Jeremiah 31 – NIV & APSD-CEB

New International Version

Jeremiah 31:1-40

1“At that time,” declares the Lord, “I will be the God of all the families of Israel, and they will be my people.”

2This is what the Lord says:

“The people who survive the sword

will find favor in the wilderness;

I will come to give rest to Israel.”

3The Lord appeared to us in the past,31:3 Or Lord has appeared to us from afar saying:

“I have loved you with an everlasting love;

I have drawn you with unfailing kindness.

4I will build you up again,

and you, Virgin Israel, will be rebuilt.

Again you will take up your timbrels

and go out to dance with the joyful.

5Again you will plant vineyards

on the hills of Samaria;

the farmers will plant them

and enjoy their fruit.

6There will be a day when watchmen cry out

on the hills of Ephraim,

‘Come, let us go up to Zion,

to the Lord our God.’ ”

7This is what the Lord says:

“Sing with joy for Jacob;

shout for the foremost of the nations.

Make your praises heard, and say,

Lord, save your people,

the remnant of Israel.’

8See, I will bring them from the land of the north

and gather them from the ends of the earth.

Among them will be the blind and the lame,

expectant mothers and women in labor;

a great throng will return.

9They will come with weeping;

they will pray as I bring them back.

I will lead them beside streams of water

on a level path where they will not stumble,

because I am Israel’s father,

and Ephraim is my firstborn son.

10“Hear the word of the Lord, you nations;

proclaim it in distant coastlands:

‘He who scattered Israel will gather them

and will watch over his flock like a shepherd.’

11For the Lord will deliver Jacob

and redeem them from the hand of those stronger than they.

12They will come and shout for joy on the heights of Zion;

they will rejoice in the bounty of the Lord

the grain, the new wine and the olive oil,

the young of the flocks and herds.

They will be like a well-watered garden,

and they will sorrow no more.

13Then young women will dance and be glad,

young men and old as well.

I will turn their mourning into gladness;

I will give them comfort and joy instead of sorrow.

14I will satisfy the priests with abundance,

and my people will be filled with my bounty,”

declares the Lord.

15This is what the Lord says:

“A voice is heard in Ramah,

mourning and great weeping,

Rachel weeping for her children

and refusing to be comforted,

because they are no more.”

16This is what the Lord says:

“Restrain your voice from weeping

and your eyes from tears,

for your work will be rewarded,”

declares the Lord.

“They will return from the land of the enemy.

17So there is hope for your descendants,”

declares the Lord.

“Your children will return to their own land.

18“I have surely heard Ephraim’s moaning:

‘You disciplined me like an unruly calf,

and I have been disciplined.

Restore me, and I will return,

because you are the Lord my God.

19After I strayed,

I repented;

after I came to understand,

I beat my breast.

I was ashamed and humiliated

because I bore the disgrace of my youth.’

20Is not Ephraim my dear son,

the child in whom I delight?

Though I often speak against him,

I still remember him.

Therefore my heart yearns for him;

I have great compassion for him,”

declares the Lord.

21“Set up road signs;

put up guideposts.

Take note of the highway,

the road that you take.

Return, Virgin Israel,

return to your towns.

22How long will you wander,

unfaithful Daughter Israel?

The Lord will create a new thing on earth—

the woman will return to31:22 Or will protect the man.”

23This is what the Lord Almighty, the God of Israel, says: “When I bring them back from captivity,31:23 Or I restore their fortunes the people in the land of Judah and in its towns will once again use these words: ‘The Lord bless you, you prosperous city, you sacred mountain.’ 24People will live together in Judah and all its towns—farmers and those who move about with their flocks. 25I will refresh the weary and satisfy the faint.”

26At this I awoke and looked around. My sleep had been pleasant to me.

27“The days are coming,” declares the Lord, “when I will plant the kingdoms of Israel and Judah with the offspring of people and of animals. 28Just as I watched over them to uproot and tear down, and to overthrow, destroy and bring disaster, so I will watch over them to build and to plant,” declares the Lord. 29“In those days people will no longer say,

‘The parents have eaten sour grapes,

and the children’s teeth are set on edge.’

