Magwawali 9:13-18, Magwawali 10:1-20, Magwawali 11:1-10, Magwawali 12:1-14 APSD-CEB
Magwawali 9:13-18
Mas Maayo ang may Kaalam
Nakita ko usab dinhi sa kalibotan ang usa ka panig-ingnan sa kaalam nga giangayan ko gayod: May usa ka gamay nga lungsod diin gamay lang ang mga lumulupyo. Gilibotan kini sa usa ka gamhanang hari kauban ang iyang mga sundalo. Nangandam sila sa pagguba sa mga paril niini, ug unya misulong sila. Didto sa maong lungsod, may usa ka tawo nga kabos apan maalamon, nga makahimo unta sa pagluwas sa lungsod pinaagi sa iyang kaalam. Apan wala gayoy nakahinumdom kaniya.9:15 nga makahimo… kaniya: o, ug giluwas niya ang maong siyudad pinaagi sa iyang kaalam. Apan pagkahuman niadto, wala na siya hinumdomi sa mga tawo. Busa nakaingon ako nga mas maayo ang kaalam kaysa kusog, apan ang kaalam sa tawong kabos ginatamay ug walay mohatag ug pagtagad sa iyang mga tambag. Mas maayo pa nga mamati sa hinay nga sulti sa maalamon nga tawo kaysa mamati sa singgit sa pangulo sa mga buang-buang. Mas maayo ang kaalam kaysa mga armas sa gira. Apan ang usa ka makasasala makadaot sa daghang kaayohan.
Magwawali 10:1-20
Ingon nga ang patay nga mga langaw makadaot sa pahumot, ang gamay nga binuang makadaot sa kaalam ug dungog.
Ang tawong maalamon gustong maghimo ug maayo, apan ang buang-buang gustong maghimo ug daotan. Bisan sa linakwan lang sa buang-buang, mahibaloan na nga wala siyay panabot. Ginapakita gayod niya sa tanan ang iyang pagkabuang-buang.
Kon masuko kanimo ang tigdumala ayaw pasagdi ang imong katungdanan, kay kon magmapailubon ka, basig pasayloon ka pa niya bisan ug dako ang imong nahimo nga sala.
May usa pa ka dili maayo nga butang nga nakita ko dinhi sa kalibotan, ug kini ginahimo sa mga pangulo: Ang mga buang-buang gihatagan ug taas nga posisyon apan ang mga adunahan10:6 adunahan: o, dungganon. gihatagan ug mubo nga posisyon. Nakita ko nga ang mga ulipon nagasakay sa kabayo samtang ang mga tawong dungganon nagalakaw lang nga daw mga ulipon.
Kon magbangag ka, lagmit mahulog ka. Kon molusot ka sa bangag sa paril, lagmit mapaakan ka ug bitin. Kon maglukat ka ug bato, lagmit malugpitan ka. Kon magbugha ka ug kahoy, lagmit masamad ka. Kon habol ang imong atsa ug dili mo kini bairon, mangusog ka gayod ug maayo sa paggamit niini. Mao kana ang maayo sa may kaalam—makatabang kini kanimo nga magmalampuson.
Walay kapuslanan ang imong abilidad sa pagpaamo sa bitin kon napaakan ka na niini. Ang mga pulong sa tawong maalamon makahatag kaniya ug kaayohan, apan ang mga pulong sa tawong buang-buang makalaglag kaniya. Ang buang-buang magsugod ug sultig mga binuang nga sa kaulahian makahatag ug kadaot. Dili gayod siya moundang ug sulti.
Wala gayoy nasayod sa umaabot, ug walay makasulti kanato kon unsa ang mahitabo human kita mamatay.
Ang trabaho sa buang-buang makapakapoy kaniya, busa naghunahuna siya nga dili na lang siya moadto sa lungsod sa pagtrabaho.10:15 busa… pagtrabaho: o, dili siya katuod moadtog lungsod.
Alaot ang nasod nga ang hari niini ulipon kaniadto, ug ang mga pangulo niini nagakombira lang sa tibuok adlaw. Apan bulahan ang nasod nga ang hari niini natawo sa dungganon nga pamilya ug ang mga pangulo niini nagakombira sa hustong panahon aron sa paglig-on sa ilang kaugalingon ug dili aron maghubog.
Kon ang usa ka tawo tapolan moatiman sa atop sa iyang balay, magtulo kini ug mahugno ang mga sablayan.
Ang pagkaon ug pag-inom makahatag ug kalipay sa tawo, ug ang kuwarta makahatag sa tanan niyang kinahanglanon.
Ayaw panghimaraota ang hari bisan sa imong hunahuna, o ang adunahan bisan sa tago, kay tingalig may makasulti niini kanila.10:20 kay tingalig… kanila: sa literal, tingalig may langgam nga mosugilon niini kanila.
Magwawali 11:1-10
Ang Ginahimo sa Maalamon nga Tawo
Ibutang ang imong bahandi sa negosyo kay sa paglabay sa mga adlaw may mapaabot ka nga ganansya.11:1 O, Pagmahinatagon, kay sa kaulahian pagabalosan ka. Ibutang ang imong bahandi sa nagkalain-laing11:2 sa nagkalain-laing: sa literal, sa pito o sa walo usab. mga negosyo,11:2 Ibutang… negosyo: o, Panghatag sa daghang mga tawo. kay wala ka masayod kon unsa nga kalamidad ang moabot sa kalibotan.
