1 Hari 14:21-31
Ang Paghari ni Rehoboam sa Juda
(2 Cro. 11:5–12:16)
Si Rehoboam nga anak ni Solomon amo ang hari sa Juda. Nagaedad siya sing 41 ka tuig sang nangin hari siya. Kag naghari siya sa sulod sang 17 ka tuig sa Jerusalem, ang siyudad nga ginpili sang Ginoo sa tanan nga tribo sang Israel, nga sa diin padunggan siya. Ang iloy ni Rehoboam amo si Naama nga Ammonhon.
Nagpakasala ang katawhan sang Juda sa panulok sang Ginoo, kag mas grabe pa ang kaakig sang Ginoo sa ila sang sa ila mga katigulangan, kay mas grabe ang ila mga sala. Naghimo man sila sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar kag sang handumanan nga mga bato, kag nagpatindog sila sang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera sa ibabaw sang tagsa ka bukid kag sa idalom sang tagsa ka madabong nga kahoy. Wala labot sina, may ara pa sila nga mga lalaki kag mga babayi nga nagabaligya sang ila lawas sa mga lugar nga ila ginasimbahan. Ang katawhan sang Juda naghimo sang tanan nga makangilil-ad nga butang nga ginahimo anay sang mga nasyon nga ginpatabog sang Ginoo sa mga Israelinhon.
Sang ikalima nga tuig sang paghari ni Rehoboam, ginsalakay ni Haring Shishak sang Egipto ang Jerusalem. Ginpanguha niya ang mga manggad sa templo sang Ginoo kag sa palasyo. Ginkuha niya ang tanan, pati na ang tanan nga taming nga bulawan nga ginpahimo ni Solomon. Gani nagpahimo si Haring Rehoboam sang mga taming nga saway sa pag-ilis sadto nga mga taming, kag gin-intrigar niya ini sa mga opisyal sang mga guwardya nga nagabantay sa puwertahan sang palasyo. Kag kon magkadto ang hari sa templo sang Ginoo, nagaupod sa iya ang mga guwardya nga dala ini nga mga taming, kag pagkatapos ginabalik man nila ini sa ila kuwarto.
Ang iban pa nga mga estorya parte sa paghari ni Rehoboam, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. Permi lang sadto nagainaway si Rehoboam kag si Jeroboam. Sang napatay si Rehoboam, ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Banwa ni David. (Ang iloy ni Rehoboam amo si Naama nga Ammonhon.) Si Abia14:31 Abia: Ginatawag man siya nga Abiam. nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
1 Hari 15:1-34
Ang Paghari ni Abia sa Juda
(2 Cro. 13:1–14:1)
Nangin hari sang Juda si Abia sang ika-18 nga tuig sang paghari ni Jeroboam sa Israel. Sa Jerusalem nag-estar si Abia, kag naghari siya sa sulod sang tatlo ka tuig. Ang iya iloy amo si Maaca nga apo15:2 apo: Si Maaca anak ni Uriel nga bana ni Tamar, kag si Tamar anak ni Absalom. ni Absalom.15:2 Absalom: sa Hebreo, Abishalom, nga amo man si Absalom.
Ginhimo man niya ang tanan nga sala nga ginhimo sang iya amay. Indi maayo ang iya relasyon sa Ginoo nga iya Dios; indi pareho kay David nga iya katigulangan. Pero tungod kay David, gintugot sang Ginoo nga iya Dios nga may kaliwat siya nga magahari15:4 gintugot sang Ginoo… nga magahari: sa literal, ginhatagan siya sang Ginoo nga iya Dios sang suga. sa Jerusalem paagi sa paghatag sa iya sang anak nga magabulos sa iya sa paghari kag magapabakod sa Jerusalem. Kay ginhimo ni David ang matarong sa panulok sang Ginoo, kag samtang buhi siya wala niya paglapasa ang mga sugo sang Ginoo, luwas lang sa ginhimo niya kay Uria nga Hithanon.
Sadto anay permi lang nagainaway si Rehoboam kag si Jeroboam, kag sang ulihi si Abia naman kag si Jeroboam ang nagainaway. Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Abia, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. Sang napatay si Abia, ginlubong siya sa Banwa ni David. Kag si Asa nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ang Paghari ni Asa sa Juda
(2 Cro. 15:16–16:6, 11-14)
Nangin hari sang Juda si Asa sang ika-20 nga tuig sang paghari ni Jeroboam sa Israel. Sa Jerusalem nag-estar si Asa, kag naghari siya sa sulod sang 41 ka tuig. Ang iya lola amo si Maaca nga apo15:10 apo: Tan-awa ang footnote sa bersikulo 2. ni Absalom. Maayo ang ginhimo ni Asa sa panulok sang Ginoo, pareho kay David nga iya katigulangan. Ginpalayas niya sa Juda ang mga lalaki kag mga babayi nga nagabaligya sang ila lawas sa mga lugar nga ila ginasimbahan, kag ginpakuha niya ang tanan nga dios-dios nga ginpahimo sang iya mga katigulangan. Pati ang iya lola nga si Maaca ginpahalin niya sa pagkarayna, kay nagpahimo siya sang makangilil-ad nga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. Ginpautod ni Asa ini nga hulohaligi kag ginpasunog sa Kidron nga ililigan sang tubig. Bisan wala madula ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, matutom gihapon siya sa Ginoo sa bug-os niya nga kabuhi. Gindala niya sa templo sang Ginoo ang mga pilak, mga bulawan, kag ang iban pa nga mga butang nga ginhalad niya kag sang iya amay sa Ginoo.
