Genesis 49 – NIV & APSD-CEB

New International Version

Genesis 49:1-33

Jacob Blesses His Sons

1Then Jacob called for his sons and said: “Gather around so I can tell you what will happen to you in days to come.

2“Assemble and listen, sons of Jacob;

listen to your father Israel.

3“Reuben, you are my firstborn,

my might, the first sign of my strength,

excelling in honor, excelling in power.

4Turbulent as the waters, you will no longer excel,

for you went up onto your father’s bed,

onto my couch and defiled it.

5“Simeon and Levi are brothers—

their swords49:5 The meaning of the Hebrew for this word is uncertain. are weapons of violence.

6Let me not enter their council,

let me not join their assembly,

for they have killed men in their anger

and hamstrung oxen as they pleased.

7Cursed be their anger, so fierce,

and their fury, so cruel!

I will scatter them in Jacob

and disperse them in Israel.

8“Judah,49:8 Judah sounds like and may be derived from the Hebrew for praise. your brothers will praise you;

your hand will be on the neck of your enemies;

your father’s sons will bow down to you.

9You are a lion’s cub, Judah;

you return from the prey, my son.

Like a lion he crouches and lies down,

like a lioness—who dares to rouse him?

10The scepter will not depart from Judah,

nor the ruler’s staff from between his feet,49:10 Or from his descendants

until he to whom it belongs49:10 Or to whom tribute belongs; the meaning of the Hebrew for this phrase is uncertain. shall come

and the obedience of the nations shall be his.

11He will tether his donkey to a vine,

his colt to the choicest branch;

he will wash his garments in wine,

his robes in the blood of grapes.

12His eyes will be darker than wine,

his teeth whiter than milk.49:12 Or will be dull from wine, / his teeth white from milk

13“Zebulun will live by the seashore

and become a haven for ships;

his border will extend toward Sidon.

14“Issachar is a rawboned49:14 Or strong donkey

lying down among the sheep pens.49:14 Or the campfires; or the saddlebags

15When he sees how good is his resting place

and how pleasant is his land,

he will bend his shoulder to the burden

and submit to forced labor.

16“Dan49:16 Dan here means he provides justice. will provide justice for his people

as one of the tribes of Israel.

17Dan will be a snake by the roadside,

a viper along the path,

that bites the horse’s heels

so that its rider tumbles backward.

18“I look for your deliverance, Lord.

19“Gad49:19 Gad sounds like the Hebrew for attack and also for band of raiders. will be attacked by a band of raiders,

but he will attack them at their heels.

20“Asher’s food will be rich;

he will provide delicacies fit for a king.

21“Naphtali is a doe set free

that bears beautiful fawns.49:21 Or free; / he utters beautiful words

22“Joseph is a fruitful vine,

a fruitful vine near a spring,

whose branches climb over a wall.49:22 Or Joseph is a wild colt, / a wild colt near a spring, / a wild donkey on a terraced hill

23With bitterness archers attacked him;

they shot at him with hostility.

24But his bow remained steady,

his strong arms stayed49:23,24 Or archers will attack… will shoot… will remain… will stay limber,

because of the hand of the Mighty One of Jacob,

because of the Shepherd, the Rock of Israel,

25because of your father’s God, who helps you,

because of the Almighty,49:25 Hebrew Shaddai who blesses you

with blessings of the skies above,

blessings of the deep springs below,

blessings of the breast and womb.

26Your father’s blessings are greater

than the blessings of the ancient mountains,

than49:26 Or of my progenitors, / as great as the bounty of the age-old hills.

Let all these rest on the head of Joseph,

on the brow of the prince among49:26 Or of the one separated from his brothers.

27“Benjamin is a ravenous wolf;

in the morning he devours the prey,

in the evening he divides the plunder.”

28All these are the twelve tribes of Israel, and this is what their father said to them when he blessed them, giving each the blessing appropriate to him.

The Death of Jacob

29Then he gave them these instructions: “I am about to be gathered to my people. Bury me with my fathers in the cave in the field of Ephron the Hittite, 30the cave in the field of Machpelah, near Mamre in Canaan, which Abraham bought along with the field as a burial place from Ephron the Hittite. 31There Abraham and his wife Sarah were buried, there Isaac and his wife Rebekah were buried, and there I buried Leah. 32The field and the cave in it were bought from the Hittites.49:32 Or the descendants of Heth

33When Jacob had finished giving instructions to his sons, he drew his feet up into the bed, breathed his last and was gathered to his people.

Ang Pulong Sa Dios

Genesis 49:1-33

Gipanalanginan ni Jacob ang Iyang mga Anak

1Unya gipatawag ni Jacob ang iyang mga anak ug giingnan, “Pagtigom kamo kay suginlan ko kamo kon unsa ang mahitabo kaninyo sa umaabot nga panahon. 2Dali kamo, mga anak, pamati kamo kanako nga inyong amahan.

3Ikaw Reuben, ang akong kamagulangan nga anak, ikaw ang unang bunga sa akong pagkalalaki. Nagauna ka sa imong mga igsoon sa pagkadungganon ug pagkagamhanan. 4Apan sama ka sa nagabukal nga tubig, kay dili ka makapugong sa imong kaibog. Ug tungod kay nakigdulog ka sa akong asawa nga sulugoon ug gihugawan mo ang akong kaminyoon, dili ka na molabaw sa uban.

5Kamo Simeon ug Levi nga kanunayng magkasinabot,49:5 kanunayng magkasinabot: sa Hebreo, magsoon. gigamit ninyo ang inyong hinagiban sa pagpamatay. 6Ayaw ako patambonga sa inyong panagtigom kay sa inyong kasuko mopatay kamo ug tawo, ug piangan ninyo ang torong baka sa walay igong hinungdan. 7Panghimaraoton kamo tungod sa inyong mapintas nga kasuko. Patibulaagon ko ang inyong mga kaliwat sa Israel.

