1不要为明天夸口，
因为你不知明天会怎样。
2让别人夸奖你，不要开口自夸；
让外人称赞你，不要自吹自擂。
3石头沉，沙土重，
不如愚人惹的麻烦重。
4暴怒固然残酷，
愤恨好比狂澜，
然而嫉妒更是无人能敌。
5开诚布公的责备胜过隐藏的爱。
6朋友加的创伤出自真诚，
仇敌连连亲吻却是多余。
7饱足的人连蜂蜜也嫌弃，
饥饿的人吃苦食也甘甜。
8离乡背井的人就像离巢的飞鸟。
9膏油和香料使人畅快，
朋友的劝诫更加甘甜。
10不可抛弃你的朋友和父亲的至交。
患难时别投靠兄弟，
近邻胜过远亲。
11孩子啊，你要做智者，
使我的心喜乐，
我好回答讥笑我的人。
12明哲人遇祸躲避，
愚昧人前去受害。
13谁为陌生人作保，
就拿谁的衣服；
谁为淫妇作保，
谁就得交抵押。
14清早高声为邻舍祝福，
无异于咒诅他。
15喋喋不休的妇人，
就像雨天房屋漏个不停；
16想制止她犹如制止狂风，
又像用手抓油一样困难。
17朋友互相切磋，
如铁磨铁越磨越利。
18看无花果树的吃无花果，
照顾主人的也必得尊荣。
19水能映照人的面貌，
心能反映人的本相。
20阴间和死亡填不满，
人的眼目永不满足。
21鼎炼银，炉炼金，
赞美也考验人。
22就算把愚人放在臼里与麦子一起捣碎，
他仍然难脱愚昧。
23你要了解你的羊群，
小心照料你的牲畜。
24因为钱财有用尽时，
冠冕不能万代长存。
25干草割去，嫩草长出，
山间的野草都被收起来。
26小羊的皮毛可做衣服，
卖山羊的钱可买田地，
27母山羊的奶足够你和家人喝，
也够养活你的仆婢。
1Má ṣe yangàn nítorí ọ̀la
nítorí o kò mọ ohun tí ọjọ́ kan le è mú wáyé.
2Jẹ́ kí ẹlòmíràn yìn ọ́ dípò ẹnu ara rẹ
àní àlejò, kí ó má sì ṣe ètè ìwọ fúnrarẹ̀.
3Òkúta wúwo, erùpẹ̀ sì wúwo
ṣùgbọ́n ìbínú aṣiwèrè wúwo ju méjèèjì lọ.
4Ìbínú ni ìkà, ìrunú sì burú púpọ̀
ṣùgbọ́n ta ni ó le è dúró níwájú owú?
5Ìbániwí gbangba sàn
ju ìfẹ́ ìkọ̀kọ̀ lọ.
6Òtítọ́ ni ọgbẹ́ ọ̀rẹ́,
ṣùgbọ́n ìfẹnukonu ọ̀tá ni ẹ̀tàn.
7Kódà oyin kò dùn lẹ́nu ẹni tí ó ti yó
ṣùgbọ́n òróǹró gan an dùn lẹ́nu ẹni tí ebi ń pa.
8Bí ẹyẹ tí ó ṣáko lọ kúrò níbi ìtẹ́ rẹ̀
ni ènìyàn tí ó ṣáko lọ kúrò ní ilé rẹ̀.
9Ìpara olóòórùn dídùn àti tùràrí ń mú ayọ̀ wá sínú ọkàn
bẹ́ẹ̀ ni inú dídùn láti ọ̀dọ̀ ọ̀rẹ́ ń wá láti inú ìmọ̀ràn tí ó ṣàkóso.
10Má ṣe kọ ọ̀rẹ́ rẹ àti ọ̀rẹ́ baba rẹ sílẹ̀,
má sì ṣe lọ sílé arákùnrin rẹ nígbà tí ìdààmú dé bá ọ
ó sàn kí o jẹ́ aládùúgbò tí ó súnmọ́ ni ju arákùnrin tí ó jìnnà sí ni.
11Gbọ́n, ọmọ mi, kí o sì mú ayọ̀ wá sínú ọkàn mi
nígbà náà ni mo le dá gbogbo ẹni tí ó bá kẹ́gàn mi.
12Ọlọ́gbọ́n rí ewu, ó sì fi ara pamọ́
ṣùgbọ́n aláìgbọ́n rí, kàkà kí ó dúró ó tẹ̀síwájú, ó sì jìyà rẹ̀.
13Gba aṣọ ẹni tí ó ṣe onídùúró fún àjèjì
fi ṣe ẹ̀rí ìdúró bí o bá ṣe onídùúró fún obìnrin oníṣekúṣe.
14Bí ènìyàn kan ń kígbe súre fún aládùúgbò rẹ ní òwúrọ̀
a ó kà á sí bí èpè.
15Àyà tí ó máa ń jà dàbí
ọ̀wààrà òjò ní ọjọ́ tí òjò ń rọ̀;
16dídá a lẹ́kun dàbí ìgbà tí ènìyàn ń dá afẹ́fẹ́ lẹ́kun
tàbí bí ẹni tí ó gbá òróró.
17Bí irin tí ń pọ́n irin mú
bẹ́ẹ̀ ni ènìyàn kan ń pọ́n ẹlòmíràn mú.
18Ẹni tí ó tọ́jú igi ọ̀pọ̀tọ́ yóò jẹ èso rẹ̀
ẹni tí ó sì fojú tó ọ̀gá rẹ̀ yóò gba ọlá.
19Bí omi tí ń ṣe àfihàn ojú, nígbà tí a bá wò ó
bẹ́ẹ̀ ni ọkàn ènìyàn ń ṣe àfihàn ènìyàn.
20Kò tẹ́ ikú àti ìparun lọ́rùn rí
bẹ́ẹ̀ pẹ̀lú ni ojú ènìyàn kò rí ìtẹ́lọ́rùn rí.
21Iná fún fàdákà iná ìléru fún wúrà,
ṣùgbọ́n a ń dán ènìyàn wò nípa ìyìn tí ó ń gbà.
22Bí a tilẹ̀ gún aláìgbọ́n nínú odó,
fi ọmọ odó gún un bí èlùbọ́
ìwọ kì yóò le è yọ ìwà òmùgọ̀ rẹ̀ kúrò ní inú rẹ̀.
23Rí i dájú pé o mọ ipò tí àwọn agbo àgùntàn rẹ wà
bojútó àwọn agbo màlúù rẹ dáradára;
24Nítorí ọrọ̀ kì í pẹ́ lọ títí
adé kì í sì í wà lórí títí láéláé.
25Nígbà tí a bá kó koríko, ewéko tuntun yóò sì hù jáde, a ó sì kó koríko àwọn orí òkè wọlé
26àwọn àgùntàn yóò pèsè aṣọ fún ọ,
àti ewúrẹ́ yóò pèsè owó oko.
27Ìwọ yóò ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ wàrà ewúrẹ́
láti bọ́ ọ àti ìdílé rẹ
àti láti tọ́jú àwọn ìránṣẹ́bìnrin rẹ.