30Instead, everyone will die for their own sin; whoever eats sour grapes—their own teeth will be set on edge.

31“The days are coming,” declares the Lord,

“when I will make a new covenant

with the people of Israel

and with the people of Judah.

32It will not be like the covenant

I made with their ancestors

when I took them by the hand

to lead them out of Egypt,

because they broke my covenant,

though I was a husband to31:32 Hebrew; Septuagint and Syriac / and I turned away from them,31:32 Or was their master

declares the Lord.

33“This is the covenant I will make with the people of Israel

after that time,” declares the Lord.

“I will put my law in their minds

and write it on their hearts.

I will be their God,

and they will be my people.

34No longer will they teach their neighbor,

or say to one another, ‘Know the Lord,’

because they will all know me,

from the least of them to the greatest,”

declares the Lord.

“For I will forgive their wickedness

and will remember their sins no more.”

35This is what the Lord says,

he who appoints the sun

to shine by day,

who decrees the moon and stars

to shine by night,

who stirs up the sea

so that its waves roar—

the Lord Almighty is his name:

36“Only if these decrees vanish from my sight,”

declares the Lord,

“will Israel ever cease

being a nation before me.”

37This is what the Lord says:

“Only if the heavens above can be measured

and the foundations of the earth below be searched out

will I reject all the descendants of Israel

because of all they have done,”

declares the Lord.

38“The days are coming,” declares the Lord, “when this city will be rebuilt for me from the Tower of Hananel to the Corner Gate. 39The measuring line will stretch from there straight to the hill of Gareb and then turn to Goah. 40The whole valley where dead bodies and ashes are thrown, and all the terraces out to the Kidron Valley on the east as far as the corner of the Horse Gate, will be holy to the Lord. The city will never again be uprooted or demolished.”

Ang Pulong Sa Dios

Jeremias 31:1-40

Ang Pagbalik sa mga Israelinhon

1Nagpadayon ang Ginoo sa pag-ingon, “Nianang panahona, mahimo akong Dios sa tanang pamilya sa Israel, ug sila mahimong akong katawhan. 2Ako, ang Ginoo, nagaingon nga atimanon ko ang mga tawo nga nakalingkawas sa kamatayon samtang maglakaw sila sa kamingawan. Mobalik ako sa paghatag ug kapahulayan sa Israel.”

3Kaniadto,31:3 Kaniadto: o, Gikan sa layo. nagpakita ang Ginoo sa mga Israelinhon ug miingon, “Gihigugma ko gayod kamo sa walay kataposan nga gugma. Sa akong kaayo, gipaduol ko kamo kanako. 4Pabarogon ko kamo pag-usab, O katawhan sa Israel nga sama sa putli nga babaye. Gamiton ninyo pag-usab ang inyong mga tamborin ug mosayaw sa kalipay. 5Mananom kamo pag-usab ug mga ubas sa mga bukid sa Samaria, ug magpulos sa bunga niini. 6Moabot ang higayon nga ang mga tigbantay sa siyudad mosinggit gikan sa mga kabungtoran sa Efraim, ‘Dali kamo, motungas kita sa Jerusalem31:6 Jerusalem: sa Hebreo, Zion. sa pagsimba sa Ginoo nga atong Dios.’ ”

7Miingon pa gayod ang Ginoo, “Pag-awit kamo ug panghugyaw sa kalipay alang sa Israel,31:7 Israel: sa Hebreo, Jacob. ang nagauna sa tanang nasod. Ipadayag ang inyong mga pagdayeg ug moingon, ‘O Ginoo, luwasa ang imong katawhan, ang nahibiling buhi sa mga Israelinhon.’ 8Pamati! Dad-on ko sila pagbalik gikan sa yuta sa amihan ug tigomon gikan sa labing halayo nga bahin sa kalibotan. Uban kanila mao ang mga buta ug mga bakol, ingon man ang mga mabdos ug ang mga hapit nang manganak. Usa ka dakong panon ang mobalik dinhi. 9Dad-on ko sila pagbalik nga nagahilak31:9 nagahilak: o, nagahilak sa paghinulsol. ug nagaampo. Dad-on ko sila sa kasapaan ug moagi sila sa maayong dalan diin dili sila mapandol. Kay ako ang amahan sa Israel, ug si Efraim31:9 Efraim: Ang labing lig-on nga tribo sa amihan nga Israel. Usahay nagarepresentar kini sa gingharian sa Israel. ang akong kamagulangang anak.

