1 Mga Hari 11:14-43
Ang mga Kaaway ni Solomon
Pagbuot sa Ginoo nga may makigbatok kang Solomon. Siya mao si Hadad nga Edomihanon, nga kaliwat sa usa sa mga hari sa Edom. Kaniadto, sa dihang nakiggira si David sa Edom, si Joab nga komander sa mga sundalo ni David miadto didto sa Edom aron ilubong ang nangamatay sa gira. Ug sa dihang didto siya, gipamatay niya ug sa iyang mga tawo ang tanang mga lalaki sa Edom. Unom ka bulan silang nagpuyo didto. Wala sila mobiya hangtod nga nahurot nilag pamatay ang tanang mga lalaki didto. Apan si Hadad nga bata pa niadtong panahona nakaikyas ngadto sa Ehipto uban sa pipila ka mga opisyal nga Edomihanon nga nagaalagad sa iyang amahan. Mibiya sila sa Midian ug miadto sa Paran. Ug uban ang mga kalalakin-an nga taga-Paran, miadto sila sa Ehipto ug nakigkita sa Faraon nga hari sa Ehipto. Gihatagan sa hari si Hadad ug balay, yuta, ug pagkaon.
Nagustohan pag-ayo sa hari11:19 hari: sa Hebreo, Faraon. Mao usab sa bersikulo 20, 21, 22. si Hadad, busa gipaminyo niya kang Hadad ang igsoon sa iyang asawa nga si Rayna Tapenes. Unya, nanganak ug lalaki ang asawa ni Hadad, ug ginganlan nila kini ug Genubat. Si Tapenes ang nagpadako sa bata didto sa palasyo, uban sa mga anak sa hari.
Sa dihang didto si Hadad sa Ehipto, nabalitaan niya nga patay na si David ug si Joab nga komander sa mga sundalo. Busa miingon si Hadad sa hari, “Tugoti ako nga mopauli sa akong nasod.” Nangutana ang hari, “Ngano? Unsa pay nakulang kanimo dinhi nga buot ka pa mang mopauli sa inyo?” Mitubag si Hadad, “Wala; basta papaulia lang ako.”
May usa pa ka tawo nga pagbuot sa Dios nga makigbatok kang Solomon. Siya mao si Rezon nga anak ni Eliada. Milayas siya gikan sa iyang agalon nga si Hadadezer nga hari sa Zoba, ug naghimo ug grupo sa mga rebelde nga iyang gipangulohan. Sa dihang napildi ni David ang mga sundalo ni Hadadezer, miadto si Rezon ug ang iyang mga tawo sa Damascus. Gisakop nila kining dapita ug didto sila namuyo. Nahimong hari si Rezon sa Aram,11:25 Aram: o, Syria. ug gikontra niya ang Israel sa tibuok panahon nga naghari si Solomon. Gidugangan niya ang kasamok nga gihimo ni Hadad sa Israel.
Nagrebelde si Jeroboam kang Solomon
Usa pa sa nakigbatok kang Solomon mao si Jeroboam nga usa sa iyang mga opisyal. Gikan siya sa lungsod sa Zereda sa Efraim, ug ang iyang inahan mao si Zerua nga usa ka biyuda. Mao kini ang sugilanon kon nganong nagrebelde siya sa hari: Gipatambakan niadtong panahona ni Solomon ang mubong bahin sa lungsod11:27 mubong bahin sa lungsod: sa Hebreo, Millo. Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. sa iyang amahan nga si David, ug gipaayo ang mga paril niini. Kini si Jeroboam usa ka tawong may abilidad, ug sa dihang nakita ni Solomon ang iyang kakugi, gihimo niya siyang tigdumala sa tanang mga trabahante nga gikan sa tribo ni Efraim ug ni Manase.11:28 tribo ni Efraim ug ni Manase: sa literal, panimalay ni Jose.
