abigail kag nagsiling, “Magpauli ka kag indi na magpalibog, kay tumanon ko ang imo pangabay.”
Sang pag-abot ni Abigail sa ila balay, nagapapunsyon si Nabal nga daw sa hari. Malipayon gid siya kag puwerte kahubog. Gani wala siya pagsugiri ni Abigail hasta mag-aga. Sang naumpawan na siya sang aga, ginsugiran siya ni Abigail sa natabo. Gin-atake siya sa tagipusuon kag indi na siya makahulag. Pagkaligad sang napulo ka adlaw, ginpagrabe pa gid siya sang Ginoo kag napatay siya.
Sang mabatian ni David nga napatay si Nabal, nagsiling siya, “Dalayawon ang Ginoo! Siya ang nagbalos kay Nabal sa iya pag-insulto sa akon, kag ginlikaw niya ako sa pagbalos. Ginsilutan niya si Nabal sa iya malain nga ginhimo sa akon.”
Dayon nagpadala si David sang mga mensahero sa pagpangabay kay Abigail nga pangasaw-on niya siya. Pag-abot sang mga mensahero ni David sa Carmel, nagsiling sila kay Abigail, “Ginpakadto kami ni David sa imo sa pagdala sa imo sa iya agod mangin asawa niya.” Nagluhod si Abigail bilang pagtahod sa ila kag nagsiling, “Huo, sugot ako. Handa ako sa pag-alagad sa iya bisan pa sa iya mga suluguon.”25:41 bisan pa sa iya mga suluguon: sa literal, kag sa paghugas sang mga tiil sang iya mga suluguon. Nagdali-dali dayon si Abigail sa pagsakay sa asno kag nag-upod sa mga mensahero ni David. Gindala niya ang lima niya ka suluguon nga babayi. Kag nangin asawa siya ni David. Ginpangasawa man ni David si Ahinoam nga taga-Jezreel, kag sila nga duha iya asawa. Ang iya asawa anay nga si Mical ginpaasawa ni Saul sa kay Paltiel nga taga-Galim, nga anak ni Laish.
