1 Samuel 20 – HLGN & NRT

Ang Pulong Sang Dios

1 Samuel 20:1-42

Si David kag si Jonatan

1Karon, nagpalagyo si David halin sa Nayot sa Rama kag nagkadto kay Jonatan kag nagpamangkot, “Ano bala ang sala nga nahimo ko sa imo amay nga gusto niya ako nga patyon?” 2Nagsabat si Jonatan, “Indi ka mapatay! Wala nagahimo sang bisan ano ang akon amay nga wala niya ginapahibalo sa akon, bisan indi ina importante. Kon nagtinguha gid man siya sa pagpatay sa imo, ginpahibalo niya kuntani ako. Gani indi ina matuod!” 3Pero nagsiling si David, “Nahibaluan sang imo amay nga maayo ka sa akon, gani ginpakamaayo niya nga indi ka pagpahibaluon sang iya plano nga pagpatay sa akon kay basi maglain gid ang imo buot. Pero ginasiguro ko gid sa imo, kag sa presensya sang buhi nga Ginoo, nga ara ako sa peligro sang kamatayon.” 4Nagsiling si Jonatan, “Himuon ko ang bisan ano nga ipahimo mo sa akon.” 5Gani nagsiling si David, “Buwas Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan, kag dapat ako magkaon upod sa imo amay. Pero tuguti ako nga maglakat kag magpanago sa uma hasta sa gab-i sang ikatatlo nga adlaw. 6Kon pangitaon ako sang imo amay sugiri siya nga naglisensya ako sa imo nga magpauli sa amon sa Betlehem agod makaupod ako sa bug-os ko nga pamilya sa ila nga paghalad, nga ginahimo nila kada tuig. 7Kon magsiling siya nga wala sing kaso, ti wala ako sing kulbaan. Pero kon magpangakig siya, sigurado gid nga may tuyo siya nga patyon ako. 8Nagapangabay ako nga himuon mo ini nga kaayo sa akon bilang pamatuod sang imo kasugtanan nga ginhimo sa akon sa presensya sang Ginoo. Pero kon nakasala gid man ako, ikaw na mismo ang magpatay sa akon. Ngaa itugyan mo pa ako sa imo amay?” 9Nagsabat si Jonatan, “Indi ina matabo! Kon sigurado ako nga ang akon amay may tuyo sa pagpatay sa imo ipahibalo ko gid ini sa imo.” 10Nagpamangkot si David, “Sin-o ang magsugid sa akon kon maakig ang imo amay?” 11Nagsiling si Jonatan, “Dali, malakat kita sa uma.” Gani naglakat sila.

12Nagsiling si Jonatan kay David, “Nagapromisa ako sa Ginoo, ang Dios sang Israel, nga sa amo sini nga oras buwas ukon sa sunod nga adlaw, makipag-estorya ako sa akon amay, kag kon maayo ang iya buot sa imo pahibaluon ko ikaw. 13Pero kon may tuyo ang akon amay sa pagpatay sa imo, kag indi ko ikaw pagpahibaluon agod makapalagyo ka, kabay pa nga silutan ako sang Ginoo sing puwerte gid. Karon, kabay pa nga updan ka sang Ginoo pareho sang iya pag-upod sadto sa akon amay. 14Kag kabay pa nga samtang buhi pa ako, ipakita mo ang imo paghigugma sa akon pareho sang paghigugma sang Ginoo sa aton. Kag kon patay na ako, 15ipadayon mo gihapon ang imo paghigugma sa akon pamilya, bisan patyon pa sang Ginoo ang tanan mo nga kaaway.”

16Gani naghimo si Jonatan sang kasugtanan sa panimalay ni David, kag nagsiling siya, “Kabay pa nga ipalaglag ka sang Ginoo sa imo mga kaaway kon indi mo pagtumanon ang akon pangabay.”20:16 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo. 17Ginpasumpa liwat ni Jonatan si David sa pagpalangga sa iya, tungod kay palangga gid niya si David subong sang iya kaugalingon.

