Hulubaton 15 – HLGN & CARSA

Ang Pulong Sang Dios

Hulubaton 15:1-33

1Ang mahinay nga sabat makapahaganhagan sang kaakig, pero ang matigdas nga sabat makapaibwal sang kaakig.

2Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sing kaalam, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo puro kabuangan.

3Makita sang Ginoo ang tanan, bisan sa diin nga lugar. Ginatan-aw niya ang mga ginahimo sang mga malaot kag sang mga matarong.

4Ang malulo nga mga pulong makapaayo sa kabuhi sang tawo,15:4 makapaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. pero ang masakit nga mga pulong makapasakit sa iya tagipusuon.

5Ang buang-buang nga tawo wala nagasapak kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang maalamon iya nagasapak.

6Magadamo15:6 magadamo: ukon, madamo. ang manggad sang mga matarong, pero ang iya sang mga malaot madula.15:6 madula: ukon, magahatag sa ila sing gamo.

7Ginapalapnag sang mga maalamon ang kaalam; indi ini mahimo sang mga buang-buang.

8Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, pero nalipay siya sa mga pangamuyo sang mga matarong.

9Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga ang iya pagginawi malaot, pero ginahigugma niya ang tawo nga nagatinguha sa paghimo sang matarong.

10Ang pagtadlong sa pamatasan ginakabig nga malain sang15:10 Ang pagtadlong… sang: ukon, disiplinahon gid sing tudo ang… tawo nga nagapalayo sa husto nga dalan. Ang tawo nga indi gusto sawayon mapatay.

11Kon nahibaluan sang Ginoo ang nagakalatabo sa lugar sang mga patay, mas labi na gid nga nahibaluan niya ang ara sa tagipusuon sang tawo.

12Ang tawo nga nagapangyaguta indi gusto sawayon; indi siya magpalaygay sa mga maalamon.

13Kon malipayon ang tawo, nagayuhom-yuhom siya, pero kon nagakasubo siya, masinulub-on ang iya guya.

14Ang tawo nga may pag-intiendi gusto gid nga magtuon, pero ang buang-buang nga tawo gusto pa gid sang kabuangan.

15Mabudlay permi ang kabuhi sang mga imol, pero kon magkontento lang sila mangin malipayon gid sila permi.

16Mas maayo pa ang imol nga nagatahod sa Ginoo sang sa manggaranon nga puno sang kagamo ang iya kabuhi.

17Mas maayo pa nga magsud-an lang sang utan nga may paghigugmaanay sang sa magsud-an sang karne nga may pagdinumtanay.

18Ang pagkamainiton sang ulo nagapaumpisa sang inaway, pero ang pagkamapinasensyahon nagapauntat sang inaway.

19Kon matamad ka, mabudlayan ka gid sa imo kabuhi, pero kon mapisan ka, matawhay ang imo kabuhi.

20Ang maalamon nga anak nagahatag sang kalipay sa iya ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakalain sa iya ginikanan.

21Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagakalipay sa kabuangan, pero ang tawo nga may pag-intiendi nagakabuhi nga matarong.

22Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on, pero kon magpangayo ka sang madamo nga mga laygay, magmadinalag-on ang imo mga plano.

23Nagakalipay ang tawo kon makahatag siya sang nagakabagay nga sabat. Daw ano pa gid kanami kon makasabat siya sa husto nga tion.

24Ginasunod sang maalamon nga tawo ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi agod malikawan niya ang kamatayon.

25Gub-on sang Ginoo ang mga balay sang mga bugalon,15:25 mga bugalon nga luyag mag-agaw sang duta sang mga balo nga babayi. pero protektaran niya ang mga duta sang mga balo nga babayi.

26Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga ginahunahuna sang mga malaot, pero ginakalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: ukon, ginahambal. sang mga matinlo ang tagipusuon.

27Ang tawo nga nagaangkon sang manggad sa malain nga paagi nagadala sang kalisod sa iya panimalay. Ang tawo nga wala nagabaton sang lagay padayon nga magakabuhi.

28Ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes siya maghambal, pero ang malaot nga tawo nagapataka lang kahambal sing malain.

29Malayo ang Ginoo sa mga malaot, pero malapit siya sa mga matarong kay ginapamatian niya ang ila pangamuyo.

30Makahatag kalipay ang manayanaya15:30 manayanaya: ukon, malipayon. nga guya, kag makapabaskog ang maayo nga balita.

31Ang nagapamati sa pagsabdong nga makapaayo sang kabuhi mangin maalamon.

32Ginapakalain sang tawo ang iya kaugalingon kon wala niya ginasapak ang pagsaway sa iya sa pagtadlong sa iya pamatasan, pero kon magpamati siya, makaangkon siya sang pag-intiendi.

33Ang pagtahod sa Ginoo makatudlo sa tawo nga magmaalamon, kag ang pagpaubos makahatag sa iya sang dungog.

Священное Писание (Восточный перевод), версия с «Аллахом»

Мудрые изречения 15:1-33

1Кроткий ответ отвращает гнев,

а резкое слово будит ярость.

2Язык мудрых восхваляет знание,

а уста глупых изрыгают глупость.

3Глаза Вечного смотрят повсюду,

и за злыми следят они, и за добрыми.

4Язык умиротворяющий – дерево жизни,

а лживый язык сокрушает дух.

5Глупец презирает отцовский урок,

а слушающий упрёки благоразумен.

6В доме у праведных – много сокровищ,

а доход нечестивых приносит им беду.

7Уста мудрых распространяют знание,

а разум глупцов не таков.

8Вечный гнушается жертвой злодеев,

а молитва праведных Ему угодна.

9Вечный гнушается путём нечестивого,

но любит того, кто идёт за праведностью.

10Оставляющего путь ждёт жестокий урок;

ненавидящий упрёк погибнет.

11Мир мёртвых и царство смерти открыты пред Вечным, –

сколь же больше – людские сердца!

12Глумливый не любит, когда его упрекают;

не станет он с мудрым советоваться.

13При счастливом сердце лицо сияет,

а сердечная скорбь сокрушает дух.

14Разум рассудительных ищет знания,

а уста глупцов питаются глупостью.

15Все дни удручённых – скорбь,

а у весёлого сердца – вечный пир.

16Лучше немного, но со страхом перед Вечным,

чем большое богатство и с ним – тревога.

17Лучше блюдо из овощей там, где любовь,

чем из откормленного телёнка, где ненависть.

18Тот, кто гневлив, возбуждает раздор,

а терпеливый угашает распрю.

19Путь лентяя колючками зарос,

а дорога праведных – гладкая.

20Мудрый сын радует отца,

а глупец презирает мать.

21Глупость – радость для безрассудных,

а разумный держится прямого пути.

22Без совета рушатся замыслы,

а при многих советчиках они состоятся.

23К месту ответить – радость для всякого,

и как замечательно слово ко времени!

24Путь жизни ведёт рассудительных вверх,

чтобы спасти их от мира мёртвых внизу.

25Вечный разрушает дома гордецов,

но хранит границы владений вдов.

26Вечный гнушается злыми мыслями,

а добрые слова для Него чисты.

27Жадный до наживы наведёт на свою семью беду,

а ненавидящий взятки будет жить.

28Разум праведного взвешивает ответ,

а уста нечестивых изрыгают зло.

29Вечный далёк от злодеев,

а молитвы праведных слушает.

30Радостный взгляд15:30 Радостный взгляд – вероятно, здесь говорится о радостном взгляде гонца, принёсшего добрые вести. веселит сердце,

и добрые вести – здоровье телу.

31Слушающий благотворный упрёк

будет как дома среди мудрецов.

32Пренебрегающий наставлением презирает себя самого,

а внимающий упрёку обретает рассудительность.

33Страх перед Вечным учит мудрости15:33 Или: «Мудрость учит страху перед Вечным».,

и смирение предшествует славе.