Magwawali 7:1-29
Ang mga Tambag sa Kinabuhi
Maingon nga ang maayong reputasyon mas maayo kaysa mahalong pahumot, ang adlaw sa pagkamatay mas maayo kaysa adlaw sa pagkahimugso.
Mas maayo pa nga moadto sa balay nga may nagbangotan kaysa moadto sa balay nga may kombira, kay ang tanan mamatay man, busa kinahanglan hatagan kinig pagtagad sa matag usa.
Ang kasubo mas maayo pa kaysa kalipay tungod kay ang kasubo makatudlo kanato bahin sa kinabuhi.
Ang tawong maalamon nagahunahuna kanunay bahin sa kamatayon, apan ang tawong buang-buang nagahunahuna bahin sa kalingawan.
Mas maayo pa nga mamati ka sa pagbadlong sa tawong maalamon kaysa mamati sa pagdayeg sa tawong buang-buang.
Ang bahakhak sa tawong buang-buang sama ra sa pagpiti-piti sa sampinit diha sa kalayo. Wala kini kapuslanan.
Sigurado nga mahimong sama sa buang-buang ang tawong maalamon kon manglimbong7:7 manglimbong: o, mangdaog-daog. siya. Kon modawat ka ug suborno daoton mo lang ang imong kaugalingon. Mas maayo pa ang kataposan sa usa ka butang kaysa sinugdanan niini. Ang pagpailob mas maayo pa kaysa pagpasigarbo.
Ayaw dayon kasuko, kay ang kasuko kinaiya sa mga tawong buang-buang.
Ayawg pangutana, “Nganong mas maayo man ang kaniadto kaysa karon?” Kay dili kana maalamon nga pangutana.
Ang kaalam maayo, sama kini sa panulondon. Nagahatag kini sa mga nagakinabuhi dinhi sa kalibotan ug kaayohan nga nagalungtad, ug makahatag kini kanilag kasigurohan sama sa kuwarta. Busa makatabang gayod ang kaalam; makatipig kini sa kinabuhi sa tawo nga nakaangkon niini.
Hunahunaa kon unsa ang gihimo sa Dios. Kinsay makatul-id sa iyang gibaliko?
Kon maayo ang imong kahimtang, paglipay. Apan kon anaa ka sa kalisod, pamalandong. Hinumdomi nga ang Dios ang nagahatag sa maayo nga kahimtang ug sa kalisod. Busa dili gayod kita masayod kon unsa ang mahitabo sa umaabot.
Niining akong kinabuhi nga walay pulos, nakita ko ang tanan: may mga tawong matarong nga nangamatay luyo sa ilang matarong nga kinabuhi, ug may mga daotan nga nagakinabuhi ug taas luyo sa ilang daotang kinabuhi.
Ayaw pagpalabig hunahuna nga labihan ka na kamatarong ug kamaalamon kay basig madaot ka. Ayaw usab pagpasulabi sa pagpakadaotan ug pagpakabuang. Kon imo kining himuon, basin mamatay ka sa dili pa nimo panahon. Likayi ang pagpakaaron-ingnon nga matarong ka ug ang pagbuhat ug daotan kay ang tawong may pagtahod sa Dios makahimo sa paglikay niining mga butanga.
Ang kaalam makahatag sa tawong maalamon ug gahom nga mas dako kaysa gahom sa napulo ka tigdumala sa usa ka lungsod.
Wala gayoy tawong matarong dinhi sa kalibotan nga dili makasala ug kanunayng maayo ang binuhatan.
Ayaw tagda ang tanang gisulti sa mga tawo kay tingalig makadungog ka nga gitunglo ka sa imong sulugoon, kay ikaw mismo nahibalo nga sa makadaghang higayon nakapanunglo ka usab sa uban.
Gisulayan ko pagsabot kining mga butanga pinaagi sa akong kaalam. Naghunahuna ako nga akong masabtan, apan dili diay ingon niini kasayon. Dili ko matugkad ang mga panghitabo; lisod gayod kini sabton. Wala gayoy makasabot niini. Apan padayon akong nagtuon, nagsusi, ug nangita sa kaalam aron maangkon ko ang tubag sa akong mga pangutana, ug aron masabtan ko nga binuang ang pagbuhat ug daotan ug hinungog ang pagbinuang.