Permi lang nagainaway si Asa kag si Baasha nga hari sang Israel samtang nagahari sila. Ginsalakay ni Baasha ang Juda, kag ginpabakod niya ang banwa sang Rama agod wala sing may makaguwa ukon makasulod sa teritoryo ni Haring Asa sang Juda. Ginpanguha ni Asa ang tanan nga pilak kag bulawan nga nabilin sa mga bodega sang templo sang Ginoo kag sang iya palasyo. Gin-intrigar niya ini sa iya mga opisyal, kag ginsugo niya sila nga dal-on ini kay Haring Ben Hadad sang Aram15:18 Aram: ukon, Syria. nga nagaestar sa Damascus. Si Ben Hadad anak ni Tabrimon kag apo ni Hezion. Amo ini ang mensahi ni Asa kay Ben Hadad: “Maghimo kita sang kasugtanan nga magdampiganay kita, pareho sang ginhimo sang aton mga amay. Batuna ang regalo ko sa imo nga pilak kag bulawan, kag ginapangabay ko ikaw nga untaton mo na ang imo pagpakigdampig kay Haring Baasha sang Israel agod pabay-an na niya ako.”
Nagsugot si Ben Hadad sa ginpangabay ni Haring Asa, kag ginsugo niya ang mga kumander sang iya mga soldado nga salakayon ang mga banwa sang Israel. Naagaw nila ang Ion, Dan, Abel Bet Maaca, ang bug-os nga Kineret, kag ang bug-os nga Naftali. Sang mabatian ini ni Baasha, ginpauntat niya ang pagpabakod sang Rama, kag nagbalik siya sa Tirza. Dayon nagmando si Haring Asa sa tanan gid nga taga-Juda nga kuhaon nila ang mga bato kag mga troso nga gin-gamit ni Baasha sa pagpabakod sang Rama. Kag gin-gamit ini ni Haring Asa sa pagpabakod sang Geba sa Benjamin, kag sang Mizpa.
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Asa, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, pati ang mga banwa nga iya ginpabakod, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. Sang tigulang na si Asa may sakit siya sa tiil. Kag sang napatay siya, ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa banwa sang iya katigulangan nga si David. Kag si Jehoshafat nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ang Paghari ni Nadab sa Israel
Nangin hari sang Israel si Nadab nga anak ni Jeroboam sang ikaduha nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Naghari si Nadab sa bug-os nga Israel sa sulod sang duha ka tuig. Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Nagsunod siya sa pagginawi sang iya amay kag sa sala nga iya ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
Karon, si Baasha nga anak ni Ahia, nga halin sa tribo ni Isacar, nagplano sing malain kontra kay Nadab. Ginpapatay niya si Nadab samtang ginasalakay ni Nadab kag sang bug-os nga Israel ang Gibeton, nga isa ka banwa sang mga Filistinhon. Ang pagpatay ni Baasha kay Nadab natabo sang ikatatlo nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Kag si Baasha amo ang nagbulos kay Nadab bilang hari. Pag-umpisa gid ni Baasha nga maghari, ginpamatay niya ang bug-os nga pamilya ni Jeroboam, kag wala gid siya sing may ginbilin bisan isa. Natabo ini suno sa ginsiling sang Ginoo paagi sa iya alagad nga si Ahia nga taga-Shilo. Kay naakig ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeroboam tungod sa iya mga sala nga ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Nadab, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. Permi lang nagainaway si Asa kag si Baasha samtang nagahari sila.
Ang Paghari ni Baasha sa Israel
Nangin hari sang Israel si Baasha nga anak ni Ahia sang ikatatlo nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Sa Tirza nag-estar si Baasha, kag naghari siya sa sulod sang 24 ka tuig. Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Nagsunod siya sa pagginawi ni Jeroboam kag sa sala nga iya ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.
1 Hari 16:1-7
Amo ini ang mensahi sang Ginoo kontra kay Baasha nga iya ginhambal paagi kay Jehu nga anak ni Hanani: “Ginkuha ko ikaw sa manubo nga kahimtangan,16:2 Ginkuha… kahimtangan: sa literal, Ginpabangon ko ikaw sa duta. kag ginhimo nga pangulo sang akon katawhan nga mga Israelinhon. Pero ginsunod mo ang pagginawi ni Jeroboam kag ikaw ang nangin kabangdanan sang pagpakasala sang akon katawhan, kag ginpaakig mo ako tungod sa ila mga sala. Gani laglagon ko ikaw kag ang imo panimalay, pareho sa ginhimo ko sa panimalay ni Jeroboam nga anak ni Nebat. Ang mga miyembro sang imo panimalay nga magakalamatay sa banwa pagakaunon sang mga ido, kag ang magakalamatay sa uma pagakaunon sang mga pispis.”
Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Baasha, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang iban pa niya nga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. Sang napatay si Baasha, ginlubong siya sa Tirza. Kag si Elah nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ato nga mensahi sang Ginoo kontra kay Baasha kag sa iya panimalay ginhambal sang Ginoo paagi kay Propeta Jehu nga anak ni Hanani. Ginhambal ato sang Ginoo tungod sa tanan nga malain nga ginhimo ni Baasha sa iya panulok. Ginpaakig ni Baasha ang Ginoo tungod sa iya mga ginhimo nga pareho sa ginhimo sang panimalay ni Jeroboam, kag tungod sa iya nga pagpamatay sa bug-os nga panimalay ni Jeroboam.
