1በረዶ በበጋ፣ ዝናብ በመከር እንደማያስፈልግ ሁሉ፣
ክብርም ለተላላ አይገባውም።
2ክንፎቿን እንደምታርገበግብ ድንቢጥ ወይም ቱር እንደምትል ጨረባ፣
ከንቱ ርግማንም በማንም ላይ አይደርስም።
3ለፈረስ ዐለንጋ፣ ለአህያ መሸበቢያ፣
ለተላላ ጀርባም በትር ይገባዋል።
4ቂልን እንደ ቂልነቱ አትመልስለት፤
አለዚያ አንተም ራስህ እንደ እርሱ ትሆናለህ።
5ቂልን እንደ ቂልነቱ መልስለት፤
አለዚያ ጠቢብ የሆነ ይመስለዋል።
6በተላላ እጅ መልእክትን መላክ፣
የገዛ እግርን እንደ መቍረጥ ወይም ዐመፃን እንደ መጋት ነው።
7በቂል አንደበት የሚነገር ምሳሌ፣
ሰላላ የሽባ ሰው እግር ነው።
8ለተላላ ክብር መስጠት፣
በወንጭፍ ላይ ድንጋይ እንደ ማሰር ነው።
9በአላዋቂ አንደበት የሚነገር ምሳሌ፣
በሰካራም እጅ እንዳለ እሾኽ ነው።
10ቂልን ወይም የትኛውንም ዐላፊ አግዳሚ የሚቀጥር፣
ፍላጻውን በነሲብ እየወረወረ ወገኖቹን እንደሚያቈስል ቀስተኛ ነው።
11ውሻ ወደ ትፋቱ እንደሚመለስ ሁሉ፣
ተላላም ቂልነቱን ይደጋግማል።
12ራሱን እንደ ጠቢብ የሚቈጥረውን ሰው አይተሃልን?
ከእርሱ ይልቅ ለተላላ ተስፋ አለው።
13ሰነፍ፣ “በመንገድ ላይ አንበሳ አለ፤
አስፈሪ አንበሳ በአውራ ጐዳና ላይ ይጐማለላል” ይላል።
14መዝጊያ በማጠፊያው ላይ እንደሚዞር፣
ሰነፍም በዐልጋው ላይ ይገላበጣል።
15ሰነፍ እጁን ወጭት ውስጥ ያጠልቃል፤
ወደ አፉ ለመመለስ ግን እጅግ ይታክታል።
16በማስተዋል መልስ ከሚሰጡ ከሰባት ሰዎች ይልቅ፣
ሰነፍ ራሱን ጠቢብ አድርጎ ይቈጥራል።
17በሌሎች ጠብ ጥልቅ የሚል መንገደኛ፣
የውሻ ጆሮ እንደሚይዝ ሰው ነው።
18ትንታግ ወይም የሚገድል ፍላጻ እንደሚወረውር እብድ፣
19“ቀልዴን እኮ ነው” እያለ
ባልንጀራውን የሚያታልል ሰውም እንደዚሁ ነው።
20ዕንጨት ከሌለ እሳት ይጠፋል፤
አሾክሻኪ ከሌለም ጠብ ይበርዳል።
21ከሰል ፍምን፣ ዕንጨትም እሳትን እንደሚያቀጣጥል፣
አዋኪ ሰውም ጠብን ያባብሳል።
22የሐሜተኛ ቃል እንደ ጣፋጭ ጕርሻ ነው፤
ወደ ሰው ውስጠኛው ክፍል ዘልቆ ይገባል።
23ክፋትን በልብ ቋጥሮ ለስላሳ ቃል የሚናገር ከንፈር፣
በብር ፈሳሽ26፥23 ወይም በሚያብለጨልጭ ነገር እንደ ተለበጠ የሸክላ ዕቃ ነው።
24ተንኰለኛ በከንፈሩ ይሸነግላል፤
በልቡ ግን ክፋትን ይቋጥራል።
25ንግግሩ ማራኪ ቢሆንም አትመነው፤
ሰባት ርኩሰት ልቡን ሞልቶታልና።
26ተንኰሉ በሽንገላው ይሸፈን ይሆናል፤
ነገር ግን ክፋቱ በጉባኤ ይገለጣል።
27ጕድጓድ የሚምስ ራሱ ይገባበታል፤
ድንጋይ የሚያንከባልልም ተመልሶ በላዩ ላይ ይገለበጥበታል።
28ሐሰተኛ ምላስ የጐዳቻቸውን ትጠላለች፤
ሸንጋይ አንደበትም ጥፋትን ታመጣለች።
1Assim como é um absurdo neve no verão,
e nunca se espera que chova durante as colheitas,
assim também a honra não é coisa que possa condizer com loucos.