Nadiskobrehan ko nga ang babayeng maninintal mas mapait pa kaysa kamatayon. Ang iyang gugma sama sa lit-ag, ug ang iyang mga bukton sama sa kadena. Makaikyas kaniya ang tawo nga nagatuman sa Dios sa iyang kinabuhi, apan ang makasasala malit-agan gayod niya. Ako, ang magwawali nagaingon, “Gisuta ko gayod pag-ayo ang matag butang sa akong pagpangita sa tubag sa akong mga pangutana. Sa gihapon, wala nako makita ang mga tubag. Apan akong nadiskobrehan nga sa 1,000 ka mga lalaki aduna ray usa nga matarong,7:27-28 matarong: o, maalamon. apan wala gayoy ni usa ka babaye nga matarong. Labaw sa tanan, nadiskobrehan ko nga gihimo sa Dios ang tawo nga matarong apan nagtinguha kini sa pagbuhat ug daotan.”
Magwawali 8:1-17
Pagkaanindot nga mahimong maalamon ug mahibalong mobatbat sa tanang butang. Ang kaalam makapasadya sa dagway sa usa ka tawo, ug makapahanaw sa pagmug-ot.
Tumana ang Hari
Tumana ang sugo sa hari tungod kay misaad ka sa Dios nga himuon kini. Ayaw pagdali-dali ug biya sa imong katungdanan sa hari, ug ayaw pag-uban sa mga nagaplano ug daotan batok kaniya, kay mahimo sa hari ang bisan unsa nga iyang gusto. Gamhanan kaayo ang mga sugo sa hari, ug walay makasupak niini. Walay daotang mahitabo sa tawo nga nagatuman niini. Ang maalamon nga tawo nakahibalo kon kanus-a ug unsaon niya paghimo ang usa ka butang. Kay may hustong panahon ug pamaagi sa paghimo sa matag butang, luyo sa daghang mga kalisod nga ginaatubang sa tawo.
Tungod kay walay tawo nga nakahibalo sa umaabot, walay makasulti kang bisan kinsa kon unsa ang mahitabo. Maingon nga dili mapugngan sa tawo ang hangin,8:8 Maingon nga… hangin: o, Dili mapugngan sa tawo ang iyang espiritu kon mobiya na. dili usab niya mapugngan ang iyang kamatayon. Usa kini ka pagpakigbisog nga dili nato malikayan. Ug atubangan sa kamatayon, ang kadaotan sa usa ka tawo dili gayod makaluwas kaniya.
Nakita ko kining tanan samtang gihunahuna ko ang bahin sa mga butang nga ginahimo dinhi sa kalibotan diin ang usa ka tawo may gahom sa pagpasakit sa iyang isigka-tawo. Nakita ko usab ang mga tawong daotan nga gilubong ug gikalimtan. Kanhi, kanunay silang magsulod-gawas sa balaan nga siyudad sa Jerusalem diin naghimo silag daotan, ug gidayeg8:10 gidayeg: Mao kini sa ubang mga kopya sa Hebreo ug sa Septuagint; apan sa Masoretic, gikalimtan. sila didto mismo sa dapit diin naghimo sila niini. Wala usab kini kapuslanan.
Kon dili dayon mahukman ang tawo nga nakasala, mosamot paghunahuna ang uban sa paghimo ug daotan. Bisan makasala sa makadaghan ang tawong daotan ug mabuhi ug taas, nasayod ako nga mas maayo ang dangatan sa tawo nga nagatahod sa Dios. Dili mouswag ang tawong daotan kay wala siya motahod sa Dios, ug dili siya makaangkon ug taas nga kinabuhi. Apan may mga butang nga dili masabtan dinhi sa kalibotan. Usahay ang matarong nga mga tawo mao ang makadawat sa silot nga alang unta sa daotang mga tawo, ug ang daotan mao ang makadawat sa ganti nga alang unta sa mga matarong. Makaingon ako nga wala usab kini kapuslanan.
