Mithali 1 – NEN & TNCV

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Mithali 1:1-33

Utangulizi: Kusudi Na Kiini

11:1 1Fal 4:29-34Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:

2Kwa kupata hekima na nidhamu;

kwa kufahamu maneno ya busara;

31:3 Mit 2:1; 2:1, 9kwa kujipatia nidhamu na busara,

kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;

41:4 Mit 8:5, 12; 2:10-11huwapa busara wajinga,

maarifa na akili kwa vijana;

51:5 Mit 9:9wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao,

wenye kupambanua na wapate mwongozo;

61:6 Za 78:2; Mt 13:10-17; Hes 12:8; Amu 14:12kwa kufahamu mithali na mifano,

misemo na vitendawili vya wenye hekima.

71:7 Kut 20:20; Ay 28:28Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa,

lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.

Onyo Dhidi Ya Ushawishi Wa Marafiki Waovu

81:8 Mit 6:20; 22:17; Kum 21:18Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako,

wala usiyaache mafundisho ya mama yako.

91:9 Mit 3:21-22; 4:1-9Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako,

na mkufu wa kuipamba shingo yako.

101:10 Mwa 39:7; Ay 24:15; Kum 13:8; Rum 16:18Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi,

usikubaliane nao.

111:11 Mit 12:6; Yer 5:26; Mik 7:2Kama wakisema, “Twende tufuatane;

tukamvizie mtu na kumwaga damu,

njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;

121:12 Ay 33:18; Mwa 38:25; Za 40:3tuwameze wakiwa hai kama kaburi,1:12 Kaburi hapa maana yake ni Kuzimu, kwa Kiebrania ni Sheol.

wakiwa wazima kama wale wanaotumbukia shimoni.

13Tutapata aina zote za vitu vya thamani

na kujaza nyumba zetu kwa nyara.

141:14 Mit 1:19Njoo ushirikiane nasi,

vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”

151:15 Za 119:101; Mwa 49:6; Mit 4:14Mwanangu, usiandamane nao.

Usiweke mguu wako katika njia zao,

161:16 Mit 6:18; Isa 59:7kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi,

ni wepesi kumwaga damu.

17Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu

wakati ndege wote wanakuona!

181:18 Za 71:10Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe;

hujivizia tu wenyewe!

191:19 Mit 11:19; 15:27; 2Fal 5:20-27Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila;

huuondoa uhai wa wale wenye mali.

Onyo Dhidi Ya Kukataa Hekima

201:20 Ay 28:12; Mt 7:10-13; 9:1-3, 13-15Hekima huita kwa sauti kuu barabarani,

hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;

21kwenye makutano ya barabara za mji

zenye makelele mengi hupaza sauti,

kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:

221:22 Mit 6:32; 7:7; 8:5; 9:4, 16; Za 50:17“Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini?

Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha,

na wapumbavu kuchukia maarifa?

231:23 Yoe 2:28; Yn 7:37Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu,

ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu

na kuwafahamisha maneno yangu.

241:24 Isa 65:12; Zek 7:11Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita

na hakuna yeyote aliyekubali

niliponyoosha mkono wangu,

251:25 Lk 7:30kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote

na hamkukubali karipio langu,

261:26 Za 2:4; Kum 28:63; Mit 10:24mimi nami nitawacheka katika maafa yenu,

nitawadhihaki wakati janga litawapata:

271:27 Za 18:18; Mit 5:12-14wakati janga litawapata kama tufani,

wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli,

wakati dhiki na taabu zitawalemea.

281:28 Isa 1:15; Mik 3:4; Eze 8:18; Hos 5:6“Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu;

watanitafuta lakini hawatanipata.

291:29 Ay 21:14; Isa 27:11; Mdo 7:51Kwa kuwa walichukia maarifa,

wala hawakuchagua kumcha Bwana,

301:30 Ay 21:14; Za 81:11kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu,

na kukataa maonyo yangu,

311:31 2Nya 36:16; Yer 14:16watakula matunda ya njia zao,

na watashibishwa matunda ya hila zao.

321:32 Isa 66:4; Yer 2:19Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua,

nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.

331:33 Hes 24:21; Za 25:12; 112:8Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama,

atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”

Thai New Contemporary Bible

สุภาษิต 1:1-33

จุดประสงค์และหัวใจของสุภาษิต

1สุภาษิตของกษัตริย์โซโลมอนแห่งอิสราเอล โอรสของดาวิด

2เพื่อบรรลุปัญญาและคำสั่งสอน

เพื่อให้เข้าใจถ้อยคำแห่งวิจารณญาณ

3เพื่อรับฟังคำสั่งสอนที่ทำให้เกิดไหวพริบปฏิภาณ

ทำสิ่งที่ถูกต้อง ยุติธรรม และเที่ยงธรรม

4เพื่อให้คนอ่อนต่อโลกรู้ทันเล่ห์เหลี่ยม

ให้เยาวชนมีความรู้และความเฉลียวฉลาด

5ให้ผู้ที่ฉลาดรับฟังและเพิ่มพูนความรู้

ให้ผู้ที่มีความเข้าใจได้รับการชี้แนะ

6เพื่อให้เข้าใจสุภาษิตและคำอุปมา

คำสอนและคำปริศนาของปราชญ์1:6 หรือเพื่อให้เข้าใจสุภาษิต ได้แก่ คำอุปมา / คำสอน และคำปริศนาของปราชญ์

7ความยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้าเป็นบ่อเกิดของความรู้

ส่วนคนโง่1:7 ในภาษาฮีบรูคำว่าคนโง่ในพระธรรมสุภาษิตและที่อื่นๆ ในพันธสัญญาเดิมหมายถึงคนที่บกพร่องทางด้านศีลธรรมดูหมิ่นปัญญาและคำสั่งสอน

บทนำ

8ลูกเอ๋ย จงฟังคำสั่งสอนของพ่อเจ้า

และอย่าละเลยคำสอนของแม่เจ้า

9เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นมาลัยประดับเกล้า

เป็นสร้อยประดับคอของเจ้า

10ลูกเอ๋ย หากคนบาปมาชักชวนเจ้า

อย่าคล้อยตามพวกเขา

11หากพวกเขากล่าวว่า “มากับเราเถิด

ให้เราซุ่มคอยเอาเลือดคน

ให้เราดักทำร้ายคนบริสุทธิ์เล่นเถิด

12ให้เราเป็นเหมือนหลุมฝังศพที่กลืนพวกเขาทั้งเป็น

กลืนพวกเขาทั้งตัวเหมือนคนตกลงไปในหลุมลึก

13เราจะยึดของมีค่าทุกชนิด

เอาของที่ปล้นมาเก็บไว้ให้เต็มบ้านของเรา

14มาเป็นพวกเราสิ

จะได้ใช้เงินกระเป๋าเดียวกับเรา”

15ลูกเอ๋ย อย่าไปร่วมทางกับพวกเขา

อย่าเดินในทางของพวกเขาเลย

16เพราะเท้าของพวกเขาวิ่งไปหาความหายนะ

พวกเขาจะเสียเลือดเสียเนื้อในไม่ช้า1:16 หรือทำให้เสียเลือดเสียเนื้ออย่างรวดเร็ว

17เปล่าประโยชน์ที่จะขึงตาข่าย

เพราะนกทุกตัวมองเห็น!

18คนเหล่านี้ซุ่มคอยเอาโลหิตของตัวเอง

เขาดักเอาชีวิตตัวเอง!

19นั่นแหละคือจุดจบของบรรดาผู้หากำไรมาโดยทุจริต

มันย่อมคร่าชีวิตตัวเขาเอง

คำเตือนไม่ให้ปฏิเสธปัญญา

20ปัญญาป่าวร้องอยู่บนท้องถนน

เปล่งเสียงในที่ชุมชน

21นางร้องเรียกอยู่บนยอดกำแพง1:21 หรือที่หัวถนน

นางร้องบอกที่ประตูเมืองว่า

22“พวกอ่อนต่อโลกเอ๋ย เจ้าจะรักความโง่ไปนานแค่ไหน?

คนมักเยาะเย้ยจะหลงใหลการเยาะเย้ยไปนานเพียงไร?

คนโง่จะชังความรู้ไปนานสักเท่าใด?

23จงกลับตัวกลับใจมาฟังคำเตือนของเรา!

เราจะเทความคิดจิตใจของเราแก่เจ้า

และจะให้เจ้าเข้าใจคำสั่งสอนของเรา

24แต่เนื่องจากเจ้าปฏิเสธเมื่อเราร้องเรียก

ไม่มีใครใส่ใจเมื่อเรากวักมือ

25เพราะเจ้าไม่แยแสคำแนะนำทั้งสิ้นของเรา

ไม่ยอมรับคำตักเตือนจากเรา

26ดังนั้นเราก็จะหัวเราะเยาะเจ้าเมื่อภัยพิบัติโจมตีเจ้า

เราจะเยาะเย้ยเจ้าเมื่อความหายนะมาถึงเจ้า

27เมื่อความหายนะมาถึงเจ้าดั่งพายุ

เมื่อความพินาศถาโถมเข้ามาดั่งพายุหมุน

เมื่อความเดือดร้อนลำเค็ญท่วมท้นเจ้า

28“เมื่อนั้นพวกเขาจะร้องเรียกเรา แต่เราจะไม่ตอบ

พวกเขาจะเสาะแสวงหาเรา แต่จะไม่พบ

29เพราะพวกเขาได้ชังความรู้

และเลือกที่จะไม่ยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้า

30เพราะพวกเขาไม่ยอมรับคำแนะนำของเรา

ไม่ไยดีต่อคำตักเตือนของเรา

31พวกเขาจะได้รับผลจากวิถีทางของตัวเอง

และเต็มอิ่มกับผลจากแผนร้ายของตน

32เพราะคนอ่อนต่อโลกจะฆ่าตัวเองด้วยการหันออกนอกลู่นอกทาง

และคนโง่จะทำลายตัวเองด้วยความเฉยเมยของพวกเขา

33แต่ผู้ใดรับฟังเราจะอยู่อย่างปลอดภัย

จะสุขสบาย ไม่หวั่นเกรงภยันตรายใดๆ”