18Dayon nagsiling si Jonatan kay David, “Buwas Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan, kag mahibaluan gid nga wala ka didto kay bakante ang imo pulungkuan. 19Sa isa ka buwas, kon maggab-i na magkadto ka sa imo anay ginpanaguan sa uma. Didto ka maghulat sa may bato sang Ezel. 20Dayon magapana ako sang tatlo ka beses sa kilid sang sini nga bato nga daw may ginapana ako. 21Padalaganon ko dayon ang isa ka bata kag ipapangita sa iya ang mga pana. Kon magsiling ako sa iya nga ara ang mga pana sa tupad niya, kag kuhaon niya ini kag dal-on sa akon, magguwa ka. Kay ginasiguro ko gid sa imo, sa presensya sang buhi nga Ginoo, nga wala ka sing kahadlukan nga katalagman. 22Pero kon magsiling ako sa bata nga ang mga pana sa unhan pa niya, nagakahulugan ina nga kinahanglan magpalagyo ka kay ginapapalagyo ka sang Ginoo. 23Kag kon parte sa aton ginsumpaan dumduma nga ang Ginoo amo ang aton saksi hasta san-o.”

24Gani nagpanago si David sa uma. Kag sang nag-abot ang adlaw sang Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan, nagpungko si Haring Saul agod magkaon. 25Didto siya nagpungko sa iya kinaandan nga pulungkuan malapit sa dingding. Si Jonatan nagapungko sa iya atubangan, kag si Abner sa iya tupad. Pero ang pulungkuan ni David bakante. 26Wala sing may ginsiling si Saul parte kay David sadto nga adlaw kay naghunahuna siya nga basi may nahimo si David nga nakapahigko sa iya, gani indi siya takos sa pagpartisipar sa piesta.

27Pero sang madason nga adlaw, ang ikaduha nga adlaw sang bulan, bakante gihapon ang pulungkuan ni David. Gani nagpamangkot si Saul kay Jonatan, “Ngaa wala magkadto diri si David nga anak ni Jesse sa pagkaon kahapon hasta subong?” 28Nagsabat si Jonatan, “Naglisensya si David sa akon nga mapauli siya sa Betlehem. 29Kay nagsiling ang iya utod nga mag-upod gid siya sa ila pamilya sa paghalad, kag gusto niya makita ang iya mga paryente. Amo ina nga indi ninyo siya kaupod sa pagkaon.” 30Naakig gid si Saul kay Jonatan. Siling niya, “Dungol kag ritubado ka gid nga bata! Nahibaluan ko nga ginaapinan mo si David. Ginapakahuy-an mo lang ang imo kaugalingon kag ang imo iloy. 31Samtang nagakabuhi si David, indi ka gid mangin hari. Karon, kuhaa siya kag dal-a diri sa akon, kay dapat siya mapatay.” 32Nagpamangkot si Jonatan, “Ngaa bala dapat siya mapatay? Ano bala ang iya nahimo?” 33Pero ginbangkaw siya sang iya amay agod patyon. Gani nahibaluan niya nga desidido gid ang iya amay sa pagpatay kay David. 34Naghalin si Jonatan sa lamisa sa puwerte nga kaakig, kag wala siya nagkaon sadto nga adlaw, tungod naglain gid ang iya buot sa makahuluya nga pagtratar sang iya amay kay David.

35Pagkaaga, nagkadto si Jonatan sa uma sa pagpakigkita kay David. May upod siya nga bata nga lalaki. 36Nagsiling siya sa bata, “Dalagan ka kag pangitaa ang mga pana nga akon ipana.” Gani sang nagadalagan ang bata nagpana si Jonatan sa unhan niya. 37-38Sang pag-abot sang bata sa gintup-an sang pana, nagsinggit si Jonatan, “Ara pa sa unhan mo ang pana. Dasiga, kuhaa dayon!” Ginpulot sang bata ang pana kag nagbalik kay Jonatan nga iya agalon. 39Wala gid sing inalung-ong ang bata kon ano ang kahulugan sadto. Si Jonatan lang gid kag si David ang nakahibalo. 40Dayon ginhatag ni Jonatan ang iya mga pana sa bata kag ginsilingan, “Dal-a ini pabalik sa banwa.”