10“O mga nasod, paminawa ninyo ang isulti sa Ginoo, ug ibalita kini sa mga isla: Gipatibulaag ko ang mga Israelinhon, apan tigomon ko sila, ug bantayan sama sa gibuhat sa magbalantay sa mga karnero. 11Luwason ko ang mga kaliwat ni Jacob gikan sa kamot sa mga tawong mas gamhanan pa kay kanila. 12Moadto sila sa Bukid sa Zion ug manghugyaw sa kalipay. Maglipay sila tungod sa akong kaayo kanila—sa abunda nga trigo, bino, lana, ug mga kahayopan. Mahisama sila sa tanaman nga kanunayng gibisbisan, ug dili na sila maguol pag-usab. 13Ang ilang mga putli nga babaye ug mga batan-ong lalaki, apil ang mga tigulang, mosayaw sa kalipay. Pulihan ko ug kalipay ang ilang paghilak. Dasigon ko sila ug lipayon sa ilang kasubo. 14Busgon ko ang mga pari sa kaabundansya sa lamiang mga pagkaon. Tagbawon ko ang akong katawhan sa mga maayong butang. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.”

15Nagpadayon pa gayod sa pag-ingon ang Ginoo, “Madungog ang paghilak ug pagminatay sa lungsod sa Rama. Nagahilak si Raquel tungod sa iyang mga anak. Nagabakho siya ug wala gayoy makahupay sa iyang kasubo kay nangamatay ang iyang kabataan.”

16Mao kini ang giingon sa Ginoo, “Ayaw na paghilak kay gantihan ko ikaw sa imong mga binuhatan. Mobalik ang imong mga anak gikan sa yuta sa mga kaaway. 17Busa may paglaom pa alang sa imong kaugmaon. Kay mobalik ang imong mga anak sa ilang kaugalingong yuta. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.”

18Nadungog ko gayod ang mga pagbakho sa mga taga-Efraim. Miingon sila, “O Ginoo, sama kami sa nating baka nga wala mamanso. Gidisiplina mo kami ug nakakat-on kami. Ipasig-uli kami diha kanimo kay ikaw ang Ginoo nga among Dios. 19Mibiya kami kanimo, apan naghinulsol kami. Sa dihang nakaamgo kami sa among sala, nakapanghinuktok kami sa kasubo.31:19 nakapanghinuktok kami sa kasubo: sa Hebreo, gihapak nako ang akong paa (timailhan sa kasubo). Naulaw kaayo kami sa among gipanghimo niadtong mga batan-on pa kami.”

20Mitubag ang Ginoo, “Kamong katawhan sa Efraim pinalangga ko nga mga anak. Nalipay ako kaninyo. Bisan ug nagsige akog sulti batok kaninyo, nagahunahuna gihapon ako kaninyo. Gimingaw ako ug nalooy gayod kaninyo.

21“Pagbutang kamog mga ilhanan o mga ugsok nga mogiya kaninyo diha sa dalan. Timan-i ninyo pag-ayo ang inyong giagian kay mao kini ang dalan nga inyong pagaagian sa inyong pagbalik. O katawhan sa Israel nga sama sa putli nga babaye, balik na kamo sa inyong mga lungsod. 22Hangtod kanus-a kamong maglatagaw, O mga anak ko nga nahisalaag? Maghimo akog kabag-ohan sa kalibotan—ang babaye mao nay manalipod sa lalaki.”

