Matendo 27 – NEN & HLGN

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Matendo 27:1-44

Paulo Asafiri Kwenda Rumi

127:1 Mdo 25:12, 25Ilipoamuliwa kwamba tungesafiri kwa njia ya bahari kwenda Italia, Paulo na wafungwa wengine wakakabidhiwa kwa kiongozi mmoja wa askari aliyeitwa Juliasi, aliyekuwa wa Kikosi cha Walinzi wa Kaisari. 227:2 Mdo 19:29Tulipanda meli iliyotoka Adramitio, iliyokuwa inakaribia kusafiri kwenda kwenye bandari zilizopo pwani ya Asia, tukaanza safari yetu tukiwa pamoja na Aristarko, Mmakedonia kutoka Thesalonike.

327:3 Mdo 24:23; 28:16Kesho yake tukatia nanga Sidoni, naye Juliasi akamfanyia wema Paulo, akamruhusu aende kwa rafiki zake ili wamtimizie mahitaji yake. 427:4 Mdo 27:7Kutoka huko tukaingia baharini tena na tukapita upande wa chini wa kisiwa cha Kipro kwa sababu upepo ulikuwa wa mbisho. 527:5 Mdo 6:9; 2:10Baada ya sisi kuvuka bahari iliyoko upande wa Kilikia na Pamfilia, tukafika Mira huko Likia. 627:6 Mdo 28:11; 18:2; 25:12, 25Huko yule kiongozi wa askari akapata meli ya Iskanderia ikielekea Italia, akatupandisha humo. 727:7 Tit 1:5Tukasafiri polepole kwa siku nyingi na kwa shida, hatimaye tukafika karibu na Nido. Kwa kuwa upepo wa mbisho ulituzuia tusiweze kushika mwelekeo tuliokusudia, tukapita chini ya Krete mkabala na Salmone. 8Tukaambaa na pwani kwa shida, tukafika sehemu iitwayo Bandari Nzuri, karibu na mji wa Lasea.

927:9 Law 16:29-31; 23:27-29; Hes 29:7Muda mwingi ulikuwa umepotea na kusafiri baharini kulikuwa hatari kwa sababu wakati huu ulikuwa baada ya siku za kufunga. Hivyo Paulo akawaonya akasema, 1027:10 Mdo 27:21“Mabwana, naona kuwa hii safari ni yenye maafa na ya kuleta hasara kubwa kwa meli na shehena, pia kwa maisha yetu.” 11Lakini badala ya yule kiongozi wa askari kusikiliza yale Paulo aliyosema, akafuata zaidi ushauri wa nahodha na mwenye meli. 1227:12 Mdo 27:7Kwa kuwa ile bandari ilikuwa haifai kukaa wakati wa majira ya baridi, wengi wakashauri kwamba tuendelee na safari wakitarajia kufika Foinike na kukaa huko kwa majira ya baridi. Hii ilikuwa bandari iliyoko katika kisiwa cha Krete ikikabili upande wa kusini-magharibi na kaskazini-magharibi.

Dhoruba Baharini

13Upepo mtulivu ulipoanza kuvuma toka kusini, wakadhani kuwa wangeweza kufikia lengo lao, hivyo wakangʼoa nanga na kusafiri wakipita kandokando ya pwani ya kisiwa cha Krete. 1427:14 Mk 4:37Lakini baada ya muda mfupi ikavuma tufani kubwa iitwayo “Eurakilo” toka kisiwa cha Krete. 15Meli ikapigwa na dhoruba na haikuweza kushindana na ule upepo, tukarudishwa baharini upepo ulikokuwa unaelekea. 1627:16 Mdo 27:30Hatimaye tukisafiri kupita chini ya kisiwa kidogo kiitwacho Kauda, ambapo kwa kuwa tulikuwa tumekingiwa upepo na hicho kisiwa, tuliweza kwa shida kuifunga mashua ya kuokolea watu. 1727:17 Mdo 27:26, 39Watu walipokwisha kuivuta mashua hiyo na kuiingiza katika meli, waliifunga kwa kamba chini ya meli yenyewe ili kuzishikanisha pamoja. Wakiogopa kupelekwa kwenye mchanga karibu na pwani ya Sirti, wakashusha matanga wakaiacha meli isukumwe na huo upepo. 1827:18 Yn 1:5; Mdo 27:19, 38; Yn 1:5Tulikuwa tunapigwa na dhoruba kwa nguvu, kiasi kwamba kesho yake walianza kutupa shehena toka melini. 1927:19 Yon 1:5Siku ya tatu, wakatupa vyombo vya meli baharini kwa mikono yao wenyewe. 20Kulipokuwa hakuna kuonekana kwa jua wala nyota kwa siku nyingi, nayo dhoruba ikiwa inaendelea kuwa kali, hatimaye tulikata kabisa tamaa ya kuokoka.