Usa niana ka higayon, sa paggawas ni Jeroboam sa Jerusalem, gitagbo siya ni Propeta Ahia nga taga-Shilo. Bag-o ang gisul-ob ni Ahia nga panggawas nga bisti, ug sila rang duha ang didto sa kapatagan. Gihubo ni Ahia ang iyang panggawas nga bisti ug gigisi kini sa 12 ka bahin. Unya miingon siya kang Jeroboam, “Kuhaa ang napulo ka bahin niini, kay mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Dios sa Israel: ‘Kuhaon ko ang gingharian ni Solomon ug ihatag kanimo ang napulo ka tribo niini. Apan tungod kang David nga akong alagad, ug sa siyudad sa Jerusalem nga akong pinili sa tanang siyudad sa Israel, ibilin ko ang usa ka tribo kang Solomon. Himuon ko kini tungod kay gisalikway niya11:33 niya: Mao kini sa Septuagint, sa Latin Vulgate, ug Syriac; apan sa Hebreo, nila. ako ug gisimba si Ashtarot, ang diosa sa mga Sidonhon, si Kemosh, ang dios sa mga Moabihanon, ug si Molec, ang dios sa mga Amonihanon. Wala siya mosunod sa akong mga pamaagi ug wala siya magkinabuhi nga matarong sa akong atubangan. Wala siya motuman sa akong mga tulumanon ug mga sugo; dili sama sa iyang amahan nga si David. Apan dili ko kuhaon ang tibuok gingharian gikan kang Solomon. Magahari siya sa tibuok niyang kinabuhi tungod sa akong alagad nga si David nga akong gipili, ug nagtuman sa akong mga sugo ug mga tulumanon. Kuhaon ko ang gingharian gikan sa iyang anak, ug ihatag ko kanimo ang napulo ka tribo niini. Hatagan ko ug usa ka tribo ang iyang anak aron nga ang mga kaliwat ni David nga akong alagad magapadayon sa paghari sa Jerusalem, ang siyudad nga akong gipili aron pasidunggan ako. Himuon ko ikaw nga hari sa Israel ug dumalahan mo ang tanang gusto mong dumalahan. Kon tumanon mo ang tanang isugo ko kanimo ug mosunod ka sa akong mga pamaagi, ug kon buhaton mo ang maayo sa akong panan-aw pinaagi sa pagtuman sa akong mga tulumanon ug mga sugo sama sa gihimo ni David nga akong alagad, magauban ako kanimo. Magapabilin sa paghari ang imong mga kaliwat sama sa mga kaliwat ni David, ug ihatag ko kanimo ang Israel. Tungod sa mga sala ni Solomon, silotan ko ang mga kaliwat ni David, apan dili hangtod sa kahangtoran.’ ”
Tungod niini nagtinguha si Solomon sa pagpatay kang Jeroboam, apan miikyas si Jeroboam ngadto kang Shishak, ang hari sa Ehipto, ug didto siya nagpuyo hangtod namatay si Solomon.
Ang Pagkamatay ni Solomon
(2 Cro. 9:29-31)
Ang uban pang sugilanon bahin sa paghari ni Solomon, ang tanan nga iyang gihimo, ug ang bahin sa iyang kaalam nahisulat sa libro bahin sa mga binuhatan ni Solomon. Sa Jerusalem nagpuyo si Solomon samtang naghari siya sa tibuok Israel sulod sa 40 ka tuig. Sa dihang namatay siya, gilubong siya sa lungsod sa iyang amahan nga si David. Ug si Rehoboam nga iyang anak ang mipuli kaniya ingon nga hari.
1 Mga Hari 12:1-24
Nagrebelde ang Israel kang Rehoboam
(2 Cro. 10:1-19)
Miadto si Rehoboam sa Shekem, diin nagtigom ang mga Israelinhon sa pagproklamar kaniya nga hari. Pagkadungog niini ni Jeroboam nga anak ni Nebat, mibalik siya sa Israel. (Kay niadtong panahona didto siya magpuyo sa Ehipto diin miikyas siya gikan kang Haring Solomon.) Gipatawag sa tibuok katilingban sa Israel si Jeroboam, ug nangadto sila kang Rehoboam ug miingon, “Bug-at ang mga gipatuman sa imong amahan kanamo. Apan kon imo kining pagaan-gaanan amo kang alagaran.”
Mitubag si Rehoboam, “Hatagi una ninyo ako ug tulo ka adlaw sa paghunahuna niini, pagkahuman balik kamo dinhi kanako.” Busa namauli ang mga tawo. Nakigkita dayon si Haring Rehoboam sa hamtong nga mga tawo nga nakaalagad sa iyang amahan nga si Solomon sa buhi pa kini. Nangutana si Rehoboam kanila, “Unsa may inyong ikatambag nga itubag ko sa gihangyo niadtong mga tawo?” Mitubag sila, “Kon ihatag mo karon kanila ang ilang gihangyo, ug ipakita mo kanila nga andam ka nga moalagad kanila, moalagad sila kanimo hangtod sa kahangtoran.”