41Sang makalakat na ang bata, nagguwa si David sa bato nga iya ginapanaguan, kag nagluhod20:41 nagluhod: ukon, nagluhod nga ang iya guya nagaduot sa duta. siya kay Jonatan sing tatlo ka beses bilang pagtahod sa iya. Dayon naghaksanay20:41 naghaksanay: sa Hebreo, naghalok sa isa kag isa. sila kag naghilibion; si David gid ang puwerte maghibi. 42Dayon nagsiling si Jonatan kay David, “Sige, maayo lang nga paglakat. Kag kabay pa nga buligan kita sang Ginoo nga indi maguba ang aton ginsumpaan sa iya bilang mag-abyan hasta sa aton mga kaliwat.” Dayon naglakat si David, kag si Jonatan iya nagbalik sa banwa.

New Russian Translation

1 Царств 20:1-43

Давид и Ионафан заключают союз

1Тогда Давид бежал из Найота в Раме, пришел к Ионафану и спросил:

– Что я сделал? В чем провинился? Чем я согрешил против твоего отца, что он пытается лишить меня жизни?

2– Да не будет этого! – ответил Ионафан. – Ты не умрешь! Мой отец не делает ничего, ни важного, ни пустякового дела, не рассказав мне. Зачем бы он скрывал это от меня? Ты ошибаешься!

3Но Давид поклялся и сказал:

– Твой отец прекрасно знает, что ты расположен ко мне, и он сказал себе: «Ионафан не должен об этом знать, иначе он опечалится». Но верно, как и то, что Господь жив и жив ты сам, – мне остался один шаг до смерти.

4Ионафан сказал Давиду:

– Я сделаю для тебя все, что ты хочешь.

5Давид ответил:

– Завтра праздник Новолуния20:5 Израильтяне, пользовавшиеся лунным календарем, праздновали начало каждого месяца, которое совпадало с новолунием (см. Чис. 28:11-15)., и я должен обедать вместе с царем, но отпусти меня, чтобы мне спрятаться в поле до послезавтрашнего вечера. 6Если твой отец заметит мое отсутствие, скажи ему: «Давид очень просил меня позволить ему спешно отлучиться к себе в Вифлеем, потому что там сейчас ежегодное жертвоприношение за весь его клан». 7Если он скажет: «Хорошо», то твой слуга в безопасности. Но если он выйдет из себя, ты можешь быть уверен, что он задумал злое дело. 8Окажи твоему слуге милость, ведь ты заключил с ним дружеский союз перед Господом. Если я виновен, убей меня сам! Зачем вести меня к твоему отцу?

9– Да не случится этого с тобой! – сказал Ионафан. – Если бы я заподозрил, что мой отец решил причинить тебе зло, то разве я не сказал бы тебе?

10Давид ответил:

– Кто сообщит мне, если твой отец ответит тебе сурово?

11– Пошли, – сказал Ионафан – выйдем в поле.

Они вместе вышли в поле. 12Ионафан сказал Давиду:

– Пусть Господь, Бог Израиля, будет свидетелем! Я непременно выспрошу все у отца к этому времени завтра или послезавтра! Если он расположен к тебе, я пошлю к тебе и извещу тебя. 13Но если мой отец замышляет сделать тебе зло, то пусть Господь сурово накажет меня20:13 Букв.: «пусть Господь так сделает Ионафану и так добавит»., если я не дам тебе знать и не отпущу тебя, чтобы ты мог беспрепятственно уйти. Пусть Господь будет с тобой, как был с моим отцом. 14Но и ты, пока я жив, окажи мне неиссякаемую Господню милость. 15А когда я умру, не откажи в милости моей семье вовек – даже тогда, когда Господь истребит всех врагов Давида с лица земли.

16Ионафан заключил союз с домом Давида, говоря:

– Пусть Господь призовет к ответу врагов Давида.

