ምሳሌ 28 – NASV & HLGN

New Amharic Standard Version

ምሳሌ 28:1-28

1ክፉ ሰው ማንም ሳያሳድደው ይሸሻል፤

ጻድቅ ግን እንደ አንበሳ ልበ ሙሉ ነው።

2አገር ስታምፅ፣ ገዦቿ ይበዛሉ፤

አስተዋይና ዐዋቂ ሰው ግን ሥርዐትን ያሰፍናል።

3ድኾችን የሚያስጨንቅ ሰው፣28፥3 ወይም ድኻ

ሰብል እንደሚያጠፋ ኀይለኛ ዝናብ ነው።

4ሕግን የሚተዉ ክፉዎችን ያወድሳሉ፤

ሕግን የሚጠብቁ ግን ይቋቋሟቸዋል።

5ክፉዎች ፍትሕን አያስተውሉም፤

እግዚአብሔርን የሚሹ ግን ሙሉ በሙሉ ያውቁታል።

6በአካሄዱ ነውር የሌለበት ድኻ፣

መንገዱ ጠማማ ከሆነ ባለጠጋ ይሻላል።

7ሕግን የሚጠብቅ አስተዋይ ልጅ ነው፤

ከሆዳሞች ጋር ጓደኛ የሚሆን ግን አባቱን ያዋርዳል።

8በከፍተኛ ወለድ ሀብቱን የሚያካብት፣

ለድኻ ለሚራራ፣ ለሌላው ሰው ያከማችለታል።

9ሕግን ላለመስማት ጆሮውን የሚደፍን፣

ጸሎቱ እንኳ አስጸያፊ ነው።

10ቅኖችን በክፉ መንገድ የሚመራ፣

በቈፈረው ጕድጓድ ይገባል፤

ንጹሓን ግን መልካም ነገርን ይወርሳሉ።

11ባለጠጋ ራሱን ጠቢብ አድርጎ ይቈጥር ይሆናል፤

አስተዋይ የሆነ ድኻ ግን መርምሮ ያውቀዋል።

12ጻድቃን ድል ሲነሡ ታላቅ ደስታ ይሆናል፤

ክፉዎች ሥልጣን ሲይዙ ግን ሕዝብ ይሸሸጋል።

13ኀጢአቱን የሚሰውር አይለማም፤

የሚናዘዝና የሚተወው ግን ምሕረትን ያገኛል።

14እግዚአብሔርን ዘወትር የሚፈራ ሰው ቡሩክ ነው፤

ልቡን የሚያደነድን ግን መከራ ላይ ይወድቃል።

15ታዳጊ በሌለው ሕዝብ ላይ የተሾመ ጨካኝ ገዥ፣

እንደሚያገሣ አንበሳ ወይም ተንደርድሮ እንደሚይዝ ድብ ነው።

16ጨካኝ ገዥ ማመዛዘን ይጐድለዋል፤

አለአግባብ የሚገኝን ጥቅም የሚጸየፍ ግን ዕድሜው ይረዝማል።

17የሰው ደም ያለበት ሰው፣

ዕድሜ ልኩን ሲቅበዘበዝ ይኖራል፤

ማንም ሰው አይርዳው።

18አካሄዱ ነቀፋ የሌለበት ሰው ክፉ አያገኘውም፤

መንገዱ ጠማማ የሆነ ግን ድንገት ይወድቃል።

19መሬቱን የሚያርስ የተትረፈረፈ ምግብ ያገኛል፤

ከንቱ ተስፋን ይዞ የሚጓዝ ግን ድኽነትን ይወርሳል።

20ታማኝ ሰው እጅግ ይባረካል፤

ሀብት ለማግኘት የሚጣደፍ ግን ከቅጣት አያመልጥም።

21አድልዎ ማድረግ መልካም አይደለም፤

ሰው ግን ለቍራሽ እንጀራ ሲል በደል ይፈጽማል።

22ስስታም ሀብት ለማከማቸት ይስገበገባል፤

ድኽነት እንደሚጠብቀውም አያውቅም።

23ሸንጋይ አንደበት ካለው ይልቅ፣

ሰውን የሚገሥጽ ውሎ ዐድሮ ይወደዳል።

24ከአባት ከእናቱ ሰርቆ፣

“ይህ ጥፋት አይደለም” የሚል የአጥፊ ተባባሪ ነው።

25ሥሥታም ሰው ጠብን ያነሣሣል፤

በእግዚአብሔር የሚታመን ግን ይባረካል።

26በራሱ የሚታመን ተላላ ነው፤

በጥበብ የሚመላለስ ግን ክፉ አያገኘውም።

27ለድኾች የሚሰጥ አይቸገርም፤

አይቷቸው እንዳላየ የሚሆን ግን ብዙ ርግማን ይደርስበታል።

28ክፉዎች ሥልጣን በሚይዙ ጊዜ ሕዝብ ይሸሸጋል፤

ክፉዎች በሚጠፉበት ጊዜ ግን ጻድቃን ይበዛሉ።

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 28:1-28

1Ang malaot nga tawo nagapalagyo bisan wala sing may nagalagas sa iya, pero ang matarong nga tawo maisog pareho sa leon.