Kon ang dag-om baga na, moulan. Ug kon asa natumba ang kahoy, didto kini magpabilin.11:3 Tingali ang buot ipasabot niini nga bersikulo mao nga ang mga nagakahitabo dinhi sa kalibotan, labi na ang mga kalamidad, dili mapugngan sa tawo.
Kon mag-agad ka sa panahon dili ka gayod makatanom ug wala kay maani.
Maingon nga wala ka masayod kon giunsa pagsugod sa kinabuhi sa bata11:5 kon giunsa pagsugod sa kinabuhi sa bata: o, kon asa paingon ang hangin, ug unsaon pagporma ang bata. diha sa tagoangkan sa iyang inahan, dili mo usab masabtan ang ginahimo sa Dios nga Magbubuhat sa tanang butang.
Padayon lang sa pagpananom, kay wala ka masayod hain niini ang motubo pag-ayo, o kon maayo ba hinuon ang pagtubo sa tanan.
Maayo gayod kon buhi ka pa. Mao nga paglipay sa tibuok mong kinabuhi, bisan unsa man kini ka taas. Hinuon, hinumdomi nga ang kamatayon moabot ug magdugay kini. Walay kapuslanan ang tanan nga mahitabo sa umaabot.
Batan-on, paglipay ug pahimusli ang imong kinabuhi samtang batan-on ka pa. Himoa ang tanan mong gusto ug paundayoni ang tanan mong hilig, apan hinumdomi nga hukman ka sa Dios sa tanan mong ginahimo. Wad-a ang kabalaka ug ayawg tagda ang sakit sa imong lawas kay ang pagkabatan-on lumalabay lang.
Magwawali 12:1-14
Hinumdomi ang imong Magbubuhat samtang batan-on ka pa, sa dili pa moabot ang mga panahon sa kalisod diin moingon ka, “Wala na ako malipay sa akong kinabuhi.” Hinumdomi siya sa dili pa mahimong ngitngit alang kanimo ang kahayag sa adlaw, bulan ug mga bitoon, ug sa dili pa mongitngit nga daw gidag-oman ang imong palibot.12:2 Ang buot ipasabot: Sa dili ka pa matigulang ug mamatay. Moabot ang adlaw nga ang imong mga bukton12:3 mga bukton: sa literal, mga tig-atiman sa balay. mangurog ug ang imong mga tiil12:3 mga tiil: sa literal, mga kusgan nga mga tawo. mangaluya. Ang imong mga ngipon12:3 mga ngipon: sa literal, mga babaye nga nagagaling. dili na makausap tungod kay pipila na lang kini ka buok, ug ang imong mga mata12:3 mga mata: sa literal, mga babaye nga nagapamintana. halap na. Ang imong mga dalunggan12:4 mga dalunggan: sa literal, mga pultahan diha sa kadalanan. dili na kaayo makadungog, bisan ang kasaba sa galingan o ang huni sa mga langgam o ang mga sonata. Mahadlok ka na sa habog nga dapit ug peligro na alang kanimo ang paglakaw-lakaw sa karsada. Moputi na ang buhok sa imong ulo, mag-aginod ka na, ug mawala na ang imong lawasnong tinguha. Sa kaulahian, moadto ka na sa dapit nga imong puy-an sa walay kataposan, ug daghan ang magasubo alang kanimo sa mga karsada.
Busa hinumdomi ang Dios sa dili ka pa mamatay, sa dili pa mabugto ang kable nga plata ug mabuak ang sudlanan nga bulawan, o sa dili pa mabuak ang tibod nga pangtimba ug madaot ang moton sa atabay. Unya mobalik ang imong lawas sa yuta nga gigikanan niini, ug ang imong espiritu12:7 espiritu: Tingali ang buot ipasabot, ang gininhawa nga nagahatag ug kinabuhi. mobalik sa Dios nga mao ang naghatag niini.
Miingon ang magwawali, “Wala gayoy pulos! Wala gayoy pulos ang tanan!”
Gawas nga maalamon ang maong magwawali, gitudloan pa gayod niya ang mga tawo bahin sa iyang nahibaloan. Iyang gitun-an, gitimbang-timbang ug gihan-ay pag-ayo ang daghang mga panultihon. Naningkamot siya sa paggamit sa maanindot nga mga pulong sa iyang pagsulat, ug sa kanunay, gipadayag niya ang kamatuoran. Ang mga pulong sa maalamon nga tawo sama sa talinis nga sungkod nga ginagamit aron sa paggiya sa mga mananap o sa lansang nga maayong pagkadulot. Gihatag kini sa usa ka Magbalantay.
Anak, pagbantay niining usa pa ka butang: Ang pagsulat sa mga libro walay kataposan, ug ang labihan nga pagtuon makapakapoy kanimo.
Isip panapos niining tanan mong nadungog, mao kini ang akong ikasulti: Tahora ang Dios ug tumana ang iyang mga sugo, kay mao kini ang katungdanan sa matag tawo. Kay hukman sa Dios ang tanan nato nga binuhatan, maayo man o daotan, apil ang gipangbuhat nato sa tago.
