Genesis 30 – NIV & APSD-CEB

New International Version

Genesis 30:1-43

1When Rachel saw that she was not bearing Jacob any children, she became jealous of her sister. So she said to Jacob, “Give me children, or I’ll die!”

2Jacob became angry with her and said, “Am I in the place of God, who has kept you from having children?”

3Then she said, “Here is Bilhah, my servant. Sleep with her so that she can bear children for me and I too can build a family through her.”

4So she gave him her servant Bilhah as a wife. Jacob slept with her, 5and she became pregnant and bore him a son. 6Then Rachel said, “God has vindicated me; he has listened to my plea and given me a son.” Because of this she named him Dan.30:6 Dan here means he has vindicated.

7Rachel’s servant Bilhah conceived again and bore Jacob a second son. 8Then Rachel said, “I have had a great struggle with my sister, and I have won.” So she named him Naphtali.30:8 Naphtali means my struggle.

9When Leah saw that she had stopped having children, she took her servant Zilpah and gave her to Jacob as a wife. 10Leah’s servant Zilpah bore Jacob a son. 11Then Leah said, “What good fortune!”30:11 Or “A troop is coming!” So she named him Gad.30:11 Gad can mean good fortune or troop.

12Leah’s servant Zilpah bore Jacob a second son. 13Then Leah said, “How happy I am! The women will call me happy.” So she named him Asher.30:13 Asher means happy.

14During wheat harvest, Reuben went out into the fields and found some mandrake plants, which he brought to his mother Leah. Rachel said to Leah, “Please give me some of your son’s mandrakes.”

15But she said to her, “Wasn’t it enough that you took away my husband? Will you take my son’s mandrakes too?”

“Very well,” Rachel said, “he can sleep with you tonight in return for your son’s mandrakes.”

16So when Jacob came in from the fields that evening, Leah went out to meet him. “You must sleep with me,” she said. “I have hired you with my son’s mandrakes.” So he slept with her that night.

17God listened to Leah, and she became pregnant and bore Jacob a fifth son. 18Then Leah said, “God has rewarded me for giving my servant to my husband.” So she named him Issachar.30:18 Issachar sounds like the Hebrew for reward.

19Leah conceived again and bore Jacob a sixth son. 20Then Leah said, “God has presented me with a precious gift. This time my husband will treat me with honor, because I have borne him six sons.” So she named him Zebulun.30:20 Zebulun probably means honor.

21Some time later she gave birth to a daughter and named her Dinah.

22Then God remembered Rachel; he listened to her and enabled her to conceive. 23She became pregnant and gave birth to a son and said, “God has taken away my disgrace.” 24She named him Joseph,30:24 Joseph means may he add. and said, “May the Lord add to me another son.”

Jacob’s Flocks Increase

25After Rachel gave birth to Joseph, Jacob said to Laban, “Send me on my way so I can go back to my own homeland. 26Give me my wives and children, for whom I have served you, and I will be on my way. You know how much work I’ve done for you.”

27But Laban said to him, “If I have found favor in your eyes, please stay. I have learned by divination that the Lord has blessed me because of you.” 28He added, “Name your wages, and I will pay them.”

29Jacob said to him, “You know how I have worked for you and how your livestock has fared under my care. 30The little you had before I came has increased greatly, and the Lord has blessed you wherever I have been. But now, when may I do something for my own household?”

31“What shall I give you?” he asked.

“Don’t give me anything,” Jacob replied. “But if you will do this one thing for me, I will go on tending your flocks and watching over them: 32Let me go through all your flocks today and remove from them every speckled or spotted sheep, every dark-colored lamb and every spotted or speckled goat. They will be my wages. 33And my honesty will testify for me in the future, whenever you check on the wages you have paid me. Any goat in my possession that is not speckled or spotted, or any lamb that is not dark-colored, will be considered stolen.”

34“Agreed,” said Laban. “Let it be as you have said.” 35That same day he removed all the male goats that were streaked or spotted, and all the speckled or spotted female goats (all that had white on them) and all the dark-colored lambs, and he placed them in the care of his sons. 36Then he put a three-day journey between himself and Jacob, while Jacob continued to tend the rest of Laban’s flocks.

37Jacob, however, took fresh-cut branches from poplar, almond and plane trees and made white stripes on them by peeling the bark and exposing the white inner wood of the branches. 38Then he placed the peeled branches in all the watering troughs, so that they would be directly in front of the flocks when they came to drink. When the flocks were in heat and came to drink, 39they mated in front of the branches. And they bore young that were streaked or speckled or spotted. 40Jacob set apart the young of the flock by themselves, but made the rest face the streaked and dark-colored animals that belonged to Laban. Thus he made separate flocks for himself and did not put them with Laban’s animals. 41Whenever the stronger females were in heat, Jacob would place the branches in the troughs in front of the animals so they would mate near the branches, 42but if the animals were weak, he would not place them there. So the weak animals went to Laban and the strong ones to Jacob. 43In this way the man grew exceedingly prosperous and came to own large flocks, and female and male servants, and camels and donkeys.

