Isaiah 65 – NIRV & APSD-CEB

New International Reader’s Version

Isaiah 65:1-25

The Lord Judges and Saves

1The Lord says, “I made myself known to those who were not asking for me.

I was found by those who were not trying to find me.

I spoke to a nation that did not pray to me.

‘Here I am,’ I said. ‘Here I am.’

2All day long I have held out my hands

to welcome a stubborn nation.

They lead sinful lives.

They go where their evil thoughts take them.

3They are always making me very angry.

They do it right in front of me.

They offer sacrifices in the gardens of other gods.

They burn incense on altars that are made out of bricks.

4They sit among the graves.

They spend their nights talking to the spirits of the dead.

They eat the meat of pigs.

Their cooking pots hold soup that has ‘unclean’ meat in it.

5They say, ‘Keep away! Don’t come near us!

We are too sacred for you!’

Those people are like smoke in my nose.

They are like a fire that keeps burning all day.

6“I will judge them. I have even written it down.

I will not keep silent.

Instead, I will pay them back for all their sins.

7I will punish them for their sins.

I will also punish them for the sins of their people before them.”

This is what the Lord says.

“They burned sacrifices on the mountains.

They disobeyed me by worshiping other gods on the hills.

So I will make sure they are fully punished

for all the sins they have committed.”

8The Lord says,

“Sometimes juice is still left in grapes that have been crushed.

So people say, ‘Don’t destroy them.’

They are still of some benefit.”

That is what I will do for the good of those who serve me.

I will not destroy all my people.

9I will give children

to the families of Jacob and Judah.

They will possess my entire land.

My chosen people will be given all of it.

Those who serve me will live there.

10Their flocks will eat in the rich grasslands of Sharon.

Their herds will rest in the Valley of Achor.

That is what I will do for my people who follow me.

11“But some of you have deserted me.

You no longer worship on my holy mountain of Zion.

You spread a table for the god called Good Fortune.

You offer bowls of mixed wine to the god named Fate.

12So I will make it your fate to be killed by swords.

All of you will die in the battle.

That’s because I called out to you, but you did not answer me.

I spoke to you, but you did not listen.

You did what is evil in my sight.

You chose to do what does not please me.”

13So the Lord and King says,

“Those who serve me will have food to eat.

But you will be hungry.

My servants will have plenty to drink.

But you will be thirsty.

Those who serve me will be full of joy.

But you will be put to shame.

14My servants will sing

with joy in their hearts.

But you will cry out

because of the great pain in your hearts.

You will cry because your spirits are sad.

15My chosen ones will use your names

when they curse others.

I am your Lord and King.

I will put you to death.

But I will give new names to those who serve me.

16They will ask me to bless their land.

They will do it in my name.

I am the one true God.

They will make promises in their land.

They will do it in my name.

I am the one true God.

The troubles of the past will be forgotten.

They will be hidden from my eyes.

The Lord Will Create New Heavens and a New Earth

17“I will create new heavens and a new earth.

The things that have happened before will not be remembered.

They will not even enter your minds.

18So be glad and full of joy forever

because of what I will create.

I will cause others to take delight in Jerusalem.

They will be filled with joy

when they see its people.

19And I will be full of joy because of Jerusalem.

I will take delight in my people.

Weeping and crying

will not be heard there anymore.

20“Babies in Jerusalem will no longer

live only a few days.

Old people will not fail

to live for a very long time.

Those who live to the age of 100

will be thought of as mere children when they die.

Those who die before they are 100

will be considered as having been under God’s curse.

21My people will build houses and live in them.

They will plant vineyards and eat their fruit.

22They will no longer build houses

only to have others live in them.

They will no longer plant crops

only to have others eat them.

My people will live to be as old as trees.

My chosen ones will enjoy for a long time

the things they have worked for.

23Their work will not be worthless anymore.

They will not have children who are sure to face sudden terror.

Instead, I will bless them.

I will also bless their children after them.

24Even before they call out to me, I will answer them.

While they are still speaking, I will hear them.

25Wolves and lambs will eat together.

Lions will eat straw like oxen.

Serpents will eat nothing but dust.

None of those animals will harm or destroy

anything or anyone on my holy mountain of Zion,”

says the Lord.

Ang Pulong Sa Dios

Isaias 65:1-25

Silot ug Kaluwasan

1Miingon ang Ginoo, “Nagpaila ako sa mga tawo nga wala mangutana bahin kanako. Nagpakita ako niadtong wala mangita kanako. Gipadayag ko ang akong kaugalingon ngadto sa nasod nga wala manawag kanako.

2“Nagsige akog paabot sa akong katawhan nga mga gahig ulo, nga wala mosubay sa hustong dalan, ug nagsunod lang sa ilang gusto. 3Gipalagot nila ako; gipakita gayod nila sa akong atubangan ang ilang walay hunong nga pagsimba sa ilang dios-dios pinaagi sa paghalad diha sa mga hardin ug pagsunog ug insenso sa atop sa ilang mga balay. 4Kon gabii manglingkod sila sa mga lubnganan ug sa mga tagong dapit aron pagsimba sa mga dios-dios sa mga patay. Mokaon pa silag karne sa baboy ug sa uban pang pagkaon nga gidili kanila. 5Moingon sila sa uban, ‘Ayaw pagduol kanako kay tingalig mahugawan mo ako. Mas balaan ako kay kanimo!’ Kining mga tawhana nagapalagot kanunay kanako. Ang akong kasuko kanila sama sa kalayong nagadilaab tibuok adlaw.”

