1ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە،
فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە،
2چونکە ڕۆژگاری درێژ و
ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات.
3با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە،
بە ملتەوە گرێیان بدە،
لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە.
4ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت
لەلای خودا و خەڵک.
5پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و
بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە.
6لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە،
ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات.
7لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە،
لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە.
8دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و
خۆراک بۆ ئێسقانەکانت.
9بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە،
بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت.
10ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری،
قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ.
11ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە،
ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە،
12چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و
وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت.
13خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و
بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت،
14چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و
بەرهەمیشی لە زێڕ.
15لە یاقووت بەهادارترە و
هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.
16تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و
دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی.
17ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و
هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین.
18درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە،
خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن.
19یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند،
بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند.
20بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون،
هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند.
21ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە،
ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،
22دەبنە ژیان بۆ تۆ،
ملوانکە بۆ جوانی گەردنت.
23ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و
ساتمە ناکەیت و ناکەویت.
24کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت،
ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت.
25نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و
نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت،
26چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و
پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت.
27دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن،
کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت.
28بە کەس3:28 کەس: لە زمانی عیبری ئەم وشەیە بەم واتایانە دێت: (نزیکەکەت، برادەر، دراوسێ، هاوکار، هاوڕێ، هاوڵاتی). بڕوانە دواوتار 15:2 و لۆقا 10:29. مەڵێ:
«بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،»
لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە.
29پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە،
لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە.
30لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە،
ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد.
31بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە،
هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە،
32چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە،
بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە.
33نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە،
بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات.
34هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات،
بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان.
35داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن،
بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن.
Другие достоинства мудрости
1Сын мой, не забывай моего поучения
и в сердце храни мои повеления;
2они продлят твою жизнь на много лет
и принесут тебе мир.
3Да не покинут тебя любовь и верность;
обвяжи ими свою шею,
запиши их на дощечке сердца.
4Тогда ты найдешь расположение и доброе имя
у Бога и у людей.
5Доверяй Господу от всего сердца
и не полагайся на собственный разум;
6познавай Его во всех своих путях,
и стези твои Он сделает ровными3:6 Или: «направит»..
7Не будь мудрецом в своих глазах;
бойся Господа и избегай зла.
8Это принесет здоровье твоему телу3:8 Букв.: «пупку». и укрепит твои кости.
9Чти Господа своим достоянием,
первыми плодами от всех своих урожаев3:9 Израильтяне должны были ежегодно приносить Господу первые плоды своего урожая (см. Лев. 23:9-14; Чис. 18:12-13)..
10Тогда наполнятся до отказа твои амбары,
и молодое вино переполнит твои давильни3:10 Давильни – в те времена виноград давили в специальных углублениях, высеченных в скале, откуда сок вытекал через специальное отверстие..
11Сын мой, не отвергай наказания Господнего
и не злись на Его укор,
12ведь Господь наказывает того, кого любит,
как отец – сына, который ему угоден.
13Блажен тот, кто находит мудрость,
и человек, который обретает понимание,
14потому что мудрость выгоднее серебра
и приносит больший доход, чем золото.
15Она дороже драгоценных камней;
ничто из желаемого тобой не сравнится с ней.
16Долгая жизнь – в ее правой руке,
а в левой ее руке – богатство и слава.
17Пути ее – пути приятные,
и все стези ее – мирные.
18Дерево жизни она для тех, кто ею овладеет;
счастливы те, кто ее удержит.
19Мудростью Господь основал землю,
разумом утвердил небеса;
20знанием Его разверзлись бездны3:20 Или: «были разделены воды». Здесь речь может идти либо о сотворении мира (см. Быт. 1:6-8), либо о событиях Великого потопа (см. Быт. 7:11).,
и сочатся росой облака.
21Сын мой, храни здравомыслие и рассудительность,
не теряй их из вида;
22для тебя они будут жизнью,
украшением для твоей шеи.
23Тогда пойдешь по пути своему в безопасности,
и ноги твои не споткнутся.
24Когда ляжешь, не будешь бояться,
когда ляжешь, твой сон будет сладок.
25Не бойся внезапной беды
и гибели, что поразит нечестивых,
26потому что Господь будет твоей надеждой3:26 Или: «будет рядом с тобой».
и сохранит твои ноги от западни.
27Не отказывай в благе тем, кто его достоин,
когда это в твоей власти.
28Не говори ближнему:
«Приходи-ка попозже,
я дам тебе завтра»,
когда у тебя есть то, что он просит.
29Не замышляй зла против ближнего,
который без опаски живет рядом с тобой.
30Не ссорься ни с кем без повода,
когда тебе не причинили зла.
31Не завидуй жестокому
и не избирай ни одного из его путей,
32потому что мерзок Господу коварный,
а праведным Он доверяет.
33На доме нечестивого – Господне проклятие,
но жилище праведных Он благословляет.
34Он высмеивает насмешников,
но смиренным Он дает благодать.
35Мудрые унаследуют славу,
а глупцы получат3:35 Возможный текст; букв.: «вознесут». бесчестие.