Ang Pulong Sa Dios

Genesis 30:1-43

1Wala gihapon mamabdos si Raquel, busa nasina siya kang Lea. Miingon siya kang Jacob, “Hatagi akog anak kay kon dili mamatay gayod ako!” 2Nasuko si Jacob ug miingon kaniya, “Ngano, Dios ba ako? Siya ang nagbuot nga dili ka makaanak.” 3Miingon si Raquel, “Kon mao kana pakigdulog kang Bilha nga akong sulugoon aron pinaagi kaniya makaangkon usab ako ug anak.” 4Busa gihatag niya si Bilha kang Jacob ingon nga asawa, ug nakigdulog si Jacob kang Bilha.

5Namabdos si Bilha ug nanganak ug lalaki. 6Miingon si Raquel, “Gikuha na sa Dios ang akong kaulawan. Gitubag niya ang akong pag-ampo ug gihatagan niya ako ug usa ka anak nga lalaki.” Busa ginganlan niya ang bata ug Dan.30:6 Dan: Ang buot ipasabot sa Hebreo, gikuha niya ang akong kaulawan.

7Namabdos pag-usab si Bilha nga sulugoon ni Raquel ug nanganak siya sa ikaduha nila nga anak nga lalaki ni Jacob. 8Miingon si Raquel, “Nakigbisog ako pag-ayo sa akong igsoon, ug nakadaog ako.” Busa ginganlan niya ang bata ug Naftali.30:8 Naftali: Ang buot ipasabot sa Hebreo, pagpakigbisog.

9Sa dihang miundang na sa pagpanganak si Lea, gihatag niya kang Jacob ang iyang sulugoon nga si Zilpa. 10Namabdos si Zilpa ug nanganak ug lalaki. 11Miingon si Lea, “Palaran ako.” Busa ginganlan niya ang bata ug Gad.30:11 Gad: Ang buot ipasabot sa Hebreo, palaran.

12Nanganak si Zilpa ug lalaki nga mao ang ikaduha nila nga anak ni Jacob. 13Miingon si Lea, “Malipayon ako kaayo! Karon tawgon ako sa mga kababayen-an ug malipayon.” Busa ginganlan niya ang bata ug Asher.30:13 Asher: Ang buot ipasabot sa Hebreo, malipayon.

14Usa niadto ka higayon, sa panahon sa ting-ani ug trigo, miadto si Reuben sa uma. Nakakita siya ug mga tanom nga mandragora30:14 mandragora: tanom nga gigamit sa pagpanglumay ug gituohang makapadaghan ug anak. ug gidala niya kini sa iyang inahan nga si Lea. Pagkakita niadto ni Raquel miingon siya kang Lea, “Palihog, hatagi ako nianang mga mandragora nga gidala sa imong anak.” 15Apan mitubag si Lea, “Dili pa ba igo nga giilog mo ang akong bana? Ug karon kuhaon mo pa apil ang mga mandragora sa akong anak?” Miingon si Raquel, “O sige, padulgon ko si Jacob kanimo karong gabii baylo sa mga mandragora sa imong anak.”

16Pag-abot ni Jacob gikan sa uma nianang pagkagabii, gitagbo siya ni Lea ug giingnan, “Kinahanglan nga makigdulog ka kanako karong gabii, tungod kay gibayran ko na ikaw kang Raquel sa mga mandragora nga gidala sa akong anak.” Busa nakigdulog si Jacob kang Lea niadtong gabhiona.

17Gitubag sa Dios ang pag-ampo ni Lea ug namabdos siya. Nanganak siya sa ikalima nga anak nga lalaki nila ni Jacob. 18Miingon si Lea, “Gigantihan ako sa Dios kay gihatag ko ang akong sulugoon sa akong bana.” Busa ginganlan niya ang bata ug Isacar.30:18 Isacar: Posible nga ang buot ipasabot sa Hebreo, ganti.

19Namabdos pag-usab si Lea ug nanganak siya sa ikaunom nila nga anak nga lalaki ni Jacob. 20Miingon siya, “Gihatagan ako sa Dios ug maayo gayod nga gasa. Pasidunggan na ako niini karon sa akong bana kay nahatagan ko na siya ug unom ka mga anak nga pulos lalaki.” Busa ginganlan niya ang bata ug Zebulun.30:20 Zebulun: Posible nga ang buot ipasabot sa Hebreo, gasa; o, dungog.

