Hulubaton 22 – HLGN & NRT

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 22:1-29

1Mas maayo nga pilion ang maayo nga reputasyon sang sa madamo nga manggad. Ang pagtahod sang mga tawo sa imo mas bilidhon pa sang sa bulawan kag pilak.

2Ang manggaranon kag ang imol pareho lang nga ginhimo sang Ginoo.

3Nagalikaw ang maalamon nga tawo kon masugata niya ang katalagman, pero wala nagalikaw ang tawo nga wala sing alam, gani nagaantos siya.

4Ang pagtahod sa Ginoo kag ang pagpaubos makahatag sa imo sang manggad, dungog, kag malawig nga kabuhi.

5Nagalakat ang mga malaot sa dalan nga tunukon kag may mga siod. Maglikaw ka sa sina nga dalan kon ginatipigan mo ang imo kabuhi.

6Tudlui ang bata sang husto nga pagginawi, kag dumdumon niya ina bisan tigulang na siya.

7Ang mga imol ginadumalahan sang mga manggaranon, kag ang mga nagautang ulipon sang mga nagapautang.

8Ang nagapanggas sang kalautan magaani sang kalaglagan, kag mauntat na ang iya pagpanghalit sa iban.

9Pakamaayuhon sang Dios ang mga mahinatagon nga nagahatag sang pagkaon sa mga imol.

10Kon palayason ang mga tawo nga nagapangyaguta, madula na ang pagbinaisay, pag-ilinaway, kag pag-insultuhanay.

11Mangin amigo sang hari ang tawo nga sinsero kag malulo maghambal.

12Ginabantayan maayo sang Ginoo ang mga maalamon, pero ginaguba niya ang mga plano sang mga maluibon.

13Ang matamad nga tawo indi magguwa sa balay kay kuno may leon sa guwa kag basi tukbon siya.

14Ang mga ginahambal sang malain nga babayi makahalit sa imo pareho sa madalom nga buho, kag sa sini nga buho nagakahulog ang mga ginakaugtan sang Ginoo.

15Batasan na sang mga bata ang pagbinuang, pero matadlong ini nga batasan kon disiplinahon sila.

16Magaimol ang tawo nga nagahatag sa mga manggaranon ukon nagapigos sa mga imol agod magmanggaranon siya.

Ang 30 ka Importante nga mga Hulubaton

17Ang mga masunod amo ang dugang pa nga ginasiling sang maalamon nga mga tawo. Pamatii ini sing maayo samtang ginatudlo ko ini sa imo, 18kay magmalipayon ka gid kon mahibaluan mo kag masaulo ini. 19Ginatudlo ko ini subong sa imo agod magsalig ka sa Ginoo.

20Nagsulat ako sang 30 ka hulubaton nga makalaygay kag makahatag sa imo sang kaalam. 21Paagi sini mahibaluan mo kon ano ang kamatuoran, kag makahatag ka sing masaligan nga sabat sa tawo nga magpamangkot sa imo.22:21 magpamangkot sa imo: sa literal, nagpadala sa imo.

‒1‒

22Indi ka magpamintaha sa mga imol, kag indi sila pagdaog-dauga sa korte, 23kay ang Ginoo amo ang magadepensa sa ila. Kag kon ano ang inyo himuon sa ila nga indi maayo amo man ang himuon sang Ginoo sa inyo.

‒2‒

24Indi ka magpakig-abyan sa tawo nga dali maakig, 25kay basi kon magpareho ka man sa iya, kag masiod ka sa sina nga batasan.

‒3‒

26Indi ka magpromisa nga ikaw ang magbayad sang utang sang iban. 27Kay kon indi ka makabayad, kuhaon nila bisan ang imo hiligdaan.

‒4‒

28Indi mo paghalinon ang muhon22:28 muhon: Tanda ini sang dulunan sang duta. Kon sa English, “landmark” ukon “boundary marker.” nga ginbutang sang una sang imo mga katigulangan.

‒5‒

29Ang tawo nga maayo mag-obra magaalagad sa mga hari kag indi sa ordinaryo nga mga tawo.

New Russian Translation

Притчи 22:1-29

1Доброе имя великих богатств желаннее;

добрая слава лучше серебра и золота.

2Богач и нищий вот чем сродни:

их обоих создал Господь.

3Разумный увидит опасность – и скроется,

а простаки пойдут дальше – и пострадают.

4Награда за смирение и страх перед Господом –

богатство, и слава, и жизнь.

5На пути коварных – колючки да западни:

дорожащий жизнью к ним и не подойдет.

6Наставь ребенка на верный путь22:6 Или: «Наставь ребенка в начале его пути».,

он и в старости не собьется с него.

7Богатые властвуют над бедными,

и должник заимодавцу раб.

8Сеющий беззаконие пожнет беду,

и не станет жезла его гнева.

9Человек щедрый22:9 Букв.: «Имеющий приятный глаз» – фразеологический оборот, обозначающий человека щедрого, в отличие от человека скупого, имеющего «дурной глаз» (см. сноску на 23:6). будет благословен,

так как пищей делится с бедным.

10Прогони глумливого – уйдет и вражда,

и утихнут раздоры и ругань.

11Кто любит чистоту сердца, чья речь любезна,

тому царь будет другом.

12Очи Господа охраняют знание,

а слова вероломного Он опровергает.

13Лентяй говорит: «На улице лев!

Смерть мне, ежели выйду!»

14Уста чужой жены22:14 Букв.: «чужих женщин». – глубокая яма,

прогневавший Господа туда упадет.

15Глупость привязана к сердцу ребенка,

но прогонит ее исправляющая розга.

16Притесняющий бедных, чтобы обогатиться,

и дающий богатым подарки обнищают.

Тридцать изречений мудрецов

17Приклони ухо свое и слова мудрецов послушай,

сердце к учению моему обрати;

18если ты сохранишь их в себе,

если все они будут у тебя на устах,

то это будет приятно.

19Чтобы ты мог надеяться на Господа,

я сегодня учу им тебя, да, тебя.

20Разве я не написал для тебя тридцать изречений22:20 Смысл этого места в еврейском тексте неясен.

увещевания и знания,

21чтобы ты научился верным словам истины

и смог принести верный ответ посылавшим тебя?

22Не обирай бедных лишь потому, что они бедны;

не притесняй нуждающихся на суде22:22 На суде – букв.: «у ворот». Ворота были местом, где собирались старейшины города. Там проводились судебные разбирательства, официальные церемонии, заключались договоры и торговые сделки.,

23дело их защитит Господь,

жизнь отберет у тех, кто их обирает.

24Не дружи с гневливым,

с раздражительным не общайся,

25чтобы не научиться его путям

и не попасть в западню.

26Не будь одним из тех, кто дает залог

и поручается за долги;

27когда не найдешь ты, чем заплатить,

даже постель из-под тебя заберут.

28Не передвигай древней межи,

которую поставили твои предки22:28 См. Втор. 19:14; 27:17..

29Видишь искусного в деле своем?

Он будет служить царям,

простым он служить не будет.