Apan wala tumana ni Rehoboam ang tambag sa mga hamtong. Nakigkita hinuon siya sa mga pamatan-on nga kaedad niya nga nagaalagad kaniya. Nangutana siya kanila, “Unsa may inyong ikatambag nga itubag ko sa gihangyo niadtong mga tawo? Mihangyo sila nga pagaan-gaanan ko ang bug-at nga mga gipatuman sa akong amahan kanila.” Mitubag ang mga pamatan-on, “Mao kini ang itubag niadtong mga tawo nga mihangyo kanimo: ‘Ang akong kumingking mas dako pa kaysa hawak sa akong amahan. Kon bug-at ang gipatuman sa akong amahan kaninyo, dugangan ko pa kana. Kon gikastigo kamo sa akong amahan pinaagi sa latigo, kastigohon ko kamo pinaagi sa latigo nga may talinis nga mga metal.12:11 latigo nga may talinis nga mga metal: sa literal, mga tanga. Mao usab sa bersikulo 14.’ ”
Paglabay sa tulo ka adlaw, mibalik si Jeroboam ug ang mga tawo kang Haring Rehoboam, sumala sa giingon niini kanila. Apan wala tumana ni Rehoboam ang gitambag kaniya sa hamtong nga mga magtatambag. Misinghag hinuon siyang mitubag sumala sa gitambag kaniya sa mga pamatan-on. Miingon siya kanila, “Bug-at ang gipatuman sa akong amahan kaninyo, ug dugangan ko pa kana. Kon gikastigo kamo sa akong amahan pinaagi sa latigo, kastigohon ko kamo pinaagi sa latigo nga may talinis nga mga metal.”
Ug tuod man, wala mamati ang hari sa hangyo sa mga tawo, kay pagbuot kadto sa Ginoo aron matuman ang iyang gisulti kang Jeroboam nga anak ni Nebat pinaagi kang Ahia nga taga-Shilo. Sa dihang nakita sa mga Israelinhon nga wala tagda sa hari ang ilang gihangyo, miingon sila sa hari, “Wala kami labot kanimo, kaliwat ni David! Bahala ka na sa imong gingharian! Dali mga Israelinhon, mamauli kita!” Busa namauli ang mga Israelinhon. Mao kadto nga ang mga Israelinhon lang nga namuyo sa mga lungsod sa Juda mao ang gidumalahan ni Rehoboam.
Unya, gipaadto ni Haring Rehoboam ngadto sa mga Israelinhon si Adoram,12:18 Adoram: o, Adoniram. ang tigdumala sa mga tawong gipugos sa pagpatrabaho, aron makig-areglo kanila. Apan gibato siya sa mga Israelinhon hangtod namatay. Pagkadungog niini ni Rehoboam, midali-dali siyag sakay sa iyang karwahe ug miikyas ngadto sa Jerusalem. Hangtod karon nagarebelde pa gihapon ang mga Israelinhon sa mga kaliwat ni David.
Sa dihang nabalitaan sa mga Israelinhon nga nahibalik na si Jeroboam, gipatawag nila kini sa usa ka panagtigom, ug gihimo nilang hari sa tibuok Israel. Ang tribo lang ni Juda ang nagpabilin nga maunongon sa panimalay ni David.
Gipasidan-an ni Shemaya si Rehoboam
(2 Cro. 11:1-4)
Pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gitigom niya ang hanas nga mga sundalo gikan sa mga tribo sa Juda ug Benjamin. Nakatigom siyag 180,000 ka mga sundalo aron sa pagpakiggira sa katawhan sa Israel ug sa pagbawi sa iyang gingharian. Apan miingon ang Dios kang Shemaya nga iyang alagad, “Sultihi si Rehoboam nga hari sa Juda, nga anak ni Solomon, ug ang tanang katawhan sa Juda ug Benjamin ug ang uban pang mga tawo nga nagpuyo uban kanila nga ako, ang Ginoo, nagaingon: ‘Ayaw kamo pakiggira sa inyong kadugo nga mga Israelinhon. Pamauli kamo, kay pagbuot ko kining tanan.’ ” Mituman sila sa Ginoo ug namauli, sumala sa gimando sa Ginoo.
