Ruth 1:1-22
Ang Pag-unong ni Ruth kang Noemi
Sa panahon nga dili pa mga hari ang nagadumala1:1-2 Sa panahon… nagadumala: sa literal, Sa panahon nga ang mga “shoftim” (mga pangulo/hukom) mao pa ang nangulo. sa Israel, miabot ang kagutom niini nga dapit. Busa si Elimelec nga taga-Betlehem nga sakop sa Juda miadto sa Moab uban sa iyang asawa ug duha ka anak nga lalaki, aron didto lang una mopuyo. Ang ngalan sa iyang asawa mao si Noemi ug ang ilang duha ka anak mao si Mahlon ug si Kilion. Mga kaliwat sila ni Efrata nga taga-Betlehem.
Sa dihang didto na sila nagpuyo sa Moab, namatay si Elimelec. Busa si Noemi na lang uban sa iyang duha ka anak nga lalaki ang nahibilin. Nangaminyo ang iyang mga anak ug mga babayeng Moabihanon. Ang ngalan sa usa mao si Orpah ug ang usa mao si Ruth. Paglabay sa napulo ka tuig, namatay usab sila si Mahlon ug si Kilion, busa si Noemi na lang ang nahibilin.
Sa dihang nabalitaan ni Noemi nga gipanalanginan sa Ginoo ang iyang katawhan pinaagi sa iyang paghatag kanila ug maayong abot, nangandam siya sa pagbalik sa Juda uban ang iyang mga umagad. Ug sa dihang nagalakaw sila balik sa Juda, miingon si Noemi sa iyang duha ka umagad, “Balik na lang kamo sa inyong inahan. Hinaut pa nga pakitaan kamo ug kaayo sa Ginoo, maingon nga gipakita ninyo ang inyong kaayo nganhi kanako ug sa nangamatay ninyong mga bana. Ug hinaut nga itugot sa Ginoo nga maminyo kamo pag-usab aron mapahimutang kamo sa inyong bag-ong panimalay.”
Unya gihagkan sila ni Noemi. Nanghilak silag kusog ug miingon kang Noemi, “Mouban kami kanimo sa pagbalik mo ngadto sa imong mga katagilungsod.” Apan miingon si Noemi, “Pauli kamo sa inyo, mga anak. Nganong mouban pa man kamo kanako? Nagahunahuna ba kamo nga maminyo pa ako pag-usab ug manganak ug mga lalaki nga mahimo ninyong banahon? Dili na kana mahitabo pa kay tigulang na ako. Apan ibutang ta kon makapamana ako karong gabhiona ug unya manganak pa, hulaton ba ninyo silang mangdagko? Dili lang ba una kamo magminyo tungod kanila? Dili kana mahimo, mga anak. Sa pagkatinuod, mas pait ang akong kinabuhi kay kaninyo, kay gipaantos ako sa Ginoo.”
Misamot na hinuon silag hilak ug kusog. Unya mihalok si Orpah sa iyang ugangan ug mipauli,1:14 ug mipauli: Anaa kini sa Septuagint, apan wala sa Hebreo. apan si Ruth nagpabilin uban kang Noemi. Miingon si Noemi, “Tan-awa ang imong bilas, mibalik na siya sa iyang mga katagilungsod ug sa iyang dios,1:15 dios: o, mga dios. busa uli na uban kaniya.” Apan mitubag si Ruth, “Ayaw ako pugsa sa pagbiya kanimo, kay bisan asa ka moadto adto usab ako moadto, ug bisan asa ka mopuyo didto usab ako mopuyo. Ang imong mga katawhan mahimo usab nga akong mga katawhan, ug ang imong Dios mahimo usab nga akong Dios. Kon asa ka mamatay, didto usab ako mamatay ug didto usab ilubong. Hinaut pa nga silotan ako sa Ginoo sa hilabihan gayod kon mubiya ako kanimo. Kamatayon lang ang makapahimulag kanako gikan kanimo.”
Sa dihang nakita ni Noemi nga desidido gayod si Ruth sa pag-uban kaniya, mihilom na lang siya. Busa nagpadayon silang duha sa paglakaw hangtod nga nakaabot sila sa Betlehem. Pag-abot nila, nagkaguliyang ang tanang mga tawo. Miingon ang mga babaye, “Si Noemi ba gayod kini?”
Miingon si Noemi kanila, “Ayaw ninyo ako tawgag Noemi,1:20 Noemi: Ang buot ipasabot, lami. kondili tawga ninyo ako ug Mara,1:20 Mara: Ang buot ipasabot, pait. kay gihimong labihan kapait sa Makagagahom nga Dios ang akong kinabuhi. Pagbiya ko dinhi anaa kanako ang tanan, apan gipabalik ako sa Ginoo nga walay nahot. Busa ayaw na ninyo ako tawgag Noemi, kay gipaantos ako sa Ginoo nga Makagagahom.”
Mao pa lay pagsugod sa ting-ani sa barley sa pag-abot ni Noemi sa Betlehem uban sa iyang umagad nga si Ruth nga Moabihanon.
Ruth 2:1-23
Nailaila ni Ruth si Boaz
Usa ka adlaw, miingon si Ruth kang Noemi, “Tugoti ako sa pag-adto sa uma sa pagpanghagdaw2:1-3 pagpanghagdaw: Batasan sa mga Israelinhon ang pagbilin sa mga uhay aron hagdawon sa mga kabos, biyuda, o langyaw. (Tan-awa ang Lev. 19:9-10; 23:22; Deu. 24:19-22.) ug mga uhay sa tawo nga motugot kanako sa paghimo niini.” Miingon si Noemi kaniya, “Sige anak, lakaw.” Busa milakaw si Ruth ug nanghagdaw sa mga uhay nga nabilin sa mga mangangani. Ug naatol nga didto siya nakapanghagdaw sa uma ni Boaz nga paryente ni Elimelec. Si Boaz usa ka adunahan ug inila nga tawo.