2Kon ang isa ka nasyon nagapakasala, ang pangulo sini permi ginailisan. Pero magapadayon nga malig-on ang isa ka nasyon kon ang pangulo sini maalamon.

3Ang imol nga tawo nga nagapamigos sa iya kapareho nga imol pareho sa mabaskog nga ulan nga nagapierdi sang mga tanom.

4Ang mga wala nagatuman sa Kasuguan nagadayaw sa mga malaot, pero ang mga nagatuman, nagakontra sa mga malaot.

5Ang malaot nga mga tawo indi makaintiendi sang hustisya, pero ang mga nagadangop sa Ginoo nakaintiendi gid sini sing maayo.

6Mas maayo pa ang imol nga nagakabuhi nga wala sing kasawayan sang sa manggaranon nga indi husto ang iya pagginawi.

7Maalamon ang anak nga nagatuman sa Kasuguan, pero ang anak nga nagapakig-barkada sa mga burara28:7 burara: ukon, palakaon. nagapakahuya sa iya ginikanan.

8Kon nagamanggaranon ka paagi sa pagpasaka sang kuwarta, ang imo manggad magakadto sa tawo nga mabinuligon sa mga imol.

9Ang bisan sin-o nga indi magtuman sa Kasuguan, kangil-aran sang Dios bisan ang iya pangamuyo.

10Ang tawo nga nagapadihot nga magpakasala ang matarong nga tawo mabiktima sa iya kaugalingon nga padihot. Pero ang tawo nga ang iya kabuhi wala sing kasawayan magauswag.

11Nagahunahuna ang mga manggaranon nga mga maalamon na gid sila, pero ang imol nga tawo nga may pag-intiendi nakahibalo kon ano gid sila nga klase sang tawo.

12Kon ang mga matarong ang magdumala, nagakalipay ang mga tawo, pero kon ang mga malaot na gani, nagapalanago sila.

13Indi ka gid magmauswagon kon indi mo pag-ituad ang imo mga sala, pero kon ituad mo ini kag talikdan, kaluoyan ka sang Dios.

14Bulahan ang tawo nga nagatahod permi sa Ginoo, pero ang tawo iya nga matig-a sang tagipusuon malaglag.

15Ang malaot nga tawo nga nagadumala sa mga imol kaangay sang nagangurob nga leon ukon oso28:15 oso: sa English, bear. nga nagapangita sang mabiktima.

16Ang manugdumala nga wala sing pag-intiendi puwerte kapintas.

Ang manugdumala nga indi gusto magmanggaranon sa malain nga paagi magalawig ang iya kabuhi.

17Ang tawo nga ginatublag sang iya konsensya28:17 ginatublag sang iya konsensya: ukon, ginapigos. tungod sa iya nga pagpatay sa isa ka tawo magapalagyo sa bisan diin hasta mapatay siya. Indi ninyo siya pagbuligi.

18Ang tawo nga nagakabuhi nga wala sing kasawayan indi maano, pero ang tawo nga indi husto ang iya pagginawi malaglag gulpi.

19Ang mapisan nga mangunguma may bugana nga pagkaon, pero ang nagausik sang iya tiyempo sa wala sing pulos nga mga buluhaton magaimol.

20Pakamaayuhon gid sang Dios ang masaligan nga tawo, pero ang tawo nga nagadali nga magmanggaranon pagasilutan.

21Indi maayo kon may pinilian ka. Pero may mga tawo nga nagahimo sini tungod kay nadala sila sa lagay, bisan gamay lang ini.

22Ang tawo nga dalok sa kuwarta nagadali gid nga magmanggaranon, pero wala siya kahibalo nga magaimol gali siya.

23Pasalamatan ka pa sa ulihi sang tawo kon sabdungon mo siya sang sa dayaw-dayawon mo siya.

24Ang tawo nga nagapangawat sa iya ginikanan kag nagasiling nga indi ina sala, kaupod siya sang mga kriminal.

25Ang maiyaiyahon nga tawo nagapaumpisa lang sang gamo, pero ang tawo nga nagasalig sa Ginoo magauswag.

26Ang tawo nga nagasalig lang sa iya kaugalingon buang-buang.

Ang tawo nga nagakabuhi nga maalamon indi maano.

27Ang tawo nga mahinatagon sa mga imol indi gid mawad-an, pero ang wala nagabulig sa mga imol makabaton sang madamo nga pagpakamalaot.

28Nagapalanago ang mga tawo kon ang mga malaot ang magdumala. Pero kon malaglag sila, ang mga matarong naman ang magadumala.