Ang Umaabot nga Kauswagan sa Israel

23Miingon ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sa Israel, “Kon mapabalik ko na sa ilang yuta ang katawhan sa Juda moingon na usab sila, ‘Hinaut nga panalanginan sa Ginoo ang balaan nga bukid sa Jerusalem, diin siya nagapuyo.’ 24Magpuyo ang mga tawo sa Juda ug sa mga lungsod niini, apil ang mag-uuma ug ang mga bakero. 25Kay dasigon ko ang nagmagul-anon ug tagbawon ko ang nangaluya tungod sa kagutom. Busa moingon ang mga tawo,31:25 Busa moingon ang mga tawo: Ang ubang maalamon sa Biblia miingon nga si Jeremias ang misulti. 26‘Sa akong pagmata gibati ko nga nakaayo kanako ang akong pagkatulog.’ ”

27Nagpadayon sa pagsulti ang Ginoo, “Moabot ang higayon nga padaghanon ko gayod ang katawhan sa Israel ug Juda ug ang ilang kahayopan. 28Kaniadto gilaglag, giguba, ug gipukan ko sila. Apan karon sigurohon ko nga mapabarog sila, ug lig-onon ko sila. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini. 29Nianang higayona ang mga tawo dili na moingon, ‘Mikaon ug aslom nga ubas ang mga ginikanan, ug ang mga anak ang gingilohan.’ 30Tungod kay ang tawo nga mikaon ug aslom nga ubas, mao lang ang mangilohan. Ang tawo lang nga nakasala mao ang mamatay.”

31Nagpadayon pa gayod sa pag-ingon ang Ginoo, “Moabot ang adlaw nga maghimo akog bag-ong kasabotan sa mga taga-Israel ug mga taga-Juda, 32ug dili kini sama niadtong unang kasabotan nga akong gihimo sa ilang mga katigulangan sa dihang gigiyahan ko sila pagawas gikan sa Ehipto. Gipakawalay-bili nila ang maong kasabotan bisan ug nahisama ako sa usa ka bana ngadto kanila. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.”

33Midugang pag-ingon ang Ginoo, “Ang bag-ong kasabotan nga akong himuon sa mga taga-Israel sa umaabot nga mga adlaw mao kini: Ibutang ko ang akong mga sugo sa ilang hunahuna, ug isulat ko kini sa ilang kasingkasing. Mahimo nila akong Dios, ug sila mahimong akong katawhan. 34Dili na kinahanglan nga tudloan pa nila ang ilang katagilungsod o igsoon nga moila sa Ginoo tungod kay silang tanan moila kanako—gikan sa labing ubos hangtod sa labing dungganon. Kay pasayloon ko sila sa ilang mga kalapasan, ug dili ko na hinumdoman ang ilang mga sala. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.”

35Unya miingon ang Ginoo, “Ako ang nagmando sa adlaw nga mohatag ug kahayag inigkaadlaw, ug sa bulan ug sa mga bitoon nga mohatag ug kahayag sa panahon sa kagabhion. Ug ako ang nagakutaw sa dagat aron modahunog ang mga balod. Ginoo nga Makagagahom ang akong ngalan. 36Samtang anaa pa ang langit ug ang kalibotan, magpabilin usab nga usa ka nasod ang Israel. 37Maingon nga dili masukod ang langit ug dili matugkad ang pundasyon sa kalibotan, dili ko usab isalikway sa hangtod ang tanang kaliwat ni Israel tungod sa daotan nilang mga binuhatan. Ako, ang Ginoo, ang nagaingon niini.”

38Nagpadayon sa pag-ingon ang Ginoo, “Moabot ang adlaw nga ang siyudad sa Jerusalem tukoron pag-usab alang kanako gikan sa Tore ni Hananel paingon sa pultahan nga gitawag ug Eskina. 39Gikan nianang mga lugara, magpadayon kini ngadto sa bungtod sa Gareb dayong liko sa Goa. 40Ang tibuok lugut nga labayanan sa mga patayng lawas ug sa mga abo sa mga halad—apil ang tanang kaumahan sa lugut sa Kidron sa sidlakan, hangtod sa pultahan nga ginaagian sa mga kabayo didto sa amihan—igahin alang kanako. Dili na gayod malaglag o mapukan pag-usab kini nga siyudad.”