ምሳሌ 20 – NASV & VCB

New Amharic Standard Version

ምሳሌ 20:1-30

1የወይን ጠጅ ፌዘኛ፣ ብርቱ መጠጥም ጠበኛ ያደርጋል፤

በእነዚህ የሳተ ሁሉ ጠቢብ አይደለም።

2የንጉሥ ቍጣ እንደ አንበሳ ግሣት ነው፤

የሚያስቈጣውም ሰው ሕይወቱን ለመከራ ይዳርጋል።

3ከጠብ መራቅ ለሰው ክብሩ ነው፤

ተላላ ሁሉ ግን ለጥል ይቸኵላል።

4ሰነፍ ሰው በወቅቱ አያርስም፤

ስለዚህ በመከር ወራት ይፈልጋል፤

አንዳችም አያገኝም።

5የሰው ልብ ሐሳብ እንደ ጥልቅ ውሃ ነው፤

አስተዋይ ሰው ግን ከዚያ ቀድቶ ያወጣዋል።

6ብዙ ሰው ጽኑ ፍቅር እንዳለው ይናገራል፤

ታማኝን ሰው ግን ማን ሊያገኘው ይችላል?

7ጻድቅ ነቀፋ የሌለበት ሕይወት ይመራል፤

ከእርሱም በኋላ የሚከተሉት ልጆቹ ቡሩካን ናቸው።

8ንጉሥ ለፍርድ ዙፋኑ ላይ በሚቀመጥበት ጊዜ፣

ክፉውን ሁሉ በዐይኖቹ አበጥሮ ይለያል።

9ለመሆኑ፣ “ልቤን በንጽሕና ጠብቄአለሁ፤

ንጹሕ ነኝ፤ ኀጢአት የለብኝም” የሚል ማን ነው?

10ሁለት ዐይነት ሚዛን፣ ሁለት ዐይነት መስፈሪያ፣

ሁለቱንም እግዚአብሔር ይጸየፋቸዋል።

11ሕፃን እንኳ ጠባዩ ንጹሕና ቅን መሆኑ፣

ከአድራጎቱ ይታወቃል።

12የሚሰሙ ጆሮዎች፣ የሚያዩ ዐይኖች፣

ሁለቱንም እግዚአብሔር ሠርቷቸዋል።

13እንቅልፍ አትውደድ፤ አለዚያ ድኻ ትሆናለህ፤

ዐይንህን ክፈት፤ የተትረፈረፈ ምግብ ይኖርሃል።

14ዕቃ የሚገዛ፣ “የማይረባ ነው፤ የማይረባ ነው” ብሎ ያራክሳል፤

ሲመለስ ግን በግዥው ይኵራራል።

15ወርቁም አለ፤ ቀዩም ዕንተትረፍርፏል፤

ዕውቀት የሚናገሩ ከንፈሮች ግን ብርቅ ጌጦች ናቸው።

16ለማይታወቅ ሰው ዋስ የሆነውን ልብሱን ግፈፈው፤

ለዘልዛላ ሴት የተዋሰውን በቃሉ ያዘው።

17ሰው በማጭበርበር ያገኘው ምግብ ይጣፍጠዋል፤

በመጨረሻ ግን አፉን ኰረት ሞልቶት ያገኘዋል።

18ምክር ጠይቀህ ዕቅድ አውጣ፤

ጦርነት የምትገጥም ከሆነ መመሪያ ተቀበል።

19ሐሜተኛ ምስጢር ያባክናል፤

ስለዚህ ለፍላፊን ሰው አርቀው።

20አባቱን ወይም እናቱን የሚሰድብ፣

መብራቱ በድቅድቅ ጨለማ ይጠፋል።

21ከጅምሩ ወዲያው የተገኘ ርስት፣

በመጨረሻ በረከት አይኖረውም።

22“ለደረሰብኝ በደል ብድሬን ባልመልስ!” አትበል፤

እግዚአብሔርን ጠብቅ፤ እርሱ ይታደግሃል።

23ሁለት ዐይነት ሚዛን በእግዚአብሔር ዘንድ አስጸያፊ ነው፤

አባይ ሚዛን አይወደድም።

24የሰው አካሄዱ በእግዚአብሔር ይመራል፤

ሰውስ የገዛ መንገዱን እንዴት ማስተዋል ይችላል?

25በችኰላ ስእለት መሳል፣

ከተሳሉም በኋላ ማቅማማት ለሰው ወጥመድ ነው።

26ጠቢብ ንጉሥ ክፉዎችን አበጥሮ ይለያል፤

የመውቂያ መንኰራኵርንም በላያቸው ላይ ይነዳል።

27የሰው መንፈስ ለእግዚአብሔር መብራት ነው፤20፥27 ወይም የእግዚአብሔር መብራት የሰውን መንፈስ ይመረምራል

ውስጣዊ ማንነቱንም ይፈትሻል።

28ፍቅርና ታማኝነት ንጉሥን ይጠብቁታል፤

በፍቅርም ዙፋኑ ይጸናል።

29የጎልማሶች ክብር ብርታታቸው፣

የሽማግሌዎችም ሞገስ ሽበታቸው ነው።

30የሚያቈስል በትር ክፋትን ያስወግዳል፤

ግርፋትም የውስጥ ሰውነትን ያጠራል።

Vietnamese Contemporary Bible

Châm Ngôn 20:1-30

1Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn.

Ai để rượu hành là người mất khôn.

2Vua thịnh nộ như sư tử rống;

làm vua giận là hại chính mình!

3Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự;

chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.

4Người lười biếng không cày lúc mùa đông,

đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.

5Mưu kế lòng người như giếng nước sâu,

người thông sáng chỉ việc múc lấy.

6Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa,

nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.

7Một người ngay có lòng chân thật;

để lại phước lành cho cháu cho con.

8Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi,

phân biệt sàng sảy điều gian ác.

9Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch,

lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?

10Người dùng cân lường gian trá—

bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.

11Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ,

qua hành vi, biết nó thật hay không.

12Tai để nghe và mắt nhìn thấy—

ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.

13Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó.

Siêng năng lên, con sẽ được no nê.

14Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!”

Trên đường về lại tự khen mình.

15Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm,

nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.

16Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen,

Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.

17Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt,

nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.

18Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch;

khi có cao kiến mới động binh đao.

19Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật,

con đừng nên giao dịch với người hở môi.

20Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ,

phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.

21Gia tài hưởng hấp tấp,

phước hạnh chẳng bền lâu.

22Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.”

Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.

23Trái cân non, chiếc cân giả,

cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.

24Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một,

là người trần, ai hiểu được đường mình?

25Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét

là cạm bẫy cho chính mình.

26Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình,

tẩy thanh phường gian tà.

27Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu,

soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.

28Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng,

mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.

29Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang;

bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.

30Những thương tích làm sạch điều ác,

còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.