2127:21 Mdo 27:10; 27:7Baada ya watu kukaa siku nyingi bila kula chakula, Paulo akasimama katikati yao akasema, “Enyi watu, iliwapasa kunisikiliza na kuacha kusafiri baharini kutoka Krete, ndipo ninyi mngekuwa mmejinusuru na uharibifu huu na hasara hii. 2227:22 Mdo 7:25, 36Sasa ninawasihi sana, jipeni moyo mkuu kwa kuwa hakuna hata mmoja wenu atakayepoteza maisha yake, ila meli itaangamia. 2327:23 Mdo 5:19; Rum 1:9; 2Tim 4:19Jana usiku, malaika wa Mungu yule ambaye mimi ni wake na ambaye ninamwabudu alisimama karibu nami, 2427:24 Mdo 23:11naye akasema, ‘Paulo usiogope, kwa kuwa ni lazima usimame mbele ya Kaisari, naye Mungu amekupa kwa neema uhai wa wote wanaosafiri pamoja nawe. 2527:25 Rum 4:20, 21Hivyo jipeni moyo, enyi watu, kwa kuwa ninamwamini Mungu kwamba yatakuwa kama vile alivyoniambia.’ 2627:26 Mdo 28:1Lakini hata hivyo meli yetu itakwama kwenye kisiwa fulani.”

Maangamizi Ya Meli

27Usiku wa kumi na nne ulipofika, tulikuwa bado tunasukumwa na upepo katika Bahari ya Adria. Ilipokuwa yapata usiku wa manane, mabaharia wakahisi kwamba walikuwa wanakaribia nchi kavu. 28Kwa hiyo wakapima kina cha maji na kukuta kilikuwa pima ishirini,27:28 Pima 20 ni kama mita 40. baada ya kuendelea mbele kidogo wakapima tena wakapata kina cha pima kumi na tano.27:28 Pima 15 ni kama mita 30. 29Wakiogopa kwamba meli yetu ingegonga kwenye miamba, wakashusha nanga nne za nyuma ya meli, wakawa wanaomba kupambazuke. 3027:30 Mdo 27:16Katika jaribio la kutoroka kutoka kwenye meli, mabaharia wakashusha mashua ya kuokolea watu baharini, wakijifanya kwamba wanakwenda kushusha nanga za omo.27:30 Omo hapa maana yake ni sehemu ya mbele ya meli, yaani gubeti. 3127:31 Mdo 27:24Ndipo Paulo akamwambia yule jemadari na askari, “Hawa watu wasipobaki katika meli, hamtaweza kuokoka.” 32Hivyo basi wale askari wakakata kamba zilizoshikilia ile mashua ya kuokolea watu kwenye meli, wakaiacha ianguke humo baharini.