Unya miabot si Boaz gikan sa Betlehem ug mitimbaya sa mga mangangani, “Hinaut nga tabangan kamo sa Ginoo!” Mitubag ang mga mangangani, “Hinaut nga panalanginan ka sa Ginoo!” Unya nangutana si Boaz sa sulugoon nga gitugyanan niya sa pagdumala sa mga mangangani, “Kinsa kanang batan-on nga babaye?” Mitubag ang sulugoon, “Siya ang Moabihanon nga babaye nga miuban kang Noemi sa pagbalik niya dinhi gikan sa Moab. Mihangyo siya kanako nga tugotan ko siya sa pagpanghagdaw sa mga uhay nga nabilin sa mga mangangani. Wala gayoy undang ang iyang pagtrabaho sukad pa ganinang buntag hangtod karon. Mipahulay lang siya makadiyot sa payag.2:7 sukad pa ganinang… payag: o, gikan ganina sa buntag hangtod karon, ug wala gayod siyay pahulay bisan dali lang.” Miingon si Boaz kang Ruth, “Ayaw na pagpanghagdaw sa ubang uma. Dinhi ka na lang manghagdaw uban sa akong mga sulugoong babaye. Bantayi kon asa mangani ang akong mga tawo ug magsunod ka sa mga sulugoong babaye. Gipahimangnoan ko na ang akong mga tawo nga dili ka nila hilabtan. Ug kon uhawon ka, moinom ka lang diha sa mga banga nga gisudlan ug tubig sa akong mga tawo.”
Miluhod si Ruth agig pagtahod kang Boaz ug miingon, “Nganong maayo ka man kaayo kanako nga usa man lang ako ka dumuduong?” Mitubag si Boaz, “May nagsugilon kanako sa tanan nga gihimo mo alang sa imong ugangang babaye sukad sa pagkamatay sa imong bana—ang bahin sa imong pagbiya sa imong amahan ug inahan ug sa dapit diin ikaw natawo ug mipuyo uban sa mga tawong wala mo mailhi. Hinaut nga gantihan ka sa Ginoo sa imong gihimo. Hinaut nga dako nga ganti ang imong madawat gikan sa Ginoo, ang Dios sa Israel, nga imong gidangpan.” Miingon si Ruth, “Maayo ka kaayo kanako, sir. Gidasig mo ako ug giayo sa pagpakigsulti bisan dili ako usa sa imong mga sulugoon.”
Sa dihang tingkaon na, miingon si Boaz kang Ruth, “Dali, pagkuhag pagkaon ug ituslob sa suka.” Busa milingkod si Ruth uban sa mga mangangani, ug gitunolan siya ni Boaz ug sinanlag nga lugas. Mikaon siya hangtod nabusog pag-ayo ug may salin pa gani siya. Sa dihang mitindog na si Ruth aron manghagdaw pag-usab, giingnan ni Boaz ang iyang mga tawo, “Bisan manghagdaw pa si Ruth duol sa mga binugkos nga mga uhay ayaw ninyo siya pakaulawi.2:15 Ipadaplin sa mga mangangani ang mga uhay nga ilang gigalab ug sundon kadto paghipos sa mga babaye ug bugkoson. Pagkahuman nga makuha ang mga binugkos nga mga uhay, mahimo na dayong mahagdaw ang nangabilin nga mga uhay. Apan si Ruth gitugotan ni Boaz nga manghagdaw bisan wala pa makuha ang mga binugkos nga mga uhay. Kuhai hinuon ninyo siya ug mga uhay gikan sa mga binugkos ug ibilin alang kaniya, ug ayaw ninyo siya badlonga.”
Busa nanghagdaw si Ruth sa mga uhay hangtod sa pagsalop sa adlaw. Ug sa dihang nagiok na niya ang iyang nahagdaw nga barley, mga tunga kini sa sako. Gidala niya kini pauli sa lungsod ug gipakita sa iyang ugangan2:18 ug gipakita sa iyang ugangan: o, ug nakita kini sa iyang ugangan. nga si Noemi. Ug gikuha niya ang sobra sa iyang gikaon ug gihatag kang Noemi. Nangutana si Noemi kaniya, “Diin ka nanghagdaw karong adlawa? Kang kinsang uma ka nanghagdaw? Bulahan ang tawo nga naghatag ug maayong pagtagad kanimo.”
Gisuginlan ni Ruth si Noemi nga didto siya nanghagdaw sa uma sa usa ka tawo nga ginganlag Boaz. Miingon si Noemi, “Hinaut nga panalanginan sa Ginoo si Boaz. Ginapakita niya ang iyang kaayo sa mga tawo nga buhi pa ug sa mga nangamatay na.” Ug miingon pa gayod siya, “Kana si Boaz duol natong paryente; usa siya nga may obligasyon sa pag-atiman kanato.”
Miingon si Ruth, “Miingon pa gani si Boaz kanako nga sa iya na lang nga mga tawo ako mouban sa pagpanghagdaw hangtod mahuman ang tanan niyang anihon.” Miingon si Noemi kang Ruth, “Anak, mas maayo hinuon kon didto ka mouban sa iyang mga sulugoong babaye, kay basin kon unsa pa ang mahitabo kanimo kon didto ka manghagdaw sa ubang uma.”
Busa didto nagauban-uban si Ruth sa mga sulugoong babaye ni Boaz sa pagpanghagdaw hangtod nga nahuman ang ting-ani sa barley ug sa trigo. Ug pabilin siya nga nagpuyo uban sa iyang ugangan.