8Ikaw Juda, dayegon ka ug tahoron sa imong mga igsoon. Pildihon mo ang imong mga kaaway. 9Sama ka sa batan-ong liyon nga human pagpangita sa iyang tukbonon, mobalik sa iyang tagoanan ug molubog. Ug wala gayoy mangahas sa pagsamok kaniya. 10Magmando ka sa dayon, Juda. Magagikan sa imong kaliwatan ang mga tigdumala. Busa mohatag ang mga nasod ug buhis ug motuman sila kanimo. 11Tabunok ang imong yuta ug modaghan ang tanom nga ubas; gani bisag ihigot mo ang imong asno diha sa pinakamaayong punoan sa ubas, dili kini mahurot ug sabsab. Ug bisan imong ipanglaba ang duga sa ubas dili kini mahurot. 12Busa tungod sa kadaghan sa mainom nga duga sa ubas mopula ang imong mga mata ug tungod sa kadaghan sa mainom nga gatas moputi ang imong mga ngipon.

13Ikaw Zebulun, magpuyo ka daplin sa baybay. Ang imong dapit mahimong dunggoanan sa mga sakayan. Ang imong yuta mosangko sa Sidon.

14Ikaw Isacar, sama ka sa kusgan nga asno nga naglubog sa puloy-anan sa mga karnero.49:14 kusgan… karnero: o, asno nga naglubog taliwala sa iyang mga karga. 15Kon makita mo nga ang yuta nindot ug maayong pahulayan, mosugot ka nga magpaulipon; bisan magpas-an ka pa ug bug-at ug pugson sa pagtrabaho.

16Ikaw Dan, pangulohan mog maayo ang imong katawhan ingon nga usa sa mga tribo sa Israel. 17Mahisama ka sa malala nga bitin sa daplin sa dalan nga mopaak sa tiil sa kabayo, busa mahulog ang sakay niini.”

18Unya miingon si Jacob,Ginoo, nagahulat ako sa imong pagluwas kanako.”

19Ug mipadayon siya sa pag-ingon:

Ikaw Gad, sulongon ka sa pundok sa mga tulisan, apan balosan mo sila samtang nagaikyas sila.

20Ikaw Asher, modagaya ang lamiang mga pagkaon diha kanimo. Mohatag ka ug mga pagkaon nga angay sa mga hari.

21Ikaw Naftali, sama ka sa binuhian nga usa nga may maanindot nga mga nati.49:21 Sa ubang hubad, Si Naftali usa ka labong nga kahoy nga may nindot nga mga sanga. Ug sa lain pang hubad, Si Naftali binuhian nga usa nga mosulti ug nindot nga mga pulong.

22Ikaw Jose, sama ka sa maidlas nga asno nga anaa daplin sa tuboran o sa bakilid.49:22 Ikaw Jose… bakilid: o, Ikaw Jose, sama ka sa tanom nga haduol sa tuboran, nga nagkatay sa may paril. 23Atakihon ka sa bangis nga mga mamamana. Panaon ka nila ug dumtan, 24apan kanunay mo usab silang panaon. Ug lig-on ang imong mga bukton, tungod sa gahom sa akong Gamhanan nga Dios,49:24 sa akong Gamhanan nga Dios: sa literal, sa Gamhanan ni Jacob. ang magbalantay ug ang salipdanan nga bato sa Israel. 25Siya ang Makagagahom nga Dios sa imong katigulangan. Siya ang nagatabang ug nagapanalangin kanimo. Hatagan ka niya ug ulan ug tubig sa tuboran. Hatagan ka usab niya ug daghang kabataan ug kahayopan. 26Ang mga panalangin nga gihatag kanako sa akong mga katigulangan49:26 Ang mga panalangin… mga katigulangan: o, Ang mga panalangin nga gihatag ko kanimo. labaw pa kaysa kadagaya sa mga panalangin nga naggikan sa karaang mga bungtod. Hinaut pa nga madawat mo kini nga mga panalangin, Jose—ikaw nga nahimong pangulo sa imong mga igsoon.

27Ikaw Benjamin, sama ka sa bangis nga iro49:27 bangis nga iro: sa English, wolf. nga sa adlaw mopatay ug mokaon sa iyang biktima ug sa gabii bahin-bahinon niya ang nahibilin niini.”

28Mao kini sila ang 12 ka anak ni Jacob nga kagikan sa mga tribo sa Israel. Ug mao kadto ang gisulti ni Jacob sa matag usa kanila sa dihang gipanalanginan niya sila. Gipanalanginan niya sila sa panalangin nga angay kanila.

Ang Pagkamatay ni Jacob

29Unya miingon si Jacob sa iyang mga anak, “Hapit na akong makig-uban sa akong kaparyentehan nga nangamatay na. Ilubong unya ninyo ako didto sa lubnganan sa akong mga katigulangan didto sa langub nga atua sa uma ni Efron nga Hitihanon. 30Ang maong uma atua nahimutang sa Macpela, sa sidlakang bahin sa Mamre, nga sakop sa Canaan. Gipalit sa akong lolo nga si Abraham kadtong maong uma kang Efron aron himuon nga lubnganan. 31Didto siya gilubong, apil ang akong lola nga si Sara ug ang akong mga ginikanan nga si Isaac ug si Rebeka, ug didto ko usab gilubong si Lea. 32Kini nga uma ug ang langub nga anaa niini gipalit gikan sa mga Hitihanon.”

33Human makigsulti si Jacob sa iyang mga anak, mihigda siya ug namatay. Ug nakig-uban siya sa iyang kaparyentehan nga nangamatay na.