2Uma maldição lançada sem motivo justo
é como um pardal ou uma andorinha volteando no ar,
sem procurar atingir um objetivo preciso.
3Os cavalos dominam-se com chicote, os jumentos com freio,
os insensatos com uma vara nas costas.
4Se responderes a um louco de acordo com a sua loucura,
arriscas-te a pareceres tão doido como ele.
5Mas responde ao insensato segundo as suas loucuras,
para que ele não pense que é sensato.
6Mandar uma mensagem por um insensato
é como ficar sem pernas ou beber veneno.
7Um provérbio na boca de um insensato
vale tanto como as pernas de um paralítico.
8Como atar uma pedra a uma funda,
assim é o dar honra a um insensato.
9Como um pequeno espinho que se crava na mão dum bêbedo,
assim é um provérbio na boca dum insensato,
pois não lhe sente a força.
10Quem dá emprego a um insensato, ou a um desconhecido que passa,
é como um arqueiro que dispara ao acaso e a todos fere.
11Como um cachorro que volta a farejar o que vomitou,
assim é o insensato que anda sempre a repetir as mesmas asneiras.
12Há mais esperança para o insensato
do que para o indivíduo que está cheio de si mesmo.
13Diz o preguiçoso: “Não posso sair,
porque anda à solta um animal feroz, anda um leão na rua.”
14Revolve-se na cama, pesadamente,
como um velho portão nos seus gonzos.
15Há pessoas tão preguiçosas
que até lhes custa levar a mão à boca para comer!
16No entanto, têm-se por tão inteligentes,
como sete professores juntos.
17Quem se mete numa discussão que não é da sua conta
é como se pegasse num cão pelas orelhas.
18Como um demente com uma arma na mão,
lançando a morte à sua volta,
19assim é o indivíduo que conta uma mentira a outro e depois diz:
“Foi só por brincadeira!”
20Sem lenha, o fogo acaba por apagar-se;
também sem a difamação acabam as contendas.
21Assim como o carvão ou a lenha são bons para acender o fogo,
da mesma forma, um indivíduo conflituoso é capaz de levantar uma briga.
22A tagarelice é para um intriguista,
como um petisco apetitoso que lhe consola o íntimo.
23Belas palavras podem, por vezes, encobrir um coração maligno,
tal como um esplêndido esmalte pode revestir um vaso de metal ordinário.
24Uma pessoa com ódio no coração
pode ser capaz de falar com muita amabilidade,
mas não é de fiar, porque no seu interior esconde a falsidade;
25Não lhe dês ouvidos,
mesmo que venha suplicar-te algo, em tom comovido,
porque há sete abominações no seu coração.
26Por muito que dissimule o que lhe vai na alma,
um dia toda a gente virá a conhecê-lo bem.
27Quem prepara uma cilada contra outros, virá a cair nela;
ao pretender rolar uma pedra contra alguém,
esta acabará por esmagá-lo.
28A língua mentirosa odeia aqueles a quem engana;
uma língua lisonjeira só serve para trazer ruína.