3327:33 Mdo 27:27Kabla ya mapambazuko, Paulo akawasihi watu wote wale chakula akisema, “Leo ni siku ya kumi na nne mmekuwa katika wasiwasi mkiwa mmefunga na bila kula chochote. 3427:34 Mt 10:30Kwa hiyo nawasihi mle chakula, kwa maana itawasaidia ili mweze kuishi. Kwa kuwa hakuna hata mmoja wenu atakayepoteza unywele hata mmoja kutoka kichwani mwake.” 3527:35 Mt 14:19Baada ya kusema maneno haya, Paulo akachukua mkate, akamshukuru Mungu mbele yao wote, akaumega akaanza kula. 3627:36 Mdo 27:22, 25Ndipo wote wakatiwa moyo, wakaanza kula chakula. 3727:37 Mdo 2:41; 7:14; Rum 13:1; 1Pet 3:20Ndani ya meli tulikuwa jumla ya watu 276. 3827:38 Yn 1:5Baada ya watu wote kula chakula cha kutosha, wakapunguza uzito wa meli kwa kutupa ngano baharini.

3927:39 Mdo 28:1Kulipopambazuka, mabaharia hawakuitambua ile nchi, lakini waliona ghuba yenye ufuko wa mchanga, ambako waliamua kuipweleza meli kama ingewezekana. 40Kwa hiyo wakatupa nanga zote na kuziacha baharini, na wakati huo huo wakalegeza kamba zilizokuwa zikishikilia usukani wa meli. Kisha wakatweka tanga la mbele lishike upepo na kuisukuma meli kuelekea pwani. 4127:41 2Kor 11:25Lakini wakafika mahali ambapo bahari mbili zinakutana, wakaipweleza meli ufuoni, omo ikakwama sana, ikawa haiwezi kuondolewa, lakini sehemu ya shetri27:41 Shetri ni sehemu ya nyuma ya meli ambayo pia huitwa tezi. ikavunjika vipande vipande kwa kule kupiga kwa mawimbi yenye nguvu.

42Wale askari wakapanga kuwaua wale wafungwa ili kuzuia hata mmoja wao asiogelee na kutoroka. 43Lakini yule jemadari alitaka kuokoa maisha ya Paulo, basi akawazuia askari wasitekeleze mpango wao. Akaamuru wale wanaoweza kuogelea wajitupe baharini kwanza, waogelee mpaka nchi kavu. 44Waliosalia wangefika nchi kavu kwa kutumia mbao au vipande vya meli iliyovunjika, hivyo ikatimia kwamba wote wakaokoka na kufika nchi kavu salama.

Ang Pulong Sang Dios

Binuhatan 27:1-44

Ang Pagbiyahe ni Pablo Pakadto sa Roma

1Pagkatapos nga nakadesisyon sila nga palargahon kami pa-Italia, gin-intrigar nila si Pablo kag ang iban pa gid nga mga priso kay Julius. Si Julius nga ini kapitan sang Romanhon nga mga soldado nga kon tawgon “Batalyon sang Emperador.” 2Karon, didto sa Cesarea may isa ka sakayan nga halin sa Adramitium nga manuglarga pakadto sa mga pier sa probinsya sang Asia. Amo ang amon ginsakyan. Nag-upod sa amon si Aristarcus nga taga-Tesalonica nga sakop sang Macedonia. 3Sang madason nga adlaw, nagdungka kami sa Sidon. Maayo ang pagtratar ni Julius kay Pablo. Gintugutan niya si Pablo nga magbisita sa iya mga abyan didto agod mabuligan siya sa iya mga kinahanglanon. 4Paghalin namon sa Sidon, nagpanakayon kami sa pihak sang isla sang Cyprus nga lipod sa hangin, tungod kay ang hangin nagasugata sa amon. 5Gintabok namon ang dagat nga nagaatubang sa Cilicia kag Pamfilia, kag nagdungka kami sa Myra nga sakop sang Lycia. 6Nakakita didto ang kapitan nga si Julius sang isa ka sakayan nga halin sa Alexandria nga makadto sa Italia, gani ginpasaylo niya kami didto.