Busa alang kanako, mas maayo alang sa tawo nga magpahimulos sa iyang kinabuhi kay walay laing maayo alang kaniya dinhi sa kalibotan kondili ang pagkaon, pag-inom, ug paglipay. Niining paagiha makasinati siya ug kalipay samtang nagahago siya sa tibuok kinabuhi nga gihatag sa Dios kaniya dinhi sa kalibotan.
Adlaw ug gabii dili ako makatulog sa pagpaninguha nga makaangkon ug kaalam aron masabtan ko ang mga nagakahitabo sa kalibotan. Nakita ko ang tanan nga ginahimo sa Dios dinhi sa kalibotan, ug wala gayoy tawo nga makasabot niini. Bisan pa ug unsaon pagpaningkamot sa tawo nga makasabot niini, dili gayod niya kini masabtan. Bisag moingon pa ang tawong maalamon nga makasabot siya, ang tinuod dili siya makasabot.
Magwawali 9:1-12
Gipamalandongan ko gayod kadtong tanang mga butang, ug nasuta ko nga ilalom sa pagbuot sa Dios ang mga matarong ug maalamon nga tawo, apil ang ilang mga binuhatan. Apan wala masayod ang tawo kon gugma ba o kasilag ang nagahulat kaniya. Usa lang ang dangatan sa tanang klase sa tawo—ang matarong ug ang daotan, ang maayo ug ang dili maayo,9:2 ug ang dili maayo: Wala kini sa Hebreo, apan makita sa ubang karaang mga teksto. ang mga tawong giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw,9:2 giisip nga hinlo ug ang giisip nga hugaw: Ang takos ug ang dili takos nga motambong sa mga seremonya sa relihiyon sa mga Israelinhon. ug ang nagahalad ug ang wala nagahalad. Managsama ra ang tawong maayo ug ang makasasala, ang tawong gapanumpa ug ang nagalikay sa pagpanumpa. Mao kini ang nakadaot sa tanang nagakahitabo sa kalibotan: usa lang ang dangatan sa tanan. Ug dugang pa niana, puno usab sa kadaotan ug kabuang ang hunahuna sa tawo samtang buhi pa siya, ug human niana, mamatay siya. Maingon nga mas maayo pa ang buhi nga iro kaysa patay nga liyon, ang buhi nga tawo mas maayo pa kaysa patay nga tawo. Kay ang buhi may paglaom pa. Sa tinuod, nasayod ang buhi nga tawo nga mamatay siya, apan ang patay walay nahibaloan. Wala na siyay ganti nga madawat, ug malimtan na siya. Nawala na ang iyang gugma, kasilag ug kasina, ug wala na siyay labot sa tanang nagakahitabo dinhi sa kalibotan hangtod sa hangtod.
Sige paglipay, kaon ug inom ug bino, kay gitugotan nang daan sa Dios nga himuon mo kini. Pagsadya ug paglipay sa kanunay.9:8 paglipay sa kanunay: sa literal, pagsul-ob ug bisti nga puti ug panghiso ug lana sa imong ulo. Pagkinabuhi nga malipayon uban sa hinigugma mong asawa samtang gipahimuslan mo ang lumalabay nga kinabuhi nga gihatag sa Dios kanimo dinhi sa kalibotan. Mao kana ang imong ganti sa imong paghago dinhi sa kalibotan. Pagkugi sa tanan mong buluhaton, kay didto sa dapit sa mga patay nga imong padulngan wala nay trabaho, panghunahuna, kaalam o kahibalo.
May nakita pa gayod ako dinhi sa kalibotan: Dili tanang kusog modagan makadaog sa lumba, ug dili tanang maisog makadaog sa gira. Dili tanang maalamon makakita ug pangabuhian, dili tanang utokan maadunahan, ug dili tanang may abilidad paboran. Kay moabot sa matag tawo ang panahon nga wala niya damha. Ug dugang pa niana, wala usab siya masayod kon kanus-a moabot ang iyang panahon. Sama sa langgam nga nalit-agan o sa isda nga napukotan; mabiktima usab ang tawo sa daotang mga hitabo nga kalit lang moabot kanila.