21Pagkahuman, nanganak si Lea ug babaye ug ginganlan niya kini ug Dina.

22Gihinumdoman sa Ginoo si Raquel. Gitubag niya ang pag-ampo niini ug gitugotan nga makaanak. 23Namabdos si Raquel ug nanganak ug lalaki. Miingon siya, “Gikuha sa Dios ang akong kaulawan.” Busa ginganlan niya ang bata ug Jose,30:23 Jose: Ang buot ipasabot sa Hebreo, hatagan pa ug usa; apan susama usab kini paminawon sa laing Hebreo nga pulong nga nagkahulogan ug gikuha. kay miingon siya, 24“Hinaut pa nga hatagan ako sa Ginoo ug usa pa ka anak.”

Ang Kasabotan ni Jacob ug ni Laban

25Human manganak si Raquel kang Jose, miingon si Jacob kang Laban, “Tugoti na ako nga makapauli sa among dapit. 26Ihatag kanako ang akong mga asawa ug mga anak nga gitrabahoan ko kanimo, kay mopauli na ako. Nasayod ka kon giunsa ko pagpangalagad kanimo.” 27Mitubag si Laban, “Kon mahimo, pabilin lang una dinhi. Pinaagi sa panagna, nahibaloan ko nga30:27 Pinaagi… ko nga: o, Naadunahan ako kay. gipanalanginan ako sa Ginoo tungod kanimo. 28Isulti kon pila ang suhol nga gusto mo kay bayran ko ikaw.” 29Miingon si Jacob, “Nasayod ka kon giunsa ko pagpangalagad kanimo ug kon giunsa pagdaghan sa imong kahayopan tungod sa akong pag-atiman. 30Sa pag-abot ko dinhi gamay ra ang imong kahayopan, apan karon daghan na kaayo, kay gipanalanginan ka sa Ginoo tungod kanako. Karon angay na tingali akong maninguha alang sa akong kaugalingong panimalay.” 31Nangutana si Laban, “Unsa may gusto mo nga suhol ko kanimo?” Mitubag si Jacob, “Ayaw na lang ako suholi. Padayonon ko ang pag-atiman sa imong kahayopan kon mosugot ka niini nga kondisyon: 32Tugoti ako nga motan-aw sa imong mga kahayopan karon, ug kuhaon ko ang itom nga mga karnero ug kabang nga mga kanding. Mao na kana ang mahimo kong suhol. 33Sa umaabot, mahibaloan mo kon kasaligan ako o dili pinaagi sa pagsusi sa mga kahayopan nga isuhol mo kanako. Kon may makita kang kanding nga dili kabang o karnero nga dili itom, isipa nga kana kinawat ko.” 34Mitubag si Laban, “Kon mao kana ang imong gusto, mosugot ako.”

35Apan niadtong adlawa, gilain ni Laban ang kabang nga mga kanding nga lalaki ug babaye, apil ang mga karnero nga itom. Gipaatiman niya kini sa iyang mga anak nga lalaki. 36Gipahilayo niya kini kang Jacob ngadto sa usa ka dapit nga baklayon pa ug tulo ka adlaw. Ang nahibilin nga mga mananap mao ang gibantayan ni Jacob.

37Unya, namutol si Jacob ug mga sanga sa kahoy nga poplar, almond, ug armon ug iya kining gipanit-panitan aron mogawas ang puti nga bahin niini. 38-39Unya gibutang niya ang maong mga sanga sa imnanan sa mga hayop aron makita nila kini kon moinom sila. Sa panahon sa ilang pagpanguwag, ug inigpanginom nila, maghabalay ang mga hayop atubangan niadtong mga sanga. Unya, manganak sila ug kabang. 40Apan lahi ang gihimo ni Jacob sa mga karnero: Inigtinghabal nila, ipaatubang niya kini sa kabang ug itom nga mga kanding ni Laban. Niining paagiha nakatigom si Jacob ug mga kahayopan ug wala niya kini iipon sa mga hayop ni Laban. 41Kon maghabalay na ang mga himsog nga mga hayop didto sa imnanan, ibutang dayon ni Jacob ang mga sanga sa ilang atubangan. 42Apan kon ang mga mananap nga luya ang maghabalay, dili niya ibutang ang mga sanga. Busa ang mga hayop nga luya iya ni Laban ug ang mga himsog iya ni Jacob. 43Niining paagiha, naadunahan pag-ayo si Jacob. Midaghan ang iyang mga kahayopan apil na ang mga kamelyo ug mga asno. Midaghan usab ang iyang mga sulugoon nga lalaki ug babaye.