7Sa sulod sang pila ka adlaw, mahinay ang amon pagpanakayon, kag ginbudlayan gid kami hasta nakalambot kami malapit sa Cnidus. Tungod nga sugata gid ang hangin, indi kami makaderetso sa amon kaladtuan. Gani nagpanakayon kami sa pihak sang isla sang Crete nga lipod sa hangin, kag didto kami nag-agi malapit sa Salmone. 8Nagpangalihid lang kami, pero ginbudlayan gid kami antes nakaabot sa lugar nga ginatawag “Maayo nga mga Dulungkaan.” Malapit ini sa banwa sang Lasea.

9Nagdugay kami didto hasta naabtan kami sang tiyempo nga delikado ang pagpanakayon, kay nakaligad na ang Adlaw sang Pagpuasa27:9 Adlaw sang Pagpuasa: ginatawag man nga “Yom Kippur” ukon “Day of Atonement.” Pagkaligad sini nga hilikuton, tigmaladlos na. nga palatandaan nga tigmaladlos na. Gani nagsiling si Pablo sa amon mga kaupod, 10“Ginabanta ko nga delikado na kon magderetso kita, kag indi lang ang mga karga kag ang sakayan ang madula kundi basi pati ang aton kabuhi.” 11Pero mas dako ang pagsalig sang kapitan sang mga soldado sa hambal sang kapitan sang sakayan kag sang tag-iya sini sang sa paandam ni Pablo. 12Kag tungod nga ang dungkaan didto indi maayo nga palalipdan sa mabaskog nga hangin, kalabanan sang amon mga kaupod nagkomporme nga magbiyahe, sa tuyo nga basi pa makalambot kami sa Fenix kag didto magtiner samtang tigmaladlos pa. Kay ang Fenix isa ka dulungkaan sa Crete nga may maayo nga pulunduhan kon tigmaladlos.

Ang Unos sa Lawod

13Naghinay-hinay ang hangin halin sa bagatnan, kag naghunahuna ang amon mga kaupod nga puwede na kami makabiyahe. Gani ginbatak nila ang angkla kag nagpanakayon kami nga nagapangalihid sa isla sang Crete. 14Sa wala madugay, nagbaskog ang hangin halin sa aminhan, nga halin sa takas sang isla sang Crete. 15Pag-abot sang mabaskog nga hangin sa amon, indi na kami makaabante, gani nagpaanod na lang kami kon diin kami dal-on sang hangin. 16Sang sa bagatnan na kami dampi sang gamay nga isla sang Cauda, nakapalipod-lipod kami sing diutay. Bisan nabudlayan kami, nabatak pa namon ang boti27:16 boti: sa English, small boat. agod indi maano. 17Sang nabatak na ang boti, gin-gaid ini sing hugot sa sakayan. Kag tungod nga nahadlok sila nga mabara ang sakayan sa pasil malapit sa Libya27:17 Libya: sa Griego, Syrtis., ginpapanaog nila ang layag kag nagpaanod. 18Sige pa gid ang mabaskog nga bagyo, gani sang madason nga adlaw, nagsugod sila pamilak sa dagat sang mga kargaminto. 19Sang madason pa gid nga adlaw, ang mga kagamitan na mismo sang sakayan ang ila ginpamilak. 20Sa sulod sang pila ka adlaw wala magpakita ang adlaw kag mga bituon kag sige pa gid ang bagyo. Sang ulihi nadulaan na kami sang paglaom nga maluwas pa.

21Pila na ka adlaw nga ang mga tawo wala gid makakaon, gani nagsiling si Pablo sa ila, “Mga abyan, kon nagpati lang kamo sa akon nga indi kita dapat maghalin sa Crete, wala kuntani matabo ini nga mga kabudlayan kag mga kapierdihan. 22Pero karon nagapangabay ako sa inyo nga magpakaisog kamo tungod nga wala sing may mapatay sa aton. Ang sakayan lang ang maguba. 23Kay kagab-i ang Dios nga nagapanag-iya sa akon kag akon ginaalagad nagpasugo sang anghel diri sa akon. 24Nagsiling siya, ‘Pablo, indi ka magkahadlok. Dapat ka mag-atubang sa Emperador didto sa Roma. Kag sa kaluoy sang Dios ang tanan mo nga upod diri sa sakayan maluwas tungod sa imo.’ 25Gani mga abyan, indi na kamo magkahadlok, kay nagasalig ako sa Dios nga matuman ang iya ginhambal sa akon. 26Pero idagsa kita sa isa ka isla.”