6-7Miingon pa ang Ginoo, “Pamati! Ania na sa akong atubangan ang sinulat ko nga hukom batok sa akong katawhan. Dili ako magpakahilom, hinuon manimalos ako. Panimaslan ko gayod sila. Pabayron ko sila sa tanan nilang mga sala ug sa mga sala sa ilang mga katigulangan. Kay nagsunog man silag insenso ug nagpasipala kanako didto sa mga bukid ug mga bungtod, panimaslan ko sila tugbang sa ilang gipanghimo.” 8Miingon usab ang Ginoo, “Maingon nga ang usa ka daot nga pungpong sa ubas dili ilabay tungod kay may mapuslan pa ang mga ubas diha niini, dili ko usab laglagon ang tanan kong katawhan; luwason ko ang mga nagaalagad kanako. 9May ibilin akong buhi sa mga kaliwat ni Jacob apil sa tribo ni Juda, ug sila ang manunod sa akong yuta nga may daghang mga bukid. Sila nga akong mga pinili ug mga alagad magapuyo niining yutaa. 10Panalanginan ko sila nga modangop kanako. Ang kapatagan sa Sharon ug Akor mahimong sabsabanan sa ilang mga kahayopan.

11“Apan silotan ko kamo nga nagsalikway kanako ug wala mohatag ug pagtagad sa akong balaan nga bukid, ug nagasimba hinuon sa mga dios-dios nga gituohan ninyo nga mohatag kaninyog swerte ug maayong kapalaran. 12Ang inyong kapalaran mao ang kamatayon, ug mahurot kamog kamatay. Kay sa dihang nanawag ako, wala kamo motubag; sa dihang nagsulti ako, wala kamo mamati. Naghimo kamog daotan sa akong atubangan. Ug kon unsa ang dili ko gusto, mao ang inyong ginahimo. 13Busa ako, ang Ginoong Dios, nagaingon nga ang akong mga alagad mokaon ug moinom, apan kamo gutomon ug uhawon. Maglipay sila, apan kamo pakaulawan. 14Mag-awit sila sa kalipay, apan kamo manghilak sa kasubo ug kasakit. 15Gamiton sa akong mga pinili ang inyong ngalan sa pagpanunglo, ug ako, ang Ginoong Dios, mopatay kaninyo. Apan ang akong mga alagad hatagan kog bag-ong ngalan. 16Ug kini nga ngalan gamiton sa mga tawo sa yuta sa Israel kon mangayo silag panalangin gikan kanako o manumpa sila kanako, nga mao ang Dios nga kasaligan.65:16 Dios nga kasaligan: o, Dios nga nagasugilon sa tinuod. Kay kalimtan ko na ang nangaging mga kalisod; wad-on ko na kini sa akong hunahuna.

17“Pamati! Maghimo akog bag-ong langit ug bag-ong yuta. Ang daang langit ug yuta dili na hinumdoman pa. 18Busa paglipay kamo ug pagsadya sa walay kataposan tungod sa akong gibuhat. Kay himuon ko ang Jerusalem nga kalipay sa mga tawo, ug ang iyang katawhan magahatag usab ug kalipay. 19Malipay ako tungod sa Jerusalem ug sa iyang katawhan. Dili na madunggan ang panaghilak o ang pagpakitabang didto. 20Wala na didtoy mamatay nga masuso pa ug walay hamtong nga mamatay nga wala makapahimulos pag-ayo sa iyang kinabuhi. Ang mamatay nga nagpanuigon ug 100 isipon pa nga batan-on, ug ang mamatay nga dili makaabot ug 100 isipon nga akong tinunglo. 21Nianang panahona magtukod ang akong katawhan ug mga balay ug puy-an nila kini. Magtanom silag mga ubas ug kan-on nila ang mga bunga niini. 22Dili na ang ilang mga kaaway ang magpahimulos sa ilang mga balay ug mga tanom. Kay maingon nga mabuhi sa taas nga panahon ang kahoy, mabuhi usab sa samang gidugayon ang akong katawhan, ug makapahimulos gayod sila sa ilang mga hinagoan. 23Dili mausik ang ilang paghago ni ang ilang mga anak madaldal sa kaalaotan. Kay sila katawhan nga gipanalanginan sa Ginoo apil ang ilang mga kaliwat. 24Sa dili pa sila makapangayo o samtang nagapangayo pa lang sila, tubagon ko na sila. 25Magsalo sa pagpangaon ang bangis nga iro65:25 bangis nga iro: sa English, wolf. ug karnero. Ang liyon mokaon ug dagami sama sa baka. Ug abog na ang kaonon sa halas.65:25 abog na ang kaonon sa halas: Tingali ang buot ipasabot, dili mamaak o manukob ang halas. Dili sila manghilabot o magpasakit didto sa akong balaan nga bukid. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.”