17Ионафан заставил Давида поклясться вновь из-за любви к нему, потому что он любил его, как самого себя. 18Затем Ионафан сказал Давиду:

– Завтра праздник Новолуния. Твое отсутствие будет замечено, потому что твое место будет пустым. 19Послезавтра под вечер20:19 Или: «твоим отсутствием уже обеспокоятся». Смысл этого места в еврейском тексте неясен. ступай к месту, где ты прятался прежде, и жди там у каменной груды20:19 У каменной груды – Смысл этого места в еврейском тексте неясен.. 20Я пущу в ту сторону три стрелы, словно стреляя в цель. 21Затем я пошлю мальчика и скажу: «Ступай, найди стрелы». Если я скажу ему: «Стрелы позади тебя, принеси их сюда», тогда приходи, потому что верно, как и то, что жив Господь, – ты в безопасности; угрозы нет. 22Но если я скажу мальчику: «Стрелы впереди тебя», тогда уходи, потому что Господь отсылает тебя. 23А что до дела, о котором мы говорили, – помни, Господь – свидетель между мной и тобой навсегда.

Жизнь Давида в опасности

24Давид спрятался в поле. Когда начался праздник Новолуния, царь сел есть. 25Царь сел на свое обычное место у стены, напротив Ионафана20:25 Так в одном из древних переводов; в нормативном еврейском тексте: «Ионафан встал»., Авнер сел рядом с Саулом, но место Давида осталось пустым. 26В тот день Саул ничего не сказал, потому что думал: «Должно быть, с Давидом случилось что-нибудь, что сделало его ритуально нечистым; ну конечно же, он нечист».

27Но на следующий день, второй день месяца, место Давида опять было пустым. Тогда Саул сказал своему сыну Ионафану:

– Почему сын Иессея не вышел к столу ни вчера, ни сегодня?

28Ионафан ответил:

– Давид очень просил меня позволить ему пойти в Вифлеем. 29Он сказал: «Отпусти меня, потому что наша семья совершает в городе жертвоприношение, и мой брат велел мне быть там. Если ты расположен ко мне, отпусти меня повидаться с братьями». Вот почему он не явился к царскому столу.

30Саул разгневался на Ионафана и сказал ему:

– Ты сын упрямой и мятежной женщины! Разве я не знаю, что ты сговорился с сыном Иессея себе же на стыд и на стыд матери, которая тебя родила? 31Пока сын Иессея живет на этой земле, ни ты, ни твое царство не устоят. Пошли и приведи его ко мне, потому что он должен умереть!

32– За что предавать его смерти? Что он сделал? – спросил отца Ионафан.

33Но Саул метнул в него копье, чтобы его убить. И Ионафан понял, что его отец решил убить Давида. 34Ионафан поднялся из-за стола, пылая гневом; во второй день месяца он не ел, потому что печалился о том, как постыдно его отец обходится с Давидом.

Прощание Давида и Ионафана

35Утром Ионафан вышел в поле, чтобы встретиться с Давидом. С ним был мальчик. 36Он сказал мальчику:

– Беги и ищи стрелы, которые я пускаю.

Мальчик побежал, и он пустил стрелу впереди него. 37Когда мальчик достиг места, где упала стрела Ионафана, Ионафан крикнул ему вслед:

– Стрела дальше впереди тебя!

38Затем он закричал:

– Спеши! Быстрее! Не останавливайся!

Мальчик подобрал стрелу и вернул своему господину. 39(Мальчик ничего не знал; только Ионафан и Давид знали, в чем дело.) 40Ионафан отдал свое оружие мальчику и сказал:

– Ступай, отнеси это в город.

41После того как мальчик ушел, Давид встал с южной стороны каменной груды, опустился на колени и три раза поклонился Ионафану до земли. Затем они поцеловали друг друга и вместе заплакали, но Давид плакал больше. 42Ионафан сказал Давиду:

– Иди с миром, ведь мы поклялись друг другу в дружбе именем Господа, сказав: «Господь – свидетель между тобой и мной и между твоими и моими потомками навеки».

43Давид ушел, а Ионафан вернулся в город.