27Ika-14 na nga gab-i nga gin-anod kami sang bagyo sa Dagat sang Mediteraneo, kag sang mga tungang gab-i na, ginbulubanta sang mga tripulante nga malapit na kami sa higad. 28Gani gintungkad nila ang dagat kag nasapwan nila nga mga 20 ka dupa ang iya kadalumon. Dugay-dugay gintungkad liwat nila kag mga 15 na lang ka dupa. 29Kag tungod nga nahadlok sila nga makabunggo kami sa mga bato, ginpunduhan nila sang apat ka angkla ang ulin sang sakayan.27:29 ulin sang sakayan: sa iban nga Bisaya, buli sang sakayan. Kag nagpangamuyo sila nga mag-aga na. 30Gusto kuntani sang mga tripulante nga magpalagyo sa sakayan. Gani ginpapanaog nila ang boti sa dagat nga nagapakuno-kuno nga magahulog lang sila sang mga angkla sa dulong.27:30 dulong: sa iban nga Bisaya, prowa. 31Pero nagsiling si Pablo sa kapitan kag sa mga soldado, “Kon maghalin ang mga tripulante sa sakayan indi kamo makaluwas.” 32Gani gin-utod sang mga soldado ang mga kalat nga higot sang boti kag ginpabay-an na lang nila nga maanod ang boti.

33Sang kaagahon na, ginpilit sila tanan ni Pablo nga magkaon. Nagsiling siya, “Duha na ka semana ang inyo paghulat-hulat nga maglampuwas ang bagyo, kag wala gid kamo nakakaon. 34Gani magkaon kamo anay agod magbaskog kamo, kay wala gid sing may mapatay sa inyo bisan isa.” 35Sang makahambal sini si Pablo, nagkuha siya sang tinapay, kag sa atubangan sang tanan nagpasalamat siya sa Dios. Dayon ginpamihak-pihak niya ang tinapay kag nagkaon. 36Nabuhi ang ila paglaom kag nagkaon sila tanan. 37(276 kami tanan nga nagsakay didto sa sakayan.) 38Sang nakakaon ang tanan kag nabusog na, ginpanghulog nila sa dagat ang ila mga dala nga uyas agod magmag-an ang sakayan.

Pagkaguba sang Sakayan

39Pagkaaga, wala nahibaluan sang mga tripulante kon diin na kami nga isla, pero may nakita sila nga isa ka tinagong dagat nga may baybayon, gani nagsugtanay sila nga didto nila ipabara ang sakayan. 40Gani ginpang-utod nila ang mga kalat nga nahigot sa mga angkla. Ginpanghubad man nila ang mga kalat nga nahigot sa timon. Dayon, ginbatak nila ang layag sa dulong agod paliron sila pabaybayon. 41Pero sang ulihi, nakabunggo ang sakayan sa pasil kag nabara, kay nag-ungot ang iya dulong. Ang ulin amat-amat nga nawasak tungod sang mabaskog nga mga balod nga nagadapya.

42Pamatyon na kuntani sang mga soldado ang tanan nga priso agod indi sila makalangoy pahigad kag makapalagyo. 43Pero ginpunggan sila sang ila kapitan tungod nga gusto niya nga luwason si Pablo. Nagmando siya nga maglumpat una ang tanan nga makahibalo maglangoy, kag magpahigad. 44Ang indi makahibalo, magsunod lang nga nagakapyot sa mga tabla kag sa mga parte sang sakayan nga nagalutaw. Amo ato ang amon ginhimo, kag tanan kami nakalambot sa baybayon kag wala maano.